یک ادغام، چند واکنش و چندین پرسش
دانیال رمضانی - ذایقه رسانه‌های کشور به «خام‌خواری داده‌ها» عادت کرده است. رسانه‌ها اخبار را صرفا تهیه و ترجمه می‌کنند و بخش عمده‌ای از آنها تبدیل به لوله‌های بی‌جانی شده‌اند که صرفا و در مواقع نیاز برای جاری کردن اطلاعات، شبه‌اطلاعات و حتی دروغ در جامعه از آنها استفاده شده و سپس به گوشه‌ای افتاده و رها می‌شوند.
البته در این مورد کار چندانی نمی‌توان کرد و اصولا برخی رسانه‌ها صرفا برای همین منظور طراحی شده‌اند. اما هفته گذشته نوبت به خبر ادغام دو شرکت اینترنتی بود که از طریق عمده لوله‌های تزریق اخبار، به سمت جامعه هدف ارسال شدند.
اما بد نیست این خبر را از منظر دیگری مورد ارزیابی قرار دهیم:
1- طرفین این توافق یعنی شرکت های‌وب و پارس‌آنلاین در بیانیه‌ای که منتشر کردند، این ادغام را در راستای تحقق برنامه‌های وزیر جدید ارتباطات، ارتقای بهره‌وری و توسعه روزافزون دسترسی به خدمات ارتباطی کشور اعلام کردند.
پر واضح است تصمیم برای چنین ادغامی دو روز قبل از آن اتخاذ نشده و نیازمند رایزنی‌ها و اقدامات اولیه زیادی بوده است که ظاهرا وزیر ارتباطات و رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز در آن ایفای نقش کرده‌اند. کما اینکه مدیر عامل شرکت های‌وب نیز رسما اعلام کرد «لازم می‌دانم از مساعدت‌ها و راهنمایی‌های وزیر محترم ارتباطات جناب آقای مهندس جهرمی و رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جناب آقای مهندس فلاح در کمک به دستیابی به این توافق سپاسگذاری کنم.»
2- وزیر ارتباطات هم که علی‌القاعده از قبل در جریان این ادغام بود، ضمن حمایت از آن، خبر از ادغام‌های بیشتر داد. (در این خصوص از ادغام شرکت آسیاتک در های‌وب نیز نام برده شد.که در آخرین لحظه این ادغام منتفی شد) نکته قابل تامل آنکه وزیر ارتباطات فلسفه این ادغام‌ها را آغاز حرکتی برای رقابت با شرکت مخابرات ایران خواند.
به عبارت دیگر این اپراتورها که خصوصی هستند و حالا تمامی مجوزهای ارتباطی را نیز دارند، قرار است یک شرکت مخابرات دوم در ایران شوند تا با حمایت‌هایی که دارند، بتوانند سهم بیشتری از بازار ارتباطی کشور به دست آورند. سهمی که سود آن بر خلاف 40 درصد سهم دولت از شرکت مخابرات ایران، تماما در اختیار خود این شرکت‌ها قرار می‌گیرد.
3- داوود زارعیان، معاون امور مشتریان شرکت مخابرات ایران اما نظر دیگری دارد. وی گفته برخلاف آنچه برخی می‌گویند، هدف از ادغام شرکت‌های FCP رقابت با مخابرات نیست و این ادغام ها در جهت تصحیح اشتباه گذشته است. البته در اظهارات این معاون شرکت مخابرات ایران نیز کدهایی مبنی بر نگرانی از رقابت ناسالم دیده می‌شود. وی گفته: ما در مخابرات ایران، همان طور که پیشتر نیز اعلام کرده‌ایم، از حضور رقبا استقبال می‌کنیم. البته باید حق و حقوق مخابرات به عنوان تامین کننده زیرساخت‌ها در نظر گرفته شود. به عنوان مثال سال‌هاست که ما به شرکت‌های PAP روی سیم مسی خدمات می‌دهیم. هزینه نگهداری این خطوط سه هزار تومان در ماه است اما آنها ماهانه تنها هزار تومان بابت هر خط پرداخت می‌کنند. وی در پایان گفته: تنها در صورتی رقابت سالم در کشور شکل می‌گیرد که هزینه استفاده از زیرساخت‌ها به درستی پرداخت شود.
