ITanalyze

ماهواره خیام که با همکاری روسیه ساخته شد اولین تجربه مشترک خارجی ایران نبود؛ پیش از آن ماهواره «مصباح» قرار بود طی یک همکاری مشترک بین ایران و ایتالیا به فضا پرتاب شود اما این پروژه هیچ‌گاه به نتیجه نرسید.

فارس؛ ماهواره خیام که با همکاری روسیه ساخته شد اولین تجربه مشترک خارجی ایران نبود؛ پیش از آن ماهواره «مصباح» قرار بود طی یک همکاری مشترک بین ایران و ایتالیا به فضا پرتاب شود اما این پروژه هیچ‌گاه به نتیجه نرسید.

مصباح جزو اولین پروژه های ماهواره ای ایران پس از انقلاب اسلامی بود. این ماهواره یک ماهواره مخابراتی مدار نزدیک زمین بود که برای پژوهش های علمی و اهداف آموزشی طراحی شد و قرار بود سال 86 به فضا پرتاب شود.

اهداف اصلی این ماهواره، پیدا کردن منابع معدنی، منابع آب و خاک، هواشناسی و همچنین کنترل شبکه های آب، برق و گاز و امداد رسانی در هنگام وقوع بلایای طبیعی هدف گذاری شده بود.

محمدحسن انتظاری، مدیر وقت پروژه مصباح درباره جزئیات این ماهواره توضیح داد: این پروژه یک فاز آزمایشگاهی داشت که در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران انجام شد. یک فاز دیگر نیمه صنعتی بود که توسط مرکز تحقیقات مخابرات و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران به صورت مشترک انجام شد. یک فاز فضایی هم داشت که این دو سازمان پژوهشی و شرکت ماهواره‌ساز اروپایی به صورت مشترک آن را نهایی کردند. فاز مهندسی ساخت ماهواره در سال ۸۰ آغاز شد و به سال ۸۶ ختم شد. تعداد ۶۰ مهندس ایرانی که در ۱۳ رشته مختلف مانند نرم افزار، سخت افزار، مدیریت، مکانیک، برق، الکترونیک، شیمی و مواد تحصیل کرده‌اند در این پروژه همکاری داشته‌اند.

وی ادامه داد:‌ این ماهواره ۷۰ کیلوگرمی به لحاظ ماموریت، ۱۰۰ درصد مخابراتی غیر همزمان است و برای ارتباطات راه دور مثل خواندن کنتور و ارتباطات غیر هم‌زمان بین مشترکین طراحی شده است. مصباح برای قرار گرفتن در مدار هزار کیلومتری طراحی شد. پس از اتمام طراحی و ساخت «مصباح»، اطلاعات این ماهواره ۱۰۰ درصد مخابراتی در اتحادیه جهانی مخابرات نیز به ثبت رسید و هماهنگی بین‌المللی برای پرتاب انجام شد.

به گفته انتظاری، سازه ماهواره کاملا در ایران ساخته شد، نرم افزارهای ارتباطی و بخشی از نرم‌افزارهای کنترلی هم در ایران طراحی شد. تست‌های فضایی مربوط به ماهواره اغلب در اروپا و روسیه و تعداد اندکی در ایران انجام شد. مصباح قرار بود سال ۸۶ پرتاب شود. قراردادهای مربوط به آن منعقد و مجوزها دریافت شده بود. برای پرتاب چند گزینه وجود داشت که در نهایت تصمیم بر این شد که بعد از اتمام ساخت ماهواره در ایتالیا،  پرتاب با پرتابگر روسی انجام شود و مجوز پرتاب هم گرفته شد. اما درست در همان موقع بحث‌ تحریم هسته‌ای ایران آغاز و پرتاب با تاخیر مواجه شد.

*روزهایی که به دلیل نداشتن پرتابگر، ناگزیر به استفاده از پرتابگر خارجی بودیم

محمود واعظی وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات هم در زمان مسئولیت خود در پاسخ به این سوال که «چرا ماهواره مصباح به جای پرتاپ به فضا قرار است به موزه منتقل شود؟» گفت: این اظهار نظر یکی از کارشناسان سازمان فضایی نادرست بوده است. ما اصلا موزه ای برای ماهواره نداریم؛ تکلیف ماهواره مصباح، بعد از تحویل از ایتالیا و توسط کارشناسان کشورمان مشخص می شود
وی گفته بود: ماهواره مصباح نخستین ماهواره سنجشی بود که از 13 سال قبل شروع شد و 10 سال قبل تمام شد. در آن زمان ما خودمان پرتاب کننده نداشتیم، دولت وقت بر اساس یک هماهنگی اولیه، ماهواره را برای پرتاب به ایتالیا فرستاد؛ در آن زمان مشکلاتی به وجود آمد و ایتالیایی ها اعلام کردند که موشک را پرتاب نمی کنیم. وقتی عمر ماهواره می گذرد و باطری اش تمام می شود، انواع و اقسام اتفاق ها برای آن می افتد؛ این ماهواره به مدت 10 سال از دست ما خارج بوده و ما نمی دانیم چه بر سر آن آمده است.
وزیر ارتباطات گفت: از آن زمان ماهواره در ایتالیا ماند؛ البته بعد از یکی دو سال رئیس جمهوری وقت اعلام کرد که اگه آنها موشک را پرتاب نمی کنند ما برای ماهواره بعدی گام برمی داریم. همینطور هم شد و ماهواره هایی در دولت قبل و این دولت ساخته شد و ماهواره هایی پیشرفته تر به فضا پرتاب شد.

*ماهواره مصباح پرتاب نشده از رده خارج شد

 تاخیر در پرتاب ماهواره مصباح طولانی شد و به دلیل قطع همکاری روسیه و ایتالیا امکان پرتاب آن فراهم نشد. در نهایت با وجود اینکه ماهواره‌هایی مانند «مصباح»، اهدافی برای ارتقای زندگی بشر و استفاده کاملاً صلح‌آمیز دارند، اما شواهد نشان می‌دهد که همکاری‌های بین‌المللی خوبی در حوزه فضایی با ایران صورت نگرفته است.

محسن بهرامی، رییس وقت سازمان فضایی ایران در این باره گفته بود: ماهواره مصباح سال ها پیش با همکاری یک شرکت ایتالیایی طراحی و ساخته شد. اگر چه ماهواره ۱۰ میلیون دلاری مصباح برای تست نهایی در اختیار ایتالیا بود، ولی با آغاز تحریم ها و خودداری ایتالیا و روسیه از همکاری بیشتر در زمینه پروژه های فضایی با ایران، شانس پرتاب به فضا را پیدا نکرد و ما درحال تلاش برای حل این مشکل و پرتاب ماهواره مصباح به فضا هستیم.

او گفت: ایران قصد دارد این ماهواره را به مدار بفرستد و مذاکرات با رم برای آغاز مجدد پروژه ماهواره مصباح در جریان است و به طور همزمان مذاکرات برای پرتاب این ماهواره آغاز شده است.

اما همه رایزنی ها سرانجام بی نتیجه ماند و در نهایت محمدجواد آذری جهرمی وزیر وقت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به خُلف وعده همکاری‌های بین‌المللی در عرصه فضایی گفت:‌ یک ماهواره مشترک با نام «مصباح» با کشورهای خارجی تولید کردیم اما سال‌ها منتظر پرتاب آن هستیم، این ماهواره طول عمر مفیدی داشت و با وجود خُلف وعده‌های بین‌المللی، هم‌اکنون از رده خارج شده است.

وی البته به اظهارنظرهایی از سمت خودش که سبب شد دیپلماسی‌ در این حوزه به نتیجه نرسد، اشاره  نکرد.

*نقش دیپلماسی فعال در پرتاب ماهواره خیام

موضوعات ماهواره مصباح پیچیده شده بود و حتی تلاش ها برای بازگرداندن ماهواره پرتاب نشده پس از اجرایی شدن برجام هم به نتیجه نرسید. برای مثال موضوعاتی از جمله خروج ماهواره از کشور بدون اخذ تضمین های لازم از جمله مواردی بود که دردسرهای زیادی را در این همکاری ایجاد کرد. در قرارداد ماهواره خیام، سازمان فضایی تلاش کرد تا پیچیدگی ها را پیش بینی و چاره اندیشی کند تا در نهایت با بهره گیری از دیپلماسی فعال، قرارداد به نقطه عملیاتی برسد.

همچنان که عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این باره با تاکید بر نقش دیپلماسی فعال در پرتاب ماهواره خیام، اظهارداشت: از پنج سال قبل در مورد این ماهواره بحث شده بود اما مشکلات فنی وجود داشت و بعد از ده‌ها جلسه مشترک میان طرف ایرانی و روسی با دیپلماسی فعال توانستیم این ماهواره را پرتاب کنیم.

وزیر ارتباطات گفت: کاری که پنج سال پیش شروع شد را در دولت سیزدهم با دیپلماسی فعال به نتیجه رساندیم و آن را به یک قرارداد عملیاتی تبدیل کردیم. باید به فکر ماهواره بعدی باشیم و خط تولید این ماهواره‌ها را به صورت مشترک راه‌اندازی کنیم.

ماهواره ایرانی خیام ساعت 10 و 22 دقیقه 18 مردادماه با همکاری کشور روسیه و توسط ماهواره‌بر سایوز از ایستگاه فضایی بایکونور قزاقستان به فضا پرتاب شد.

ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور است که به سفارش ایران ساخته شده و متعلق به جمهوری اسلامی ایران است. تمامی فرامین مربوط به کنترل و بهره برداری از این ماهواره از روز اول و بلافاصله پس از پرتاب توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خاک جمهوری اسلامی ایران انجام و صادر خواهد شد.

