گام بلند در حمایت از کاربران اینترنت
بزرگراه فناوری - براساس آیین‌نامه جدید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، از این پس و برای نخستین بار از ورود اینترنت به کشور حقوق مصرف‌کنندگان خدمات اینترنتی براساس موافقت‌نامه کیفیت سطح خدمات (SLA) تامین می‌شود.
براساس این گزارش و به موجب مقررات جدید تامین، توزیع و عرضه خدمات اینترنت کلیه ارایه‌دهندگان خدمات اینترنتی در کشور از این پس موظف به تهیه فرم‌های استاندارد و چارچوب‌های موافقت‌نامه‌های کیفیت خدمات از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بوده و باید پیش از انعقاد قرارداد و ارایه خدمات با مصرف‌کنندگان نهایی خدمات اینترنتی و VOIP (تلفن اینترنتی) موافقت‌نامه کیفیت سطح خدمات مبادله کنند.
تدوین آیین‌نامه جدید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور درحالی صورت می‌گیرد که پیش از این و از ابتدای ورود اینترنت به کشور یعنی اوایل دهه 70، هیچ قانون و برنامه مشخصی برای حمایت از کاربران خدمات اینترنتی وجود نداشته و تاکنون نیز هیچ‌کدام از نهادهای قانونی موجود در این زمینه از حقوق مصرف‌کنندگان نهایی خدمات اینترنتی در کشور به‌دلیل خلاءهای قانونی موجود حمایت نکرده است.
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با هدف سامان‌دهی ارتباطات اینترنت و سهولت دسترسی به آن و در راستای اجرای بند «الف» و «ز» ماده سه و بند «د» ماده پنج قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مقررات و ضوابط جدیدی جهت تامین، توزیع و عرضه خدمات اینترنت ارایه داده که مبادله موافقت‌نامه کیفیت سطح خدمات (SLA) بین عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان از جمله ضوابط لازم‌الاجرای جدید به‌شمار می‌رود.
پیشینه تغییرات جدید در حقیقت به مصوبه پانزدهم آبان‌ماه سال 80 شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد نحوه ارایه خدمات شبکه‌های رایانه‌ای بازمی‌گردد و جایگزین آیین‌نامه ضوابط صدور مجوز تامین‌کنندگان ارتباط اینترنت پرظرفیت که توسط شرکت مخابرات ایران تدوین شده بود، می‌شود.
بر همین اساس کلیه مصرف‌کنندگان خدمات اینترنتی که بنا به هر علت از ارایه‌دهنده خدمات سرویس خود ناراضی باشند می‌توانند با مراجعه به مرجع حل اختلاف که در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تشکیل شده است، شکایات خود را ارایه و پی‌گیری کنند.
همچنین براساس اصلاحات صورت گرفته در آیین‌نامه مذکور نظارت بر ارایه خدمات اینترنتی در کشور از این پس برعهده سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بوده که فرآیند این نظارت طی یک ماه آینده و پس از تصویب این مقررات توسط سازمان تدوین و اعمال می‌شود.
برپایه آیین‌نامه جدید و ارایه خدمات هرچه بهتر به مصرف‌کنندگان، کلیه تامین‌کنندگان، توزیع‌کنندگان و عرضه‌کنندگان خدمات اینترنتی در کشور موظفند تسهیلات لازم جهت اعمال نظارت بدون قید و شرط و مستمر را در اختیار سازمان و یا نمایندگان آن قرار داده و شرکت مخابرات ایران و ICPها نیز باید امکان دست‌یابی مستقل جهت اعمال نظارت را برای سازمان فراهم کنند.
احتمال کاهش قیمت اینترنت
با توجه به اصلاحات صورت گرفته در آیین‌نامه پیشنهادی جدید و به‌دنبال مدیریت یک‌پارچه شبکه داخلی پیش‌بینی می‌شود سرعت دسترسی به اینترنت افزایش یابد.
به این ترتیب با کاهش تعداد مراکز تامین، ترافیک بین‌المللی و نیز هزینه‌های مربوطه کاهش می‌یابد.
همچنین به‌دلیل کاهش هزینه‌های واسطه از سویی و کاهش قیمت خرید عمده و نگهداری ترافیک در داخل کشور از سویی دیگر، قیمت خرید خرده‌فروشی نیز کاهش خواهد یافت.