4- اما ظاهرا این تنها شرکت مخابرات ایران نیست که در خصوص این ادغام، ابهام و دغدغه دارند. اگرچه نزدیک‌ترین شرکت رقیب در این عرصه یعنی شاتل تا لحظه تنظیم این گزارش واکنشی نسبت به این مساله نداشته، اما مدیر عامل شرکت افرانت (یکی دیگر از شرکت‌های خصوصی و رقیب) نیز در پیام کوتاهی، اگرچه به استقبال از این اقدام پرداخته، اما وی نیز در بخشی از نوشته خود آورده است: «چنانچه این امر با نظارت دولت در جهت جلوگیری از ایجاد منوپولی (Monopoly) و نظارت جدی سازمان بورس بر شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی به موقع از طریق بورس همراه گردد، می‌تواند سرآغاز خوبی جهت رشد و ایجاد تحولات جدید در صنعت ICT کشور ... باشد.»
چند پرسش پیرامون یک ادغام
اگرچه فرایند این ادغام قرار است تا پایان سال جاری محقق شده و آنطور که گفته می‌شود ادغام‌های بیشتری نیز در راه است و احتمال پاسخگویی در قالب نشست خبری نیز محتمل است، اما جا دارد تا آن زمان احتمالی به طرح چند پرسش در این خصوص پرداخته شود.
ضریب نفوذ این ادغام، مجموعا چقدر است؟
این ادغام چند درصد بازار ثابت سیمی و همراه را در اختیار دارد؟
تعداد مشتریان تقسیم بر تعداد مشتریان اینترنتی شرکت مخابرات، چه میزان است؟
آیا خدمات FTTx هم عرضه خواهد شد؟
پروانه‌های FCP این شرکت‌ها نیز یکی می‌شود؟
شرکت مخابرات چه قدر از سهم این ادغام را دارد؟
اعضای حقیقی و حقوقی کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات و سایر نهادهای دولتی آیا صاحب سهم در این ادغام هستند؟
آیا سازمان تنظیم مقررات واحدی برای پایش ادغام‌ها دارد؟
آیا این ادغام، یاری رسان خارجی هم دارد؟ اگر بله، سهم سرمایه‌های (فنی، مالی یا تجهیزاتی) خارجی‌ها در این ادغام چقدر است؟
افزایش میزان " درگیرکردن مشتری یا Customer Engagement " در اکوسیستم جدید چقدر است؟
آیا تعداد نقاط تماس اکوسیستم جدید با مشتریان Customer_TouchPoints افزایش می‌یابد؟
وضعیت پرسنل و نیروی انسانی در شرکت‌های ادغام شده چگونه است؟
ابهام یک ادغام
آنچه مسلم است، ادغام‌هایی از این دست (فارغ از حامیان، آمران و هادیان آن) به افزایش توان سرمایه‌گذاری، ارتقا و تسریع خدمات این شرکت‌ها و البته افزایش سود آنها منجر می‌شود. اما این یک روی سکه است و این سکه روی دیگری نیز دارد. همانطور که ذکر شد، نگرانی‌ها در خصوص رقابت سالم، شفاف‌سازی و ایجاد انحصار در این خصوص به هیچ وجه قابل کتمان نیست.
اگرچه در متن حاضر فعلا قصد بر موضع‌گیری در خصوص این ادغام‌ها و ذینفعان آنها را نداریم، اما تنها به ذکر این مهم بسنده می‌شود که انحصار خصوصی به مراتب مخرب‌تر از انحصار دولتی است. دلایل آن نیز متعدد است که پاسخگو نبودن شرکت‌های خصوصی، مدیریت موروثی و خانوادگی (غالب بودن همیشگی یک نگاه و یک رویکرد)، کمرنگ بودن مسوولیت‌های اجتماعی، تمرکز صرف روی سوددهی، بی‌توجهی به افکار عمومی و رسانه‌ها، مسایل پیرامون حقوق کارکنان، مشتریان و غیره از آن جمله محسوب می‌شود.
لذا از هم اکنون ضمن تبریک به مدیران این شرکت‌ها، باید تاکید کرد ارایه خدمات عمومی و در سطح ملی، سنخیتی با ساختارهای کوچک، بسته و درون‌گرای شرکت‌های خصوصی نداشته و از هم‌اکنون باید نسبت به تجدید ساختار تشکیلاتی و اتخاذ رویکردهای متناسب با این جایگاه اقدام شود.
(منبع:عصرارتباط)
- ۹۶/۰۸/۱۴