چرا از وعده تلویزیون اینترنتی رایگان استقبال نشد؟
واکنش‌های مردم نشان داد طرح رایگان کردن خدمات تلویزیونهای اینترنتی برای مشترکان اینترنت ثابت نتوانسته خواسته‌های آنها را پاسخ دهد و آنها همچنان دغدغه نرخ و تعرفه بالای اینترنت را دارند.
فضای مجازی در جهان امروز جزئی جدایی ناپذیر از زندگی انسان‌ها است و خدماتی که به صورت آنلاین ارائه می‌شوند به شدت مورد توجه مردم قرار دارند. سرعت و کیفیت بالای خدمات اینترنتی مردم را متقاعد ساخته است که دیگر لازم نیست از روش‌های قدیمی برای فعالیت‌های روزانه استفاده کنند.
رسانه‌ها و تلویزیونهای اینترنتی از جمله مواردی هستند که نقش مهمی را در ایجاد سرگرمی برای کاربران در سراسر جهان ایفا می‌کنند. در ایران نیز شرکت‌های خدمات دهنده در این حوزه به سختی در تلاش هستند تا نظر مخاطبان را به سمت خود جلب کرده و خدمات متنوعی را به آنها ارائه دهند. اما رسانه‌های اینترنتی در کشور برای دستیابی به اهداف خود با مشکلات مختلفی روبه‌رو هستند.
وعده‌ای که محقق نشد
با شیوع بیماری کرونا از اواسط بهمن ماه سال گذشته و لزوم حضور مردم در خانه؛ تقاضا برای دسترسی به تلویزیونهای اینترنتی به سرعت افزایش یافت. چنین شرایطی موجب شد تا محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۳۹۸ اعلام کند ارائه خدمات از سوی تلویزیونهای اینترنتی تا پایان سال ۱۳۹۸ رایگان خواهد بود. آذری جهرمی آن زمان در فضای مجازی اعلام کرد: «تلویزیونهای اینترنتی، ارائه خدمات رایگان خود را تا پایان سال ادامه خواهند داد. ترافیک مصرفی این تلویزیون‌ها نیم بها محاسبه خواهد شد. همچنین ترافیک کلیه کلاس‌های آموزشی مجازی مورد تایید وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، برای کاربران رایگان خواهد بود.»
پس از اعلام این خبر از سوی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کاربران فضای مجازی نسبت به خدمات تلویزیونهای اینترنتی اعتراض کرده و مسائل دیگر نظیر سرعت و کیفیت انتقال داده در شبکه اینترنت سراسری و قیمت بسته‌ها را با اهمیت‌تر از رسانه‌های اینترنتی دانستند. به عنوان مثال کاربری در خصوص سرعت پایین اینترنت گفت: «ولی کاش ایجاد اختلال روی اینترنت تا پایان سال ادامه نداشته باشه.»
با وجود اینکه خبر رایگان شدن اینترنت ثابت برای تلویزیونهای اینترنتی در فضای مجازی دست به دست می‌شد اما کاربران بیشتر از اینکه به این موضوع واکنش نشان دهند، گلایه همیشگی از کندی اینترنت داشتند. در همین خصوص کاربر دیگری نوشت:« این چه وضعشه آقای وزیر! سرعت نت افتضاحه! به پیر به پیغمبر این چند روز از قبل گندتر و افتضاحتره! رسیدگی کنید!»
یکی از کاربران فضای مجازی ضمن اشاره به موضوع تحصیل دانش‌آموزان در شرایط کرونا نوشت: «جناب وزیرجوان ... تلویزیون درسته! بعد هم تلاش کنید معلم‌ها از طریق واتس‌اپ یا تلگرام بتوانند در گروه‌های به صورت صوتی یا تصویری به بچه‌ها درس بدهند تا زیاد عقب نیوفتند. فکر می‌کنم والدین بچه‌ها استقبال کنند.»
کاربری دیگر نیز تنها خواسته خود را ارزان شدن تعرفههای اینترنت دانست و نوشت: «اینترنت را ارزان تر نمی‌کنید؟»
در عمل واکنش‌های مردم نشان داد طرح رایگان کردن خدمات تلویزیونهای اینترنتی برای مردم ایران نتوانسته خواسته و دغدغه اصلی آنها را پاسخ دهد ؛ و به دلیل عدم آماده بودن بسترهای زیرساختی لازم برای شرکت‌های خدمات دهنده تلویزیونهای اینترنتی، این شرکت‌ها نتوانستند آن طور که باید و شاید مخاطبان گسترده‌ای در سراسر کشور را به سمت خود جذب کنند. چرا که میزان کسانی که از اینترنت تلفن ثابت استفاده می‌کنند در مقابل تعداد کسانی که برای استفاده از اینترنت از اپراتورهای تلفن همراه بهره می‌برند، کمتر است.البته محدودیت‌های اینترنت ثابت و سرعت پایین آن از مواردی است که میزان تمایل مردم به استفاده از آن را کاهش داده است. هنوز هم در برخی از نقاط کشور دسترسی به اینترنت وجود ندارد و یا برای دسترسی به اینترنت باید مسافت زیادی را طی کرد از همین رو عملا امکان مشاهده تلویزیونهای اینترنتی برای مردم در آن مناطق فراهم نیست.
