گزارشی از مالخرهای بازار کامپیوتر
مریم عسگری - به سرقت رفتن چیزهایی که دوستشان داریم همیشه تلخ و آزار دهنده است.حال اگر کالای به سرقت رفته یک وسیله ضروری باشد و برای انجام امور روزمره حکم آچار فرانسه را داشته باشد، اهمیت این موضوع بیشتر می‌شود.
البته در مورد برخی از کالاها مانند گوشی تلفن همراه امکان ردیابی و شناسایی گوشی‌های مسروقه وجود دارد. شخص مالباخته در صورتی که شماره سریال گوشی موبایل را داشته باشد، می‌تواند به پیدا شدن گوشی سرقتی خود امیدوار باشد؛ اما این امیدواری در مورد لپ‌تاپ باختگان بسیار ضعیف و حتی بعید است.
لپ‌تاپ‌های سرقتی
لپ‌تاپ کالایی است که امروزه با توجه به رشد استفاده از آن نسبت به سال‌های قبل، کاربران بسیاری یافته و امروزه بسیاری از کاربران رایانه‌های رومیزی به استفاده از این کالا روی آورده‌اند.
این کالای پر مخاطب امروزه با توجه با قابلیت‌هایی که دارد به رفیق گرمابه و گلستان بسیاری از کاربران تبدیل شده و بسیاری از کاربران امروزی اطلاعات تجاری، خانوادگی و حتی خصوصی خود را در لپ‌تاپشان حمل می‌کنند و تحمل یک روز زندگی بدون این وسیله را ندارند، چه برسد به اینکه لپ‌تاپ آنها به سرقت رفته و اطلاعات ذخیره شده در آن نیز به دست سارقان بیفتد.
فعالان بازار معتقدند، باید با توجه به اهمیت این موضوع ارگان‌های مربوطه مانند اتحادیه‌ها و نیروی انتظامی اقداماتی در این رابطه انجام دهند و همان‌طور که از طریق پیگیری شماره سریال، امکان شناسایی برخی کالاهای سرقتی مانند گوشی موبایل وجود دارد لپ‌تاپ‌های سرقتی نیز قابل شناسایی باشند؛ اما این امکان در کشور ما وجود ندارد و لپ‌تاپ‌های سرقتی بدون هیچ مشکلی در بازار خرید و فروش می‌شوند.
شاید شما هم از دسته افرادی باشید که تصور می‌کنند لپ‌تاپ‌های سرقتی تنها شامل لپ‌تاپ‌های کار کرده هستند که از کاربر سرقت می‌شوند؛ اما اگر سری به مراکز خرید و فروش رایانه بزنید متوجه می‌شوید حجم زیادی از لپ‌تاپ‌های سرقتی را لپ‌تاپ‌های نو یا همان آکبند مرسوم خودمان تشکیل می‌دهند.
سلیمی، مسوول فروشگاه مگانت که ادعا می‌کند طی روزهای گذشته یک دستگاه لپ‌تاپ از پشت ویترین فروشگاه به سرقت رفته است، در این رابطه می‌گوید: دزدیدن لپ‌تاپ‌های دست دوم برای سارقان چندان لطفی ندارد و اکثر سارقان با استفاده یا بهتر بگوییم سوء استفاده از شلوغی فروشگاه‌ها لپ‌تاپ‌ها را می‌ربایند.
به گفته وی، طی هفته گذشته یکی از لپ‌تاپ‌های این فروشگاه با وجود تجهیز فروشگاه به دوربین مدار بسته سرقت شد که با شناسایی سارق از طریق تصویر ضبط شده سارق شناسایی شد.
این فروشنده معتقد است، معمولا سارقان لپ‌تاپ‌های سرقتی را، به جمهوری، پشت شهرداری و گمرک می‌برند و با قیمت بسیار پایین به فروش می‌رسانند. به عنوان مثال مشاهده شده است که لپ‌تاپی که قیمت اصلی آن دو میلیون تومان است، بدون جعبه و ... با قیمتی حدود 700هزار تومان و حتی کمتر به فروش می‌رسد.
صادقی یک فروشنده دیگر در این رابطه می‌گوید: این گفته که لپ‌تاپ‌ها تنها از پشت ویترین فروشگاه‌ها به سرقت می‌روند، درست نیست.
چرا که بارها اتفاق افتاده است که تعداد زیادی لپ‌تاپ از انبار مراکز خرید به سرقت رفته‌اند و پیگیری برای یافتن آنها نیز فایده‌ای نداشته است.
وی افزود متاسفانه شکایت مالباختگان نه از نگهبان انبار به جایی می‌رسد و نه از اعضای هیات‌مدیره مراکز خرید و فروش رایانه.
یکی دیگر از فروشندگان لپ‌تاپ نیز در این باره می‌گوید: برخی از سارقان نیز با استفاده از تعطیلی مراکز خرید و فروش رایانه دست به سرقت می‌زنند.
به عنوان مثال، طی مدتی که بازار کامپیوتر در حالت نیمه تعطیل به سر می‌برد، سارقان با باز کردن قفل مغازه‌های تعطیل اقدام به سرقت می‌کردند.
