افتتاح کارپوشه ایرانیان در سال 96، 97 و 98
فرشید رضایی - گاهی اوقات سابقه اخبار که بررسی شود، چیز زیادی برای تحلیل و تفسیر باقی نمی‌گذارد. یکی از این موارد طرح کارپوشه ملی ایرانیان است که هر سال با حضور تعدادی از خبرنگاران افتتاح می‌شود، چند عکس و خبر منتشر می‌شود و هر چه هم لابه‌لای اخبار را مرور می‌کنید،
چیزی بیش از تعاریف مرسوم و تکراری پیرامون کارکرد کارپوشه ایرانیان پیدا نمی‌شود.
اگرچه برای هر افتتاح هم یک دلیل و توجیه وجود دارد، مثلا درباره علت افتتاح این طرح در سال 98 گفته شده این کارپوشه با مدل قبلی که ارتباط سامانه با مردم صرفا از طریق پست الکترونیکی انجام می‌شد فرق دارد و حالا با اپلیکیشن‌های غیردولتی نیز کار می‌کند.
به عبارت دیگر به جز پست الکترونیکی که نتایج آن معلوم نیست و به جز اپلیکیشن دولت همراه که نتایج آن معلوم نیست، در سال جدید کارپوشه ایرانیان از طریق اپلیکیشن‌های غیردولتی هم قابل ارایه است که نتایج آن هم بعدا معلوم می‌شود.
اما اینکه مثلا چه تعداد از دستگاه‌های اجرایی کشور در حال بهره‌برداری و ارایه این خدمت هستند، چرا این طرح چند سال است که وارد فاز عملیاتی و گسترده نمی‌شود و در سالهای قبل مشخصا چه میزان پیشرفت حاصل شده، پرسش‌های حاشیه‌ای و بی‌اهمیت هستند؛ مهم افتتاح طرح و عکس و خبر است.
همان‌طور که ذکر شد اخبار گویاست و در متن حاضر صرفا سه خبر از سه سال مختلف و به نقل از سه رسانه مختلف کنار هم قرار گرفته است.
**سال 96: سامانه کارپوشه ایرانیان افتتاح شد**
10 مرداد ماه سال 96 خبرگزاری ایسنا گزارش داد، سامانه کارپوشه ایرانیان امروز با حضور محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مرکز تجزیه و مبادلات شرکت پست افتتاح شد.
رضا باقری‌اصل معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات با اشاره به سامانه دولت همراه و کارپوشه ملی ایرانیان در راستای یکپارچه‌سازی خدمات دولت، گفت: کارپوشه رابط بین دولت و مردم است و مردم تکیه‌گاه واحدی برای ارتباط با دولت پیدا کرده‌اند. در فاز اول کارپوشه رابطه یکسویه مردم با دولت فراهم شده و امیدواریم در فاز دوم که رابطه‌ای از طرف مردم به دولت برای ارسال سندهایشان است، به بهره‌برداری برسد.
**سال 97: کارپوشه ایرانیان با یک سال وقفه راه‌اندازی شد**
25 تیرماه سال 97 خبرگزاری ایرنا خبر راه‌اندازی کارپوشه ایرانیان را داد.
در گزارش این خبرگزاری آمده بود: «کارپوشه ملی ایرانیان» در حالی اکنون به مرحله بهره‌برداری و استفاده برای عموم مردم رسیده است که حدود یک سال پیش و در آخرین روزهای عمر دولت یازدهم از آن رونمایی شده بود.
به گزارش ایرنا، سامانه کارپوشه ملی ایرانیان دهم مرداد ماه پارسال با حضور محمود واعظی وزیر وقت ارتباطات و فناوری اطلاعات با هدف دسترسی آزاد به اطلاعات و ارسال الکترونیکی بدون واسطه اعلان‌های رسمی دستگاه‌های اجرایی کشور بـه آحاد مـردم و موسسه‌های حقوقی که متقاضی دریافت خدمات دولتی و عمومی هستند، ایجاد شد.
