استفاده از بلاک‌چین برای اینترنت آزاد
سعید میرشاهی – سازمان ملل متحد، مجمع متشکل از 193 کشور، بر اساس ماده 19 اعلامیه جهانی حقوق بشر، آزادی بیان را به عنوان حق اساسی بشر می‌داند. در این ماده آمده است: «هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد. حق مزبور شامل آن است که از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته باشد و در کسب اطلاعات، افکار و در اخذ و انتشار آن، به تمام وسایل ممکن و بدون ملاحظات مرزی، آزاد باشد.»
اولواسئون آدیانجو در فوربس با این مقدمه نوشت: اطلاعات نادرست، یعنی اطلاعاتی که عمدا برای فریب مردم منتشر می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای آزادی بیان بوده و باعث ایجاد شکاف بین سازمان‌ها و دولت‌ها برای اعمال سانسور می‌شود.
سازمان ملل می‌گوید: مشکل این است که به دلیل زمینه‌های گوناگون مانند انتخابات، جنگ‌ها و غیره، دغدغه‌هایی درباره اطلاعات نادرست وجود دارد که مانع تعریف آن در سطح جهانی می‌شود.
نتیجه اینکه دولت‌ها و سازمان‌های مختلف، تعریف خود را از اطلاعات نادرست می‌سازند و هرچه را که در آن تعریف قرار می‌گیرد، سانسور می‌کنند. این امر، منجر به محرومیت یا دسترسی محدود به اطلاعات، در برخی از نقاط جهان شده است. در همین رابطه کشورهایی مانند چین، روسیه، ایران و ترکیه، به دلیل سانسور، از جمله ممانعت از دسترسی شهروندان به برخی اطلاعات و محتوای آنلاین، مورد انتقاد قرار گرفته‌اند.
- دور زدن سانسور اینترنت
با این حال، کاربران باهوش اینترنت به دنبال راه‌هایی برای دور زدن سانسور دولتی و شرکتی از طریق ابزارهایی از جمله شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) هستند که سطوح مختلف اتصال خصوصی و ایمن به اینترنت را امکان‌پذیر می‌سازد. البته این ابزارها یا حریم خصوصی بی‌خطر ارایه نمی‌دهند یا از نظر تجربه کاربری ایراداتی دارند.
تومی‌نت (TomiNet) به عنوان یک شرکت فعال در حوزه وب 3، معتقد است راه‌حل کارآمدتری برای کمک به افرادی که در مکان‌هایی با سانسور و نظارت شدید هستند، وجود دارد تا از طریق اینترنت موازی خود از طریق تومی‌نت، دسترسی عادلانه‌ای به اطلاعات داشته باشند.
تکنو پرینس یکی از اعضای مستعار تیم موسس تومی می‌گوید: «آنچه ما ایجاد می‌کنیم، یک شبکه اینترنتی جایگزین است که معتقدیم اگر اینترنت امروز ایجاد می‌شد، چه شکلی بود.»
زمانی که اینترنت ایجاد شد، مبدعان آن، در صدد فراهم کردن آزادی اطلاعات و بیان بودند اما از آنجا که معماری این فناوری شامل IPها (پروتکل‌های اینترنتی) و نهادهای متمرکز مانند آیکان (ICANN) یا شرکت اینترنتی برای نام‌ها و اعداد واگذارشده، نام‌های دامنه را کنترل می‌کند، نتیجه این شد که دولت‌ها می‌توانند از طریق IP بدانند چه کسی چه می‌گوید، بنابراین قادرند آنها را تعقیب و سایت‌ها را مسدود کنند. در مجموع، IPها، یک آسیب‌پذیری بزرگ در معماری اینترنت هستند.
- مزایای TomiNet نسبت به Tor
به گفته پرنس، (The Onion Router) Tor نزدیک‌ترین چیز به تومی‌نت است. (Tor که از آن به عنوان «مسیریابی پیازی» تعبیر می‌شود، پروژه‌ای اپن‌سورس است که امکان ایجاد یک شبکه ایزوله خصوصی را با قابلیت‌های ویژه ارایه می‌دهد.)
برپایه این نرم فزار شبکه‌ای، یک شبکه واقعی عمومی (که در حقیقت، خصوصی است!) ایجاد شده و اغلب به عنوان دارک‌وب (Dark Web) نیز شناخته می‌شود. تفاوت شبکه Tor با تومی‌نت این است که تومی می‌خواهد نقص‌هایی را که در راه‌اندازیTor وجود داشته، برطرف کند. در این رابطه، هرچند Tor، اولین تلاش معنادار برای آزادسازی اینترنت است اما کسانی که این شبکه را راه‌اندازی کرده‌اند، چند اشتباه را مرتکب شدند.
پرینس معتقد است این شبکه به جای یک شبکه رایگان، تبدیل به دارک‌وب شد، زیرا هیچ حاکمیتی برای آن وجود ندارد.
نتیجه این شد که Tor، به بهشت جنایتکاران، پدوفیل‌ها (کودک‌کامی یا میل جنسی به کودکان) و دیگر بازیگران بد تبدیل شد. با این حال، تومی ارزش معماری زیربنایی Tor را شناسایی می‌کند و برخی از ویژگی‌های حریم خصوصی آن را در اینترنت موازی خود گنجانده است.
