پرداخت خسارت اختلال کارگزاری‌ها از جیب مردم
با اختلال در سامانه کارگزاری مفید، قدرت خرید برخی مشتریان افزایش یافته بود و این افراد این مبلغ اقدام به خرید کردند ولی با روند نزولی بورس وارد زیان شدید شده و توان بازپرداخت اعتبار را ندارند و کارگزاری مهلت تعیین کرده است؛ هر چند این مشتریان اشتباه کردند، اما چه کسی تقصیر کارگزاری را بررسی خواهد کرد.
به گزارش راه دانا؛ بازار ناشناخته سرمایه ایران در یک سال گذشته مورد استقبال عموم قرار گرفت به طوری که در سال گذشته حدود یک الی یک میلیون و 500 هزار کد بورسی حقیقی در عرضه‌های اولیه شرکت می‌کردند ولی امروز حدود 5 میلیون و 500 هزار فرد در این عرضه‌ها اقدام به خرید می‌کنند. براساس گفته رئیس سازمان بورس روزانه 100 هزار کد بورسی جدید صادر می‌شود.
بر اساس گزارش عملکرد و دستاودر‌های وزارت اقتصاد،تعداد کد‌های سهامداری با احتساب کد‌های معاملاتی مشمولان سهام عدالت از شهریور 98 تا مرداد 99، رشد 434 درصدی داشته به طوری که تعداد کد‌های صادر شده بورسی با احتساب کد‌های معاملاتی مشمولان سهام عدالت از 9 میلیون و 86 هزار و 424 کد به 48 میلیون و 546 هزار و 952 کد رسیده است.
با توجه به استقبال عموم از بازار سهام و هجوم نقدینگی سرگردان به سمت بورس، باعث ایجاد درآمد نجومی برای کارگزاری‌های بورس شده به طوری که براساس یک گزارش در فصل بهار امسال میانگین درآمد روزانه کارگزاری آگاه و مفید از کارمزد معاملات بیش از ۳۹ میلیارد تومان رسیده بود؛ اما سوالی که مطرح است این که آیا خدمات کارگزاری‌ها مناسب است یا نه؟ وقتی اختلالی در سامانه کارگزاری رخ می‌دهد و باعث ضرر و زیان مشتریان و سرمایه گذاران می‌شود، چه کسی باید پاسخگوی این زیان باشد؟، آیا اصلا این زیان جبران می‌شود؟
بنابراین گزارش، در پاسخ به سوالات بالا باید گفت هیچ زیانی که به دلیل اختلال در سامانه کارگزاری به مشتریان تحمیل می‌شود، جبران نشده و نمی‌شود؛ نمونههای آن بارها مشاهده شده است. مثلا کارگزاری آگاه به دلیل یک مشکل و سوختن سرورهایش، تمام سامانه‌هایش سه روز قطع شد، اما با پرداخت مبلغ اندک و برخی مزایا کم فقط دنبال رفع موضوع بود.
برخی مخاطبان دانا، در چند روز گذشته اعلام کردند که در عرضه اولیه وسپهر، سفارش خود را در کارگزاری آگاه ثبت کردند اما روز بعد مبلغ بلوکه شده آنها آزاد شده و سفارش‌شان لغو شده؛ کارگزاری هم علت حذف سفارش به گردن هسته معاملاتی انداخته است. این در حالی است که چند روز قبل به مشتریان خود اعلام کرده بود زودتر از دیگران اقدام به ثبت سفارش کنند اما این افراد نتوانست این عرضه اولیه را خریداری کنند که نمونه آن بارها مشاهده شده است.
چرا فقط مشتریان باید زیان اختلال کارگزاری‌ها را پرداخت کنند؟
براساس این گزارش، روز شنبه 25 مرداد ماه امسال سامانه کارگزاری مفید دچار اختلال شد و مشتریان این کارگزاری وقتی وارد سامانه شدن، قدرت خریدشان منفی شده بود و کسی نمی‌توانست در بازار سهام معامله کند؛ بعد از ساعتی این اختلال اصلاح اما این بار قدرت دارایی و خرید مشتریان افزایش یافته و حتی چند برابر شد و بسیاری از مشتریان با این مبلغ اقدام به خرید سهام کردند.
کارگزاری مفید در مورد اختلال ایجاد شده اعلام کرده بود طی تعطیلات آخر هفته گذشته، تیم فنی کارگزاری مفید در حال عملیاتی کردن سیستم بانک اطلاعاتی جدیدی برای کاربران کارگزاری بود که با این سیستم جدید، ظرفیت پردازش اطلاعات کاربران ارتقای قابل ملاحظه ای پیدا می‌کرد ولی متاسفانه با شروع ساعت معاملات بازار در روز شنبه خطای غیر قابل پیش‌بینی رخ داد و مانده حساب کاربران مغایر با واقعیت نمایش داده شد.
کارگزاری مفید به مشتریان خود که با قدرت خرید افزایش یافته اقدام به خرید کرده بودند، روز فرصت داد تا این مبلغ را برگردانند اما با نزولی شدن بورس، این افراد وارد زیان شده و توان بازپرداخت نداشتند.
مفید برای اینکه این افراد بتوانند مبلغ را بازگردانند، مهلت یک ماه تعیین کرد و آن را در قالب اعتبار یک ماه قرار داد که کارگزاری‌ها به مشتریان خود می‌دهند، قرار داد.
یکی از این افراد در این مورد به خبرنگار دانا گفت: دارایی‌ام حدود 28 میلیون تومان افزایش یافته بود و با آن سهام شرکتی را خریداری کردم که امروز ارزش آن با توجه به روند نزولی بورس حدود 17 میلیون تومان است و نمی‌توانم مبلغ 28 میلیون تومان را بازپرداخت کنم.
یکی دیگر عنوان کرد: قدرت خریدش 50 میلیون تومان افزایش یافته و امروز 20 میلیون تومان ضرر کرده است.
حالا کارگزاری به این مشتریان پیامک زده و اعلام کرده باید تا تاریخ 29 شهریور ماه باید آن را بازپرداخت کنند و این افراد که همگی از تازه واردهای بورس هستند و به دلیل ریزش بورس از 20 مرداد ماه وارد زیان 30 الی 50 درصدی شدند، نمی‌توانند این مبلغ را پس بدهند. البته باید یادآور شد که کارگزاری‌ها برای اعطای اعتبار به مشتریان خود قرارداد جداگانه و به صورت حضوری امضاء می‌کنند.
مشتریانی که با قدرت خرید افزایش یافته اقدام به خرید کردند و اکثر تازه واردهای بورس‌اند، وارد زیان شدید شده و توان ندارد؛ هر چند این افراد مقصر هستند اما چه کسی به تقصیر کارگزاری می‌پردازد و این افراد باید چه کنند. آیا سازمان بورس بر کارگزاری‌ها نظارت لازم را دارد؟ آیا آنها را جریمه می‌کند؟
در پایان باید گفت که با استقبال از بورس، درآمد کارگزاری‌ها چند برابر شده و این بازار برای کارگزاری‌ها انحصاری بود و کارگزار باید خدمات بهتری به مشتری خود ارائه دهد و فقط دنبال منافع مالی نباشد. در مقابل کاستی‌ها و اختلال‌ها به مشتری خود خسارت پرداخت کند.