گفت‌وگوی آنلاین جوانان در مورد مدیریت اینترنت
احسان موحدیان - بزرگراه فناوری - هم‌زمان با گسترش نفوذ و تاثیرگذاری اینترنت در جهان علاقه عمومی به آشنایی با مباحث فنی و اجرایی مربوط به فضای سایبر نیز افزایش یافته و با توجه به اینکه شمار زیادی از مراجعان به جهان مجازی را جوانان و نوجوانان تشکیل می‌‌دهند، آشنا کردن آنان با مباحثی از این دست نیز اهمیتی دوچندان یافته است.
طی چند سال اخیر تلاش‌های متعددی از سوی سازمان‌های غیردولتی موسوم به NGOها در سراسر جهان برای آشنا ساختن جوانان با مباحث مرتبط با مدیریت اینترنت آغاز شده است. از جمله طرح‌هایی که در این حوزه در حال اجراست می‌توان به پروژه جهانی نوجوانان یا Global Teenager Project اشاره کرد که افراد 10 تا 19 ساله را هدف قرار داده است.
گردانندگان این پروژه که در مطلبی جداگانه در همین صفحه به آن‌ها پرداختیم، از تاریخ 26 نوامبر به‌مدت سه هفته یک مجمع آنلاین را برای ارایه آموزش‌های عمومی به نوجوانان در مورد مدیریت اینترنت و اهمیت این مبحث برای آنان به راه انداختند. هدف اصلی این کار تشویق نوجوانان به مشارکت در مباحث مربوط به سیاست‌گذاری اینترنت اعلام شده است.
راه‌اندازی این مجمع گامی در جهت تحقق اهداف نشست سران جامعه اطلاعاتی دانسته شده که در سال‌های 2003 و 2005 در ژنو و تونس برگزار شد.
برگزارکنندگان مجمع مذکور همچنین امیدوارند که با برگزاری موفقیت‌آمیز آن جوانان را برای ایفای نقش راهبری اینترنت در سال‌های آینده آماده کنند و در این زمینه سازمان آیکان یا هر نهادی که در آینده این مسؤولیت را ایفا خواهد کرد، یاری کنند.
تیتی اکین‌سانمی از گردانندگان این مجمع آنلاین در وبلاگ شخصی خود به نشانی http://titiakinsanmi.tigblog.org در مورد ابتکار عمل مذکور می‌نویسد: «جوانان در دو مرحله از اجلاس سران جامعه اطلاعاتی (WSIS) مشارکت فعالانه‌ای داشتند و افزایش آگاهی عمومی در دو حوزه کمک شایانی کردند. افزایش تحرک در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به‌منظور ارتقای کیفیت سیاست‌گذاری در مورد اینترنت و ایجاد شبکه‌هایی با هدف پشتیبانی از طرح‌های محلی ICT.»
وی می‌افزاید: «فرآیندهای مورد اشاره که در WSIS پایه‌گذاری شدند به شکل‌گیری چند اقدام عملی منجر شدند که یکی از آن‌ها ایجاد مجمع مدیریت یا زمامداری اینترنت ) Internet Governance Forum) بود. به‌طور خاصی در دستور کار تونس برای جامعه اطلاعاتی از دبیرکل دعوت شده بود تا مجمع جدیدی را با حضور طرف‌های گوناگون برای گفت‌وگو در مورد سیاست‌گذاری اینترنت تشکیل دهد. این مجمع از تاریخ 30 اکتبر تا دوم نوامبر تشکیل شد که اطلاعات مرتبط با آن از آدرس www.intgovforum.org در دسترس است.»
اما چرا طرح مباحثی از این دست برای جوانان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، نویسنده در این مورد معتقد است: «با گذشت بیش از یک دهه از عمومی شدن اینترنت در جهان تربیت نسلی جدید که علاقه‌مند به فعالیت در مجمع مدیریت اینترنت باشند و بعدها بتوانند نقش‌های کلیدی را در این حوزه بر عهده بگیرند از اهمیت فراوانی برخوردار است.