ارتقا بهره‌وری در حوزه کشاورزی، پایش دقیق منابع آبی کشور، مدیریت مخاطرات طبیعی، پایش تغییرات کاربری، ساخت و سازهای غیر مجاز و مقابله با جنگل خواری، پایش مخاطرات زیست محیطی، پایش معادن و اکتشافات معدنی، پایش مرزهای کشور و بسیاری از کاربردهای دیگر از جمله کاربردهای داده‌های دریافت شده از ماهواره خیام خواهد بود.

رئیس سازمان فضایی ایران به پیشرفت طرح های ساخت ماهواره های بومی در این سازمان اشاره کرد و گفت: منابع اعتباری مورد نیاز این طرح ها برای امسال تامین شده است.

به گزارش ایرنا ازسازمان فضایی ایران، مرتضی براری روز یکشنبه در بازدید از برخی پروژه های طراحی و ساخت ماهواره های بومی افزود: اکنون چندین طرح ماهواره ای در دستور کار مراکز دانشگاهی و پژوهشی کشور قرار دارد که امید می رود امسال با تداوم روند کنونی پیشرفت کار، شاهد اتمام برخی از این طرح ها بوده و بقیه نیز در ابتدای سال آتی به پایان برسند.
وی ادامه داد: طرح های جدیدی نیز با توجه به برنامه راهبردی تدوین شده برای توسعه ماهواره های بومی تا افق چشم انداز 1404، برای امسال و سال های آتی تعریف و اجرایی خواهد شد تا در افق چشم انداز، شاهد تامین بخش عمده ای از نیازهای فضایی کشور از طریق ماهواره های بومی باشیم.
معاون وزیر ارتباطات با تاکید بر این نکته که روند کنونی اجرای طرح های ماهواره ای مورد رصد و پایش دایمی این سازمان است و روند کنونی پیشرفت کار می تواند جبران کننده بخشی از عقب ماندگی در این بخش باشد، یادآور شد: موضوع ساخت ماهواره های بومی به عنوان اولویت نخست برنامه توسعه فضایی کشور مد نظر سازمان فضایی و وزارت ارتباطات است.
براری با تاکید بر اینکه توسعه فناوری فضایی و تامین زیرساخت های مورد نیاز این بخش با جدیت در دستور کار سازمان فضایی قرار دارد، اظهار داشت: اکنون روند توسعه ماهواره های بومی کشور نه تنها در سطح دانشگاه ها و مراکز پژوهشی مجری پروژه ها جریان دارد،‌ بلکه این فعالیت ها منجر به شکل گیری طیف گسترده ای از شرکت های دانش بنیان شده که در امر طراحی و ساخت اجزا و نشانه های مورد استفاده در ماهواره ها فعالیت می کنند.
رئیس سازمان فضایی عنوان کرد: برخی از این شرکت ها محصولات خود را از مرحله تحقیق و توسعه گذرانده و وارد مرحله تجاری کرده اند که اقدامی حائز اهمیت است و سازمان فضایی ایران نیز از تجاری سازی محصولات دانش بنیان در این بخش حمایت می کند.
مرتضی براری بیست و ششم بهمن ماه پارسال گفت: سه نوع ماهواره در کشور مراحل توسعه و ساخت را طی می کند؛ دسته اول ماهواره های مخابراتی است که با ساخت ماهواره مصباح و پرتاب ماهواره امید، این خانواده شکل گرفته و با ماهواره های ناهید1 و ناهید2 در حال توسعه است.
رییس سازمان فضایی ایران افزود: گروه دوم، ماهواره های سنجشی است که فعالیت های تحقیقاتی آن با ساخت و پرتاب ماهواره های رصد، نوید و تدبیر با وضوح تصویر (رزولوشن) در سطح چند صد متر آغاز شده و اکنون با پروژه های دوستی، پیام، ظفر و سها که رزولوشنی چند ده متری دارند، ادامه می یابد.
به گفته براری، این پروژه ها تشکیل دهنده مراحل توسعه برای دستیابی به ماهواره های عملیاتی بوده و گام به گام کشور را به این قابلیت ها در عرصه فضایی نزدیک تر می کند.
وی اضافه کرد: دسته سوم نیز ماهواره های مکعبی و کوچک است که علاوه بر ایجاد بستر تجربه آموزی و آموزش نیروی انسانی متخصص، در آینده می تواند سرمنشاء تحولات جدی در این عرصه باشد.
براری ابراز امیدواری کرد که با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته و تلاش و همت مضاعف کارشناسان و متخصصان کشور، تا افق چشم انداز 1404 شاهد دستیابی کشور به ماهواره های حرفه ای و عملیاتی بومی باشیم.
به گزارش ایرنا، رئیس سازمان فضایی ایران ابتدای امسال اعلام کرد: برنامه توسعه فناوری فضایی کشور برای توسعه خدمات به شهروندان در دستور کار جدی این سازمان قرار دارد و از امسال اجرایی می شود.
وی افزود: یکی از خدماتی که امروز مردم ایران از آن بهره مند هستند، اما شاید اطلاع دقیق از خدمات بخش فضایی کشور ندارند، موضوع مخابرات ماهواره ای است؛ اکنون کشور با در اختیار داشتن ماهواره مخابراتی «ایرانست-21» خدمات متعددی به عموم مردم ارائه می دهد.

مجری وقت ماهواره بلوکه شده مصباح با تاکید براینکه این ماهواره کاملا کاربردی بوده و قابلیت پرتاب دارد، گفت: این ماهواره پیشرفته تر از ماهواره های درحال ساخت در کشور است.

محمدحسن انتظاری در مورد موضوع بررسی جوانب باز پس گیری ماهواره بلوکه شده مصباح که در کشور ایتالیا قرار دارد و نیز کاربردی بودن یا نبودن این ماهواره مخابراتی،  گفت: ماهواره مصباح با گذشت حدود ١٦ سال از طراحی و ساخت اولیه، کماکان از ماهواره های فعلی و موجود کشور ، پیشرفته تر است .

وی گفت: ماهواره مصباح کاملا کاربردی بوده و باید پرتاب شود. این موضوع نیازمند کار کارشناسی نیست.

معاون سازمان پژوهشهای علمی صنعتی با تاکید براینکه ماهواره مصباح گواهی آمادگی پرتاب دارد افزود: این ماهواره در اتحادیه جهانی مخابرات به ثبت رسیده و دارای پوشش فرکانسی جهانی است.

وی ادامه داد: این ماهواره حداقل تضمین ٣ ساله ماندگاری مداری دارد و تمام شرایطش برای پرتاب فراهم است.

انتظاری در مورد برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه باید برای تصمیم گیری درباره پرتاب این ماهواره کار کارشناسی شود، گفت: موضوع حل مشکل ماهواره مصباح، نیازمند یک اراده جدی از سوی متولیان امر است و برای حل آن باید با جدیت روی این موضوع تمرکز کرد.

وی با اشاره به کاربرد انتقال دیتا و اطلاعات به عنوان قابلیت این ماهواره مخابراتی افزود: اگرچه هم اکنون ماهواره های مخابراتی پیشرفته با تکنولوژیهای جدید در دست تست است،اما به جرات می توان گفت که ماهواره مصباح با ویژگیهایی که دارد پیشرفته تر از ماهواره های موجود است.

مجری پروژه ماهواره مخابراتی مصباح تصریح کرد: نیازی به برآورد فنی و هزینه ای، برای پرتاب این ماهواره وجود ندارد و در صورت رایزنی مناسب ، این ماهواره به کشور بازگشته و قابلیت پرتاب دارد.

به گزارش مهر، بازپس گیری ماهواره مصباح از کشور ایتالیا از جمله وعده های وزارت ارتباطات در دولت یازدهم بود که به دلایل مختلف انجام نشد.

«ماهواره مصباح» یکی از نخستین پروژه های ماهواره ای پس از انقلاب محسوب می شود که پس از تعریف اولیه در اوایل انقلاب، ساخت نمونه آزمایشگاهی آن در سال ۷۵ توسط سازمان‎ ‎پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) آغاز شد.

پس از آن، موافقتنامه ای میان وزارت علوم و وزارت ارتباطات برای ساخت این ماهواره به امضا رسید و از سال ۷۷ نیز یک شرکت ایتالیایی با امضای قرارداد با وزارت ارتباطات، مشارکت در ساخت مدل مهندسی و فضایی این پروژه را آغاز کرد.

درنهایت ماهواره مصباح در ۱۲ مرداد سال ۸۴ توسط سیداحمد معتمدی، وزیر وقت ارتباطات، رونمایی شد و قرار بود به فضا فرستاده شود اما به دلیل عدم همکاری کشورهای روسیه و ایتالیا برای پرتاب آن  وبه دلیل مشکلات تحریم این ماهواره در کشور ایتالیا مصادره شد و همچنان پس از ١٦ سال سرنوشت این ماهواره در ابهام قرار دارد.
مسئولان وزارت ارتباطات معتقدند که»امروز ماهواره های پیشرفته تری از مصباح داریم که می توانیم روی آن تمرکز کنیم اما چنانچه مسئولان سازمان فضایی ایران به این نتیجه برسند که این ماهواره قابلیت استفاده دارد، می توانیم آن را به کشور برگردانیم.»

رئیس سازمان فضایی ایران با تشریح آخرین وضعیت پروژه‌های ماهواره‌ای کشور از پایان مراحل آماده سازی ماهواره امیرکبیر تا ۶ ماه آینده خبر داد و همچنان گفت که ماهواره دوستی در نوبت پرتاب است.

به گزارش خبرگزاری فارس، محسن بهرامی رییس سازمان فضایی ایران در نشست خبری به مناسبت هفته جهانی فضا ، گفت  : به دلیل زمان  بر بودن پروژه های  فضایی باید با دقت گام های خود را در این حوزه برداریم.

وی افزود : توانمندی هایی  از گذشته وجود داشته است و از 30 سال گذشته تا امروز هم به این توانمندی ها افزوده شده و افراد بسیاری تلاش کرده اند .

