ویکی لیکس، جامعه اطلاعات را به محاکمه می‌کِشد؟
عباس پورخصالیان - بازی سیاست باعث شده است که "مجسمه آزادی" دیگری، اینبار در برلین (آلمان) رونمایی شود. این مجسمه آزادی جدید، سه شخصیت افشاگر امپریالیسم اطلاعات «آژانس امنیت ملی» یعنی «ادوارد اسنودن»، «جولیان آسانژ»، «بردلی مَنینگ» و یک سکوی خالی را نشان می‌دهد، سکویی برای ایستادن هرکسی در کنار این سه شخصیت به نشانه همدلی و همزبانی با ایشان.
هریک از این سه نفر، به نحوی مورد خشم و غضب دولت آمریکا قرار گرفته است: اسنودن به روسیه و آسانژ به سفارت اکوادور در لندن فرار کرده تا از پیگرد قوه قضائیه آمریکا و همدستانش مصون باشند؛ ولی آزادهترین ایشان، مَنینگ سرباز جوانی است که تا آخر عمر، در زندان ایالات متحده به سر خواهد بـُرد.
قرار است مشابه این اثر سیاسی/هنری در چند کشور دیگر جهان ساخته و نمایش داده شود، زیرا بشریت تا رسیدن به جامعه اطلاعات مردممحور جهانگستر و فراگیر هنوز نیازمند بت‌ها و فرشته‌هایی از جنس آهن و سنگ و سیمان است.
×× ویکی لیکس با بهمنی از اسناد محرمانه
در حالی که منینگِ زندانی، دیگر قادر به فعالیت و افشاگری بیشتر نیست، اسنودن و آسانژ فعال هستند.
تازه ترین خبر از وبگاه ویکی‌لیکس جولین آسانژ، افشاگری علیه پادشاهی سعودی است.
روز جمعه (۲۹ خرداد 1394، برابر با ۱۹ ژوئن 2015) این وبگاه بیش از ۶۰ هزار سند محرمانه دیپلماتیک و سیاسی وزارت امور خارجه عربستان سعودی را منتشر کرد و نوشت: این نخستین گام برای انتشار حجم عظیمی‌از اسناد محرمانه و فوق‌محرمانه سعودی‌ها است که به بیش از نیم‌میلیون سند می‌رسند و تدریجاً در روزها و هفته‌های آینده منتشر خواهند شد.
وزارت خارجه عربستان سعودی در اولین واکنش نسبت به انتشار این اسناد محرمانه در سرتاسر جهان، شهروندانش را از ورود به هر وبگاه خبری به منظور آگاهی از محتوای اسناد افشا شده برحذر داشت و روز شنبه 30 خرداد در صفحه رسمی خود در شبکه اجتماعی "توییتر" نوشت: «هموطن هوشیار، از ورود به هر وبگاهی با هدف دستیابی به اسناد یا اطلاعات فاش شده که احتمالاً نادرست است و با هدف ضربه زدن به امنیت ملی منتشر شده، پرهیز کن !»
×× نمونه‌هایی از اسناد
برخی از اسنادی که تاکنون توجه رسانه‌ها را جلب کرده حاکی از آن است که:
• یکی از پسران اسامه بن لادن در نامه‌ای از سفارت آمریکا در ریاض خواسته بوده تا دولت آمریکا برای پدرش گواهی فوت صادر کند. ژنرال گلن کیزر، سرکنسول آمریکا در ریاض، روز ۹ سپتامبر ۲۰۱۱، یعنی حدود چهار ماه بعد از کشته شدن رهبر سابق القاعده در پاسخ به نامه عبدالله بن لادن، نوشته است که او نمی‌تواند گواهی فوت صادر کند.
این نامه ژنرال کیزر توضیح می‌دهد که برای افرادی که در جریان عملیات نظامی‌کشته می‌شوند، گواهی فوت صادر نمی‌شود. آقای کیزر به جای صدور گواهی فوت، اسنادی متعلق به یک دادگاه در آمریکا را ارائه می‌دهد که ثابت می‌کند اسامه بن لادن کشته شده است. این مقام آمریکایی همچنین در نامه‌اش به عبدالله بن لادن ابراز امیدواری می‌کند که مدارک ارائه شده از سوی دولت آمریکا بتواند به او و خانواده‌اش کمک کند.
• تعدادی از اسناد نیز حاکی از آن هستند که پادشاهی سعودی تلاش فراوانی برای توقف پخش برنامه‌های عربیزبان شبکه تلویزیونی العالمِ صداوسیمای ایران از ماهواره 'عربسَت' انجام داده است.
• چند سند هم نشان می‌دهند سفارت عربستان در بحرین پس از آغاز انقلاب مردم این کشور خواستار اعزام نیروهای آموزشی و تربیتی شده است. این درخواست در پی انقلاب 14 فوریه مطرح شد و اعمال محدودیت‌های گسترده ای را برای شیعیان به ویژه پس از انقلاب 14 فوریه 2011 به دنبال داشته است. ویکی‌لیکس همچنین از اسناد و مدارک 3 سال پیش وزارت اقتصاد و فرهنگ پرده برداشت که به سخنرانی‌های وزیر دیوان سلطنتی و وزیرآموزش بحرین درباره تمایل وی به معرفی و اعزام 97 هیات با تخصص‌های مختلف علمی و نظری و 26 مربی تربیتی و معاون آموزشی برای وزارت آموزش و پرورش بحرین اشاره دارد. بر اساس این سند، سفارت عربستان بر این باور است که اعزام معلمان به شکل کلی، کمک مالی پیش بینی نشده‌ای برای بحرین به شمار می‌رود. این سفارت خانه افزود: "افزایش شماراعزام معلم‌های تربیتی سعودی به بحرین در این دوره بحرانی تاریخ بحرین از نظر تربیتی و منافع عربی و اسلامی بسیار مفید است".