این فروشنده معتقد است شماره سریال لپ‌تاپ در کشور ما نمی‌تواند کمکی به شناسایی لپ‌تاپ‌های سرقتی کند؛ در حالی‌که در سایر کشورها می‌توان از طریق شماره سریال دستگاه سرقتی را یافت.
یکی از مسوولان فروش شرکت زیگورات نیز در این رابطه می‌گوید: اگر چه تا کنون در رابطه با سرقت لپ‌تاپ‌ها گزارشی به ما نشده است؛ اما سرقت لپ‌تاپ در ایران هم مانند سایر کشورها اتفاق می‌افتد و ممکن است از طریق شماره سریال لپ‌تاپ سرقتی پیدا شود.
اما بکایی، مدیر فروش شرکت اپل ایران می‌گوید: امکان شناسایی لپ‌تاپ سرقتی از طریق شماره سریال در کشور ما وجود ندارد.
این در حالی است که در سایر کشورها در صورتی که فرد سارق با لپ‌تاپ سرقتی به اینترنت وصل شود از طریق شماره سریال شناسایی می‌شود.
مالخرها پشت پرده
پشت سرقت کالاهای مختلف همیشه خدا افرادی به عنوان مالخر وجود دارند که باعث ایجاد انگیزه سرقت برای سارقان می‌شوند.
این را یکی از فروشندگان لپ‌تاپ در پاساژ پایتخت می‌گوید.
به گفته این فروشنده، مالخرهایی که در نقاط مختلف شهر خرید و فروش اجناس سرقتی از جمله لپ‌تاپ می‌پردازند لپ‌تاپ‌های سرقتی را با قیمت بسیار پایین از سارقان خریداری می‌کنند و با قیمت بالا به فروش می‌رسانند.
به گفته این فروشنده در مورد لپ‌تاپ‌های آکبند که معمولا بدون جعبه و شارژر به فروش می‌رسند، کاملا مشخص است که جنس سرقتی است؛ اما در مورد لپ‌تاپ‌های دست دوم که سارق هنگام فروش ادعا می‌کند جعبه را دور انداخته یا شارژر و... خراب شده است خرید باید با ارائه فاکتور فروش صورت گیرد که مالخرها لپ‌تاپ‌ها را بدون فاکتور فروش و... از سارق می‌خرند و باعث تشویق وی به سرقت می‌شوند.
این فروشنده معتقد است ارگان‌های مربوطه باید قوانینی وضع کنند که مالخران و حتی خریداران بی اطلاع از دزدی بودن کالا به شدت مجازات شوند.
یک پروسه پر درد سر و بی‌نتیجه
فعالان بازار می‌گویند در صورتی که لپ‌تاپی از فروشگاه به سرقت رود مشخصات و شماره سریال لپ‌تاپ به فروشگاه‌های اطراف اعلام می‌شود تا در صورت ارائه لپ‌تاپ برای فروش سارق شناسایی شود. این شیوه چندان کارآمد نیست، پیگیری و شکایت علیه سارقان به ویژه سارقان لپ تاپ نیز پروسه ای طولانی و البته طبق اعلام فعالان بازار بی‌نتیجه است.
مالباختگان این کالا ادعا می‌کنند وقتی کالایی به خصوص لپ‌تاپ به سرقت رفت باید فاتحه اش را خواند و به فکر خرید یک لپ تاپ جدید افتاد.
اما رییس اتحادیه صنف رایانه، داده ورزی و ماشین‌های اداری نظر دیگری دارد. به گفته شهرام شیرمست، اتحادیه ارگان مکلف در این زمینه نیست؛ اما با این حال اقدامات زیادی در این رابطه انجام داده است.
وی می‌گوید: شخص مالباخته در وهله اول باید شکایت خود را تسلیم حوزه انتظامی‌کند و در این حوزه تشکیل پرونده دهد. پس از تشکیل پرونده شکایت به قوه قضائیه و از آنجا به داره آگاهی ارجاع می‌شود.
در اداره آگاهی نیز در صورتی که لپ‌تاپ پیدا شود به اتحادیه اعلام و افراد مالباخته با اعلام شماره سریال و مدارک لپ‌تاپ می‌توانند لپ‌تاپ را تحویل بگیرند.
وی در ادامه گفت: اتحادیه لیست لپ‌تاپ‌های مکشوفه را در سایت این اتحادیه به آدرس www.comitu.ir اعلام می‌کند.
وی همچنین از طرح جدید این اتحادیه برای شناسایی لپ‌تاپ‌های مکشوفه خبر داد و گفت: اکثر لپ‌تاپ‌های سرقتی مکشوفه فاقد باتری، آداپتور و.... هستند و مالباختگان با تصور اینکه لپ‌تاپ آنها هرگز پیدا نمی‌شود دست از جست‌وجو می‌کشند و اتفاق می‌افتد که لپ‌تاپ‌های مکشوفه به صاحبانشان نرسند.
به همین منظور ما تصمیم گرفتیم برنامه‌ای اجرا کنیم که با حضور کارشناس و همچنین با حکم قاضی اطلاعات داخل لپ‌تاپ‌های مکشوفه مورد بازبینی قرار گیرد و به این وسیله صاحبان آنها شناسایی شوند.
وی از اجرای این طرح طی یک ماه آینده خبر داد.
منبع : دنیای اقتصاد
- ۸۸/۰۴/۱۴