بهرامی تصریح کرد : برای نخستین بار همه پروژه های در حال انجام سازمان فضایی در قالب دفترچه ای  ارایه می شود .

وی  با اشاره به ریاست دو ساله ایران در اپسکو نیز گفت : ریاست ایران در دو سال گذشته در شورای اپسکو  پربار بود  و نشان می دهد که ایران می تواند در حوزه فضایی در سطح بین المللی فعالیت کند. 

رییس سازمان فضایی ایران از مشارکت ایران در پروژه های ماهواره کوچک و دانشجویی اپسکو خبر داد و افزود : ما هم در این پروژه ها با اپسکو مشارکت می کنیم و تاکنون با دانشگاه چینی قراردادی در این زمینه منعقد شده که انجام آن را به دانشگاه های کشور واگذار می کنیم.

وی به معرفی دور دوم مسابقه ماهواره مکعبی در روز فناوری اشاره کرد و گفت : در روز فناوری برگزیدگان دور نخست مسابقه طراحی ماهواره مکعبی در دانشگاه ها معرفی و دور دوم آن اعلام می شود. 

بهرامی از پروژه شبکه رصد گران به عنوان یکی دیگر از فعالیت های سازمان فضایی یاد کرد و ظهار داشت :  این پروژه با همکاری تلسکوپ های موجود انجام می شود و با اینکار می توانیم سطح استفاده آنان را بالا بریم و ضریب کارکرد آن را افزایش  دهیم.

وی از راه اندازی مرکز یکپارچگی و آزمون در ماهدشت خبر داد که برای ماهواره هایی تا وزن 500 کیلوگرم کاربرد دارد.

رییس سازمان فضایی ایران درباره ماهواره پارس 1 نیز گفت : پروژه های  پارس  ماهواره سنجشی است و دانشگاه ها در این حوزه فعالیت داشتند و با دستور رییس جمهور در یک فرآیند مشخص و در قالب کنسرسیوم به عنوان یک یا چند شرکت دانش بنیان انجام این پروژه ساماندهی می شود.

وی به وضعیت ماهواره های دیگر سازمان فضایی اشاره ای کرد و گفت : ماهواره دوستی در نوبت پرتاب است و ماهواره امیر کبیر نیز  در حال آماده سازی است که  امیدواریم تا 6 ماه دیگر به پایان برسد.

بهرامی تصریح کرد : ساخت مدل پروازی ناهید 1  نیز در حال انجام است و ماهواره پارس 1 نیز در مرحله طراحی مفهومی قرار دارد البته تمامی قرار داد های پرتاب این ماهواره ها نیز منعقد شد است.

وی با اشاره به طولانی شدن ساخت برخی از ماهواره ها ، تاکید کرد: با توجه به این تجربیات برای پارس  1 زمانبندی مشخصی تعیین می شود و طبق این زمانبندی کار ساخت این ماهواره پیگیری می شود.

رئیس سازمان فضایی ایران در مورد آخرین وضعیت ماهواره بلوکه شده «مصباح» که هم‌اکنون در کشور ایتالیا قرار دارد، گفت: مذاکرات برای بازپس‌گیری و یا پرتاب این ماهواره همچنان ادامه دارد و امیدواریم تا پایان امسال به یک تصمیم نهایی در مورد «مصباح» برسیم.

وی با اشاره به اینکه ما دوست داریم ماهواره مصباح پرتاب شود، خاطرنشان کرد: اما موضوع این است که این ماهواره از سال ۸۵ و پس از طراحی و ساخت، درگیر مشکلات بین‌المللی شد و هم‌اکنون پروژه‌های دیگری نیز با این مأموریت و دستاورد وجود دارند که برای تصمیم‌گیری در مورد پرتاب و یا بازگشت آن به ایران، کار ساده‌ای در دست نداریم و تعیین تکلیف این پروژه نیازمند زمان بیشتر و هزینه است.

 رییس سازمان فضایی ایران تصریح کرد :  بهتر است دانشگاه ها  به صورت یک شرکت دانش بنیان کار ساخت پارس 1 را انجام دهند البته مذاکراتی انجام شده است که تا دو ماه آینده نحوه فعالیت ای دانشگاه ها در چهار چوب قوانین موجود مشخص می شود.

رئیس سازمان فضایی ایران در واکنش به اخباری مبنی بر ارسال انسان و موجود زنده به فضا گفت: موضوع فرستادن انسان به فضا کار یک هفته ای نیست و کار یک پژوهشگاه و یا سازمان فضایی به تنهایی نخواهد بود. بلکه باید برای این پروژه تقسیم کار گسترده صورت گیرد.

وی افزود: ما نیازمند سیاست گذاری گسترده در این خصوص هستیم و نباید به موضوع اعزام موجود زنده به فضا جنبه هیجانی و تبلیغاتی دهیم. چرا که توقع ایجاد کردن، صدمه زا است.

وی ادامه داد:  از زمان حضور در سازمان تلاش کردیم هیجان های این حوزه کاهش داشته باشد و از ایجاد توقعات بی جهت  اجتناب شده است و اطلاع رسانی تمام پروژه هایی که از طرف سازمان ارایه شده  از طریق سازمان فضایی ایران انجام می شود.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره کاربرد های فناوری فضایی در کشور نیز خاطر نشان کرد : در ماهدشت سامانه پایش زمین در حال فعالیت است و به مراکز مختلف اطلاع رسانی می کند و تصاویری که از منابع بین المللی دریافت می کند و در اختیار در اختیار مدیریت بحران قرار می دهیم

رئیس سازمان فضایی ایران از پرتاب ماهواره دوستی حداکثر تا دو ماه آینده خبر داد و گفت: این ماهواره حدود شش ماه است که در نوبت پرتاب قرار داد و پیش بینی می کنیم حداکثر تا هفته دولت پرتاب شود.

محسن بهرامی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در مورد وضعیت ماهواره های در نوبت پرتاب سازمان فضایی ایران گفت: هم اکنون شش ماه است که ماهواره سنجش از دور در نوبت پرتاب قرار دارد اما فرآیند پرتاب در اختیار سازمان فضایی نیست.

وی اظهار کرد: امیدواریم که قبل از هفته جهانی فضا که در مهرماه است و حتی زودتر از آن بتوانیم این ماهواره را به فضا پرتاب کنیم.

رئیس سازمان فضایی ایران تصریح کرد: مشکلات اجرایی در پرتاب این ماهواره وجود دارد و مشکل فنی خاصی برای آن نیست. به همین دلیل تا زمان پرتاب ما مجبوریم هر دو هفته یک بار این ماهواره را کنترل و آمادگی خود را همچنان حفظ کنیم.

بهرامی در مورد ماهواره مصباح که پیش از این گفته بود این ماهواره به موزه می رود و اظهارات جدید وزیر ارتباطات که این موضوع را نفی می کند تأکید کرد: هر ماهواره از زمان تصویب تا زمان پرتاب آن نیازمند تصمیم گیری های متفاوتی است و از آنجا که ماهواره مصباح از سال ۸۵ آماده پرتاب بود تصمیم برای پرتاب آن پس از ۱۱ سال نیازمند بررسی های بیشتری است.

وی با بیان اینکه به موزه فرستادن این ماهواره تصمیم نهایی نبوده گفت: ما معتقدیم ماهواره مصباح از نظر فنی ماهواره خوبی است و توانمندی دارد اما تصمیم نهایی برای پرتاب آن پس از جمع آوری اطلاعات و باز پس گیری این ماهواره بلوکه شده صورت می گیرد.

رئیس سازمان فضایی ایران ادامه داد: پرتاب این ماهواره از دستور کار خارج نشده اما برای پرتاب نهایی آن باید به یک جمع بندی نهایی برسیم.

به گفته وی اشکالات بین‌المللی و پیچیدگی های اجرایی و سیاسی مانع پرتاب این ماهواره و نیز بازپس گیری آن شده است.

معاون وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: در پرتاب مصباح مسئله فنی مطرح نیست و درگیر گرفتاری سیاسی بین‌المللی است و در صورتی که تصمیم به پرتاب آن گرفته شود می توانیم آن را با پرتابگر داخلی و یا پرتابگر خارجی پرتاب کنیم.

به گفته بهرامی هم اکنون مذاکراتی با دو پرتابگر خارجی انجام شده است که آنها به حرف آمادگی خود را برای پرتاب این ماهواره اعلام کرده اند.

نخستین ماهواره ساخت ایران قرار بود در سال ۸۴ توسط روسیه پرتاب شود که نشد و ایتالیا نیز از تحویل ماهواره به ایران خودداری کرد، پس از ۱۲ سال قرار است، سرنوشت ماهواره مصباح به موزه ختم شود و این در حالی است که همچنان برخی معتقدند مصباح هنوز شانس پرتاب دارد.

به گزارش فارس، صحبت ماهواره مصباح سالهاست با فعالیت‌های فضایی ایران گره خورده است، این ماهواره که 12 سال از زمان اعلامی برای پرتاب آن می‌گذرد گویا به سرنوشت چالش برانگیزی دچار شده است. 

بنابراعلام مسئولان سازمان فضایی ماجرای چندین ساله این ماهواره قرار است با انتقال به موزه فضایی به پایان برسد،تصمیمی که البته مخالفانی هم دارد.

ماهواره مخابراتی «مصباح» که نخستین ماهواره ساخت ایران است، با سرمایه‌گذاریی بالغ بر 10 میلیارد تومان با همکاری مرکز تحقیقات مخابرات و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران به نمایندگی از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و ارتباطات و فناوری اطلاعات ساخته شده است. ساخت مدل مهندسی و فضایی ماهواره «مصباح» نیز با همکاری یک شرکت ایتالیایی توسط نیروهای متخصص داخلی انجام شده است.

