احوالات IT ایرانی رو در رو با جهانگرد
سید محمد مهدی شهیدی - پرونده IT ایرانی قـــدری به تاخیر افتاد، از بابت آنچه دانم و دانی. اما در عوض با نصرا... جهانگرد بازگشتیـــم. او را طی این چهـــار سالـــی که در وب مینویسم بـــا صفتهای گوناگون ذکر خیر کردهایم. بـــا ایـــن همـه در دیدار و گفتوگویـی که برای این پرونده دست داد، گله کرد که چرا مینوازیمش؛ شاید برای همیـــن یک سوال را جـــواب نــداد: ایـنکه آیا برای دبیـری شورای عالـی اطلاعرســـانـــی در دولت جدید، حکم گرفته است یا خیر؟ اما نه اینکه خوشحالیم از مانـــدنش در فضای IT ایرانـــی، نیمه پر لیوان را میبینیم و شرط میبندم که مانده است.
وب: آقای جهانگرد، در ابتدا بهتر است بحث را با طرح تکفا به عنوان شاه بیت IT ایرانی آغاز کنیم. این طرح از کجا آغاز و به کجا رسید؟
جهانگرد: تکفا مخفف نام اصلی برنامه توسعه کاربری، برای فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران است؛ بنابراین یک اسم عام به حساب میآید که تمام فعالیتهای احداث کاربری فناوری اطلاعات را در برمی گیرد. ما وقتی که اولین بار میخواستیم برنامه تکفا را تصویب کنیم، یک جدول پیوست قانون داشتیم، یعنی بودجه این برنامه در قانون بودجه سال 81 و توسط مجلس شورای اسلامی تصــــویب شد. آن زمان چون میانه برنامه سوم بــــود، بالطبع تا پایان برنامه سوم، بودجــــه تکفا به صورت سالانه در لایحه بودجه دولت دیده شد و به تصویب مجلس رسید. از برنامه چهارم توسعه به بعد هم برنامه توسعه کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در قالب برنامه چهارم کشور چیده شد و قرار است به جلو برود.
وب: چه ضمانت قانونی برای پیشرفت این برنامه وجود دارد؟
جهانگرد: در واقع آیین نامهای که در دولت و برای برنامه تکفا تصویب شد، یک آیین نامه اجرایی و دایمی برای توسعه و کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران است. پیوست آن آیین نامه، جدول پروژههایی است که ما بر اساس آن فعالیتهای مرحله اول را برای سه سال تعریف و مطابق آن جدول با دستگاههای دولتی موافقت نامه امضا کردیم. یعنی یک معماری بر کل این فرآیند حاکم بوده و هست و ما باید بخشهای آن را انجام بدهیم.
وب: روش و نحوه اجرای این معماری در مرحله اول چگونه بوده است؟
جهانگرد: روش کار ما در سه سال اول با یک نگاه همه جانبهنگر همراه بود; بدین معنی که ما کار را در همه بخشها و در همه سطوح شروع کردیــم. 6 ماه بعد از شروع برنامه، برای تمام سطوح پایه و مقدماتی، استانداردسازی شد و روش اجرا را بخشنامه کردیم و پیادهسازی طرح را به دستگاهها و استانها سپردیم. در ادامه، فرآیند پرداخت اعتبارات را نیز به استانها تفویض کردیم و اعتبارات متمرکزی هم به استانداریهــــا و سازمانهای مربوطـــــه به هــر استان دادیم که هنوز هم ادامه دارد. سال بعد 13822) هم بلافاصله پیشنهــــاد دادیم و در دولت و مجلس تصویب شد که 2 درصد بودجه جاری دستگاههای دولتی به برنامه تکفا تعلق بگیرد.
در فرآیند توسعه IT، وقتی که کار شکل میگیرد، دیگر قرار نیست هم برای IT پول بدهیم و هم بودجهای برای روشهای سنتی خرج شود. مثلا وقتی دبیرخانه مکانیزه شد، خود به خود دفترداری جمع میشود. در این موقع بالطبع هزینهها نیز بهینه می شود.