از سوی دیگر جوانان با مشارکت در این مجمع آنلاین فرصت خواهند داشت تا مطالب جدیدی را در مورد کنترل و زمامداری اینترنت بیاموزند. این نوع از آموزش به‌خاطر ارایه در محیطی غیررسمی و آنلاین تاثیر مناسبی بر نوجوانان خواهد داشت.
علاوه بر این نوجوانانی که از سراسر دنیا در این مجمع شرکت می‌کنند حوزه‌های مورد علاقه خود را شناسایی کرده و به اهمیت مسئله پی خواهند برد. در نهایت می‌توان از نظرات این نسل نوظهور برای راهبری و هدایت هرچه بهتر اینترنت استفاده کرد و برترین آن‌ها را در مجمع مدیریت اینترنت در سال 2007 طرح کرد.»
اطلاعاتی که در سایت این پروژه به نشانی www.globalteenager.org موجود است، نشان می‌دهد که طی سه هفته برگزاری این مجمع آنلاین سه موضوع متفاوت به بحث گذاشته شده است.
به‌عبارت دیگر هر هفته به یک موضوع اختصاص یافته است. این موضوعات به ترتیب عبارتند از:
1- تشریح زمامداری و کنترل اینترنت و ابعاد مختلف آن
2- آشنا کردن نوجوانان با مجمع زمامداری و مدیریت اینترنت
3- بررسی نحوه مشارکت مترقی جوانان در نشست آیکان در برزیل
گفتنی است که حضور در این مجمع بسیار ساده بوده و علاقه‌مندان تنها باید یک email به نشانی IG-subscribe@groups.takingitglobal.org youthand ارسال می‌کردند.
در این نشست جوانان علاقه‌مندان به مباحث جامعه اطلاعاتی و فناوری‌های اینترنتی، سازمان‌های مرتبط با جوانان و فعالان علاقه‌مند به مباحث زمامداری اینترنت شرکت داشتند.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که با توجه به افزایش شمار کاربران اینترنت در کشور و نقش مهم آن در حیات بشری پرداختن به مباحث گوناگون جامعه اطلاعاتی در ایران نیز به یک ضرورت انکارناپذیر مبدل شده است. بدون شک از هم‌اکنون باید اقدامات لازم برای تربیت نسلی که بتوانند از منافع و دیدگاه‌های ایران در مجامع بین‌المللی مرتبط با زمامداری اینترنت دفاع کنند، آغاز شود و غفلت از این نکته مهم در آینده‌ای نه‌چندان دور به ضرر ما خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر هم با کمبود شدید نیروی متخصص و کارآزموده آشنا با مباحث جامعه اطلاعاتی روبه‌روست و علی‌رغم موفقیت‌های مقطعی به‌طور کلی نقش پررنگی در حوزه سیاست‌گذاری‌های مربوط به این موضوع نداشته است. امیدواریم با توجه بیشتر به مقوله آموزش ایران در آینده جایگاهی فراخور نام خود در جامعه اطلاعاتی داشته باشد و در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های مرتبط با این موضوع در جهان نقش پررنگ‌تری ایفا کند.
آشنایی با پروژه جهانی نوجوانان
پروژه جهانی نوجوانان کار خود را از سال 1999 آغاز کرده است. هدف از اجرای این پروژه استفاده کامل از پتانسیل‌های فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) در جهت ارایه آموزش‌های مناسب و ضروری به نوجوانان و حتی معلمان اعلام شده است.
به‌طور خلاصه هدف این پروژه که به اختصار GTP نامیده می‌شود، ارتقای مهارت‌های آموزشی نوجوانان و افزایش درک آنان از مسایل مهم جهانی و دیگر فرهنگ‌ها با استفاده از دستاوردهای فناوری اطلاعات است. به‌عبارت بهتر GTP یک کلاس درس جهانی در فضای مجازی به‌حساب می‌آید.
GTP به‌دنبال گردهم آوردن دانش‌آموزان دبیرستانی سراسر جهان به‌صورت مجازی و ایجاد محیطی امن و مطمئن برای کاستن از شکاف دیجیتالی و فرهنگی بین جهان توسعه‌یافته و کشورهای در حال توسعه است. تا به‌حال 300 دانش‌آموز و معلم از 200 کلاس مختلف در بیش از 29 کشور جهان در بحث‌های گوناگون GTP شرکت کرده و این رقم ماهانه در حال افزایش است.