ماهواره مصباح برای کاربردهای ارتباطی، ارسال و دریافت پیام طراحی و ساخته شد. ماموریت ماهواره مخابراتی مصباح شامل ذخیره و انتقال اطلاعات (Store and Forward)، جمع آوری و پخش داده ها روی مناطق وسیع و پراکنده (Data Collection System DCS)، سنجش از دور (Remote Sensing) و ناوبری (Navigation) است. ماهواره مصباح 2 با جرم 70 کیلوگرم و ابعاد 70*50*50سانتیمتر مکعب، دارای مداری از نوع خورشید آهنگ و ارتفاع 15+700 کیلومتر و زاویه میل 1/0 ± 2/98 درجه بوده و طول عمرمفید آن سه سال پیش‌بینی می‌شود. 

ساخت نمونه آزمایشگاهی این ماهواره طی سال‌های 1378 تا 1380 با همکاری سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و مرکز تحقیقات مخابرات انجام شد که بنابر اعلام مسئولان فضایی ایران و روسیه قرار بود این ماهواره در اواخر سپتامبر (اوایل مهرماه 84) همراه با یک میکروماهواره روسی و هفت میکروماهواره‌ خارجی دیگر توسط موشک حامل روسی «Kosmos-3M» از پایگاه فضایی روسیه به فضا پرتاب شود که با کارشکنی‌ طرف‌های خارجی، این امر محقق نشد و ایتالیا هم به بهانه تحریم‌ها از تحویل ماهواره به ایران خودداری کرد.

*رئیس سازمان فضایی ایران: موزه فضایی تاسیس و مصباح به موزه می رود

محسن بهرامی رئیس سازمان فضایی ایران اخیرا با اشاره به آخرین وضعیت ماهواره «مصباح»، تاکید کرد: بررسی‌های ما نشان داده که از زمان ساخت این ماهواره مدت طولانی گذشته است؛ از این رو پرتاب و بازنگری سیستم‌های این ماهواره بسیار هزینه‌بر است. بر این اساس تصمیم ما بر آن است که با راه‌اندازی موزه فضایی، این ماهواره به این موزه منتقل خواهد شد. انتقال ماهواره «مصباح» به موزه فناوری یک تصمیم نهایی نیست؛ ولی این تصمیم بسیار نزدیک به تصمیم‌گیری‌های ما برای عدم پرتاب آن است.

بهرامی با تاکید بر اینکه این موزه به زودی راه‌اندازی می‌شود، خاطرنشان کرد: علی‌رغم اینکه ماهواره «مصباح» از لحاظ فنی و ساخت زیرسیستم‌ها در وضعیت خوبی قرار داشت، ولی به دلیل مشکلاتی که در حوزه بین‌المللی برای این ماهواره ایجاد شد، بازنگری آن هزینه‌بر است.

رئیس سازمان فضایی ایران با بیان اینکه در حال حاضر پرتاب ماهواره‌های «دوستی» دانشگاه شریف و «پیام» دانشگاه امیرکبیر در دستور کار قرار دارد، اظهار کرد: بر این اساس پرتاب ماهواره «مصباح» در دستور کار نیست.

*مدیر وقت پروژه مصباح: فناوری مصباح قدیمی نشده و هنوز قابلیت پرتاب دارد

اما محمد حسن انتظاری، مدیر وقت پروژه مصباح و معاون سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران که پروژه مصباح در آنجا اجرا شد در خصوص توجیه اقتصادی ماهواره مصباح با توجه به گذشت چندین سال از ساخت آن معتقد است: فناوری ماهواره جزو فناوری‌هایی نیست که تغییرات شدیدی داشته باشد در واقع با همان سیستمی که طراحی و ساخته شده جزو فناوری‌های روز است و قابلیت استفاده داشته و با توجه به ساخته شدن توسط متخصصین داخلی امیدوارم به زودی مورد بهره برداری قرار گیرد.

انتظاری تاکید کرد: ماهواره مصباح تنها ماهواره‌ ساخت داخل کشورمان است که تأیید استاندارد ساخت بین‌المللی را کسب کرده است.

وی با بیان اینکه ساخت ماهواره مصباح سبب رشد و توسعه تکنولوژی فناوری فضایی در کشور شد، اظهارداشت: تمامی اطلاعات و تکنولوژی ساخت ماهوراه مصباح در داخل کشور ایجاد و به سایر ماهواره‌ها و قسمت‌هایی که کار فضایی می‌کردند وارد شد به طوریکه این پروژه هم اکنون به صورت یک پروژه ملی درآمده است.

انتظاری معتقد است که مسائل مربوط به پرتاب ماهواره باید از طریق وزارت خارجه و مسئولین مربوطه رفع و با کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا مذاکراتی انجام شود. با توجه به اینکه ماهواره مصباح یک ماهواره مخابراتی، سنجش از دور و مکان‌یاب است و تمامی اطلاعات آ‌ن در اطلاعات جهانی مخابرات ثبت شده بنابراین پرتاب آن هیچ مشکل و منع قانونی ندارد.

معاون سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران آخرین وضعیت ماهواره مصباح را شرح داده و تصریح کرد:‌ امکان پرتاب ماهواره مصباح در داخل کشور با وزن 70 کیلوگرم وجود ندارد،بنابراین برای پرتاب آن با روسیه وارد مذاکرات شدیم و تست‌های  آن نیز در اروپا انجام شد.

در باره پرتاب‌هایی که به ویژه توسط وزارت دفاع انجام نشود همواره موضوع هزینه یک عامل تاثیرگذار بر تصمیم‌گیری ها است. بنابرگفته مسئولان سازمان فضایی هر پرتاب بسیار هزینه بر و به قدری است که پرتاب حتما باید توجیه‌پذیر باشد.

اکنون که به گفته برخی صاحب نظران حوزه فضایی، فناوری مصباح هنوز قدیمی نشده و ارزش پرتاب دارد این سوال مطرح می شود که آیا محاسن پرتاب اولین ماهواره ساخت داخل که نمودی از نتیجه هم‌افزازیی توان ملی را دارد با در نظر گرفتن تمام قابلیت‌ها و کاربردهای متصور برای آن از سنگینی هزینه‌های پرتاب آن بیشتر نیست؟

بر اساس این گزارش ایران نهمین کشور دنیا است که به طور مستقل موفق به پرتاب ماهواره شده‌ است.

ماهواره و کاوشگر فضایی سینا در روز پنجشنبه ۶ آبان ماه سال ۱۳۸۴روی یک موشک ماهواره‌بر روسی به فضا پرتاب شد و با موفقیت در مدار اختصاصی ایران قرار گرفت.

ماهواره رصد، دومین ماهواره ایرانی و نخستین ماهواره تصویربرداری ایران است که توسط موشک‌های حامل ایرانی به فضا فرستاده شده است. این ماهواره در تاریخ ۲۵ خرداد۱۳۹۰ به فضا پرتاب شده بود و روز ۱۵ تیرماه ۱۳۹۰ مجدد وارد جو شد و به عمر تقریباً سه هفته‌ای خود پایان داد.

ماهواره نوید سومین ماهواره پرتاب شده ایرانی با مأموریت تصویربرداری از زمین با وضوح تصویر ۷۵۰ متر در ساعت سه و نیم بامداد روز جمعه ۱۴ بهمن ۱۳۹۰ از پایگاه فضایی سمنان به فضا پرتاب شد.

ماهواره فجر به عنوان اولین ماهواره با مأموریت انتقال مداری کشور با قابلیت تغییر مدار ۲۵۰ تا ۴۵۰ کیلومتر بیضوی به مدار ۴۵۰ کیلومتر دایره‌ای ماهواره با کمک ماهواره‌بر سفیر در سیزدهم بهمن ۱۳۹۳ به فضا پرتاب شد و درحالی‌که اعلام شده بود ماهواره فجر ۱٫۵ سال در مدار باقی خواهد ماند در ۶ اسفند ۱۳۹۳ سقوط کرد.

ماجرای به موزه رفتن ماهواره مصباح از زبان وزیر ارتباطات

وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات، اظهار نظر در باره انتقال ماهواره مصباح به موزه را نادرست عنوان کرد و گفت: هنوز تصمیمی در این مورد اتخاذ نشده است.

