مهراد کریم‌نیایی - هشتم مهرماه بود که حسام‌الدین آشنا، مشاور رییس‌جمهوری و رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در توییتی کوتاه نوشت: با مصوبه هیات دولت سامانه سمع راه‌اندازی می‌شود. بلافاصله پس از آن، خبرگزاری دولت (ایرنا) به معرفی و تبلیغ این سامانه از طریق گفت‌وگو با برخی افراد دولتی و سیاسی پرداخت و در یکی از این خبرها با اعلام راه‌اندازی آزمایشی این سامانه، آدرس سایت مذکور را نیز اعلام کرد.
فلسفه این سامانه آن‌طور که اعضا و نزدیکان به دولت می‌گویند، نوعی همه‌پرسی آنلاین است.
البته در همین مقطع نیز بسیاری از رسانه‌ها این سامانه را جدی نگرفته و حتی روزنامه قانون در ضمیمه طنز خود این‌طور به استقبال این سامانه رفت:
«آشنا: به‌زودی سمع (سامانه مطالبات عمومی) آغاز به کار می‌کند
و نتایج آن به سامانه چپ (چالش پاسخگویی) ارجاع خواهد شد.»
حمایت خبرگزاری دولت از سامانه سمع
اگرچه رسانه‌ها عموما با توجه به حافظه تاریخی که از سامانه‌های تازه متولد داشتند آمدن یک سامانه جدید را کارآمد ندانسته و اخبار مربوط به آن را بایکوت کردند، اما خبرگزاری رسمی دولت «ایرنا» مصاحبه‌هایی در تایید فواید سامانه سمع منتشر کرده و به دفاع از این سامانه پرداخت.
در یکی از این مصاحبه‌ها «عبداله ناصری»، فعال سیاسی اصلاح‌طلب ایجاد سامانه سمع (سامانه مطالبات عمومی) را در راستای حقوق شهروندی و آزادی‌های مدنی و گامی مثبت دانست.
وی در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرده بود: راه‌اندازی این سامانه را می‌توان یک ابتکار خوب و در راستای حقوق شهروندی و آزادی‌های مدنی تلقی کرد که باید در این زمینه اطلاع‌رسانی مناسبی انجام شود.
وی یادآور شد: جامعه هنوز با این سامانه آشنایی ندارد؛ دولت و رسانه‌ها می‌توانند این سامانه را برای افکار عمومی تشریح و تبیین کنند.
این فعال سیاسی خاطرنشان کرد: اگر دولت این اقدام را به صورت جدی و با یک نظام نظارتی و کنترلی پس از انتخابات سال 92 راه‌اندازی می‌کرد شاید بسیاری از مشکلات و خلأهایی که در برقراری ارتباط با افکار عمومی در این سال‌ها وجود داشت، با این سامانه جبران می‌شد.
وی بدون اشاره به مشکلات مردم با خروجی و کارکرد ضعیف سامانه‌های جدید، به سامانه‌های ارزی در کشور مانند سنا و نیما اشاره کرد و گفت: مردم به‌خوبی با این نوع سامانه‌ها آشنا هستند اما در مورد سامانه سمع این آگاهی وجود ندارد.
وی همچنین در مورد نحوه اطلاع‌رسانی و آگاهی مردم نسبت به این سامانه بیان کرد: دولت می‌تواند در حوزه سخنگویی و رسانه‌های رسمی مانند خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) و حتی روزنامه‌ها به‌طور جدی یک فضای منطقی و مخاطب‌برانگیز را ایجاد کند و تاکید کرد که باید فضاسازی خوبی درمورد سامانه سمع انجام شود و مردم از اهداف و فعالیت‌های آن آگاهی یابند.
اعلام شروع به کار آزمایشی سامانه سمع
18 مهرماه شهیندخت مولاوردی، دستیار ویژه رییس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی اعلام کرد: سامانه سمع به عنوان ساز و کاری برای شنیدن صدای مردم و دریافت مطالبات آنان، به صورت آزمایشی در مرحله آغاز به کار است.
وی در حاشیه نشست هیات دولت در پاسخ به خبرگزاری رسمی دولت، گفت: این طرح کارشناسی شده و مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست‌جمهوری هم بررسی‌های لازم و همه‌جانبه را در این زمینه انجام داده است. مخفف این سامانه، «سمع» یعنی سازوکاری برای شنیدن صدای مردم و دریافت مطالبات آنان است.
وی افزود: به نظر می‌رسد این سامانه در این شرایط می‌تواند در تغییر نگاه مردم درباره این موضوع که گوش شنوایی برای شنیدن مطالبات آنها وجود ندارد، موثر باشد. البته این سامانه هنوز راه‌اندازی نشده و به صورت آزمایشی و پایلوت در مرحله آغاز به کار است و باید منتظر بود که مرحله آزمایشی به چه نحوی عمل می‌کند که به صورت سراسری و ملی نهایی شود.
ناکارآمدی سامانه‌های جدید
سامانه‌های جدید اگرچه هر روز یکی پس از دیگری متولد می‌شوند اما عمدتا کارکرد واقعی و صحیح مورد نظر را ندارند. برای مثال، سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات که با هیاهوهای گسترده آغاز به کار کرد نه‌تنها همچنان خیلی از دستگاه‌های دولتی به آن متصل نشده‌اند بلکه آنهایی نیز که متصل شده‌اند به‌جز موارد استثنایی، عمدتا جواب‌های نصفه و نیمه و سربالا به مردم می‌دهند و در موارد قابل توجهی نیز یا با یک عبارت دو کلمه‌ای «محرمانه است» به‌کلی از پاسخگویی طفره می‌روند.
دیگر سامانه‌ها نیز کارکرد و خروجی را که از آنها انتظار می‌رفت نداشتند. سامانه املاک، سامانه حقوق و مزایای مدیران و سامانه ثبتارش نمونه‌هایی از این دست هستند.
اما به منظور بررسی بیشتر سامانه سمع، هفته گذشته به سایت اعلام‌شده به نشانی sepanodata.com مراجعه کردیم که مشخص شد با وجود اعلام راه‌اندازی آزمایشی این سامانه از سوی حسام‌الدین آشنا و با وجود اعلام ایرنا خبرگزاری رسمی دولت، این سایت به‌اصطلاح خوابیده و با مشکل فنی مواجه است.
**درواقع در کمال تعجب مشاهده کردیم که بدون اطلاع قبلی برای توقف این سامانه، سایت مطالبات عمومی از کار افتاده و با خطای 522 مواجه شده است. به هر حال این سامانه فعلا که شروع خوبی از نظر فنی، رسانه‌ای و عمومی نداشته و در شرایط موجود بعید است سرنوشتی بهتر از سامانه‌های قبلی داشته باشد و فقط امیدواریم هزینه سنگینی برای راه‌اندازی و اداره آن انجام نشده باشد!** (منبع:عصرارتباط)
