ITanalyze

تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران :: Iran IT analysis and news

ITanalyze

تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران :: Iran IT analysis and news

  عبارت مورد جستجو
تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران

ایران هنوز «سامانه هشدار اضطراری» ندارد

| چهارشنبه, ۳ شهریور ۱۳۹۵، ۱۰:۵۶ ق.ظ | ۰ نظر

عباس پورخصالیان - در مراسم هفته دولت، معمولاً از دستاوردهای نهادهای دولتی رونمایی می‌شود و خبرگزاری‌ها، پُر می‌شوند از اخبار موفقیت‌های دولت خدمت‌گذار. ولی کمتر کسی بدین مناسبت، از کمبودها، بی‌تکلف و صادقانه پرده برمی‌دارد. یکی از این کمبودها، سامانه هشدار اضطراری (سها) است. امید است مسؤولان محترم با  خواندن متن حاضر، از هم‌اکنون تا مراسم هفته دولت سال آینده بکوشند، برای ایجاد و بهره‌برداری «سها» برنامه‌ریزی کنند تا به زودی، شاهد عملیاتی شدن آن باشیم.

 

پرسش از وزارت ارتباطات در هفته دولت

با گذشت یازده سال از ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در خصوص «پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیر مترقبه»، چرا کشور هنوز فاقد سامانه هشدار اضطراری است؟

شایان توجه است که در ماده 3 و ماده 8 سیاست‌های مذکور، آمده است:

•          «(3.)  ایجاد مدیریت واحد با تعیین رئیس جمهور برای آمادگی دائمی و اقدام مؤثر و فرماندهی در دوره بحران»؛

•          «(3.1)  ایجاد نظام مدیریت جامع اطلاعات به کمک شبکه‌های اطلاعاتی مراکز علمی پژوهشی و سازمان‌های اجرایی مسئول، به منظور هشدار به موقع و اطلاع رسانی دقیق و به هنگام در زمان وقوع حادثه».

•          «(8.)  شناسایی پدیده‌های جوی و اقلیمی و نحوه پدیدار شدن خطرات و ارزیابی تأثیر و میزان آسیب آنها از طریق تهیه اطلس ملی پدیده‌های طبیعی، ایجاد نظام به هم پیوسته ملی پایش و بهبود نظام‌های هشدار سریع و پیش‌آگاهی بلندمدت با استفاده از فناوری‌های پیشرفته».

 

سازمان پیشگیری و مدیریت بحران

 علاوه بر وزارت کشور، شهرداری‌ها نیز موظف‌اند در زمینه پیشگیری، مدیریت و کنترل بحران‌های شهری بکوشند. برای مثال: جزو فهرست فعالیت‌های تخصصی مدیریت بحران شهر تهران از وظایف زیر نیز یاد می‌شود:

•          هماهنگی و عملیاتی نمودن مشارکت سازمان یافته نیروهای مردمی و تشکل‌های غیر دولتی (NGO) در راستای عملیات جست‌وجو، نجات، امداد، اسکان اضطراری و تخلیه مجروحین». در فهرست فعالیت‌های تخصصی مدیریت بحران شهر تهران، از جمله مسؤولان مدیریت بحران، از نهادهای زیر یاد شده است:

•          اداره کل امور اجتماعی وزارت کشور،

•          معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران،

•          اداره کل امور اجتماعی استان تهران،

•          جمعیت هلال احمر استان،

•          اداره کل آموزش و پرورش شهر،

•          نیروی مقاومت بسیج تهران بزرگ،

•          کمیته امداد امام خمینی (ره) و

•          نیروی مقاومت بسیج .

دو نهاد مقررات‌گزاری سامانه‌های هشداردهی عمومی

 به رغم تعدد مسؤولان مدیریت بحران در فهرست مذکور، امروزه باید علاوه بر مسؤولان سازمان مدیریت بحران در وزارت کشور و شهرداری‌ها، مسؤولان دو نهاد دیگر را نیز افزود:

•          وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و

•          مرکز ملی فضای مجازی را.

چرا؟ چون در اغلب کشورها، با فراگیر شدن استفاده از پایانه‌های ارتباطیِ همه‌جا و همه‌گاه در دسترس مردم، مقررات‌گزاران ارتباطات و فناوری اطلاعات (مثل کمیسیون و سازمان تنظیم مقررات ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی) می‌کوشند برای راه‌اندازی سامانه‌های هشداردهی عمومی، سیاست‌گزاری و مقررات لازم را تصویب کنند و برای طراحی و بهره‌برداری از آنها با نهادهای مدیریت بحران همکاری کنند. به رغم تجربه همکاری موفق میان متولیان فاوا و وزارت کشور در دیگر کشورها، ایران هنوز فاقد مقررات هشداردهی عمومی در شبکه‌های سیار، رسانه‌های سایبری و شبکه‌های اجتماعی و فاقد چنین سامانه‌هایی است.