• پادشاه سابق عربستان در دو دستور شماره 883 و 2166 خود از رسانه‌های وابسته به این کشور می‌خواهد بدون توجه به اعتراضات دولت ایران به «برملا کردن نقش ایران» ادامه دهند. در این سند از رسانه‌های وابسته به عربستان خواسته شده است تا در تبلیغات خود به اوضاع داخلی ایران نپردازند و به مقامات بلندپایه این کشور به طور علنی اهانت نکنند.
• یکی از اسناد وزارت امور خارجه عربستان سعودی که در ویکی لیکس منتشر شده نشان دهنده تلاش این کشور برای تاسیس شبکه تلویزیونی و روزنامه در مصر علیه ایران و تشیع است. سعود الفیصل وزیر سابق امور خارجه عربستان در نامه‌ای به دربار پادشاه این کشور خواستار تامین مالی تاسیس شبکه تلویزیونی و روزنامه در مصر برای تبلیغ علیه ایران و شیعیان شده است. سعود الفیصل این نامه را بر اساس درخواست مصطفی بکری از سفیر عربستان در قاهره نوشته است. مصطفی بکری که این نامه او را روزنامه نگار نزدیک به شورای عالی نیروهای مسلح مصر و شخص عبدالفتاح السیسی معرفی می‌کند در دیدار با سفیر عربستان در قاهره خواستار کمک مالی برای تبدیل هفته نامه‌اش به روزنامه و نیز تاسیس یک شبکه تلویزیونی به منظور مقابله با «گسترش نفوذ ایران» شده است. بکری در این دیدار تاکید می‌کند ایرانی‌ها تماس با او و بسیاری از روزنامه نگاران مصری را برای جذب آنها آغاز کرده‌اند. بکری تاکید می‌کند می‌داند بیشتر مصری‌ها به تلاش‌های ایران پاسخ مثبت نخواهند داد، اما این اقدام ایران در هر صورت مستلزم اقدام فوری با حمایت عربستان است. بکری در دیدار با سفیر عربستان خواستار تبدیل کردن هفته نامه «الاسبوع» به روزنامه، تشکیل حزب سیاسی و راه اندازی شبکه ماهواره‌ای علیه شیعیان و در حمایت از موضع عربستان شده است. سعود الفیصل در نامه خود پیشنهاد می‌کند بکری با وزیر فرهنگ و رسانه‌های عربستان برای گفتگو در این باره دیدار کند.
• یکی دیگر از سندهای منتشر شده نشان می‌دهد که سفارت عربستان سعودی در لندن هزینه تحصیل پسر یکی از وزرای اسبق وزارت ارشاد ایران را که در تبعید خودخواسته در خارج از کشور به سر می‌برد، تامین کرده‌است. این سند که تاریخ آن دهم اکتبر سال 2011 است، اشاره می‌کند که به درخواست ع. م. این بورس تحصیلی در مقطع دکترا برای پسرش توسط سفارت عربستان تامین شده است. این سند نشان می‌دهد که دولت عربستان به تقاضای وی، پاسخ مثبت داده که شهریه دانشگاه و هزینه مسکن فرزندش را برای مدت چهار سال بپردازد که مجموعاً ۶۵ هزار پوند (حدود صد هزار دلار) می‌شود. وی اما گفته است که در زمان مناسب در مورد آنچه ویکی‌لیکس منتشر کرده پاسخ می‌دهد. در سند منتشر شده توسط ویکی‌لیکس آمده که در اوایل سال ۲۰۱۲ چکی به مبلغ بیش از ۱۶ هزار پوند برای تأمین بخشی از هزینه‌های تحصیلی فرزند وی صادر شده است.
×× دیپلماسی، آری! مردم فریبی، نه!
دو نکته ای که در رابطه با تلاش پادشاهی سعودی برای توقف پخش برنامه‌های عربیزبان شبکه تلویزیونی العالمِ صداوسیمای ایران از ماهواره 'عربسَت' و دشمنی علیه ایران قابل ذکر است، این است که اولاً سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی‌ایران، یکی از شرکای 'عرب-سَت' است و تعدادی از شبکه‌های ماهواره‌ای صداوسیما از طریق سامانه ماهواره‌ای "عربسَت" پخش می‌شود و این احساس شراکت، به قدری قوی است که این سازمان، ترانسپوندرهای مورد استفاده خود در "عربسَت" را رسماً «ایرانسَت» (!) نام نهاده است و ثانیاً سیاستمداران ایرانی، همزمان، دست در دست همتایان عربستانی خود فیلم و عکس می‌گیرند تا "برادری متقابل" خود را به رخ رسانه‌ها بکشند.
×× فضای سایبری یا گریز از آزادی؟
ویکی لیکس، خواهناخواه، دادخواستی است که همه ما را به پای محاکمه می‌کشاند، زیرا شرط اول انسانیت و اعتلای جامعه اطلاعات، آزادی به طور کلی و آزادی بیان بالاخص است. شاید نیت و کوشش اصلی ویکی لیکس، برملا کردن دشمنان آزادی است؛ اما خواننده ویکی لیکس و کاربر فضای سایبری باید عاقل باشد: سیاستکاری سیاستبازان و ساده دلی مردمان در طی تاریخ به قدری بوده است که درک معنای بلند آزادی، اگر محال نباشد، مشکل است و در هر حال به دقت و امانت بسیار نیازمند.
پس نگذاریم فضای سایبری، مصداق همان چیزی شود که اریک فروم، در سال 1941، Escape From Freedom (گریز از آزادی‌اش) خواند. (منبع:عصرارتباط)
- ۹۴/۰۴/۰۸
