پرونده پارادایز و ردپای روس‌ها در فیس‌بوک و توییتر
مدارک تازه ای در قالب پرونده اسناد بهشت (Paradise Papers) افشا شده که بر اساس آن، دو موسسه دولتی روس که روابط نزدیکی با ولادیمیر پوتین دارند، از طریق یک همکاری تجاری با جرد کوشنر، سرمایه گذاری های در خور توجهی در فیس بوک و توییتر انجام داده اند.
فناوران- اسناد بهشت، نام گزارش تحقیقی افشاگرانه ای است که گاردین به همراه 95 همکار رسانه ای اش در سطح جهان در قالب کنسرسیوم روزنامه نگاران تحقیقی (ICIJ) آن را تهیه کرده اند. این گزارش به بررسی 13/4میلیون پرونده می پردازد که عمدتا از دو شرکت ارایه دهنده سرویس های مالی درز کرده و نشان می دهد که ثروتمندان جهان “بهشت”هایی در اختیار دارند که می توانند بدون مزاحمت ماموران و ادارات مالیات ثروت های بادآورده خود را حفظ کنند. بسیاری از چهره های نامدار جهان در این غارتگری سهیم هستند. اما درز اسناد جدیدی از پرونده های بهشت ماجرا را به دنیای شبکه های اجتماعی و دخالت احتمالی روسیه در انتخابات آمریکا کشانده است.
این سرمایه گذاری ها از طریق یک متخصص فناوری روسیه به نام یوری میلنر انجام شده که خود در یک شرکت متعلق به کوشنر (داماد دونالد ترامپ و مشاور ارشد کاخ سفید) سهام دار است.
این مدارک تازه برملا شده، به نگرانی ها درباره اثرگذاری روسیه در انتخابات و سیاست آمریکا و همچنین نقش رسانه های اجتماعی در این انتخابات دامن زده است.
الکساندر ورشبو، سفیر ایالات متحده در مسکو در دوره ریاست جورج بوش و نماینده آمریکا در ناتو در دوره بیل کلینتون می گوید که موسسات دولتی روسیه اغلب به عنوان ابزاری برای پروژه های سیاسی پوتین استفاده می شوند. به گفته او، این یافته ها تاییدی است بر تلاش دولت مسکو برای ایجاد انحراف در دموکراسی آمریکا. به گفته او، برنامه های دولت روسیه از این هم وسیع تر است؛ موضوعی که خود ولادیمیر پوتین آن را رد می کند.
بر اساس اسناد بهشت، یوری میلنر که صاحب کمپانی سرمایه گذاری DST Global است، در سال 2011 برای خرید بخشی از سهام توییتر ۱۹۱ میلیون دلار از بانکVTB دریافت کرده است. در همان زمان نیز بازوی سرمایه گذاری متعلق به گازپروم به شرکت میلنر کمک کرده که نزدیک به یک میلیارد دلار از سهام فیس بوک را خریداری کند. البته بنا به اعلام میلنر فیس بوک و توییتر از اینکه پول این سرمایه گذاری از منابع وابسته به دولت روسیه تامین شده، خبر نداشته اند. کوشنر نیز تا کنون از اظهارنظر در این رابطه سرباز زده است.
تمامی این پول از طریق موسساتی که میلنر کنترل می کند، منتقل شده است. میلنر در سال 2015 نیز در استارت آپ متعلق به جرد کوشنر و برادرش سرمایه گذاری کرده بود. میلنر که زمانی در قالب کمیسیونی در دفتر ریاست جمهوری روسیه به ریاست دیمیتری مدودف (رییس جمهور سابق و نخست وزیر فعلی) به دولت مسکو مشاوره می داد، اکنون در سیلیکون ولی مستقر است و بیش از 7 میلیارد دلار در 30 شرکت و استارت آپ فناوری از جمله Airbnb، اسپاتیفای و حتی شرکت چینی علی بابا سرمایه گذاری کرده است.
میلنر در گفت وگویی اعلام کرده که سرمایه گذاری VTB به او نفوذ خاصی در توییتر نداده است. او همچنین گفت که در جریان تامین سرمایه لازم برای خرید سهام فیس بوک از سوی گازپروم نبوده است. میلنر گفت که این سرمایه گذاری ها، بخش کوچکی از مجموع سبد سهام اوست و در زمانی انجام شده که روسیه و آمریکا روابط حسنه ای داشته اند.
میلنر همچنین با رد شراکتش با جرد کوشنر، ادعا کرده که سرمایه گذاری در استارت آپ متعلق به داماد ترامپ صرفا با هدف تجاری انجام شده است. او افزود: من در هیچ گونه فعالیت سیاسی دخالت ندارم و چنین فعالیت هایی را پشتیبانی مالی نمی کنم.
بر اساس این گزارش، افشای خرید سهام فیس بوک و توییتر با حمایت موسسات دولتی روسیه، تاییدی است بر استفاده احتمالی دولت مسکو از این پلات فرم ها برای حمایت از ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016. جالب اینجاست که هر دو شرکت گازپروم و VTB تحت تحریم های ایالات متحده قرار دارند.
در همین حال فیس بوک و توییتر تحت فشار شدیدی قرار گرفته اند که در زمینه روابط مالی با مسکو، پیش و در زمان انتخابات ریاست جمهوری، توضیحات شفاف بدهند.
ونسا چان، سخنگوی فیس بوک در این باره گفته که سرمایه گذاری یاد شده با حمایت گازپروم، پنج سال پیش، در زمانی که فیس بوک وارد بورس شد، انجام شده است. سخنگوی توییتر نیز اعلام کرد که این شرکت به بازبینی تمام سرمایه گذاری های پیش از ورودش به تابلوی بورس می پردازد.
پیش از این آشکار شده بود که میلنر در سال 2009 میلادی، با شراکت آلیشر عثمانوف، سرمایه دار روس و صاحب باشگاه فوتبال آرسنال، از طریق DST Global در این دو شرکت سرمایه گذاری کرده و اعلام شده که عثمانوف از سرمایه گذاری 200 میلیون دلاری اش، نزدیک به یک میلیارد دلار سود کرده است. او البته در سال 2013 تمامی سهامش را در فیس بوک فروخت، اما نقش موسسات روس در سرمایه گذاری، به ویژه در توییتر (رسانه اجتماعی مورد علاقه ترامپ) تا کنون برملا نشده بود.
یوری میلنر که متولد 1961 در مسکو است، دوستی دیرینه ای نیز با مارک زوکربرگ، مدیرعامل فیس بوک دارد. زوکربرگ در سال 2011 در جشن عروسی میلنر نیز شرکت کرده بود و پس از آن نیز این دو نفر در موارد متعددی به هم مشورت داده اند.