اتمام حجت مجلس دربارۀ طرح صیانت
عباس پورخصالیان - طرح قانون صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی کشور، به همین زودی به میزان و مقیاسی چندجانبه و جدید برای اندازه گیری رستگاری و موفقیت توسعۀ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نظام کل در ایران معاصر بدل شده است؛
زیرا که اصلی ترین دستاورد و کارکرد تاکنونی طرح صیانت، عبارت بوده اند از موارد زیر:
- آسیب های حقوقی سوء استفادۀ احتمالی از اصل 85 قانون اساسی را مطرح نموده؛
- شکاف پنهان در میان نمایندگان مجلسی را که ادعا می شد در میان خود و با ارکان نظام کل، یکدست و هماهنگ هستند، آشکار کرده؛
- ناتوانی همۀ مراجع دولتی و فرادولتی متعهد به ایجاد شبکۀ ملی اطلاعات را بر ملا نموده؛
- به طور خاص، فقدان حکمرانی (Governance) و نبود حاکمیت (sovereignty) بر سامانه های سایبر-فیزیکالی و بر فضای مجازی شبکۀ ملی اطلاعات کشور را برجسته ساخته؛
- فرصت طلبی ذینفعان نهایی و لابی ایست های طرح صیانت را برای دام گستری قانونی جهت جذب پول و سرمایه و تمرکز و تکمیل اقتدار رسانه ای خود هشدار داده؛
- به آشوب نهادینه شده در جامعۀ اطلاعات کشور برای مقررات گذاری عادلانه، دامن زده؛
- و با محدودسازی طرح و تأکید افراطی تدوین کنندگان آن، بر کاربری، کاربران و کاربُردِ "پیام رسان ها"، اصلی ترین علل فقدان استقلال و امنیت کاربران در فضای سایبری کشور را سهواً به فراموشی سپرده است.
اصلی ترین علل فقدان استقلال و امنیت کاربران در فضای سایبری کشور
عمدۀ فقدان هایی که صفت ملی بودن شبکۀ ملی اطلاعات کشور را جداً زیر سؤال می برند، مربوط به انکار تاکنونی «کمیسیون عالی مقررات گذاریِ مرکز ملی فضای مجازی» از سوی دولت دوازدهم نبود و نیست بلکه به گمان نگارنده، مربوط می شوند به موارد زیر:
- سیستم عاملِ اغلب سامانه های رایانه ای کشور از آنِ شرکت های غول پیکر آمریکایی است؛
- مرورگرهای بیشترِ کاربران در شبکۀ به اصلاح ملی اطلاعات کشور، از آنِ چند شرکت چندملیتی مستقر در آمریکا هستند. یکی از عمده ترین این مرورگرها از آنِ بنگاهی موسوم به Alphabet است که غول گوگل را تحت پوشش خود دارد؛
- جویشگر پرکاربُرد ایرانیان در فضای اینترنت و وب همین گوگل است!
- "کارپوشۀ ایرانیان" یا همان e-box ملی را نتوانستیم برای شهروندان متصل به دولت الکترونیکی خودمان ایجاد کنیم و هنوز صندوق پست الکترونیکی اغلب ایرانیان، جیمیل و یاهو است؛
- هستۀ اصلی سامانۀ مدیریت محتوای اکثر وبگاه های کشور از آنِ شرکت " وُردپرس" است؛
- تأمین کنندۀ امنیت همۀ سایت¬های تعاملی/ تراکنشی فعال در شبکۀ ملی اطلاعات کشور، شرکت های تأمین و صادرکنندۀ گواهی امنیت و کلید رمز در خارج از کشور هستند (برای مثال شرکت هایی در ایالات متحده، در اسپانیا، در لهستان، در بریتانیا و ...) و هیچ یک از شرکت های ایمن سازی ارتباطات انتها به انتها در شبکۀ ملی اطلاعات ما، ایرانی نیستند! نه این که چنین شرکت هایی در داخل کشور نداریم، خیر! داریم! اما چون مرورگرها و جویشگرهای مورد استفادۀ ایرانیان در شبکۀ ملی اطلاعات، از آنِ گوگل هستند و گوگل، شرکت های ایرانی ایمن سازی ارتباطات انتها به انتها در شبکۀ ملی اطلاعات ما را پشتیبانی نمی کند و به رسمیت نمی شناسد باید «هم پیاز بخوریم، هم فلک بشویم و هم پول بپردازیم»؛
- تولید محتوای انبوه در داخل کشور هیچگاه یا حداقل تا هنگامی که حقوق مؤلف در ایران رعایت نشود، به وقوع نخواهد پیوست و بخش اقتصادی تولید محتوای برخط در داخل کشور شکل نخواهد گرفت!
