استعمار مجازی ما را می‌بلعد؟
علی شمیرانی – "توانا بود هر که دانا بود" این را حکیم ابولقاسم فردوسی بیش از هزار سال پیش گفته است. سخنی که حالا مفهوم بیشتری یافته و هر کس دسترسی بیشتری به اطلاعات داشته باشد، قدرت انتخاب، تحلیل و تصمیم بهتری در دنیا دارد.
اینترنت، ابزار دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی نمونه کوچکی از جمع‌آوری اطلاعات مردم سراسر دنیا هستند. ابزاری که امروزه برای تغییر حکومت‌ها و کنترل رفتار و تحرکات مردم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در دنیای جدید هر کشوری که نفوذ بیشتری داشته باشد، لاجرم اطلاعات بیشتری نصیب خود می‌کند. موضوعی که ادوارد اسنودن از آن رمزگشایی کرد و نشان داد حتی روسای دولت‌های اروپایی نیز از این طریق زیر نظر هستند. این مساله به قدری نگرانی در دنیا ایجاد کرده که برای مثال روسیه به منظور جلوگیری از درز اطلاعات در نظر دارد تا ماشین‌های تایپ قدیمی و کاغذ را در ادارات دولتی جایگزین کامپیوترها کند.
آخرین آمار از حجم کل اطلاعات موجود روی اینترنت عددی معادل 5 میلیون ترابایت را نشان می‌دهد. اما گفته می‌شود دو برابر این حجم، اطلاعاتی است که روی کامپیوترهای سراسر دنیا قرار داشته و اتفاقا اطلاعات ارزشمند روی کامپیوترها است.
اما گویی برای دسترسی به اطلاعات گرانقیمت روی کامپیوترها نیز برنامه‌هایی در دست اجراست. حالا موضوع رایانش ابری در دنیا مطرح است. ابزاری که بسته‌‌بندی بسیار شیک و عامه پسندی دارد. در این روش، بجای اینکه کاربر نرم‌افزارهای کاربردی مورد نیاز را روی رایانه شخصی خود نصب کند، از طریق هر رایانه متصل به شبکه خدمات مورد نیاز خود را از هر جای دنیا که باشد، بصورت وب سرویس دریافت می‌کند.
دولت‌ها و برخی کاربرانی که اطلاعات حرفه‌ای و ارزشمند دارند اما ظاهراً پشت پرده رایانش ابری را خوانده و بنای استفاده از این روش را ندارند. از سوی دیگر افشاگری‌های اسنودن نیز ضربه سنگینی به دنیای مجازی وارد آورده است. طرف مقابل هم اما بیکار ننشسته، حالا زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که نسل بعدی نرم‌افزارهای پرکاربرد دنیا تنها در نسخه تحت رایانش ابری ارایه خواهد شد و در واقع دیگر چیزی برای دانلود یا نصب وجود ندارد. در عوض تک تک ضربه‌ای که کاربران روی کیبوردهای خود وارد می‌کنند روی سرورهایی در سوی دیگر دنیا ثبت و ضبط خواهد شد.
ایران نیز برنامه‌هایی برای امنیت حریم مجازی خود دارد. ما شبکه ملی اطلاعات را در دستور کار داریم. حرف‌هایی از سیستم عامل ملی و انواع شبکه‌ها و ایمیل‌ها و جست‌وجوگرهای ملی نیز مطرح است. اما آیا با سرعتی که ما داریم و دنیا پیش می‌رود، زمانی نمی‌رسد که ما همچون اتفاقی که در خصوص تبادل پول نفت با آن مواجه هستیم با تحریم مجازی و عدم دسترسی به اطلاعات خود مواجه شویم؟ این در حالیست که بر اساس بررسی‌ها، کاربران ایرانی نیز نگران تفتیش عقاید خود در استفاده از سرویس‌های داخلی هستند. به راستی سرنوشت حریم مجازی کشور به کدام سو می‌رود؟
منبع:فناوران اطلاعات
- ۹۳/۰۲/۰۶
