آماری بر علیه کارآمدی فیلترینگ
انتشار نامه معاون اول قوه قضاییه خطاب به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در ابتدای هفته گذشته، موجی از بازتاب‌ها و واکنش‌ها را به همراه داشت که به نظر می‌رسد این موج تا هفتههای آتی نیز تداوم داشته باشد.
به گزارش عصر ارتباط در نامه غروب روز شنبه هفته گذشته که از سوی دفتر سخنگوی قوه قضاییه منتشر شد، خطاب به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات آمده بود: "نظر به انتشار گسترده محتوای مجرمانه و ارتکاب انواع جرائم علیه عفت و اخلاق اسلامی و امنیت عمومی و ... بالاخص انتشار وسیع مطالب موهن علیه بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) در هفتههای اخیر از طریق برخی شبکه‌‌های اجتماعی نظیر واتس آپ، وایبر و تانگو که بعضا توسط دولت‌‌های معاند نظام جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور مدیریت فنی و محتوایی می شود و با عنایت به این که علی رغم استمهال سه ماهه جنابعالی و همکاران محترم مبنی بر اعلام آمادگی در خصوص فرآهم آوری امکان مسدود سازی و پالایش هوشمند محتوای مجرمانه در شبکه‌‌های موصوف و ارایه شبکه‌‌های اجتماعی داخلی هم سطح با شبکه‌‌های مذکور، مع الاسف تا کنون اقدام موثری به عمل نیامده است. لذا در اجرای دستور ریاست محترم قوه قضاییه حضرت آیت اله آملی ظرف مدت حداکثر یک ماه نسبت به فرآهم آوری زمینه و بستر فنی مورد نیاز مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر شبکه‌‌های یاد شده اقدام عاجل صورت پذیرد، در غیر این صورت قوه قضائیه در راستای وظایف ذاتی خود نسبت به مسدودسازی شبکه‌‌های اجتماعی دارای محتوای مجرمانه اقدام مقتضی به عمل آورده و با متخلفین از دستورات قضایی در هر رده‌ای طبق قانون برخورد خواهد نمود."
** دغدغه قابل دفاع مسوولان قضایی کشور
بر حسب قانون و ماموریت‌های محوله به قوه قضاییه کشورمان، این قوه صرفا متعهد به برخورد با متخلفان نبوده و می‌بایست از وقوع جرایم نیز پیشگیری کند. بر این اساس بی‌شک باید زمینه‌ها و بسترهای جرم‌زا و جرم‌خیز در کشور نیز مورد شناسایی قرار گیرند. اما مواردی هم نیاز به تغییر رویکرد دارد.
چندی پیش وزارت ورزش و جوانان اعلام کرد، ۶۹.۳ جوانان از فیلترشکن استفاده می‌کنند. بی شک این آمار لزوما به معنای متخلف بودن 70 درصد جوانان و پاک بودن 30 درصد بقیه نیست.
استفاده از ابزاری همچون نرم‌افزارهای ارتباطی شبیه به استفاده از خودرو است. حالا مردم خود می‌پذیرند و البته از مجریان قانون می‌خواهند با فردی که با رانندگی خود موجب نقض قوانین، مختل کردن تردد سایرین و به خطر انداختن جان دیگران می‌شود به سرعت برخورد شود. اما این به معنی آن نیست که برای جلوگیری از تخلف عده‌‌ای قلیل از رانندگان، خودروها در کشور جمع‌آوری شوند.
از این رو به نظر می‌رسد استفاده معقول و صحیح از ابزارهای ارتباطی نیز از جنس مثال مذکور بوده و مردم نه تنها تلاش می‌کنند برای تسهیل و کاهش هزینه‌های خود از آنها استفاده کنند بلکه خواستار برخورد با متخلفان، مزاحمان و آلوده‌کنندگان این فضا نیز هستند. چراکه همچون فضای جامعه این تنها بزرگسالان نیستند که در آن تردد داشته و به همین جهت باید با اعمال خلاف عف عمومی و بالطبع خلاف امنیت ملی و اجتماعی برخورد شده و بی‌شک مردم نیز به منظور حفظ سلامت، امنیت و شادابی جامعه خود همواره با مسوولان همکاری و همراهی نیز کرده و می‌کنند.
از این نکته نیز نباید غافل بود که انسداد ابزارهای ارتباطی کاری بی پایان و تمام نشدنی خواهد بود. چرا که هر روزه ابزار و نرم‌افزارهای بیشتری ساخته می‌شوند.
** ارایه اطلاعات نادرست به مسوولان
اما یک کارشناس فنی در خصوص موضوع چگونگی فیلترینگ نرم‌افزارهای ارتباطی همچون وایبر، واتس‌اپ و تانگو می‌گوید: باید توجه داشت که از نظر فنی ابزاری همچون وایبر و واتس‌اپ درست کارکرد یک تلفن را دارد و اصولا همچون فضای سایت‌ها، صفحه یا موردی برای حذف وجود ندارد و اگر قصد برخوردی باشد باید همچون خطوط تلفن کل سرویس مسدود و قطع شود.
وی ادامه داد: نکته دیگری که در خصوص نرم‌افزارهای ارتباطی باید مد نظر داشت این است که در ابزاری مثل وایبر اصلا امکانی برای انتشار مطالبی در سطح نا محدود و میلیونی وجود ندارد. در این ابزار هر فرد با افرادی که عموما آنها را می‌شناسد در ارتباط است و اتفاقا هویت گیرنده و فرستنده مشخص است.