وب: این حرکت در سطوح تا کجا پیش رفته است؟
جهانگرد: با کاهش کارها در سطوح پایه و مقدماتی، به سمت سطوح عمیقتر حرکت کردیم; یعنی پروژهها را محوریتر انتخاب کردیم و آنها که برای آینده کشور استراتژیک و حیاتیتـــــر بوده است، در اولویت کاری قرار دادهایم. این کار بـــــه تدریج تا آخر برنامه سوم یعنی انتهای سال 83 مسیرش طی شده است. ما در بودجه هر سال مشخص کردهایم که چه مبلغی برای چه بخشهایی داریم. پول را هم سازمان برنامه و بودجه میدهد و ما فقط کار کارشناسی آن را انجام میدهیم.
وب: روند پیشبینی برنامه توسعــــه IT از چه سالی در دستور کار برنامه چهارم قرار گرفت؟
جهانگرد: از سال 82 و همزمان با آغاز تدوین برنامه چهارم توسعه، موضوع فناوری اطلاعات به عنوان یک پدیده بسیار مهم و توانمندساز در روند توسعه ایران مورد توجه قرار گرفت. در آنجا کار در دو گروه به جلو رفت، یک گروه برای تدوین حضور IT در سطوح استراتژیک و چشمانداز کلان کشور (برنامه بیست ساله و برنامه 5 ساله چهارم توسعه) مشغول به کار شد و در گروه دوم آن دسته از پروژههای اصلی را که بسیار حیاتی بودند، به صورت طرح به پیوست قانون در آوردیم. یعنی مشخص کردیم که مثلا بخش دفاعی، آموزش و پرورش، آموزش عالی، بهداشت، قضایی و پلیس که حدود 20 مورد است، چه کاری را باید در برنامـــــه چهارم توسعه انجام بدهند،چه اعتبـــــاری دارند، چه خروجی بایـــــد بدهند و مسئول پروژه هم چه دستگاهی است. همگی اینها در بودجه به صورت قانون شده است.
بین این 20 مورد، 3 حـــــوزه است که مسئلهاش از نظـــــر من خیلی حیاتیتر بوده و ما از همان سال 82 و 83 کار مقدماتی آن را شروع کردیم. از این 3 مورد، یکی کد هویت ملی است که از بیخو بن تجدید طراحی و بهینه شد و فکـــــر میکنم تا آخر امسال پیاده شود. یکی دیگر، بحث پول الکترونیکـــــی است که این هم تا به حال تاخیرش به خاطر اعتبار نبوده بلکه به علت پیچیدگیهای قانونی و همکاریهای بین بخشی چند حوزه دچار تاخیر شده است. در واقع یـــــک سری مشکلات زیـــــرساخت وجود داشت، بــرای همین کمیته ویژهای را رئیس جمهور قبلی جناب آقای خاتمی منصوب کردند که این کمیته طی یک ســـــال توانست بـــــا مشارکت بانکهـــــا و مخابرات، مسئله زیرساخت شبکه را حل کند؛ یعنی آنکه مجوزهای قانونی گرفته شد، استانداردها تصویب و در واقع تقسیم کار ملی بین دستگاهها تعیین و مشخص شد. سایر ضوابط مربوطه و آییننامهای هم به تصویب دولت رسید و به دستگاهها ابلاغ شد؛ بدیـــــن ترتیب از نظـر ما دیگر بـــــرای پیادهسازی پـــــول الکترونیکی هیـــــچ ممنوعیتی برای نظام بانکی کشور وجود ندارد به جز بحثهای اجرایی.
سومیـــــن کاری کـــــه بسیار ذیقیمت است و سابقه تاریخی دارد، جمعآوری مجموعـــــه اطلاعات مالکیت زمین است کـــــه «کاداس» نامیده میشود. مسئولیت این کار را قوه قضاییه بر عهده دارد که در این زمینه مطالعاتشان را شروع کردند و انتظار میرود طـــــی 5 سال نتایج عملیاتی آن به دست بیاید.