آیین‌نامه اجرایی مقررات جدید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مراحل پایانی اصلاحات خود را در پیش دارد و انتظار می‌رود طی دو ماه آینده به تصویب رسیده و جهت اجرا به مراکز ذی‌ربط ابلاغ شود.
علت تدوین مقررات جدید
اما چرایی تغییرات و اصلاحات صورت گرفته از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به مشکلات نشات گرفته در قانون و مصوبات اجرایی پیش بازمی‌گردد.
نخستین مقررات و ضوابط در مورد خدمات شبکه‌های رایانه‌ای توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی و در تاریخ پانزدهم آبان‌ماه سال 80 به تصویب رسید.
براساس ساختار ایجاد شده بر مبنای آیین‌نامه قبلی تعداد قابل توجهی از شرکت‌ها و موسسات اقدام به برقراری ارتباط از طریق تامین‌کنندگان بین‌المللی (بیشتر از طریق ماهواره) می‌کردند.
این اقدام ارایه‌دهندگان خدمات اینترنتی در کشور باعث شد دروازه‌‌های ارتباطی کشور به اینتنرنت از مسیرهای مختلفی ایجاد شود.
صرف هزینه گزاف به‌منظور برقراری ارتباط از طریق ماهواره علاوه بر آنکه قیمت نهایی برای مصرف‌کننده را افزایش می‌داد، قابلیت امکان ارایه سرویس‌‌های ارزش افزوده را نیز فراهم نمی‌کرد.
از سویی دیگر نبود یک‌پارچگی لازم در شبکه به‌دلیل وجود مسیرهای مختلف و نیاز به مراکز عرضه متعدد نیز برای برقراری ارتباط بهره‌برداران نهایی، هزینه بالایی را برای ایجاد امنیت در شبکه فراهم می‌کرد.
بر این اساس و به‌منظور رفع مشکلات ایجاد شده در آیین‌نامه پیشنهادی، ارایه خدمات اینترنت در کشور یک مدل سهلایهای در نظر گرفته شده است.
از مهم‌ترین مزایای این مدل سهلایهای می‌توان به جدا بودن وظایف هر لایه، ارتباط ساختاری بخش‌ها و یک‌پارچگی ارایه خدمات اشاره کرد.
اما مهم‌ترین ویژگی مقررات جدید تامین، توزیع و عرضه خدمات اینترنت را می‌توان همان موافقت‌نامه‌های کیفیت سطح خدمات (SLA) ذکر کرد.
به‌موجب آیین‌نامه جدید، از این پس بین تامین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان، توزیع‌کنندگان و عرضه‌کنندگان و همچنین بین عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نهایی خدمات اینترنتی موافقت‌نامه کیفیت سطح خدمات (SLA) منعقد می‌شود.
حاصل این تغییرات نیز منجر به شفاف‌سازی حریم و حدود خسارات وارده به لایه‌های مختلف ارایه‌دهنده، عرضه‌کننده و مصرف‌کننده خدمات اینترنتی در کشور می‌شود.
درحال حاضر به‌جز شرکت فناوری اطلاعات (ITC)، 38 شرکت دیگر در قالب ICP در رابطه با تامین اینترنت فعالیت دارند که تامین بخش عمده‌ای از ارتباط کشور برعهده آن‌هاست.
بزرگ‌ترین پهنای باند ارتباطی این شرکت‌ها 155 مگابایت بر ثانیه و کمترین آن سه مگابایت بر ثانیه است. علاوه بر شرکت‌های ICP به‌منظور ارایه اینترنت به کاربران شرکت‌های ISP نیز در این زمینه فعالیت دارند.
همچنین در بخش ارایه‌دهندگان نهایی خدمات اینترنتی (ISP)ها هم‌اکنون بالغ بر هزار و 200 مرکز در کشور دارای مجوز فعالیت است.
براساس اصلاحات صورت گرفته در آیین‌نامه جدید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از این پس مجوز تاسیس مراکز جدید ISP داده نخواهد شد و این امکان نیز به سایر شرکت‌های ارایه‌دهنده خدمات اینترنتی داده شده است تا با تشکیل کنسرسیوم علاوه بر کاهش مراکز موجود و افزایش کیفیت ترافیک بتوانند از خدمات ارزان‌تری بهره‌مند شوند. این امر نیز می‌تواند موجب کاهش قیمت برای مصرف‌کنندگان نهایی شود.
- ۸۵/۰۵/۰۷