طرح شناسنامه‌دار کردن محتوای تلگرام
با جدی‌تر شدن بحث شناسنامه‌دار شدن کانال‌های تلگرامی، نام طرح شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی محتوای دیجیتال یا «شامد» برای بسیاری از مردم به نامی آشنا تبدیل شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، هرچند این طرح پیش از این به منظور ساماندهی محتوای دیجیتال کلید خورده بود و گستره وسیعی از نرم‌افزار تا محتوا را زیر پوشش خود قرار می‌دهد، اما شهرت آن در جامعه به موضوع استفاده از آن برای ساماندهی کانال‌های تلگرامی باز می‌گردد.
در اجرای این طرح که یکی از مصوبات شورای عالی فضای مجازی است، در حال حاضر نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی ثبت و احراز هویت کانال‌های تلگرامی مشخص شده و هنوز خبری از جزییات آن نیست، اما به نظر می‌رسد به زودی پای پلیس فتا به عنوان مقام قضایی پیگیر نیز به این طرح باز شود. حالا در جدیدترین مرحله شامد متولیان امر، شناسنامه‌دار شدن کانال‌های تلگرامی را یک الزام می‌دانند و با آنکه به تازگی کلید خورده، تاکنون از ۱۱ هزار کانال داخلی بالای ۵ هزار کاربر، حدود ۲ هزار کانال به ثبت رسیده‌اند.
نیمه نخست آذر سال جاری سیدرضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و عضو شورای عالی فضای مجازی از تصمیم‌گیری شورای عالی فضای مجازی برای مدیریت شبکه‌های اجتماعی خبر داد.
در ادامه انتشار این خبر محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جزییات بیشتری را منتشر کرد و گفت: «در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی پیشنهادی مطرح شد مبنی بر اینکه کسانی که دارای کانال‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی با تعداد اعضای قابل‌توجه هستند، باید احراز هویت شوند. این موضوع به این دلیل است که فعالیت‌های خبری و اطلاع‌رسانی در این کانال‌ها باید مورد استناد باشد تا مردم بتوانند به آنها اعتماد کنند. بر این اساس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول شد تا در مدت یک ماه کمیته‌ای تشکیل داده و برای ساماندهی این شبکه‌ها آیین‌نامه تدوین کند. »
این طرح کمی بعد با نام شامد دهان به دهان گشت و اعلام شد تمامی کانال‌های تلگرامی باید نسبت به ثبت خود در سامانه‌ای که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدارک دیده شده اقدام کنند، در غیراین‌صورت در مراحل بعدی با برخوردهای قضایی مواجه خواهند شد.
شامد چیست؟
شامد یا همان شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی محتوای دیجیتال طرحی است که در ابتدا به عنوان راهی برای ساماندهی پیامک‌های انبوه در مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و پس از آن به راهی برای ساماندهی کل محتواهای دیجیتال از نرم افزار گرفته تا محتوا و حالا هم کانال‌های تلگرامی تبدیل شده است.
بنا برآنچه متولیان امر می‌گویند برای ثبت مشخصات هر محتوای دیجیتال و گرفتن شامد تنها ۳ دقیقه زمان نیاز است، با این حال در مرحله پس از ثبت نیز هرچند هنوز جزییات این مصوبه منتشر نشده و اطلاع دقیقی از مراحل بعد و چگونگی نحوه و شدت برخوردها در دست نیست، اما به نظر می‌رسد اداره امور و چگونگی نظارت بر محتوا در گام نخست به مردم به عنوان مخاطبان محتوا و پس از آن به طور احتمالی به پلیس فتای ناجا به عنوان متولی تامین امنیت در فضای مجازی سپرده خواهد شد.
مرتضی موسویان، رییس معاونت فناوری و مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد است دولت با راه‌اندازی سامانه شامد برای احراز هویت صاحبان کانال‌های دارای بیش از ۵ هزار کاربر، به دنبال بستن شبکه‌های اجتماعی خارجی نیست بلکه حاکمیت با راه‌اندازی این سامانه به دنبال استفاده مفید از شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی و ممانعت از کلاهبرداری و اشاعه ناهنجاری‌های اجتماعی است.
همه چیز در گرو چگونگی اجرا
حمیدرضا همتی درباره اجرایی شدن طرح شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی محتوای دیجیتال در سطح کانال‌های تلگرامی اظهارکرد: «مشاهده بازخورد مثبت طرح شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی محتوای دیجیتال در هر بخشی از فضای مجازی وابسته به نحوه اجرای آن است.»
وی در ادامه صحبت‌هایش تاکید کرد: درحال حاضر ۸ درصد مجموع محتوای تولید شده در دنیا، محتوای فارسی است و از نظر رتبه‌بندی این زبان رتبه چهارم دنیا را در حوزه تولید محتوا به خود اختصاص داده است.»
رئیس کانون توسعه‌دهندگان فضای مجازی همچنین گفت: «از سوی دیگر می‌بینیم محتوای فارسی به یکی از موضوعات مهم فرهنگی تبدیل شده اما با این حال در چند سال گذشته با چالشی مواجه شده‌ایم مبنی بر اینکه با وجود اهمیت این حوزه، اقدام جدی و موثری از سوی روابط عمومی‌ها انجام نشده و بیشتر محتواها به جای تولید شدن، کپی و بدون مطالعه و دقت منتشر می‌شوند.»