وب: بدین ترتیب میتوان گفت که طرح تکفـــــا به آن معنا که از سال 81 آغاز شده بود، پایان یافته است؟
جهانگرد: چیزی که بین ما به عنوان تکفا 1 مرسوم شده تا انتهای سال 1383 است و از سال 84، داخل برنامه چهارم هستیم. یعنی ما تحت عنـــــوان تکفـــــا 2 داخل برنامه چهارم حضور داریـــــم، منتها برای اینکه در این مرحله پروژهها خیلی بزرگ و ذی قیمت است، اگر اشتباه کنیم پول و زمان زیادی را از دست می دهیم، از این رو به مشاوره و کسب تجربه از طریق بینالمللی روی آوردیم. در این راستا در کنفرانسها ومجامع بینالمللی زیادی حضور فعال پیدا کردیم. مـــــا به دنبال ایـــــن هستیم کـــــه ببینیم چـــــه پروژههایی در اروپا شکست خورده و یا چه پروژههایی موفق بودهاند. برای این منظور از قبل با چند شرکت مشاور داخلی و خارجی قرارداد بستهایم. حالا هم بـــــا توجه به اینکه مقداری تفکیک وظایف شـــــده است، امیدوار هستیم نتایج حاصل در اختیار مراجع تصمیمگیری ملی و دستگاهی قرار بگیرد و استفاده شود. بنابراین برنامه تکفا 2 وجود دارد و شروع شده و معماری کلان آن هم در برنامه چهارم توسعه دیده شده است.
وب: شورای عالی اطلاعرسانی نقشی را که در سه سال تکفا 1 داشت، در این مرحله هم اعمال خواهد کرد؟
جهانگرد: شورای عالـــــی اطلاعرسانی با توجه به تاسیس شورای عالی فنــــاوری اطلاعات یک تفکیک وظیفــــهای برایش انجـــام شده است. طبق تفاهمی که با شورای عالی انقلاب فرهنگی شده است حوزه فرهنگ، اخلاق، خط، زبـــــان، محتوا و مسائل دینی در حوزه فعالیتهای شورای عالی انقلاب فرهنگی تعریف شده و مسایل فنی و شبکهای در حوزه وظایف و اختیارات فعالیتهای شورای عالی فناوری اطلاعات وزارتخانه قرار گرفته است که جناب آقای «ریاضی» مسئول دبیرخانه آن شد. ما با هم تبادل اطلاعات داریم و مطالب و تجـــــربیات را انتقال میدهیم تا در اختیارشان باشد و بتواننـــــد از آن استفـــــاده کنند. ما در گذشتـــــه عمده کاری که انجام میدادیم هماهنگیسازی ملی بوده و عملیات پشتیبانـــــی مدیریت منابع را سازمان برنامه انجام میداده است. در آینده هم اگر این سازمان کماکان درگیر باشد و همراهی کند، این مسیر ادامه خواهد داشت، ولی اگر خدای نکرده اختلافی پیش بیاید و یا مثلا بخشها با همدیگر نتوانند هماهنگ شوند، کندی خواهد بود. در واقع مسیر روشن است که چه میخواهند، کجا بروند و چه مسیری باید طی شود.
وب: آقای جهانگرد! دولت جدید آقای احمدینژاد، چه نگرشی نسبت به IT دارد؟ به هر حال شما با ایشان در ارتباط هستید. جهانگرد: به نظر من امروز برای همه مدیران کشور محرز است که فنــــاوری اطلاعات برای توسعه یک امر حیاتی و ضروری به شمار میرود. حالا این عمق اطلاع و شناخت کاملا تفاوت دارد و این مسئله حتی میتواند از این زاویه هم باشد که افراد وقتی وارد امور اجرایی میشوند، به سمت نگاه دیگری جهت داده میشوند; یعنی وقتی در مسنـــــد اجرایی قرار میگیرند، الزامات محیط اجرایی برای آنها فشار میآورد و مطالب دیگـــــری را هم میشنونـــد. دولت فعلی هم به نظر من همین مسئله را دارد. چرا که آغاز حرکت دولت جدید است و عناصری که در دولت جدید و در دستگاهها جمع شدهاند و یا در حال جمع شدن هستند، هنوز در حال استقرارند و طبعا تا خودشان را بشناسند و پیدا کنند، زمان میبرد. باید انتظار طبیعی داشته باشیم که در این دوره، رکود و کندی در کار باشد و بعد به تدریج مسیر ادامه خواهد یافت، حالا با سرعت و یا شتــاب مختلف. در بحث IT، عناصر دولت جدید تا به حال نسبت به این موضوع با احتیاط و پشتیبانی برخورد کردهاند. یعنی از آنچه که در فعالیتهای دبیرخانه بوده، به نظر من پشتیبانـــی کردند و دبیرخانه جدید را باز کردند که شکل گرفته است.