GTP هر سال دو بار هشت تا 12 کلاس درس را از مدارس مختلف جهان انتخاب کرده و آن‌ها را در قالب محافل مجازی آموزشی به یکدیگر پیوند می‌زند، این کار مهم‌ترین فعالیت GTP به‌حساب می‌آید. شرکت‌کنندگان در این محافل یک مضمون مشترک را انتخاب کرده و به‌مدت 10 هفته به بحث و بررسی در مورد آن می‌پردازند. نتایج بحث‌ها بلافاصله برای اطلاع عموم منتشر می‌شود. تاکنون 165 کلاس در این محافل آموزشی شرکت کرده‌اند.
GTP در خلال ارایه مباحث آموزشی به‌دنبال رسیدن به هدفی با دو جنبه است:
ارتقای کیفیت آموزش در دبیرستان‌های جهان از طریق معرفی کاربردهای جدید و هیجان‌انگیز ICT و قابلیت‌های چندرسانه‌ای آن و نیز افزایش آگاهی نوجوانان سراسر جهان در مورد فرهنگ‌های متنوع دیگر ملل و کمک به بیشتر شدن تماس‌های بین فرهنگی.
برای آگاهی بیشتر در مورد ماهیت و عملکرد GTP می‌توانید به آدرس زیر email بزنید: teenager@schoolnetafrica.org Global
بد نیست در ادامه با نحوه عملکرد محافل آموزشیGTP بیشتر آشنا شوید.
همان‌طور که گفته شد این محافل مبتنی بر وب سالی دو بار از ماه مارس تا می و از ماه سپتامبر تا دسامبر برگزار می‌شوند و هر یک از آن‌ها 10 هفته به طول می‌انجامد. در هر محفل هشت تا 12 کلاس از مدارس مختلف جهان حضور دارند و محتوای آن نیز بر مبنای نظر شرکت‌کنندگان و شرایط آنان انتخاب می‌شود.
طی 10 هفته برگزاری هر محفل فعالیت‌هایی در شش مرحله به‌شرح زیر انجام می‌شود:
1- معلمان دانش‌آموزان را برای مشارکت در محافل آموزشی آماده کرده و به آنان نحوه تبادل email و برخی نکات ضروری دیگر را می‌آموزند.
2- مشارکت‌کنندگان با ارسال emailهایی با عنوان سلام خود و مدرسه‌شان را به سایرین معرفی می‌کنند.
3- هر کلاس باید حداقل یک سؤال مرتبط با موضوع محفل را برای پاسخگویی توسط سایرین انتخاب کند.
4- مشارکت‌کنندگان به سؤالات طرح شده توسط دیگر کلاس‌ها پاسخ می‌گویند.
5- دانش‌آموزان پاسخ‌های خود را خلاصه و مرتب کرده و در قالب یک گزارش نهایی برای دیگران ارسال می‌کنند.
6- در نهایت مشارکت‌کنندگان با ارسال email از هم خداحافظی کرده و محفل آموزشی بدین شکل پایان می‌یابد.
گفتنی است که محافل آموزشی GTP به سه زبان انگلیسی، فرانسه و اسپانیایی برگزار می‌شود.
موضوع جدیدترین محفل GTP که در دسامبر 2006 به پایان می‌رسد، «مقابله با بی‌عدالتی» بوده است. تاثیرات جهانی شدن، بیماری ایدز و موضوعات متعدد و متنوع دیگر هم در محافل GTP مورد بررسی قرار گرفته است.
به‌عنوان نکته آخر بد نیست بدانید که تیم مدیریت GTP که در آمریکا مستقر است همه ساله به‌منظور آشنایی بیشتر دانشجویان با شرایط خاص هر کشور بازدیدهایی را ترتیب می‌دهد تا از این طریق شرکت‌کنندگان در محافل آموزشی در عمل بتوانند برخی مباحث را به‌طور رو دررو پیش ببرند.
جدیدترین سفر آموزشی GTP از تاریخ 15 تا 19 می سال جاری به مقصد اکراین صورت گرفته است.
- ۸۵/۱۰/۰۳