به گفته پرینس، ما از فناوری رمزگذاری IP پروتکل onion استفاده می‌کنیم، اما با سیستم نام دامنه (DNS) مبتنی بر بلاک‌چین خودمان عمل می‌کنیم.
این امر به خاطر کاهش مشکلات قابلیت استفاده است که شبکه Tor را آزار می‌دهد. آدرس‌های onion به آسانی نام‌های دامنه آشنا، قابل خواندن نیستند. آنها از ردیفی شامل 56 حرف و عدد تشکیل شده‌اند که به دنبال آن «.onion» قرار دارد.
بر این اساس، تومی آدرس‌های onion خود را به نام‌های دامنه سنتی هدایت می‌کند.
اینجا تفاوت این است که آن نام‌های دامنه باید در اکوسیستم تومی خریداری شوند. به این ترتیب در واقع، یک سایت خبری که قصد دارد بدون محدودیت به کاربران در سراسر جهان دسترسی پیدا کند، می‌تواند یک نام دامنه .com بخرد و سپس نسخه‌ای از سایت خود را در تومی‌نت میزبانی کند. کاربران نیز می‌توانند از طریق مرورگر تومی از سایت‌های تومی‌نت بازدید کنند.
علاوه بر این، تومی امیدوار است با معرفی یک لایه حاکمیتی، از ایجاد فضای وب برای فعالیت‌های غیرقانونی جلوگیری کند.
تومی‌نت، طوری طراحی شده که کاملا توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) کنترل می‌شود و به مشارکت‌کنندگان جامعه اجازه می‌دهد شبکه را کنترل و سانسور کنند.
پرینس می‌گوید: DAO کاملا غیرمتمرکز است و اکنون همه سناریوهای حاکمیتی ممکن و پردازش‌ها را به‌صورت یک قرارداد هوشمند سخت، کدگذاری کرده است.
در واقع کاربران می‌توانند به تصمیماتی از سانسور، مدیریت خزانه‌داری، جایگزینی تیم توسعه هسته‌ای و غیره رای دهند و با قرارداد هوشمند به طور خودکار، تصمیمات غالب را اجرا کنند. تومی در حال ساخت شبکه خود است تا به طور کامل توسط یک DAO کنترل شود و امکان نفوذ فردی را محدود کند.
تومی امیدوار است با استفاده از معماری مشابه Tor و افزودن یک لایه حاکمیتی، یک وب موازی بسازد که هم برای همگان قابل دسترسی و هم در برابر سانسور دولتی و شرکتی مقاوم باشد.
-
چالش‌های مسیر موفقیت TomiNet
در حالی که این موضوع، از نظر تئوری هیجان‌انگیز است، پروژه احتمالا با مقاومت متمرکز مواجه خواهد شد که به طور بالقوه، مانع موفقیت آن شود.
به عنوان مثال، این پروژه می‌تواند با برخی از چالش‌هایی که Tor نیز با آن مواجه شده، روبه‌رو شود. در حال حاضر، دولت‌هایی هستند که تلاش می‌کنند شهروندان را از دسترسی به Tor منع کنند.
در دسامبر 2021، رگولاتور رسانه‌ای روسیه، حکم دادگاهی را صادر کرد که به آن اجازه می‌دهد ارایه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) را ملزم کند تا سایت Tor را که منبع اصلی مرورگر Tor است، مسدود کنند.
در چین، وب‌سایت Tor به طور کامل، ممنوع است و کاربران اغلب مجبورند مرورگر Tor را از طریق وب‌سایت‌های شخص ثالث دانلود کنند. تومی می‌تواند خود را در حال مبارزه با همین نبردها تصور کند. همچنین رقابت با شرکت‌های میلیارد دلاری و تریلیون دلاری در مرورگرهای پیشرو مانند گوگل‌کروم، سافاری، edge و غیره نیز مطرح است.
تومی برای اینکه بتواند کوچک‌ترین فرصتی برای به چالش کشیدن این شرکت‌ها و داشتن یک جامعه آماری خوب داشته باشد، به بودجه بازاریابی زیادی نیاز دارد. اکنون تصویری برای پروژه و حتی موفقیت آن تضمین نشده است. مشخص نیست مصرف‌کنندگان چگونه آن را دریافت خواهند کرد. همچنین محققان شواهدی پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد افراد در مناطقی مانند چین که به شدت سانسور شده‌اند، معمولا انرژی قابل‌توجهی برای یافتن منابع اطلاعاتی سانسورشده یا جایگزین در زمان‌های عادی صرف نمی‌کنند. میل به یافتن اطلاعات سانسورشده تنها در دوره‌های بحرانی افزایش می‌یابد.
پرینس در پاسخ به سوالی درباره این چالش‌ها می‌گوید: «ما از چالش‌های پیشرو آگاه هستیم. وقتی دستاوردهای بالقوه یک شبکه واقعا آزاد برای جهان را در مقابل هزینه‌های آن بسنجید، واضح است که این کار، ارزش امتحان کردن را دارد.» (منبع:عصر ارتباط)
- ۰۱/۱۰/۱۹