نقدی بر سازوکار اخذ مالیات از اینفلوئنسرها
در انتقاد به روش اخذ مالیات از اینفلوئنسرها گفته شده که آنها می توانند از معیار 500 هزار فالوور را دور بزنند. حال این سوال مطرح شده که آیا قانون گذار فکری برای دور زدن عدد 500 هزار فالوور نکرده است؟ اصلا چرا عدد 500 هزارفالوور؟ چرا فردی با 400 یا 600 هزار دنبال کننده اینفلوئنسر نیست؟
به گزارش فارس، اخیرا بخشنامه اخذ مالیات از اینفلوئنسرها سرانجام به دستگاه های اجرایی کشور ابلاغ شده است.
اسفند ماه سال 99 بود که مجلس، سازمان امور مالیاتی را به تدوین 2 ماهه «آیین‌نامه اخذ مالیات از اینفلوئنسرها» ملزم کرد تا صفحات مجازی که تعداد کاربرانشان بالای 500 هزار نفر است و تبلیغات می‌گیرند، تبلیغات آنها مشمول مالیات باشد.
اکنون دستورالعمل این بند از بودجه 1400 توسط وزیر اقتصاد و رئیس سازمان امور مالیاتی ابلاغ شده و طبق رویه جاری به دستگاه های مربوط از جمله سازمان امور مالیاتی، وزارت اطلاعات، وزارت ارتباطات و نظام بانکی ارجاع داده خواهد شد.
طبق این بند از قانون بودجه سال 1400 کل کشور: «درآمدهای کاربران دارای بیش از 500 هزار دنبال کننده رسانه‌های کاربرمحور از محل تبلیغات، مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. سازمان امور مالیاتی مکلف است ظرف دو ماه از لازم الاجرا شدن این بند، دستورالعمل اجرایی مربوط به اخذ مالیات از درآمدهای کاربران حرفه ای رسانه‌های کاربرمحور از محل تبلیغات را تهیه و به تأیید وزیر اقتصاد و امور دارایی برساند؛ سازمان امور مالیاتی مکلف است لیست مودیان مالیاتی و خوداظهاری تهیه شده توسط آنها را تهیه و در سایت سازمان در منظر عموم قرار دهد.»
انتقادی که به روش اخذ مالیات از اینفلوئنسرها وارد شد
اما وقتی این قانون اعلام عمومی شد؛ در افکار عمومی ایرادی به آن گرفته شد، برخی در انتقاد به روش اجرای این قانون گفتند که راه های دور زدن قانون بازگذاشته شده و قانون گذار برای آنها فکری نکرده است.
انتقاد از این بود که از این به بعد ممکن است اینفلوئنسرها نزدیک به قبل از عدد 500 هزار مثلا 490 هزار فالوور، پیج‌شان را پرایوت (خصوصی) کنند و درخواست فالوی کسی را تایید نکنند که تعداد فالوورها بالاتر نرود. سپس در همان صفحه بنوسیند که نفر 490 هزار به بعد پیج دوم را فالو کنند.
از سوی دیگر، کسب و کارها هم برای تبلیغات به سراغ اینفلوئنسرای کمتر از ۵۰۰.۰۰۰ فالوور بروند.
قانون گذار فکری برای دور زدن عدد 500 هزارفالوور اینستاگرامی نکرده است؟
اینفلوئنسرها می توانند از معیار 500 هزار فالوور برای پرداخت مالیات را دور بزنند. چرا این موضوع از دید قانون گذار دور مانده است؟
اما واقعا قانون گذار به این راه دور زدن قانون فکری نکرده بوده است؟
بررسی بیشتر این موضوع نشان می دهد که دلایل متعددی در پشت پرده انتخاب مبنای عدد 500 هزار وجود دارد که شاید بتواند برای این سوال که آیا راه دور زدن قانون به ذهن طراحان طرح رسیده یا خیر پاسخ مناسبی باشد.
در مورد مبنای 500 هزار دنبال کننده یک مقدمه ساده وجود دارد، اینکه در یک مدل حکمرانی مطلوب باید ذی‌نفعان و ذی مدخلان یک پدیده را نسبت به اجرای یک موضوع جدید که در کشور سابقه نداشته است اقناع کرد تا آنها بتوانند با یک رضایت نسبی در برابر تغییر قاعده جدید، آن هم از جنس پرداخت مالیات کنار آمده و با مقررات جدید همراه شوند.