با وجود اینکه این موضوع از ماه‌ها پیش مطرح شده اما به نظر می‌رسد مدیران دستگاه‌های مسئول در حوزه شبکه سراسری اینترنت همراه و ثابت در نوعی خواب غفلت بسر می‌برند. به طوری که این روزها شاهد آن هستیم که تعدادی از بزرگ‌ترین اپراتورهای تلفن همراه در شرکت با بی‌اعتنایی به شرایط اجتماعی و اقتصادی در جامعه به صورت خودسرانه تعرفههای بسته‌های اینترنتی را تغییر و فشار بر مشترکان را هر لحظه بیشتر از قبل می‌کنند. هرچند حسین فلاح جوشقانی رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران در فضای مجازی از ارسال گزارش گرانفروشی اپراتورها به سازمان تعزیرات حکومتی خبر داده است ولی بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود دستورات قانونی نیز برخی از اپراتورها هنوز تعرفههای خود را به حالت قبلی بازنگردانده‌اند.
با اینکه انتظار می‌رفت همه‌گیری بیماری کرونا در تابستان کمتر شود ولی این روزها شاهد آن هستیم که همچنان این بیماری نفس بسیاری از هموطنان عزیز را قطع می‌کند. در این وضعیت و در حالی که دولت و رسانه ملی مردم را به ماندن در خانه تشویق می‌کنند همچنان تلویزیونهای اینترنتی که می‌توانند مایه سرگرمی اعضای خانواده باشند برای ادامه فعالیت‌های خود با چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌شوند.
راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی برخلاف قانون اساسی است
یکی از تازه‌ترین چالش‌های پیش روی تلویزیونهای اینترنتی صحبت‌های مطرح شده از سوی رئیس سازمان بازرسی کشور است. حسن درویشیان در نشست هم‌اندیشی با معاون سیمای سازمان صداوسیما گفت: «اینکه ۶۰ درصد از بودجه سازمان صداوسیما از محل آگهی‌های بازرگانی تأمین می‌شود، فاجعه است؛ این موضوع تاثیر مستقیم بر کاهش کیفیت محتوا دارد و باید برای آن چاره‌ای اندیشید. راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی برخلاف قانون اساسی ایران است.»
تلویزیونهای اینترنتی در چند ماه گذشته با دعوت از شخصیت‌های مطرح ورزشی و فرهنگی در برنامه‌های خود توانسته‌اند تا حد زیادی محبوبیت خود را افزایش دهند. لذا به نظر می‌رسد تا زمانی که فعالیت‌های این رسانه‌ها ادامه دارد چالش‌ها و مشکلات آنها با رسانه ملی حل نخواهد شد.
نحوه راه‌اندازی تلویزیونهای اینترنتی به شکل کنونی با اصول قانون اساسی مغایرت دارد. این به معنای مخالفت با فعالیت چنین رسانه‌هایی نیست بلکه باید پیش از هر اقدامی در این خصوص هماهنگی با قوانین مربوطه بررسی شود. در بحث تلویزیونهای اینترنتی باید عوامل تهدید کننده را شناخت و شرایط لازم برای مقابله به چنین تهدیداتی را در نظر گرفت.
شناخت عوامل تهدید کننده و فراهم‌سازی شرایط لازم برای فعالیت تلویزیونهای اینترنتی
محمدحسن آصفری نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با آنا، اظهار کرد: تلویزیونهای اینترنتی امروز جزئی از خانواده‌های ایرانی است و نمی‌توان آنها را از برنامه‌های روزمره مردم حذف کرد. مسئولان وزارت ارتباطات و سایر نهادهای مسئول در این حوزه باید شرایط لازم برای فعالیت رسانه‌ای اینترنتی بر بستری ایرانی را فراهم سازند.
وی افزود: نبود زیرساخت‌های بومی برای ادامه فعالیت تلویزیونهای اینترنتی می‌تواند امنیت مردم را به خطر بیاندازد. یعنی در چنین شرایطی ممکن است کاربران غیرمجاز به حساب‌های کاربری مشترکان تلویزیونهای اینترنتی نفوذ کرده و اطلاعات آنها را به سرقت برده و حتی از مردم کلاهبرداری کنند.
نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: نباید این تصور در کشور ایجاد شود که برای رفع هر مشکلی الزام به پاک کردن صورت مسئله وجود دارد. امروز جامعه به سمتی رفته است که نمی‌توان فیلترینگ را روشی برای مقابله با تهاجم فرهنگی دانست. در واقع در کنار آماده‌سازی زیرساخت‌ها باید محتوای مطلوب را برای جوانان فراهم ساخت.
آصفری عنوان کرد: نحوه راه‌اندازی تلویزیونهای اینترنتی به شکل کنونی با اصول قانون اساسی مغایرت دارد. این به معنای مخالفت با فعالیت چنین رسانه‌هایی نیست بلکه باید پیش از هر اقدامی در این خصوص هماهنگی با قوانین مربوطه بررسی شود. در بحث تلویزیونهای اینترنتی باید عوامل تهدید کننده را شناخت و شرایط لازم برای مقابله به چنین تهدیداتی را در نظر گرفت.
وی ادامه داد: مجوزهای لازم برای راه‌اندازی تلویزیونهای اینترنتی باید از سوی سازمان صداوسیما صادر شده و پس از صدور مجوز، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای فعالیت این رسانه‌ها است.
به نظر می‌رسد درگیری در مورد تلویزیونهای اینترنتی بین نهادهای مختلف همچنان وجود دارد. قطعا مردم از مسئولان انتظار دارند در شرایطی که شیوع بیماری کرونا دوباره در کشور اوج گرفته است خدمات تلویزیونهای اینترنتی به صورت رایگان و یا ارزان قیمت در اختیار آنها قرار بگیرد و بیشتر از اینکه اخبار خوشحال‌کننده را فقط از زبان مسئولان بشنوند، ترجیح می‌دهند، نمود عینی و واقعی آن را در زندگی روزمره احساس کنند و فاصله بین شعار و شوآف تا عمل کم و کمتر شود.