وب: میتــــوان سخنان شما را چنین ارزیابی کــــرد که از نظر شما به عنوان دبیرخانه شورای عالی اطلاعرسانی در شاکله دولت مشکلی وجود ندارد؟
جهانگرد: نمیشود گفت که در بخش کلان دولت به این مسئله اشکالی نیست. مثل گذشته در بیــــن کسانی که میخواهند مسئولیت و هماهنگی توسعه IT را بر عهده بگیرند، تا حدودی اختلاف وجود دارد که البته این حکایتی قدیمی است. از حدود 20 سال پیش همیشه بین کسانی که در مخابرات و وزارت مربوطــــه صاحب مسئولیت شدند از یک سو و نظام برنامهریزی کشور از سوی دیگر در مورد مسئولیت و تولیگــــری IT اختلافنظــــر وجــــود داشته است. وزارتیها مــــدعی هستند کــــه مسئولیت IT برعهده آنها است، در حالی که سازمان مدیریت و برنامهریزی، نقش فرابخشی هدایت و سیاستگذاری را برعهده دارد. در دورهای که مــــا اختیار داشتیم [دوره معاونت مهندس جهانگرد در وزارت دکتر معتمدی]، تلاش کردیم این مسئله به این شکل باز نشود، لذا من از صندلی و پایگاه مخابراتی، ولی در مجموعه برنامهریزی کشور عمل کردم. توصیه خود من هم به دولت این بوده که این کار را ادامه دهند. یعنی بدون حضور موثر سازمان مدیریت بعید است که برنامه توسعه در بخش IT به درستی پیش رود. البته نقش وزارت ارتباطات یک نقش حیاتی و مهم است، اما نقش کاملی نیست.
وب: آقای جهانگرد، بـــــه عنوان یک کارشناس خبره، آیا چشمانداز توسعه IT در ایران روشن است؟
جهانگرد: از نظر من چشمانداز روشن است و رکود فعلی یک امر موقتی است. فعالیتهای IT در دل نهادها، موسسات و جامعه در حال رشد است. این تقاضا، تقاضای الزامی و گریزناپذیر است. ما باید در بخش خصوصی به افزایش ظرفیت بپردازیم و در بخش دولتی هم مطالعاتمان را تکمیل کنیم تا بتوانیم تصمیمات خوبی بگیریم. قطعا این مسائل حل و فصل میشود، فارغ از اینکه چه کسی روی صندلی کار نشسته باشد، این مسیر طی میشود.
وب: در بحث فیلترینگ و طی 5 سال گذشته سیاستهای مختلفی روی آزادی دسترسی کاربران به اینترنت اعمال شده است. از نظر شما حاکمیت در بحث ممنوعیت دسترسی به برخی اطلاعات و سایتهای غیر پورنوگرافی و عمدتا سیاسی- عقیدتی به چه نتایجی رسیده است؟ آیا الان در کشور آمادگی اعمال فیلترینگ از پایین به بالا وجـــــود دارد؟ یعنی همان شیوهای که در کشورهای پیشرفته اعمال میشود؟
جهانگرد: به طور اصولی ما در دبیرخانه در مباحث مربوط به نظارت فیلترینگ مشارکتی نداشتهایم و نوع کار ما هم دور از این مباحث بود. یعنی بیشتر بحثهای مربوط به فیلترینگ و اعمال وقضایایش در اختیار مجموعه دستگاههای نظارتی بوده است و حتی مخابرات هم عضو تصمیمگیری آن نبوده است. چون مخابرات بنا به بسیاری دلایل وظیفهاش فقط برقراری محیط است و هیچگاه موظف به مداخله در محتوای ارتباط نیست. هر جا هم اقداماتی صورت گرفته، بنا به حکم قانون بوده و به اعتقاد من این رویه باید ادامه پیدا کند، چون مخابرات محل امن و اعتمـــــاد ملی است. از سوی دیگـــــر در مبادله اطلاعات از طریق تلفن، موبایل، اینترنت و SMS بایـــــد به جامعه اعتماد کنیم.
