هیولای اخبار جعلی
علی شمیرانی - همانطور که روزی یک بچه کم سن و سال یا یک بزرگسال روانی، با یک تلفن، اورژانس، آتش‌نشانی و پلیس را راهی ماموریتی واهی کرده و هزینه‌های متعددی در سال ایجاد می‌کردند، حالا به زودی همان افراد تکنیک‌ها و راه و روش تولید دروغ، شایعه و اخبار جعلی را فراخواهند گرفت، با این تفاوت که به کمک مشتقات اینترنت، نه صرفا یک اپراتور فوریت‌های امدادی که یک جماعتی را دچار گمراهی و تشویش خواهد کرد.
بدون هیچ تعارفی، بخش زیادی از ایرانیان بهره کافی از هوش و سواد رسانه‌ای ندارند. این موضوع البته هیچ ارتباطی به سن، تحصیلات، جنسیت و جایگاه شغلی افراد ندارد.
حالا اینترنت بسترساز شغل جدیدی به نام "تولیدکنندگان اخبار جعلی" شده است. شغلی کاذب که کاسبان فعال در آن، همچون تروریست‌ها، اصولا درکی از اخلاقیات و انسانیت ندارند و همین موضوع این شغل را بسیار خطرناک می‌کند.
از صبح که چشم باز می‌کنی، فضای مجازی پر شده از اخبار جعلی که اگرچه در نگاه نخست برای برخی کاملا قابل شناسایی هستند، اما بسیاری از شناخت آنها درمانده‌اند و زامبی‌وار اخبار جعلی را به شکلی ویروسی در سراسر فضای سایبری پخش می‌کنند. اتفاقا راز موفقیت کاسبان اخبار جعلی در همین موضوع است، آنها روی لشگر بزرگ ناقلان این اخبار حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند.
شاید در نگاه نخست هدف تولید اخبار جعلی که متاسفانه بخش قابل ملاحظه‌ای از آنها حتی توسط رسانه‌های رسمی در فضای مجازی تولید می‌شود، جذب مخاطب و چند کلیک باشد.
اما برخی از این اخبار از آنسوی آب‌ها و با اهداف بسیار خاص و مشخص تولید می‌شوند، اهدافی همچون ترور شخصیت، ایجاد تشویش، القای اهداف خاص سیاسی و غیرسیاسی، که در بلند مدت آثار و هزینه‌های بسیار کلان و جبران‌ناپذیری بر جای خواهند گذاشت.
در این میان ظاهرا برخی در داخل نیز به قدرت اخبار جعلی و شایعات پی برده‌اند و از این ابزار برای توجیه ناکارآمدی، انحراف افکار عمومی از مسایل کلان، فراموشی عمومی و زدن رقبای سیاسی، تجاری و اقتصادی خود بهره می‌برند.
لذا با روالی که در پیش است، دیگر اغراق نیست اگر بگوییم اخبار جعلی در فضای سایبری ایران در حال پیشی گرفتن از اخبار واقعی هستند. شاید برخی سفارش‌دهندگان و گردانندگان اتاق‌های فکر تولید اخبار جعلی تصور کنند به این ترتیب در حال مدیریت افکار عمومی هستند، غافل از اینکه هیولای اخبار جعلی موجودی قابل کنترل نیست و دیر یا زود، جراحات و ترکش‌های این پدیده گریبان آنها را نیز خواهد گرفت و روزی خود قربانی خواهند بود.
روزهای سختی در پیش است و تلخ‌تر آنکه کاری نیز از کسی ساخته نیست. (منبع:فناوران)
- ۹۷/۰۲/۱۵