فسادهای قبلی پیشکش
علی شمیرانی - بعد از نشت کنترل‌شده و ناقص اطلاعات تعدادی از دریافت‌کنندگان ارز دولتی، برخی بر این تصور هستند که با ایجاد دولت الکترونیکی و اسکن برخی نسخه‌های کاغذیِ رانت و فساد و تبدیل آنها به نسخه‌های الکترونیکی، فساد برچیده خواهد شد!
برایم سوال است که یعنی منظور برخی این است که قبل از ظهور صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات و مشتقاتش از جمله دولت الکترونیکی، کل دنیا غرق در رانت و فساد بود؟ و ICT که آمد همچون پیامبری ریشه تمام دزدی‌ها را قطع کرد؟! همه می‌دانیم که پاسخ این پرسش‌ها منفی است و دنیا قبل از اختراع کامپیوتر و اینترنت، با چگونگی حل بحران فساد دست به گریبان نبود.
آنچه من می‌دانم این است که الکترونیکی کردن امور به کمک مشتی سخت‌افزار و نرم‌افزار، صرفا ابزاری برای تسهیل و تسریع دسترسی به اطلاعات است، نه بیشتر نه کمتر. یعنی اگر تا دیروز با زیر و رو کردن کاغذها، مفاسد، رانت‌ها و تخلفات آشکار می‌شد، حالا این کار را می‌توان با نشستن پشت کامپیوترها انجام داد، البته به شرط آنکه تمام اطلاعات کاغذی و شفاهی، ثبت و ضبط شده باشد!
نمی‌دانم چرا برخی سهوا یا عمدا برای ایجاد امید یا خرید زمان بیشتر این آدرس‌های غلط را می‌دهند و رفع فتنه فساد را موکول به اسکن کاغذها (بخوانید دولت الکترونیکی) می‌کنند. اما می‌دانم در حالیکه ذهن جامعه درگیر پرونده‌هایی است که هر از گاهی نه از سوی رسانه‌ها که توسط خود مسوولان رسانه‌ای می‌شود، فسادها، رانت‌ها، انحصارها و ابهامات جدیدی شکل گرفته و در حال شکل‌گیری است.
در همین حوزه فاوا مثلا اپلکیشن‌هایی هستند که نمی‌دانیم چیستند و کیستند، اما هستند و به کسی هم پاسخ نمی‌دهند.
یا در حالیکه فضای سایبری پر شده از تصاویر و فیلم‌هایی که دستفروشان و کولبران قاطعانه مورد ضرب و جرح قرار گرفته و بساطشان جمع می‌شود، در همین حوزه فاوا کسب‌وکارهایی شکل گرفته‌اند که نه تنها قانونی برای فعالیت آنها وجود ندارد، بلکه شکایات مراجع قانونی از آنها نیز راه به جایی نمی‌برد تا آنها با خیال راحت و دریافت انواع تسهیلات، معافیت‌ها، رانت‌ها و حمایت‌های گسترده، روز به روز بزرگتر شوند.
در سایه همین رانت‌ها حالا شاهد شکل‌گیری انحصارهایی هستیم که نه تنها زمینه رشد و رقابت دیگران را از بین برده، بلکه به واسطه حمایت‌ها و یکه‌تازی‌هایی که دارند، روز به روز از کیفیت خدمات خود می‌کاهند و نه کسی نظارتی بر آنها دارد و نه کسی یارای رقابت.
آیا مسوولان سری به برخی از این انحصارگران جدید و کوچک زده و می‌دانند این به اصطلاح پلتفورم‌ها، با جوانان مستعد و مشتریان خود چه‌ها می‌کنند؟
در همین حوزه فاوا چقدر کسب‌وکارها که با اطلاع و پوششی حمایتی به نام فیلترینگ از داخل و خارج، فرصت‌ها (رانت‌ها)ی خوبی برای رشد و نمو مطمئن پیدا کرده‌اند.
در همین حوزه فاوا چقدر کسب‌وکارهای متخلف از فروش فیلترشکن‌ها و قمارخانه‌ها و سایت‌های تبلیغات جنسی و فحشا وجود دارد.
نکته طنز ماجرا اینجاست که اتفاقا تمام این تخلفات و رانت‌ها و فسادهای جدید دقیقا بر بسترهای الکترونیکی، دیجیتالی و سایبری شکل گرفته‌اند! همین بسترهایی که برخی می‌گویند فسادهای سنتی را باید به آنجا برد تا دیگر رخ ندهند!
خلاصه آنکه فسادهای سنتی پیشکش، به هوش و به گوش باشید که فسادهای جدید و سایبری نیز در حال اضافه شدن به مفاسد قبلی هستند. والسلام! (منبع:عصرارتباط)
- ۹۷/۰۵/۰۶