طی سالهای گذشته مشکل ما قانون نبوده، بلکه مشکل ما تعبیر و تعیین مصادیق قانون بوده است که ناشی از سلیقه افرادی است که در لبه تصمیمگیری نشستهاند. ما دراین زمینه افت و خیز زیادی داشتهایم و در آینده هم مثل هر کشور دیگری، مسائل کنترل نظارت را خواهیم داشت.
به طور کلی حدود توقع دستگاه نظارتی از محتوای کار اینترنتی در کشور مشخص است. ما در کشور در بین مسائل فرهنگی اختلاف نداریم، یعنی ممنوعیت مسائل غیراخلاقی در کل کشور و جامعه اجماع است که بایــــد در اینها دقت شود و محیط اینترنتـــــی از این مسائل پاک شود. اما در حـــــوزه سیاسی، به خصوص سیاست داخلی ایـــــران که افراد و گروهها از محیط ارتباطی برای ابراز نظر استفاده میکنند، اینجـــــا محل اختلاف است و سلیقههـــــای مختلف سیاسی نظرات متفاوتـــــی دارند و فکر میکـــــنم این موضوع با کم و زیادش ادامه خواهد داشت.
وب: لایحه آزادی اطلاعات -البته این را میدانم که تهیه و تدوین آن، ارتباطی به شورای عالی اطلاعرسانی ندارد، اما چون بخشی از آن به فضای مجازی مرتبط است، شما باید از وضعیت ایـــن لایحــــه با خبر باشید- در چه مرحلهای است؟
جهانگرد: منشاء لایحــه آزادی اطلاعات، رسانهای است. یعنی این لایحه از وزارت ارشاد شکل گرفت و معــاونت حقوقی ارشاد مرتب این لایحه را دنبال میکرد. یک بخش آن هم در حوزه اینترنت است. در این بخش، کلیات کار تمام شده ولی فکر میکنم مراحل بعدی کند شده و جلو نرفته است که احتمالا تجدید بررسی شــــود. ولی به هر حال کارهای مطالعاتی پایهاش تمام شده است.
وب: با توجه به شرایط پرونده هستهای ایــــران، تا چه حد میتوان انتظار تحریمهای اطلاعاتی و یا اینترنتی علیه ایران داشت؟
جهانگرد: به طور کلی بحث تحریم ایران جزیی از مسئله بینالمللی ما است. البته تا به حال حوزه دانش و اطلاعات و مبادله علمی در دایره این منازعات نبوده است، ولی این را مدنظر داشته باشیـــــد به تدریج که عمق دانش اطلاعات و اینترنت رشد پیدا کند، کشورهای غربی و خصوصا امریکا، فارغ از اینکه حالا با ایران اختلاف داشته باشند یا نداشته باشند، بــــه سمت اعمال محدودیـتهایی از جنس تعرفههای اقتصادی میروند و بدین ترتیب قصد دارند دسترسی کشورهــــای جهان سوم و در حال توسعه را محــــدود کنند. از این رهگــــذر است که یونسکو، پرچمدار بحث آزادی و دسترســــی به اطلاعــــات است. ولی غرب قصــــد دارد از طریق موسسه ( WIPOسازمان جهانی مالکیت معنوی) کــــه متاسفانه به این راه خیلــــی آشنا نیست و موتور تسلط غرب از نظــــر مسائل مالی است، برای کشورهای در حال توسعه محدودیت ایجاد کند.
پس قبل از اینکه بــــا ما اختلاف پیــــدا کنند، در حال انجام چنین کارهایی هستند. طی ماههای اخیر نیز بیشترین بحث و حدیث بین شرکتهای امریکایی که هاستینگ سرور ایرانی داشتند، شروع شده است. علتش هم این است که در بین سایت های ایرانی، بخشهای نظامی هم در این سرورها وجود دارند و آنها به عنوان «بهرهبرداری نظامی» کل سرور را از کار میاندازند و این مسائل پیش میآید. در این مرحله راهحلش این است که از شرکتهای ارائه دهنده خدمات میزبانی امریکایـــــی استفاده نکنیم، چون بحث حقوقی بین دو کشور است و از جاهای دیگری استفاده کنیم.