به گزارش ایرنا، محمود واعظی افزود: هنوز این ماهواره که در اثر سیاست های غلط دولت گذشته در کشور ایتالیا مانده به کشور باز نگشته تا بتوان برای آن تصمیم گرفت.
محسن بهرامی» رئیس سازمان فضایی ایران دیروز (یکشنبه) در یک مراسم گفته بود که به دلیل طولانی شدن زمان تحویل ماهواره مصباح، هزینه پرتاب آن دیگر برای کشور به صرفه نیست و احتمال دارد به موزه فرستاده شود.
عضو هیات دولت گفت: کسانی که مسئولیت تصمیم گیری در باره ماهواره مصباح را ندارند، نباید در این زمینه اظهار نظر کنند و در این زمینه تذکر لازم داده شد.
واعظی افزود: متخصصان ایرانی 14 سال پیش کار روی ماهواره مصباح را شروع کردند و 10سال پیش نیز کارآن به پایان رسید.
وزیرارتباطات ادامه داد:دولت گذشته متاسفانه بدون تحقیقات لازم و با توجه به شرایطی که کشور داشت بدون آنکه تضمین های لازم را از کشور ایتالیا دریافت کنند ،ماهواره مصباح را از کشورخارج کرده و برای پرتاب به ایتالیا فرستاد.
واعظی گفت:این ماهواره در کشور ایتالیا با مشکل هایی روبرو شد ودرعمل از دور پرتاب، خارج شد .
وزیر ارتباطات افزود:این نوع ماهواره ها که ماهواره ی سنجشی، آزمایشی است باید مراحلی را طی کنند تا اینکه بتوانند پرتاب شوند واطلاعات رابه زمین مخابره کند.
واعظی ادامه داد:پس از طی این مراحل متخصصان باید بروند مرحله بعدی آن را بسازند درحالی که این طول کشید و در همان دولت گذشته تصمیم گرفته شد ماهواره مصباح دو ساخته شود و ساخته شد و بعد اقدام های بعدی انجام شد و ماهوره دوم پرتاب شد.
به گفته وی حتی بعد از آن در همین دولت ماهواره سنجشی دیگری ساخته شد که بسیار پیشرفته تر از مصباح است و با ماهواره برهای ایرانی پرتاب شد.
واعظی گفت: در سه سال گذشته مذاکراتی وزارت امورخارجه و سفارت ایران در ایتالیا همواره پیگیری شده تا این ماهواره به کشور برگردد و در اینجا مورد بررسی قرار گیرد تا ببینیم از آن استفاده بیشتری می توانیم انجام دهیم یا خیر اماهنوز موفق نشده ایم، اما ناامید هم نیستیم و این کار را خواهیم کرد.
وزیر ارتباطات افزود:این که یکی از همکاران من گفته ماهواره به موزه می رود برای وقتی است که ماهواره به ایران برگردد و متخصصین ما و حتی سازندگان آن که هنوز حضوردارند، اینها بررسی کنند و از نظر فنی به ما بگویند که با توجه به اینکه ما بعد از این چند ماهواره سنجشی به فضا فرستادیم ، پرتاب دوباره آن به صرفه هست یا نه .
واعظی یادآورشد: ممکن است از قطعات آن و آن چیزی که هنوز مورد آزمایش قرار نگرفته آن را به علاوه ماهواره سنجشی که اکنون در حال کار داریم و حدود 80تا 90درصد کارش انجام شده اینها را باهم تلفیق کنیم و یکباره بفرستیم .
عضو هیات دولت ادامه داد: لذا به طور قطع سیاست ما این است که هرآنچه که در گذشته و در هر دولتی توسط متخصصان داخلی و دانشمندان انجام شده حداکثر بهره را ببریم تا انشاالله هدف گذاری که کردیم تا ماهواره بومی سنجشی داشته باشیم به آن برسیم .
واعظی گفت:ما چنین موزه ای نداریم و برای یک ماهواره هم موزه نمی سازیم اما اولین کاری که خواهیم کرد به محض رسیدن به ایران در پژوهشگاه ماهواره مان همه متخصصان جمع شده و بررسی روی آن انجام دهند و یک گزارش فنی جامع آماده کنند و سپس تصمیم می گیریم با نظر متخصصان از این ماهوراه چگونه استفاده کنیم.
عضو هیات دولت گفت: لذا هرکسی پیشداوری کرده و نسبت به ماهواره ای که هنوز به ایران نیامده تصمیمی گرفته به نظر من درست نیست و من به محض شنیدن خبر تماس گرفتم و گفتم فردی که مسئولیت ندارد، نباید اظهار نظر کند .
اکنون نمی توان در باره آن تصمیم گرفت که پرتاب شود یا کار دیگری شود این کار کار بسیار پیچیده ای است و کار فنی است و حتما متخصصان باید ما را از شرایط ماهواره مطلع کنند ماهواره ای که 10 سال از چشم ودست متخصصان ما خارج بوده و نمی دانیم در چه شرایطی است امروز نمی توان در باره آن تصمیم گرفت باید در آن زمان در این زمینه بهتر اقدام می کردند.
ما به جز راه های دیپلماتیک برای بازگشت ماهواره مصباح چیز دیگر در دست نداریم اما بعد از برجام مقداری فضا باز شده و امید است سرنوشت آن درست شود.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: آخرین تصمیمی که درمورد این ماهواره اخذ شده این است که در موزه ای نگهداری شود، زیرا این ماهواره هزینه های زیادی برای پرتاب دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، محسن بهرامی در مراسم امضای تفاهمنامه بین سازمان فضایی ایران و سازمان جغرافیایی که صبح امروز در محل سازمان فضایی برگزار شد، در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت ماهواره مصباح اظهار داشت:  طبق بررسی های کارشناسانه در مورد ماهواره مصباح به این نتیجه رسیدیم که هزینه های پرتاب این ماهواره بسیار بالاست و ارزش ندارد که به این مرحله برسد.

وی با بیان اینکه البته لازم نیست که هر ماهواره ای به مرحله پرتاب برسد، خاطرنشان کرد: ما یک موزه فضایی تشکیل دادیم که همین تابستان امسال آماده خواهد شد و بنا داریم ماهواره مصباح را در این موزه نگهداری کنیم.

رئیس سازمان فضایی ایران تاکید کرد: ماهواره مصباح ماهواره خوبی بود، اما به دلیل طول کشیدن این پروژه و مشکلات بین المللی که برای آن به وجود آمد در مورد آن تصمیم گرفتیم که به مرحله پرتاب نرسد زیرا هزینه زیادی متحمل خواهد شد.

بهرامی افزود: طبق آخرین تصمیمات بناست که ماهواره مصباح در موزه نگهداری شود.

وی با بیان اینکه ماهواره های دوستی و پیام دانشگاه های شریف و امیرکبیر از پروژه ساخت ماهواره مصباح جلوتر هستند، اظهار داشت: لازم نیست که هر ماهواره ای پرتاب شود، چون پرتاب ماهواره هزینه زیاد و مراحل خاصی دارد.

رئیس سازمان فضایی ایران در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار مهر درمورد پرتاب ماهواره ها بیان کرد: فعلا دو مورد ماهواره در نوبت پرتاب داریم که هفته آینده اعلام می کنیم کدام یک از ماهواره ها هستند.

به گفته وی ماهواره ها باید چندین مجوز اخذ کنند و آزمایش هایی در مورد آنها صورت گیرد تا در نهایت به مرحله پرتاب برسند.

موضوع باز پس گیری ماهواره بلوکه شده مصباح در کشور ایتالیا یکی از وعده های وزارت ارتباطات در دولت یازدهم بود که محقق نشد و مسئولان نتوانستند این ماهواره را به کشور بازگردانند.
به گزارش مهر، «ماهواره مصباح» یکی از نخستین پروژه های ماهواره ای پس از انقلاب محسوب می شود که پس از تعریف اولیه در اوایل انقلاب، ساخت نمونه آزمایشگاهی آن در سال ۷۵ توسط سازمان‎ ‎پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) آغاز شد. پس از آن، موافقتنامه ای میان وزارت علوم و وزارت ارتباطات برای ساخت این ماهواره به امضا رسید و از سال ۷۷ نیز یک شرکت ایتالیایی با امضای قرارداد با وزارت ارتباطات، مشارکت در ساخت مدل مهندسی و فضایی این پروژه را آغاز کرد.
درنهایت ماهواره مصباح در ۱۲ مرداد سال ۸۴ توسط سیداحمد معتمدی، وزیر وقت ارتباطات، رونمایی شد و قرار بود به فضا فرستاده شود اما به دلیل عدم همکاری کشورهای روسیه و ایتالیا برای پرتاب آن، سرنوشت این ماهواره پس از ۱۶ سال همچنان در ابهام قرار دارد.
آن زمان هزینه راه اندازی این ماهواره ایرانی ۱۰ میلیارد تومان اعلام شده بود و با وجودی که نزدیک به ۱۶  سال از طراحی و ساخت آن می گذرد اما به دلیل مشکلات تحریم در مصادره کشور ایتالیا قرار دارد و این کشور از تحویل آن به ایران خودداری کرده است.
ماهواره «مصباح» از نوع ماهواره های مدار پایین بوده و برای فعالیتهای علمی تحقیقاتی و آموزشی کاربرد دارد. شناسایی منابع آبی، خاکی و معدنی و هواشناسی و نیز کنترل شبکه های آب، برق، گاز و کمک رسانی در حوادث غیرمترقبه از جمله اهداف اولیه ساخت و پرتاب این ماهواره عنوان شده بود.

قول وزارت ارتباطات برای بازپس گیری «مصباح»
در ابتدای دولت یازدهم، وزیر ارتباطات و مسئولان سازمان فضایی ایران، از برنامه ریزی برای مذاکره با کشور ایتالیا برای بازپس گیری ماهواره ایرانی «مصباح» خبر دادند و پس از شرایط برجام، گفته شد که این مذاکرات با سرعت بیشتری در دستور کار قرار گرفته است.
محسن بهرامی رئیس سازمان فضایی ایران آن زمان گفته بود که «ما به دنبال حل مشکل و پرتاب ماهواره «مصباح» هستیم و مشکلات بین المللی پرتاب ماهواره «مصباح» پیگیری می‌شود.»
معاون وزیر ارتباطات اظهار داشت که «روند مذاکرات برای بازپس گیری این ماهواره به خوبی پیش می رود و از ما دعوت شده که در قالب هیاتی از آخرین وضعیت این ماهواره در ایتالیا بازدید کنیم.»

وی با تاکید بر اینکه با وجود گذشت چند سال از ساخت این ماهواره، همچنان معتقدیم «مصباح» قابلیت پرتاب دارد، تاکید کرده بود: با این وجود باید برای پرتاب این ماهواره، بررسی های بیشتری صورت گیرد تا ببینیم آیا پرتاب آن مقرون به صرفه خواهد بود یا خیر.

پیچیدگیهای قوانین بین المللی سد راه «مصباح»
پیگیریها برای بازپس گیری ماهواره بلوکه شده «مصباح» در سالهای اخیر ادامه داشت به نحوی که در اردیبهشت ماه ۹۵ رئیس سازمان فضایی بار دیگر تاکید کرد که «مشکلات به وجود آمده در حوزه قوانین بین المللی برای پرتاب ماهواره مصباح، در حال پیگیری است.»
بهرامی با اشاره به اینکه پیچیدگی هایی در قانون بین المللی برای ماهواره مصباح ایجاد شده که در صدد رفع آن هستیم، افزود: «برای پرتاب این ماهواره زمان دقیقی در دست نیست اما اقدامات لازم در این حوزه در حال انجام است.»
رئیس سازمان فضایی ایران، ماهواره مصباح را آماده پرتاب عنوان کرد و گفت: این ماهواره به سبب تحریم در ایتالیا نگهداری می‌شود که امید است اقدامات لازم برای پرتاب آن به زودی انجام شود.