این کارشناس افزود: از این رو به نظر می‌رسد در برخی موارد اطلاعات صحیحی به مسوولان ارایه نشده است و ناگفته پیداست که این ابزار به شکلی نامحدود در اینترنت وجود دارد.
** آماری از چگونگی کاربری وایبر توسط ایرانی‌ها
بنابر بررسی‌های یک سایت داخلی، ایرانی‌ها 11 درصد کاربران نرم‌افزار وایبر در دنیا را تشکیل می‌دهند که این میزان ایرانی‌ها را به مقام نخست کاربری این نرم‌افزار در دنیا رسانده است. میزان دانلود این نرم‌افزار از سایت‌های ایرانی دانلود نرم‌افزار نیز نشان می‌دهد که وایبر تنها از روی یک سایت 2 میلیون بار دانلود شده است.
اما یک مقام آگاه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آماری از میزان، چرایی و چگونگی استفاده از نرم‌افزارهای ارتباطی ارایه کرده که در نوع خود جالب است.
وی می‌گوید: بررسی‌های به عمل آمده نشان می‌دهد که 72 درصد مردم به خاطر رایگان بودن خدمات وایبر از آن استفاده می‌کنند، 20 درصد به خاطر امکانات بیشتر این نرم‌افزار از آن استفاده می‌کنند و کمتر از 8 درصد از کاربران نیز برای مقاصد ناصحیح و متفرقه از وایبر استفاده می‌کنند.
در واقع می‌توان گفت بیش از 90 درصد مردم استفاده صحیح، معقول و بدون مساله‌ای از نرم‌افزارهایی همچون وایبر می‌کنند.
این مقام وزارت ارتباطات افزود: حالا بسیاری از خانواده‌ها برای استفاده خودشان گروه درست کرده‌اند و استفاده کاملا خانوادگی از این ابزار می‌کنند. همچنین گروه‌های اسلامی فعال زیادی نیز تشکیل شده که به بحث و تبادل اطلاعات پرداخته و بسیار نیز از این وضعیت رضایت دارند. بارها نیز شده که از ما خواسته‌اند اجازه دهید این فضا بماند تا امکان گفت و گو و آشنایی با نظرات بیشتر فراهم شود.
** یک آمار مخابراتی جالب
اما یک نظریه نیز در این میان وجود دارد که تمام کشمکش‌ها بر سر مسدودسازی نرم‌افزارهای ارتباطی به موضوع کاهش درآمد اپراتورهای کشور مربوط است. موضوعی که اگرچه پیش از این نیز مطرح شده، اما از سوی یک مقام آگاه در کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی رد می‌شود.
وی در عین حال آمار بسیار جالبی از میزان تبادل پیامک‌های کشور در طول یک هفته‌ای که مقام معظم رهبری در بیمارستان بستری بودند ارایه کرد.
وی گفت: در طول این یک هفته خاص، بالغ بر 370 میلیون پیامک به زبان‌های مختلف با مضمون دعای خیر و سلامتی برای ایشان میان مردم تبادل شد. اما اگر در این میان تعداد انگشت شماری آن هم در جمع محدود خودشان تخلف کردند آیا باید بزرگ جلوه داده شوند و آیا به جای برخورد با این تعداد متخلف، باید خدمات ارسال پیامک را برای تمام مردم لغو کرد؟
این مقام آگاه ادامه داد: ما باید به تقاضای منطقی مردم پاسخ دهیم. برای مثال زمانی، نرم‌افزاری همچون واتس‌اپ که یک ماهه مورد استفاده 5 میلیون ایرانی قرار گرفت، به معنای این نیست که 5 میلیون یا بیشتر از آن متخلف در کشور داریم.
عضو کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در پایان از ارایه سرویس‌های متنوع و مشابه نرم‌افزارهای ارتباطی همچون وایبر و واتس‌اپ از سوی اپراتورهای کشور خودمان خبر داد و گفت: اپراتورهای کشور را ترغیب کرده‌ایم که چندین سرویس مشابه و به سبک واتس‌اپ ارایه دهند. البته در ابتدا نگرانی‌هایی داشتند اما حالا این نگرانی‌ها برطرف شده و به زودی این خدمات به مردم ارایه خواهد شد.
** درخواست بازنگری در تصمیم فیلترینگ
به هر تقدیر هم‌اکنون بسیاری از کارشناسان معتقدند راه برخورد و حل مساله نرم‌افزارهای ارتباطی با وجود نگرانی‌های داخلی و خارجی که در خصوص آنها وجود دارد، تنها فیلترینگ نبوده و این مهم نیازمند بررسی‌های بیشتر از حیث فرهنگی و فنی است.
کما اینکه این روزها بسیاری از کاربران نرم‌افزارهای مذکور بسیار نگران از کار افتادن این نرم‌افزارها بوده و برخی نیز از هم‌اکنون در حال معرفی نمونه‌های جدید به یکدیگر هستند! به هر تقدیر با توجه به بازتاب‌ها و نظراتی که هم‌اکنون در سطوح کارشناسی و مردمی وجود دارد، درخواست بازنگری استفاده از ابزاری به نام فیلترینگ مطرح بوده و بسیاری خواستار مهلت بیشتر برای بررسی‌های دقیق‌تر روی این موضوع هستند.
منبع: (عصر ارتباط)
- ۹۳/۰۷/۰۷