با این رویکرد زمانی که قرار است از یک سری افراد که تا‌به حال هیچ پولی بابت درآمد حاصل از تبلیغاتشان پرداخت نکرده اند مبلغی تحت عنوان مالیات دریافت شود، یک راه مردود این است که به صورت جدی و سخت گیرانه همه افراد با تعداد دنبال کنندگان مختلف و میزان درآمدهای متفاوت بدون هیچ ملاحظه ای، حتی از کسانی که اندک درآمدی از تبلیغات با یک پیج چند صد نفری دارند بازخواست مالی شوند، اما آیا این رویه منطقی و عقلانی است؟
راه دیگری که وجود دارد، اقناع افراد، پذیرش جمعی و در ادامه توسعه روند درست است. لذا مسئله جدی در نگارش بند الحاقی به بودجه 1400 تحت عنوان "مالیات بر درآمد تبلیغاتی اینفلوئنسرها" با این ملاحظه بوده است که ابتدا سعی شود این موضوع جا بیافتد و مورد پذیرش قرار گیرد، و مخاطبان این قانون بپذیرند که چنین مالیاتی باید وجود داشته باشد و بعد در قدم های بعدی اجرای کامل تر، دقیق تر و با پوشش همه شئون و ابعاد موضوع که مورد انتقاد عده‌ای ممکن است باشد، مورد توجه قرار گیرد.
باید در نظر داشت هیچگاه نمی توان در قدم اول یک پایه مالیاتی جدید را به بهترین شکل و با جزئیات اجرا کرد؛ زیرا این موضوع باعث پیچیده شدن اجرا می‌شود و در نهایت زیر پا گذاشته می شود.
با این مقدمه ساده که بیان شد، با ساده تر شدن موضوع قرار بر این شده که بخشی از کاربران حرفه ای که به عنوان اینفلوئنسر پذیرفته و شناخته شده اند، ( اینفلوئنسر به معنای تاثیرگذار ) و دیگر نمی توانند بگویند ما اینفلوئنسر نیستیم مخاطب قرار داده شوند تا در قدم های بعدی اگر قرار باشد در سال های آینده دایره شمول این قانون بزرگتر شود.
پس با توجه به دلایلی که عنوان شد، احتمالا این فکر که راه هایی برای دور زدن عدد 500 هزار وجود دارد، همچنان که به ذهن دیگران رسیده به ذهن طراحان طرح در مجلس هم رسیده و این انتقادات را پیش بینی کرده اند، اما گاهی لازم است که سخت گیری ها کم و قانون ساده نوشته شود تا این گفته معروف که سنگ بزرگ نشانه نزدن است مصداق پیدا نکند.
اصلا چرا عدد 500 هزارفالوور؟ چرا فردی با 400 یا 600 هزار دنبال کننده اینفلوئنسر نیست؟
حال این سوال پیش می آید که چه کسی اینفلوئنسر است؟ آیا با تعداد دنبال‌کنندگان 100 هزار یا 200 هزار یا چند میلیون نفر فردی اینفلوئنسر است؟
در پاسخ باید گفت به لحاظ بازه عددی تعریف دقیقی در دنیا وجود ندارد. اما در بررسی سایت های بین المللی که در حوزه بازاریابی اینفلوئنسری فعالیت می کنند، تعداد کاربران با دنبال‌کنندگان بالای 500 هزار نفر با موقعیت مکانی ایران تقریبا مشخص و حدود هزار و 200 نفر تخمین زده اند که می توان به راحتی مورد دعوت و بازخواست مالیاتی در مورد درآمدهایشان قرار گیرند.
از سوی دیگر کاربری که بالای 500 هزار دنبال‌کننده دارد، دیگر نمی توان گفت که تاثیرگذار نیست یا تاثیرش کم و زیاد است، بلکه جامعه هدفی از مخاطبان را داراست که می تواند بر اساس همان جامعه مخاطبان سفارش تبلیغات دریافت و درآمد کسب کند.
پیشنهاد بهتری هست؟
این نکته در ابتدای راه انداختن این طرح، جا انداختن اخذ مالیات از اینفلوئنسرها به عنوان یک پایه مالیاتی اولویت مهم مدنظر بوده است، راه اصلاح و بهبود طرح را برای همیشه نخواهد بست و همواره طراحان طرح باید برای دریافت پیشنهادهای بهتر آمادگی داشته باشند.
به ویژه اینکه این قانون از جنس قانون بودجه ای است و برای سال 1401 به راحتی امکان اصلاح دارد.
یکی از پیشنهادهایی که تقریبا اغلب کارشناسان مالیاتی روی آن اتفاق نظر دارند، مناسب تر بودن تعیین بازه های درآمدی برای مشمولان مالیاتی نسبت به تعداد فالوور است. زیرا برای مثال ممکن است که یک نفر از پیج 3 میلیونی ماهانه 10 میلیون تومان درآمد داشته باشد و یک نفر با یک پیج 400 هزار تایی ماهانه 20 میلیون تومان درآمد به دست آورد. در این شرایط نفر اول ناگزیز به پرداخت مالیات است اما نفر دوم خیر.
بنابراین همه پیشنهادها برای بهبود این طرح امکان طرح دارند و قطعا پیشنهادهای مفید در قانون بودجه سال آینده فرصت بررسی و در صورت نیاز اصلاح قانون را خواهند داشت.