«مصباح» قابلیت پرتاب ندارد
سال گذشته و پس از آنکه مذاکرات برای بازپس گیری مصباح راه به جایی نبرد، وزیر ارتباطات، موضع خود را در خصوص کاربرد این ماهواره تغییر داد و اعلام کرد: «این ماهواره مربوط به دولت قبل بوده که به دلیل تحریم ها، در کشور ایتالیا بلوکه شده است. امروز ماهواره های پیشرفته تری از مصباح داریم که می توانیم روی آن تمرکز کنیم اما چنانچه مسئولان سازمان فضایی ایران به این نتیجه برسند که این ماهواره قابلیت استفاده دارد، می توانیم آن را به کشور برگردانیم.»
اگر چه گفته می شد که به دلیل گذشت زمان از تعریف اولیه ماهواره «مصباح» و کاربردهایی که برای این ماهواره تعریف شده است، این ماهواره قابلیت پرتاب به فضا را نخواهد داشت اما در خردادماه سال ۹۵ رئیس سازمان فضایی ایران باردیگر از ادامه تلاش برای بازپس گیری ماهواره بلوکه شده «مصباح» از کشور ایتالیا و برنامه ریزی برای پرتاب این ماهواره ایرانی به مدار زمین خبر داد.
وی با اشاره به پیچیدگی هایی که این ماهواره با آن روبه رو است، اضافه کرد: «ماهواره «مصباح» پس از چندین بار رفت و برگشت در کشور ایتالیا توقیف شده است و پس از شرایط برجام، مذاکرات برای بازپس‌گیری آن از سر گرفته شده است. اگرچه مذاکرات برای بازپس گیری «مصباح» کند پیش می رود اما این تلاش ادامه دارد و متوقف نشده است.به موازات این مذاکره، مذاکرات برای پرتاب ماهواره مصباح نیز آغاز شده است.»
رئیس سازمان فضایی ایران خاطرنشان کرد: «با وجودی که زمان طولانی از ساخت ماهواره «مصباح» می گذرد، در حال برآورد و تصمیم گیری برای شرایط پرتاب این ماهواره هستیم. بر این اساس برآورد هزینه و سایر تصمیم‌گیری های ستادی در دستور کار قرار دارد.

برجام مشکل تحریم «مصباح» را حل نکرد
با وجودی که طبق اظهارات رئیس سازمان فضایی ایران، پس از برجام پیگیری برای بازپس گیری ماهواره مصباح به صورت جدی تری صورت گرفته است اما محمدحسن انتظاری معاون سازمان پژوهشهای علمی صنعتی ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، موضوع تحریم را دلیل حل نشدن این مشکل عنوان کرده است.
وی با تاکید براینکه به دلیل برخی بلاتکلیفی ها، این کار جلو نرفته است، اضافه کرد: در بازپس گیری ماهواره مصباح، کماکان بحث تحریم مطرح است.
مدیر وقت پروژه ماهواره مصباح درخصوص اظهاراتی که برای قابلیتهای این ماهواره پس از گذشت ۱۶ سال مطرح شده است، تاکید کرد: ماهواره مصباح، مبنای خوبی برای ساخت ماهواره های بزرگتر به حساب می آید و از نظر ما واقعا کاربردی است.
انتظاری گفت: بررسی مجدد طرح تجاری پروژه ماهواره مصباح از سوی سازمان پژوهشهای علمی صنعتی ایران، به یک شرکت خصوصی سپرده شد و جالب اینجاست که طبق بررسی های صورت گرفته مشخص شد که این پروژه نه تنها از نظر کاربردی قابلیت سودآوری دارد، بلکه از نظر تکنولوژیکی نیز راهی به جلو است.
وی با اشاره به اینکه مدارک این گزارش برای ارائه به هیات امنای سازمان پژوهشهای علمی صنعتی ایران آماده است،  گفت: به دلیل کاربردی بودن این پروژه، بخش خصوصی آمادگی خرید و اجرای «ماهواره مصباح» را دارد اما به دلیل مباحث تحریم، این پروژه همچنان در اختیار کشور ایتالیا است.
معاون سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران افزود: ما فکر می کردیم پس از شرایط برجام، این مساله حل شود، اما ظاهرا این اتفاق نیافتاد.

با وجود قول های متعدد مسئولان هوافضای کشور برای پرتاب حداقل یک ماهواره در سال ۹۵، این وعده در سالی که گذشت محقق نشد و ماهواره های «دوستی» و «ناهید ۱» به فضا فرستاده نشدند.

به گزارش خبرنگار مهر، ایران با سابقه پرتاب حداقل ۴ ماهواره به مدار پایین زمین (لئو) در زمره ۱۰ کشور صاحب فناوری فضایی قرار دارد و آنطور که مسئولان بخش هوافضای کشور بر آن تاکید دارند هم اکنون کشورمان به دانش ساخت ماهواره دست یافته و درحال تکمیل کردن این دانش است.

براین اساس اگرچه مسئولان وزارت ارتباطات و سازمان فضایی کشور در آغاز به کار دولت یازدهم، بارها براین موضوع تاکید داشتند که نباید در مقوله‌ فناوری‌های فضایی، فقط روی پرتاب ماهواره تمرکز کرد اما در سالی که گذشت موضوع طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره از جمله مهمترین موضوعاتی بود که از سوی مسئولان به طور متعدد عنوان و وعده هایی برای تعیین تکلیف ماهواره های روی زمین مانده دانشگاهی، نظام مند کردن ساخت ماهواره ها و نیز پرتاب ۲ ماهواره ساخته شده، داده شد.

با این وجود نگاهی به وضعیت این بخش در سال ۹۵ نشان می دهد که برخی از وعده های مسئولان عملیاتی نشد؛ اگرچه موفقیتهایی در خصوص رسیدن به هدف داشتن ماهواره بومی تا حدی تحقق یافته است.

ساخت ماهواره بومی «پارس ۱» کلید خورد

نهایی شدن قرارداد ساخت ماهواره بومی سنجش از دور «پارس ۱» با یک شرکت روسی و آغاز به کار این پروژه را شاید بتوان از جمله مهمترین اتفاقاتی دانست که در سال ۹۵ در حوزه فناوری فضایی رخ داد. این ماهواره قرار است مطابق با اهداف برنامه ششم توسعه تا ۵ سال آینده به عنوان نخستین ماهواره کاملا بومی و عملیاتی در مدار زمین قرار گیرد و تحت اختیار کامل ایران، مدیریت شود.

براین اساس طی مذاکرات صورت گرفته میان وزارت ارتباطات ایران و شرکت فضایی «کاسماس» روسیه ، قرارداد ساخت این ماهواره منعقد و مراحل ساخت آن با کسب مجوز از شورای اقتصاد و تدوین پیوست مربوطه، آغاز شد.

در این زمینه محمود واعظی وزیر ارتباطات گفته بود: «ساخت ماهواره عملیاتی سنجش از دور، زمان بر است و قابل قیاس با ماهواره های کوچک و دانشجویی که تاکنون ساخته ایم، نیست. روسها حتی تمایل دارند که مسئولیت پرتاب ماهواره های ساخته شده و کوچک ما را برعهده بگیرند و به محض آنکه ما بخواهیم، آن را انجام می دهند. اما در این پروژه ما چشم انداز بسیار وسیع تری را دیده ایم و همانطور که قول داده بودیم در آینده نزدیک ۲ ماهواره ملی سنجش از دور و مخابراتی را عملیاتی می کنیم.»

از سوی دیگر وی از طراحی و ساخت این ماهواره به عنوان نخستین ماهواره مشارکتی با همکاری تمامی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی در حوزه هوافضا و طبق دستور رئیس جمهور نام برد و گفت: طبق تأکیدات رئیس‌جمهور در حوزه فناوری فضایی به جای پراکنده‌کاری و ساخت ماهواره‌های جداگانه در دانشگاه‌ها، مرکزیتی را تحت مدیریت سازمان فضایی ایران ایجاد کرده‌ایم تا سرعت فعالیت در بخش فضایی کشور افزایش یابد و این سیاست را در رابطه با ماهواره‌های آزمایشی سنجشی و مخابراتی به کار گرفته‌ایم.

محمود واعظی تاکید کرد: بر این اساس اول با تشکیل کنسرسیوم مشترک فضایی توسط سازمان فضایی ایران، ساخت اولین ماهواره مشارکتی با همکاری دانشگاه ها و مراکز پژوهشی در پروژه «پارس ۱»، آغاز شد.

درهمین حال برنامه ریزی برای ساخت ماهواره مخابراتی بومی نیز در سال ۹۵ صورت گرفت و مذاکرات متعددی با ۴ کشور فرانسه، روسیه، چین و کره جنوبی در این زمینه انجام شد تا همانند یک ماهواره بومی سنجشی، ایران تا ۱۰ سال آینده دارای یک ماهواره مخابراتی بومی کاملا عملیاتی شود؛ اما تاکنون این مذاکرات نهایی نشده است.

ماهواره «دوستی» به فضا نرفت

با وجودی که رئیس سازمان فضایی، وزیر ارتباطات و رئیس مرکز ملی فضایی بارها از برنامه ریزی برای پرتاب ماهواره دانشگاه شریف با نام «دوستی»، که در سال ۹۴ توسط رئیس جمهور رونمایی شده بود، سخن به میان آورده و حتی از انجام مذاکرات برای پرتاب با ماهواره بر بومی خبر داده بودند، اما پرتاب این ماهواره به سال ۹۵ نرسید.

در این زمینه گفته شده بود که ماهواره «دوستی» آماده پرتاب است و مذاکرات پرتاب آن نیز انجام شده و تا پایان سال ۹۵ این ماهواره به عنوان ماهواره سنجشی به فضا پرتاب خواهد شد اما این وعده محقق نشد.

