عضو کانال‌های جدید تلگرام بشویم یا نه؟
رضا صالح زاده - تحقیقات متعدد نشان داده اند که خیلی از تصمیماتی که ما انسان ها در زندگی شخصی و کاری می گیریم، کاملا غیرمنطقی هستند و یا خیلی وقت ها نیز تمایل به انتخاب و تصمیم گیری نداریم.
در پژوهشی که در یک فروشگاه مواد غذایی معروف انجام گردید، در یک روز مشخص روی یک میز 24 نوع مربا قرار داده شده بود تا میزان فروش آنها بررسی گردد. همین مطالعه در روز بعد نیز انجام شد با این تفاوت که این بار 6 نوع مربا برای فروش قرار داده شده بود. همانطور که قابل پیش بینی بود، تعداد افراد بیشتری به سمت 24 نوع مربا رفته بودند، ولی به نظر شما در روز اول فروش بیشتر بوده است یا روز دوم؟
نتایج نشان داد که در روز دوم فروش بسیار بیشتر از روز اول بوده است. دلیل این موضوع این است که تنوع بسیار زیاد مرباها در روز اول، باعث سخت تر شدن انتخاب و تصمیم گیری مصرف کنندگان شده بود و خیلی از آنها کلا از خرید منصرف شده بودند. اما در روز دوم انتخاب و تصمیم برای مصرف کنندگان ساده تر بود و به همین دلیل میزان فروش بسیار افزایش یافت. برای درک کامل تر موضوع تصمیم گیری غیر منطقی و دیدن مثال های بیشتر، می توانید کتاب "عدم عقلانیت پیش بینی پذیر" (Predictably Irrational) را مطالعه بفرمائید.
با آمدن شبکه پیام رسان تلگرام، گروه ها و کانال های فراوانی نیز به وجود آمده اند. اگر صفحه تلگرام هر یک از کاربران را نگاه کنید، حتما تعدادی گروه و یا کانال مشاهده خواهید کرد که این کاربران در آنها عضو می باشند. تصور کنید یک کاربر در یکی از کانال هایی که عضو است یک پیام فوروارد شده از یک کانال جدید را مشاهده می کند. سه حالت ممکن است اتفاق بیفتد:
حالت اول: از نظر فرد پیامی که خوانده است چندان جالب و جذاب نیست، بنابراین وسوسه نخواهد شد تا در کانال جدید عضو شود.
حالت دوم: فرد از خواندن آن پیام لذت می برد و احساس می کند آن مطلب از نظر علمی و نو بودن در سطح بالاتری نسبت به مطالب کانال هایی که عضو است قرار دارد. با اینحال بعد از خواندن آن پیام، عضو آن کانال جدید نمی شود. می دانید دلیلش چیست؟
دو دلیل محتمل عبارتند از: 1) عضویت در کانال جدید نیازمند این است که آن فرد تصمیم بگیرد یک تا تعدادی از کانال هایی که در آن عضو است را حذف کند. به همان دلیلی که پیش‌تر در آزمایش مربوط به مربا عنوان شد، ارزیابی و انتخاب کانال ها و تصمیم به حذف حداقل یکی از آنها نیاز به تصمیم گیری دارد و چون اکثر ماها از تصمیم گیری گریزان هستیم، در این موارد آسان ترین کار را انجام می دهیم و آن هم این است که به راحتی از عضویت در کانال جدید منصرف می شویم.
2) حذف یکی از کانال های موجود، قضاوت و ارزیابی گذشته ما را زیر سوال خواهد برد. به عبارت دیگر چون پیش‌تر بر مبنای تعدادی معیار این کانال ها را انتخاب کرده ایم، اگر یکی از آنها را حذف کنیم، به نوعی خودمان را زیر سوال برده ایم. بنابراین به صورت ناخودآگاه به کانال هایی که عضو آنها هستیم اصطلاحا "وفادار" می مانیم.
حالت سوم: از نظر فرد، پیام خوانده شده با اینکه به موضوع جدیدی پرداخته است، با اینحال در حد و اندازه مطالب کانال هایی که در آن عضو است می باشد. اگر فرد عضو کانال جدید شود حتما چیزهای تازه ای یاد خواهد گرفت ولی با اینحال عضو این کانال نمی شود. دلیل این موضوع را می توان اصطلاحا "حس اشباع نیاز یه یادگیری" فرد عنوان نمود. به این مفهوم که این فرد احساس می کند آن قسمت از وقت و زندگیش را که باید اختصاص به مطالعه و یادگیری چیزهای جدید بدهد، پر شده است و در واقع نمی خواهد مطالب جدید دیگری بیاموزد. به عبارت دیگر ترکیب کانال های موجود، این فرد را از نظر یادگیری اشباع می نمایند.
با در نظر گرفتن مطالبی که بیان شد به نکات زیر توجه نمائید:
1) تجربه نشان داده است خیلی از تصمیماتی که درست و اصولی و با ارزیابی دقیق و کافی گرفته می شوند، می توانند آینده ما را متحول نمایند. بنابراین نباید از تصمیم گیری گریزان بود. شاید عضویت در یک کانال جدید مسیر زندگی شما را تغییر دهد. بنابراین همواره در حال ارزیابی باشید، نترسید، انتخاب کنید و تصمیم بگیرید.
2) با توجه به مطالبی که بیان شد، آیا به نظر شما منطقی است که یک فرد تازه وارد تصمیم بگیرد که یک کانال جدید باز کند؟ با در نظر گرفتن مفهوم اقیانوس قرمز و آبی، چگونه می توان در شبکه های مجازی و به ویژه تلگرام، به سمت اقیانوس های آبی حرکت نمود؟
3) مشابه با مطالبی که برای عضویت در کانال های جدید تلگرام بیان کردم، در مورد دایره دوستان فیزیکی شما و اینکه تمایل دارید افراد جدیدی را به این دایره اضافه کنید و یا نه، نیز این مطلب صادق است که در آینده تحت عنوان "ریسک احساسی" به آن خواهم پرداخت. (منبع:الف)
- ۹۶/۰۴/۳۱