ولی بسیاری از صحبتها در مورد اینکه فلان سایت یا سرویس عمومی روی ما بسته شود، در حد شایعه است و من جایی مستند ندیدهام. به هر حال تلاش ما در محافل بینالمللی این است که حق ما به عنوان یک کشور و ملت به رسمیت شناخته شود و مثل بقیه دسترسی به اطلاعات داشته باشیم.
وب: راجع به این ابلاغیه جدید با امضای دبیر هیئت دولت مبنی بر هماهنگی خرید هر گونه نرمافزار و سختافزار با وزارت ICT، چه نظری دارید؟ این ابلاغیه چه هدفی را دنبال میکند؟
جهانگرد: در حـــــد اطلاعات محدودی که من دریافت کردم، منشا این قضیه این بوده که تصمیمگیران دولت در یک جایی ملاحظه کردند که خرید سختافزاری نامناسبی انجام شده و بعد در مقابل آن تصمیم گرفتند که یک نهادی به خریدهای عمده توجه کند و به نظر آنها وزارت ارتباطات میتوانست این کار انجام دهد؛ منتها متنی که نوشته شده، دامنه همه چیز را در برمیگیرد؛ یعنی از خرید یک CD دویست تومانی در یک مدرسه روستایی گرفته تا به اینجا را در برمیگیرد. این اشتباه را مسئولان دولت هم متوجه شدهاند و درصدد هستند که این را تصحیح بکنند. البته این موضوع سابقه هم دارد، ما قبلا هم در آییننامههای سازمان مدیریت و برنامه داشتیم که خریدهای عمده سختافزاری را کمیتهای در آنجا بررسی میکرد. شان قانون آن کمیته را البته سازمان برنامه دارد که یک دستگاه فرابخشی است، اما یک دستگاه بخشی نمیتواند به بقیه بخشها به دلیل قانون دیوان محاسبات کشور اعمال حاکمیت بکند.
وب: اعتراض به غیرقانونی و غیررسمی بودن سازمان نظام صنفی رایانهای توسط یک عده از مدیران شرکتهایی را که در انتخابات سازمان به هر حال رای نیاوردند یا شرکت نکردند و معترض بودند، چه طور ارزیابی میکنید؟
جهانگرد: به نظر من غیرقانونــــی حرف صحیحی نیست. چون فرآیند تشکیل نظام صنفی رایانهای بــــه صورت قانونی طی شده و همه چیز آن هم درست است و باید بپذیریم. منتها به نظر من این یک اخلاق بد ایرانیهاست که به نظم عمومی و وحدت جمعی انقیاد نداریم.
این دوستان معترض بــــه من مراجعه کردند و برایشان توضیح دادم که آن فرآیند قانونی بوده و مشکلی ندارد. تا این لحظه هم این آقایان به همه مراجع رسمــــی کشور کتبا شکایت کردند و بررسی شده و جواب هم گرفتند. ولی به هر حال توقع آنها یک سهمی در مناسبات کاری است. روش عادی این است که اینها هم در کارها شرکت کنند و رای و تاثیر خود را داشته باشند و با اکثریت 90 درصدی همکاری کنند. متاسفانه این هم آفت حرکتهای توسعه در ایران است. یعنی هر وقت توفیقی در یک جا حاصل می شود، یک عدهای ناراضی پیدا میشوند که شاخ کار هستند و تمام زحمات را هدر میدهند. توصیه برادرانهام این است که دوستان به حرکت جمعی تمکین کنند و حتــــی بزرگوارانه اگر جایی هم فکــــر میکنند حقی ضایع شده بایــــد همراهی بکنند؛ به خاطر اینکه یک حــــق ارجح و بزرگتــــری الان در جامعه به وجــــود آمده است. به هر حال ممکن است من از دو نفــــر مسئولی که امروز سر کار هستند، خوشم نیاید، خب میرویم تلاش میکنیم، تحقیق میکنیم و کسی را که دوست داریم، بر سر کار می گذاریم. اینها اشکالی ندارد و خوب است که نقد و تصحیح شود. البته اگر مجموعه درخت را بخواهیم ریشهکن کنیم، قطعا توان نداریم کــــه چیزی را جایش بگذاریم و کشور عقب می افتد و خسارت چنین ریسک بزرگی را کسانی باید تحمل کنند که کاملا شخصی حرکت میکنند.