ماهواره های «ناهید۱» و «پیام» رونمایی شدند

همزمان با روز ملی فناوری فضایی در بهمن ماه سال ۹۵ ماهواره مخابراتی «ناهید۱» ساخت پژوهشگاه فضایی ایران و ماهواره سنجشی «پیام» ساخت دانشگاه امیرکبیر که مراحل کیفی خود را گذراندند، با حضور رئیس جمهور رونمایی شدند.

طبق اظهارات مسئولان، قرار شد ماهواره مخابراتی «ناهید یک» با ماهواره بر بومی «سفیر» و در ارتفاع ۳۰۰ کیلومتری از سطح زمین، به فضا پرتاب شود. پرتاب این ماهواره نیز از دیگر وعده های مسئولان هوافضای کشور برای سال ۹۵ بود که به تحقق نرسید. درهمین حال ماهواره «پیام» که ماهواره سنجشی است قرار است با «ماهواره بر سیمرغ » تا حدود ۵۵۰ کیلومتر از سطح زمین برود.

درسالی که گذشت رئیس سازمان فضایی ایران با تاکید بر نظم به وجود آمده در اجرای پروژه های فضایی، اعلام کرد: بسیاری از ماهواره های دانشگاهی که تا پیش از این تعلل داشته و روی زمین مانده بودند فعال شدند و برای آنها قرارداد منعقد کرده‌ایم.

عملیات ساخت ماهواره مخابراتی «ناهید ۲» آغاز شد

پروژه ساخت ماهواره مخابراتی «ناهید ۲» پس از اتمام کار ماهواره مخابراتی «ناهید ۱» آغاز و مراحل طراحی و ساخت آن به پژوهشگاه فضایی ایران سپرده شد.

این پروژه از جمله برنامه‌های راهبردی کشور برای دستیابی به ماهواره‌های مخابراتی زمین‌آهنگ است که با اجرای این ماهواره تحقیقاتی، کشورمان یک گام دیگر به دستیابی به این فناوری فضایی نزدیک می‌شود.

مأموریت ماهواره مخابراتی «ناهید ۲»، تمرکز بر توسعه و آزمون فناوری‌های اساسی مورد نیاز برای رسیدن به ماهواره‌های مخابراتی زمین‌آهنگ است که با عمر عملیاتی دو سال می‌تواند ارتباط مخابراتی و اندازه‌گیری تشعشعات و آزمون ارتباط همزمان تلفنی را انجام دهد.

از جمله مشخصات این پروژه، طراحی و ساخت ماهواره‌ای در ابعاد ۶۴ در ۶۴ سانتیمتر و به وزن ۱۰۰ کیلوگرم است که در ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری زمین و در زاویه ۵۵ درجه مداری قرار می‌گیرد.

قرار است این ماهواره مخابراتی طی ۴۸ ماه آینده طراحی و ساخته شود و از جمله اهداف آن، کسب دانش و فناوری انتقال مداری و توسعه و تثبیت بخشی از فناوری‌های ضروری در محموله‌های مخابراتی، توان الکتریکی و سیستم‌های پیشرانش عنوان شده است.

اتمام طراحی و ساخت ماهواره ظفر به سال ۹۶ موکول شد

درسال ۹۵ وضعیت طراحی و ساخت ماهواره ظفر نیز تعیین تکلیف نشد و منوچهر منطقی رئیس مرکز ملی فضایی ایران از اتمام طراحی و ساخت ماهواره ظفر در سال ۹۶ خبر داد.

وی با اشاره به پروژه های تعریف شده برای توسعه فناوری فضایی در کشور و با همکاری دانشگاهها و نیز کارهای انجام شده توسط شرکتهای دانش بنیان گفت: از جمله این پروژه ها می توان به ماهواره های دانشجویی دوستی (شریف ست)، ناهید، آت ست، ظفر و مصباح ۲ اشاره کرد که تمامی این ماهواره‌ها تعیین تکلیف شده‌اند.

وی گفت: ماهواره مصباح ۲ درمرحله طراحی و ماهواره امیرکبیر و ظفر از جمله ماهواره‌های در دست مطالعه محسوب می‌شود. درهمین حال قرارداد «ماهواره ظفر» نیز در حال بازنگری است.

از سوی دیگر محسن بهرامی نیز با بیان اینکه قرارداد پرتاب سه ماهواره به فضا منعقد شده است، گفته بود: ماهواره دوستی از دانشگاه شریف نخستین ماهواره ای است که نیمه دوم سال ۹۵ پرتاب می شود. همچنین تلاش می شود ماهواره طلوع از صاایران و ماهواره آت ست از دانشگاه امیرکبیر تا ظرف یک سال آینده به فضا پرتاب شوند.

طراحی مفهومی نانوماهواره مکعب ایرانی به اتمام رسید

در سال ۹۵ طراحی مفهمومی ساخت نانوماهواره مکعب ایرانی نیز به اتمام رسید و رئیس سازمان فضایی ایران اظهار امیدواری کرد که این ماهواره ها در آینده نزدیک، جایگزین ماهواره های سنگین می شوند.

به گفته بهرامی، ماهواره های مکعبی با نگاه به آینده طراحی و برنامه ریزی می شوند و کوچک بودن آنها دلیل بر ناتوان بودن این نوع ماهواره ها نیست بلکه با توجه به پیشرفت های علمی در آینده نزدیک، این ماهواره ها جایگزین ماهواره های سنگین خواهد شد.

معاون وزیر ارتباطات افزود: به منظور گسترش فناوری فضایی در میان قشر دانشگاهی، سازمان فضایی ایران در اواخر سال ۹۴ اقدام به برگزاری مسابقه دانشجویی طراحی و ساخت نانوماهواره مکعب ایرانی کرد. درهمین حال به سازمان همکاری های فضایی آسیا و اقیانوسیه (اپسکو) پیشنهاد شد که این مسابقات به صورت منطقه ای برگزار و ماهواره های برگزیده توسط این سازمان به فضا پرتاب شود که در صورت تصویب در شورای اپسکو که سال ۹۶ در تهران برگزار خواهد شد این مهم انجام می شود.

رئیس پژوهشگاه هوافضا عنوان کرد: ما پس از برداشتن گام‌های اولیه در حال بررسی و ایجاد ساز و کارهایی برای پرتاب انسان به صورت زیرمداری هستیم.

به گزارش خبرنگار مهر، فتح‌الله امی امروز در نشست خبری که در پژوهشگاه هوافضا برگزار شد با بیان اینکه از ۱۳ مهرماه هفته هوافضا آغاز شده است، اظهار داشت: از سال ۱۳۶۵ فعالیت‌های فضایی در ایران آغاز شد که تا کنون گام‌های بلندی در زمینه توسعه فناوری‌های فضایی برداشته شده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر، ایران جزء ۱۰ کشور صاحب فناوری‌های فضایی شده است، بیان کرد:پرتاب ۴ ماهواره به مدار لئو  از جمله موفقیت‌های کشور ما در حوزه فناوری‌های فضایی محسوب می شود؛  به همین دلیل جز ۱۰ کشور صاحب فناوری فضایی هستیم.

رئیس پژوهشگاه هوافضا با بیان اینکه این پژوهشگاه از سال ۱۳۹۴ با مصوبه هیات دولت به جایگاه اولیه خود در وزارت علوم بازگشت و به همین دلیل برنامه‌های تحقیقاتی زیادی را در دستور کار دارد، عنوان کرد: اکنون ۵۳ پروژه جاری شامل پروژه‌های صنعتی و کلان در این پژوهشگاه در حال انجام است که این برنامه‌ها بر اساس سند جامع توسعه هوافضا تعریف شده است.

وی با بیان اینکه سند جامع توسعه هوافضا در سال ۹۱ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، بیان کرد: در سطر پنجم این سند پروژه‌های فضایی نام برده شده است که از میان آنها دو پروژه جزء وظایف این پژوهشگاه قرار دارد.

امی پرتاب انسان به فضا را از جمله پروژه‌های مطرح شده در سند توسعه هوافضای کشور دانست و افزود: انجام ماموریت‌های فضایی سرنشین‌دار و قرار دادن انسان در مدار با اولویت علوم، فناوری و صنعت داخل با مشارکت جهان اسلام و همکاری‌های بین‌المللی در بندهایی از این سند آمده است.

رئیس پژوهشگاه هوافضا خاطر نشان کرد: اجرای این پروژه نیز در قالب طرح کلان ملی در دستور کار پژوهشگاه قرار گرفته است.

ایجاد سازوکارهای لازم برای پرتاب انسان به فضا

امی با بیان اینکه بر اساس سند توسعه هوافضا باید تا سال ۱۴۰۴ انسان به فضا اعزام شود، گفت: ما پس از برداشتن گام‌های اولیه در حال بررسی و ایجاد ساز و کارهایی برای پرتاب انسان به صورت زیرمداری هستیم.

وی با بیان اینکه امیدوار هستیم که در برنامه ششم توسعه اعتباراتی برای این پروژه اختصاص یابد، تاکید کرد: برای اجرای این پروژه با کشورهای چین و روسیه همکاری‌های بین‌المللی را آغاز کرده ایم؛ این کشورها هم به ما قول مساعد برای همکاری داده اند.

رئیس پژوهشگاه هوافضا بیان کرد: امیدوار هستیم که تا پنج سال آینده پروژه اعزام انسان به فضا به صورت زیرمداری انجام شود؛ به‌ طوری که تا قبل از سال ۱۴۰۴ تحقیقات آن انجام و در سال ۱۴۰۴ این پروژه به طور کامل اجرایی شود.