در این سامانه هر یک از مردم یا کسب‌و‌کارها، دارای کارپوشه‌های الکترونیکی واحد (کارتابل) با عنوان «ایران پوشه» بوده و همه اقلام تحویل گرفتنی الکترونیکی خود شامل اعلان‌ها و ابلاغیه‌های دولتی و عمومی را از همه دستگاه‌های اجرایی و نهادهای عمومی به صورت یکپارچه و اختصاصی دریافت می‌کنند و از هر جایی به آن دسترسی خواهند داشت.
سامانه کارپوشه ملی ایرانیان اکنون بنا به گفته مدیرکل دفتر پایش و نظارت بر پیادهسازی دولت الکترونیک آماده بهره‌برداری شده و مردم میتوانند آن را از طریق برنامه نرم‌افزاری دولت همراه دریافت و نصب کنند.
این در حالی است که در زمان رونمایی از آن (مرداد 96) نیز گفته شد مردم میتوانند با مراجعه به باجه‌های پستی سراسر کشور نسبت به ثبت‌نام و دریافت شماره کاربری خود اقدام کنند؛ گامی که تا اواخر تیرماه امسال به مرحله عملیاتی نرسید؛ همان روزهای آغازین رونمایی از این سامانه، خبرنگار ایرنا با مراجعه به تعدادی از باجه‌های پستی در تهران از بی‌اطلاعی آنان درباره این سامانه خبر داد.
بیست و ششم آذرماه پارسال «رضا باقری‌اصل» که معاون وقت دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات بود، یکی از سرویس‌هایی که باید در زیرساخت دولت همراه قرار گیرد را سامانه کارپوشه ملی ایرانیان دانست و به ایرنا گفت: قرار است این هفته (پایان آذر) حسین انتظامی معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با دعوت از خبرنگاران نحوه عملکرد آن را به اطلاع اصحاب رسانه برساند.
باقری‌اصل سامانه کارپوشه ملی ایرانیان را مهم‌ترین رکن در سامانه دولت همراه دانست که باید هرچه زودتر در این زیرساخت قرار گیرد.
به گفته وی، تلاش می‌شود هرچه زودتر این سرویس‌ها در زیرساخت دولت همراه قرار گیرد و تا پیش از دهه فجر (بهمن 96) اعلام عمومی شود.
اما با همه تاکیدها بهره‌برداری از این سامانه ممکن نشد و کار به سال 1397 رسید و هیات دولت بیست و پنجم اردیبهشت ماه امسال دستورالعمل اجرایی سامانه کارپوشه ملی ایرانیان را ابلاغ کرد.
بر اساس این مصوبه که با امضای محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به بخش‌های مختلف این وزارتخانه ابلاغ شده، آمده است: «با استناد به ماده 4 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ماده 5 اساسنامه شورای اجرایی فناوری اطلاعات، مصوبه چهارم جلسه یازدهم فروردین 1396 شورا با عنوان 'دستورالعمل اجرایی سامانه کارپوشه ملی ایرانیان' که به تایید و توشیح رییس‌جمهوری رسیده است، جهت اجرا ابلاغ شد.»
متن مصوبات یازدهمین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات چنین است: «همه دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری موظفند ظرف مدت شش ماه نسبت به ارایه خدمات به مردم از طریق کارپوشه ملی ایرانیان به موازات روش‌های ارایه خدمات موجود، اقدام کنند».
بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری، همه وزارتخانه‌ها، موسسه‌های دولتی، موسسه‌ها یا نهادهای عمومی غیردولتی، شرکت‌های دولتی و تمامی دستگاه‌هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است از قبیل شرکت ملی نفت ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بانک مرکزی، بانک‌ها و بیمه‌های دولتی، دستگاه اجرایی نامیده می‌شوند.
اکنون و با گذشت نزدیک به یک سال از رونمایی این سامانه، شهلا اصولی مدیرکل دفتر پایش و نظارت بر پیادهسازی دولت‌الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات ایران از به بهره‌برداری رسیدن آن خبر داده و گفته است: دستگاه‌های اجرایی در سالهای گذشته برای فراهم شدن زمینه پیگیری الکترونیکی درخواست‌های مراجعان، پورتال‌هایی مختص به خود برای پاسخگویی به مردم طراحی کرده‌اند.