البته من هم تا به حال چنین تاکیدی در این باره در صحبتهایم نکرده بودم و خواستم از چنین صحبتهایی دور بایستم، ولی میبینم که این آقایان بیش از حد جلو رفتهاند و احتمال دارد این نهال تازه کاشته شده تخریب شود که این به ضرر همه است.
وب: ارزیابی شما درباره وضعیت رسانهها در رابطه با IT چگونه است؟
جهانگرد: ما یک گسترش کمی خیلی خوب داشتیم؛ بهگونهای که الان بیش از 50، 60 نفر از همکاران خبرنگار ما در شاخه IT تلاش میکننـــــد و زحمت میکشنـــــد. نزدیک به 30، 40 مورد هم رشتـــــه تخصصی و یا صفحات تخصصـــــی در نشریات داریم و این نوع حرکت پیش برنـــــده و خوبی است که به وجودش افتخار میکنیم. البته به نظر من هم اکنون نشریات تخصصی تکنیکی زیادتر است، اما نشریات تخصصی جامعهنگر یا ترکیب تکنولوژی با حوزههای دیگر نیز در حال شکلگیری بوده و باید با کمک سرمایهگذاریهای عمده، این کار را انجام دهیم. به هر حــــال نیازمند این هستیم که خیلی حرفهای تر و قویتر کنیم.
وب: و آخریـــــن سوال اینکـــــه، بحث عــــدالت در دولت جدید گویا از بحثهای ریشهای است که خیلی هم بـــــر آن تاکیـــــد میشود؛ چه نسبتی میتوان بین تحقق دولت الکترونیکی و عدالت برقرار کرد؟
جهانگرد: تصور ما این است که به طور کلی فناوری اطلاعات هر چه در جامعه کاربرد پیدا بکند، چون از جنس دانش است، ارزش افزوده بیشتری را به وجود می آورد. عقل و دانش دو پدیدهای است که استفاده بیشتر از آنها، باعث افزایش آنها میشود. فناوری اطلاعات و توسعه آن نیز از جنس همین خانواده است. در هر حوزهای وارد شود و درست به کار گرفته شود، موجب شفافیت، ارتقای کارآمدی، توزیع عادلانهتر اطلاعـــــات در بیـــــن مخاطبان، تقلیل هزینه، تقلیل زمــــان انجام کار و بهتر شدن امور میشود. پس طبیعتا این پدیده بــــا اهداف کلان عدالتخواهــــی و توسعه هماهنگ میشـود. دولت الکترونیکی هم بنا به تعریف جهانی و آنچه که ما به دنبالش هستیم، همیــــن ویژگیهــــا را دارد. یعنــــی اجازه میدهد کـه مردم به حقوق خودشــــان بیشتر برسند، در سوال کــــردن از نظــــام اداری و در دسترسی به حقشان توانمند شوند، هزینههای زندگیشان پایین میآید، زمان تلف شدهشان کم می شود و بالطبع فکر میکنم هیچ دولتــــی نتواند از ایــــن موضوع بگذرد و هر کسی روی این مسئله بیشتــــر اهتمام بورزد، صرفهجویــــی بیشتری حاصل میشود و استفاده بیشتری، هم خودش و هم مردم میبرند. دولت جدید هم به نظر من روی این مسئله حتما توجه ویژه خواهــــد کرد. به هر حال چند ماه اول طبیعی است که دولت یا بودجه ندارد یا فشار کار زیاد است، ولی انشاا... درست خواهد شد.
وب: از اینکه دعوت نشریه را پذیرفتید، سپاسگزارم.
جهانگرد: من هم متشکرم.
منبع: ماهنامه وب
- ۸۴/۱۲/۱۴