انتقاد از تناقضات سیستم عامل ملی
کمیته‌ی ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات جامعه‌ی اسلامی مهندسان درباره‌ی طرح ملی نرم‌افزارهای متن باز و مشکلات آن بیانیه‌ای منتشر کرد.
به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این بیانیه آمده است: پروژه‌ی سیستم عامل گنو/ لینوکس فارسی که در قالب طرح ملی نرم‌افزارهای متن‌باز آغاز شده است با گذشت بیش از چهار سال از شروع آن، بسیاری از مراحل فنی خود را پشت سر گذاشته است، تا جائی که بر مبنای دستاوردهای آن برخی از موسسات دولتی و خصوصی به صورت خودجوش اقدام به برنامه‌ریزی برای مهاجرت از سیستم‌های تحت ویندوز به گنو/ لینوکس کرده‌اند.
در ادامه بیانیه آمده است: اخیرا ریاست محترم مرکز تحقیقات مخابرات ایران که هم‌اکنون به عنوان حامی اصلی طرح مذکور به حساب می‌آید، در چند مصاحبه‌ی خود، بر لزوم خارج شدن پروژه مذکور از آن مرکز خبر داده‌اند که در این خصوص چند نکته‌ی زیر قابل تامل و یادآوری است:
در مورخ ٢٠/١٢/٨٥ اعلام شده است که " این طرح باید به بخش دیگری غیر از مرکز تحقیقات مخابرات واگذار شود، چراکه این پروژه نیاز به تصمیم‌گیری در سطح کلان مملکت دارد و بخش‌های دیگر می‌توانند ادامه این پروژه را انجام دهند"، و در مورخ ١٥/١/٨٦ نیز اعلام شده است که "این پروژه اکنون باید به خارج از مرکز واگذار شود و بخش خصوصی کار را ادامه دهد". با توجه به این گفته‌ها به نظر می‌رسد پیش از مشخص شدن متولی ادامه پروژه، موضوع حذف پروژه مذکور از مرکز تحقیقات مخابرات بررسی و به نتیجه رسیده است. بسیار مناسب است که به جهت تنویر افکار دلایل حذف این پروژه تحقیقات کاربردی از مرکز مادر تحقیقات فن‌آوری اطلاعات وزارت متبوع ارائه گردد.
در این بیانیه همچنین اعلام شده در حالی که دولت به عنوان مهمترین استفاده کننده از خروجی‌های طرح مذکور خواهد بود، آیا بخش خصوصی توان تصمیم‌گیری در سطح کلان تری از آن مرکز نسبت به این موضوع برخوردار است؟ کاملا واضح است که بخش خصوصی با وجود استعداد فراوان به دلیل نبود بسترهای مناسب که آن هم به وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات برمی‌گردد، از قابلیت‌های محدودی برخوردار است.
در بخش دیگری از بیانیه آمده است: عملکرد سال گذشته‌ی مرکز تحقیقات مخابرات طرح‌هایی به ارزش ٢٥ میلیارد تومان بیان و اعلام شده است: "محورهای اساسی پروژه‌های سال ٨٥، طرح ملی نرم‌افزارهای آزاد/متن‌باز، پورتال استانی، اینترنت ملی و دیتاسنتر بوده است". بنا بر این اعلام، طرح ملی نرم‌افزارهای متن‌باز یکی از مهمترین پروژه‌های سال ٨٥ مرکز بوده است، در حالیکه به هیچ گونه دستاورد مشخصی از طرح در مدت مذکور اشاره نمی‌شود. از طرف دیگر متولیان طرح مذکور، سال ٨٥ رابه دلیل عدم اختصاص بودجه، سال توقف طرح اعلام کرده‌اند که منجر به عدم بار نشستن فعالیت‌های سه سال گذشته و تکمیل پروژه شده است.
به این ترتیب این سوال طبیعی خواهد بود که در سال ٨٥ چه مبلغی به طرح مذکور و زیر پروژه‌های آن اختصاص یافته است و خروجی آن چه بوده است؟ به نظر می‌رسد خروجی‌های طرح مذکور بیشتر حاصل پشتکار، تلاش و علاقه‌ی دست اندرکاران و متولیان طرح بوده است تا حمایت مرکز تحقیقات مخابرات.
در ادامه‌ی بیانیه تاکید شده که در اظهارات اخیر، بر اتمام پروژه تاکید شده است، در حالی که بنا بر اظهارات متولیان طرح مذکور، اهداف تعریف شده‌ی پروژه بیشتر ناظر بر مباحث فنی بوده است و در حوزه‌های مربوط به آموزش، ترویج، فرهنگ‌سازی و قوانین و مقررات هیچ گونه فعالیتی صورت نگرفته است.
در ادامه بیانیه با ذکر این مساله که از طرف دیگر با توجه به روند سریع تغییرات در حوزه‌ی نرم‌افزار و اطلاعات، زنده ماندن و کاربرد‌پذیری دستاوردهای‌فنی طرح مذکور، نیازمند حفظ و تداوم طرح در حوزه فنی بخصوص تا زمان اجرائی شدن نرم‌افزارهای مذکور در کشور است، آمده است: با توجه به این نکته، آیا دوستان مرکز تحقیقات مخابرات فکر نمی‌کنند که حذف این پروژه پیش از مشخص نمودن متولی ادامه‌ی کار و مهمتر از آن پیش از مشخص نمودن راهبرد ادامه‌ی کار، منجر به از بین رفتن یک طرح موفق با ابعاد و تاثیرات ملی آن هم در سال آخر آن می‌گردد.
در بخش پایانی بیانیه‌ی کمیته‌ی ICT جامعه‌ی اسلامی مهندسان اعلام شده که با توجه به سرگردانی و توقف طرح‌های فن‌آوری اطلاعات از جمله طرح ملی متن‌باز در نهادهای مسوول مانند شورای عالی فن آوری اطلاعات و شورای عالی انفورماتیک و شورای عالی اطلاع رسانی، به نظر می‌رسد کارکرد نهادهای مسوول در امور فن‌آوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات بیشتر تحت تاثیر فعالیت‌های مربوط به ارتباطات است و فن‌آوری اطلاعات از جایگاه بسیار ضعیفی در سیاستگذاری و عملکرد وزارت ICT برخوردار است، در حالیکه بر اساس قانون، شرح وظایف و اختیارات وزارتخانه مذکور مصوب مجلس شورای اسلامی، بخش فن‌آوری اطلاعات حجم عمده‌ای از وظایف و ماموریت‌های آن وزارت خانه را تشکیل می‌هد.
- ۸۶/۰۲/۰۹