اولویت برای اعزام انسان به فضا

رئیس پژوهشگاه هوافضا با بیان اینکه اجرای پروژه اعزام انسان به فضا در اولویت تحقیقاتی ما قرار دارد هر چند که در اولویت وزارت ارتباطات نیست، عنوان کرد: این پروژه طوری در اولویت ما قرار دارد که در چهار جلسه دبیرخانه شورای فرهنگی بر اجرای این پروژه تاکید شده است.

وی با بیان اینکه اعتبارات پروژه اعزام انسان به فضا به صورت مرحله‌ای اختصاص داده می شود، افزود: در سال ۹۵ نیز بر اساس جدول ۱۴ بودجه که مربوط به اختصاص یک درصد بودجه دستگاه‌ها به امر پژوهش است، اعتبارات این پروژه تامین شود.

قول مساعد سازمان مدیریت برای تامین اعتبارات پروژه اعزام انسان به فضا

به گفته وی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی قول‌هایی در زمینه اختصاص اعتبارات به طرح اعزام انسان به فضا داده است.

وی در خصوص میزان اعتبارات لازم برای چنین پروژه ای گفت: اعتبارات مربوط به پرتاب انسان به زیر مدار ۳۰ میلیارد تومان خواهد بود؛ در حال حاضر ۵۳ پروژه در زمینه پرتاب موجود زنده در این پژوهشگاه تعریف شده است.

به گفته رئیس پژوهشگاه هوافضا، پروژه‌های مربوط به اعزام انسان به فضا از پرتاب سلول موجود زنده آغاز شده و با پرتاب دو میمون ادامه یافت. این دو میمون در حال حاضر زنده هستند و در پژوهشگاه رویان نگهداری می‌شوند.

امی افزود: دستیابی به استانداردها و کیفیت خدمات پروازی در سطح میانگین جهانی در حوزه فضایی از دیگر فعالیت‌های ما در پژوهشگاه هوافضا است.

دستیابی به جایگاه اول منطقه در تسخیر فضا

امی اظهار داشت: از دیگر پروژه های در دستور کار  پژوهشگاه هوافضا دستیابی به جایگاه اول منطقه در تسخیر فضا و تسلط بر فضا از طریق علوم و با استفاده از توانمندی‌های داخلی است. تحقق این هدف مستلزم ساخت راکت‌های کاوش است که در بند یک فصل ۵ سند توسعه هوافضا به آن اشاره شده است.

به گفته وی، در حال حاضر دو راکت «تیر» و «مهر» در پژوهشگاه ساخته شده است که آن‌ها را در دست پرتاب داریم؛ با ساخت این راکت‌ها ما آمادگی داریم تا آزمایشات فضایی و انجام پرتاب را برای مراکز تحقیقاتی انجام دهیم.

ساخت بالن مخابراتی «تدبیر۱»/ ماهواره «ناهید۱» آماده پرتاب

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران از ساخت سامانه بالن مخابراتی «تدبیر ۱» خبر داد گفت: پروژه ماهواره مخابراتی «ناهید ۱ » در مراحل پایانی تجمیع و تست ماهواره قرار دارد و به­ زودی آماده پرتاب خواهد شد.

به گزارش خبرنگار مهر، حسن حدادپور در دومین همایش آشنایی با علوم و فناوری فضایی و کاربرد  آن، اظهار داشت: پژوهشگاه فضایی ایران در راستای انجام وظایف و ماموریت­های خود در توسعه فناوری­های فضایی کشور و ایجاد زیرساخت­های لازم، ۴۳ پروژه فضایی را به اجرا درآورده که ۲۴ پروژه آن خاتمه یافته و ۱۹ پروژه در دست اجرا است.

وی گفت: از پروژه­ های در دست اجرای پژوهشگاه فضایی ایران، پروژه ماهواره مخابراتی ناهید ۱ است که در مراحل پایانی تجمیع و تست ماهواره قرار دارد و به­ زودی آماده پرتاب خواهد شد. علاوه بر این، پروژه­ های ماهواره مخابراتی ناهید ۲، ماهواره سنجشی پارس ۱ و بلوک انتقال مداری در این پژوهشگاه در دست اجرا بوده که طراحی اولیه آنها به اتمام رسیده و در مرحله ساخت مدل مهندسی سیستم قرار دارند.

حدادپور اضافه کرد: از دیگر پروژه­ های این پژوهشگاه، سامانه بالن مخابراتی تدبیر۱ (بام) است که طراحی آن انجام شده و به ­زودی تست بالن انجام خواهد شد.

وی ادامه داد: سامانه رادار دهانه مصنوعی هواپایه (SAR) از دیگر  پروژه­ های در دست اجرای این پژوهشگاه است که طراحی آن انجام و سامانه پردازش تصویر تکمیل شده و در مرحله ساخت مدل مهندسی رادار قرار دارد.

رئیس سازمان فضایی از افتتاح نهایی مرکز داده های فضایی در ماهدشت البرز خبر داد.

به گزارش خبرنگار مهر، محسن بهرامی امروز با بیان اینکه این پروژه از چند ماه پیش آغاز شده و قرار است تا چند ماه آینده آماده بهره برداری کامل شود، گفت: بر این اساس پیش بینی می کنیم تا دهه فجر، این مرکز با ماموریت دریافت و پخش اطلاعات تصاویر سنجش از راه دور راه اندازی شود.

وی ادامه داد: همچنین قرار است توسعه این مرکز فضایی با استفاده از ظرفیت های منطقه اقتصادی پیام متعلق به وزارت ارتباطات محقق شود. در این مرکز علاوه بر مرکز داده، آزمایشگاه، تلسکوپ فضایی و تلسکوپ پایش محیط زیست را نیز داریم.

بهرامی  از تجهیز ایستگاه پرتاب ماهواره در قشم خبر داد و گفت: در همین حال دو ایستگاه پرتاب ماهواره در غرب و شمال غرب کشور داریم که برای ماهواره های سنجشی تعریف شده است و هم اکنون عملیات جایابی آن در حال انجام است.

انجام مذاکره با اپراتورهای بین المللی فضایی

رئیس سازمان فضایی در مورد اجرای پروژه ماهواره ای ملی مخابراتی و سنجشی نیز گفت: همکاری بین المللی برای ماهواره سنجشی ملی در مرحله نهایی قرارداد و برای تامین ماهواره ملی مخابراتی نیز با اپراتورهای بین المللی همچون اینتل ست ، یوتل ست و آسیا ست و چند اپراتور بین المللی از کشورهای فرانسه، روسیه، چین، کره، ژاپن و ایتالیا وارد مذاکره شده ایم که امیدواریم امسال نخستین بخش این قرارداد که چند مرحله دارد منعقد شود.

وی افزود: حدود سه سال طول می کشد که هر یک از این ماهواره ها بعد از عقد قرارداد ساخته شود و پس از آن باید شرایط برای قرار گرفتن در مدار آماده شود.

بهرامی گفت: تولید ماهواره های ملی مخابراتی و سنجشی با همکاری تیم های داخلی در کشور انجام می گیرد و بهره برداری کنترل و مالکیت آن در اختیار ایران است.

وی از شکل گیری منظومه ماهواره ای با همکاری کشورهای عضو سازمان همکاری های فضایی آسیا و اقیانوسیه خبر داد و افزود: ما مذاکره کرده ایم که یکی از ماهواره های ایرانی در این منظومه قرار گیرد.

بهرامی همچنین از همکاری کشورهای عضو این سازمان در ماهواره های دانشجویی خبر داد و گفت: ما پیشنهاد کرده ایم که پروژه ماهواره مکعب دانشجویی با همکاری کشورهای عضو این سازمان انجام گیرد.

شورای عالی فضایی تا پایان سال تشکیل جلسه می دهد

رئیس سازمان فضایی برای چندمین بار از تشکیل جلسه شورای عالی فضایی به ریاست رئیس جمهور خبر داد و گفت: پیشنهاد تشکیل این شورا را به عنوان دبیرخانه به وزیر ارتباطات ارائه کردیم و وزیر ارتباطات نیز نامه درخواست تشکیل شورا را به رئیس جمهور داده است.

وی گفت: امیدواریم با برنامه ریزی های دفتر ریاست جمهوری تا پایان سال  این جلسه تشکیل شود و ما برای آن نیز برنامه 10 سال فضایی کشور را با هماهنگی سازمان های مختلف تهیه کرده ایم.

مذاکره برای بازپس گیری ماهواره مصباح ادامه دارد

رئیس سازمان فضایی در مورد آخرین وضعیت ماهواره مصباح نیز گفت: این ماهواره 12 سال قدمت دارد و برای آن زحمات زیادی کشیده شده است اما به دلیل تحریم ها امکان پرتاب آن محقق نشد. هم اکنون برای باز پس گیری این ماهواره که در کشور ایتالیا بلوکه شده است در حال مذاکره هستیم و قرار است سفری نیز به ایتالیا داشته باشیم.

بهرامی گفت: از سوی دیگر با مجری طرح که سازمان پژوهش ها است در حال مذاکره هستیم که ببینیم آیا پرتاب آن در شرایط فعلی توجیه دارد و یا خیر اما به طور کل ضرب الاجلی برای این ماهواره وجود ندارد.

وی در مورد پسماندهای فضایی نیز گفت: برآوردها نشان می دهد که 10 هزار قطعه بالای یک سانتیمتر از پرتاب ماهواره ها در مدار زمین قرار دارد که بر این اساس باید به موضوع پسماندهای فضایی توجه بیشتری شود. ما معتقدیم که فقط طراحی کردن ماهواره مهم نیست باید ماهواره را سالم در فضا  بگذاریم.

رئیس سازمان فضایی گفت: حجم تعاملات  در بخش فضایی پس از برجام افزایش یافته است و ما با برخی سازمان های فضایی خارجی تفاهم نامه داشته ایم. همچنین امیدواریم بتوانیم با ناسا وارد مذاکره شویم.

بهرامی از حل مشکل بودجه مربوط به پژوهش های فضایی و هوافضا برای سال آینده خبر داد و گفت: در این زمینه مسافرتی داشته ایم.