به گفته وی، انبوه این پورتال‌ها سبب شده تا مردم برای پیگیری هر یک از درخواست‌های خود در سازمان‌های مختلف نظیر شهرداری، مالیات و سایر دستگاه‌ها مجبور به ثبت‌نام در این پورتال‌ها باشند و نسبت به مدیریت حجم انبوه نام کاربری و کلمه عبور مختص هر سایت اقدام کنند.
اصولی این رویه و وجود پورتال‌های متعدد را عاملی برای هدررفت بودجه کشور دانست و تاکید کرد: بر اساس آیین‌نامه ماده 8 قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، سامانه کارپوشه ایرانیان با هدف ارایه پاسخ از سوی همه دستگاه‌ها به پیگیری‌های مردم تنها از طریق یک درگاه و همچنین تسریع در پاسخگویی به مردم، حذف کاغذ، افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی در منابع، طراحی و پیادهسازی شده است.
مدیرکل دفتر پایش و نظارت بر پیادهسازی دولت الکترونیک ادامه داد: دریافت پاسخ و پیگیری خدمات درخواستی از دستگاه‌ها هم به صورت حضوری یا الکترونیکی و همچنین دریافت قبوض مختلف نظیر تلفن، تلفن همراه، آب، برق، گاز و غیره صادره برای هر فرد به صورت یکجا از جمله قابلیت‌های پیش‌‌بینی شده در این سامانه است.
وی درباره روش فعال شدن کارپوشه برای هر فرد اظهار کرد: این سامانه از طریق درگاه اینترنتی به نشانی اینترنتیinbox.iran.gov.ir و همچنین نرم‌‌افزار موبایلی دولت همراه در اختیار متقاضیان قرار دارد.
اصولی تاکید کرد: همچنین مخاطبانی که ابزار یا دانش فناوری اطلاعات لازم برای بهره‌گیری از این خدمات را ندارند، میتوانند از طریق دفاتر پستی، دفاتر خدمات پیشخوان دولت یا دفاتر ارتباطات و فناوری اطلاعات روستایی، خدمات آن را دریافت کنند.
**سال 98: کارپوشه ملی ایرانیان رونمایی شد**
و در نهایت اینکه هشتم مرداد ماه سال 98 خبرگزاری مهر با تیتر فوق گزارش داد، کارپوشه ملی ایرانیان به عنوان پل ارتباطی دولت و حاکمیت با مردم، طی تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان فناوری اطلاعات و شرکت پست با هدف اجرای یکی از بندهای پروژه دولت الکترونیک آغاز به کار کرد.
اگرچه از فلسفه، جزییات، محتوا و علت این تفاهم‌نامه اطلاعی در دست نیست، اما این خبرگزاری در ادامه نوشته است:
امیر ناظمی رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران هدف از اجرای این طرح را ایجاد ارتباط میان دولت و حاکمیت با مردم عنوان کرد تا از طریق آن بتوان اطلاعیه‌ها، مدارک و تاییدیه‌ها را از سازمان‌های دولتی به صورت الکترونیکی به مردم ارسال کرد.
وی در پاسخ به این سوال که این پروژه پیش از این نیز یک بار رونمایی شده بود، گفت: تفاوتی که کارپوشه ملی ایرانیان در شرایط فعلی دارد این است که مانند مدل قبلی، صرفا به یک روش که ارتباط از طریق پست الکترونیک بود، ختم نمی‌شود و هم‌اکنون ما با دادن دسترسی API و سامانه احراز هویت «شاهکار» به پیام‌رسان‌ها، این امکان را ایجاد کرده‌ایم که کاربران از طریق اپلیکیشن و سایر سرویس‌ها بتوانند به دولت الکترونیک و کارپوشه ملی ایرانیان متصل شوند.
البته سایت شرکت پست هم به نقل از نعمتی مدیرعامل این شرکت نوشت: راه‌اندازی کارپوشه ملی ایرانیان و انجام مکاتبات اداری سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی با مردم در بستر الکترونیک، آسایش و رفاه بیشتری را برای مردم به همراه خواهد داشت!