- و بدتر از همه، محبوب ترین رسانه های اجتماعی ایرانیان نیز اینستاگرام، واتس¬اپ، تلگرام، فیسبوک، توئیتر، کلاب هاوس، لاین، ایمو، تانگو، اسکایپ، پینترست، لینکد این، و ... هستند، در حالی که میلیون ها ایرانی، به صورت تبعیض آمیز از دسترسی آزاد به اغلب آنها منع شده و به رسانه هایی که به هر حال دسترسی یافته اند، هزاران شبکۀ اجتماعی روی هر یک از آنها ایجاد کرده اند! به طوری که گونه های ایرانی آنها مانند سروش و بله آنقدر ضعیف اند که متأسفانه یارایی رقابت با آنها را هنوز ندارند.
فضای مجازی کشور ایران، فضایی اشغال شده توسط بیگانگان
با توجه به فقدان های مذکور، گفتن این که «فضای مجازی کشور ایران، فضایی اشغال شده توسط بیگانگان است»، گزاره ای کاملاً درست است، زیرا که علاوه بر خارجی بودن ابزاری های کار ایرانیان داخل کشور با اینترنت و وب، به روایت فهرست مذکور، هستۀ فنی و حساس اینترنت و وب به علاوۀ عمدۀ سازمان های مقررات گذاری برای نگهداری و بهره برداری جهانی از اینترنت و وب، آمریکایی هستند و توسط وزارت بازرگانی و وزارت دفاع ایالات متحدۀ آمریکا کنترل و پشتیبانی می شوند.
اما کسانی که در شورای عالی فضای مجازی و در مجلس شورای اسلامی، معمولاً از اشغال شده بودن فضای مجازی کشور شکایت می کنند و فریاد می زنند، اصلاً و ابداً به اصلی ترین علل فقدان استقلال و امنیت کاربران در فضای سایبری کشور که تنها شمه ای از آن فوقاً برشمرده شد، توجه ندارند و تمرکز شکایت و انتقادشان بر کیفت محتوای وبگاه ها و پیام های شبکه های اجتماعی است! آنهم نه با انتقادی معقول و ملاک قرار دادن شاخص های عینی و علمی سنجش محتواهای روی وب، بلکه با ملاک قرار دادن برداشت های ایدئولوژیک خود از "اینترنت پاک"! در نتیجۀ این برداشت محدود، آرزو یا هدف غائی این دسته از نمایندگان مجلس در مورد آزادسازی فضای سایبری از اشغال شدگی توسط معاندان و دشمنان جمهوری اسلامی ایران، پاک سازی محتوای وب و پیام رسان ها از هرزه نگاری و دروغ پردازی جاعلان برخط است و اگر چنین نشد، اکتفا کردن به مسدودسازی ارتباطات اینترنتی، پالایش فنی محتواهای نامناسب، کنترل و دستکاری جریان ترافیک در گذرگاه های مرزی و در نهایت بستن و قطع 95 درصدی خطوط ارتباطات بین المللی اینترنت کشور.
به همین علت، از روز اول ( یعنی از حدود سی سال پیش تا کنون) تعیین کننده ترین نهادهای کشور در عرصۀ جامعۀ اطلاعات، مراجع فنی و صنعتی نظام و دیوانسالاری کشور به عنوان عمده ترین کاربر اینترنت و وب نبودند بلکه تعیین کننده ترین وزنه در جامعۀ اطلاعات کشور، مراجع فرهنگی- عقیدتی کشور در سطح حوزه های علمیه، شوراهای عالی وابسته به نهاد رهبری و دیگر نهادهای گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی در دولت بوده و هستند.
آخرین هشدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی
روز 19 مرداد 1400 اندکی کمتر از نیمی از نمایندگان حاضر در صحن غیرعلنی مجلس شورای اسلامی ایران برای چندمین بار دورخیز برداشتند تا مانع از تصویب آزمایشی طرح صیانت که در نظرشان طرح خیانت به هزاران کسب و کار شکل گرفته روی اینترنت، وب و پیام رسان های اجتماعی است، بشوند؛ اما موفق نشدند و در مقابل ایشان، اندکی بیش از نیمی از نمایندگان حاضر در صحن علنی مجلس اجازه دادند که طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان های اجتماعی برمبنای اصل 85 قانون اساسی و در کمیسیونی مشترک با حضور کارشناسان و صاحب نظران کما فی السابق بررسی شود.
این تصمیم مجلس در حالی اتخاذ و اعلام شد که تقریباً به طور همزمان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم (در دقیقۀ 90 و وقت اضافی) بیان فرموده بودند که: ۹۸/۵ درصد روستاییان و ۱۰۰ درصد شهروندان ایرانی به اینترنت متصل هستند. انگار که روستائیان ایران، شهروندان این نظام نیستند! این فرمایش وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم در دقیقۀ 90 را باید اتمام حجت تلقی کرد: حقیقت در این کلام، به طور کامل و روشن بر مردم آشکار می شود و دیگر جای هیچ گونه شبهه و پرسش یا اعتراضی نامعقول باقی نمی گذارد. سطح عمومی ما همین است! حُسن اش این است که ما ملتی یادگیرنده هستیم. اگر به جاهایی باریک کشانده نشود، جای شکرش باقی است. (منبع:عصرارتباط)