دو سامانه مهم هشداردهی اضطراری

یکی از دو سامانه مهم هشداردهی اضطراری، ملی است به این معنی که گیرنده هشدارهای آن، همه شهروندان‌اند و دیگری محلی/ منطقه‌ای است، به این عبارت که گیرندگان هشدارهای آن، شهروندانی موجود در یک شهر و در محدوده‌ای معین در منطقه حادثه دیده هستند.

ضرورت هماهنگی قبلی با اُپراتورهای ارتباطی

 سامانه‌های هشداردهی طوری مقررات‌گزاری و اجرا می‌شوند که ستاد فرماندهی سازمان پیشگیری و مدیریت بلایا ) Disaster Mitigation & Management Organization) به هنگام بحران یا اظطرار در هماهنگی قبلی با اُپراتورهای ارتباطی، بتواند مردم را به موقع در جریان اطلاعات بلایایی که رُخ خواهد داد یا در جریان اخبار وضعیت اضطراری یی که رُخ داده است، بگذارد و متقابلاً از مردم، امداد و کمک اطلاعاتی دریافت کند.

 

«سها» و «اَمبر»

نام کلی این نوع سیستم‌ها، «سامانه هشدار اظطراری» (سها)، به انگلیسی: Emergency Alert System است.

 نماد «سامانه هشدار اضطراری»

استانداردهای نوع ملی «سامانه هشدار اظطراری»، در سال 2007، از سوی گروه مطالعاتی 17 بخش مخابرات اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU‌T)، تحت عنوانِ Common Alert Protocol (پروتـُکل هشدار عمومی) تصویب و اجرای آن برای تمامی کشورهای عضو، توصیه شده است. شماره این توصیه‌نامه X.1303 است.

  محل استقرار «پروتکل هشدار عمومی» اتحادیه بین‌المللی مخابرات

اما نوع محلی «سامانه هشدار اظطراری»، اصطلاحاً «هشدار اَمبر» (Amber Alert)  نام دارد.

نماد «هشدار اَمبر»

هشدارهای سامانه نخست (EAS) برای همه کاربران در کشور ارسال می‌شود، ولی «هشدار اَمبر» تنها برای کاربران پایانه‌های ارتباطی موجود در منطقه‌ای که مورد نظر مرکز مدیریت بحران است، پخش می‌شود.

کاربُرد «سامانه هشدار اظطراری»، اطلاع‌رسانی فوری و فراگیر در مورد بلایای طبیعی و انسانی به عموم شهروندان است، در حالی که کاربُرد «هشدار اَمبر»، مشخصاً پخش خبر گم‌شدن کودک و استمداد از مردم و بسیج عمومی کاربران مستقر در محل، برای یافتن گم‌شده یا گم‌شدگان و پیگرد مجرم یا مجرمان است.

 

گزارش یک رُخداد اضطراری

دو هفته پیش، در یکی از روزهای اوایل اوت امسال (2016)، پیام اضطرارای زیر،  نیمه شب دو بار، با صدایی گوش‌خراش و بلند به گوشی همراهِ "هموند تلگرامی" گروه ما که مقیم ایالات متحده آمریکا است، فرستاده شد و دو بار او را از خواب پراند، سپس وقتی که وی پیامک وارده به گوشی‌اش را خواند، برایش معلوم شد، پلیس به دنبال دختر ۵ ساله‌ای می‌گردد، به نام آنالی کلر (Anna Lee Keller) که در شهری دیگر در نزدیکی محل اقامت او ربوده و گم‌شده است.

این رویداد توجه‌اش را جلب کرد و به محض دریافت پیام پلیس، تصویر آن را روی کانال تلگرام گذاشت تا دیگر "هموندان تلگرامی"، آن را رمزگشایی کنند.

 

 متن پیامک پلیس روی گوشی همراه

او می‌گفت خودش قبلاً برنامه کاربردی هشدارهای اضطراری را روی گوشی همراهش فعال کرده بود.

وجه تسمیه «هشدار اَمبر»

اَمبر (Amber)، اسم نخستین قربانی یک کودک‌آزاری در سال ۱۹۹۶ در ایالات متحده است که با ایجاد اپلیکیشن هشدار مورد بحث، نام قربانی را روی این سرویس گذاشتند.

ضمناً در این نام‌گذاری، سعی شده است هریک از پنج حرف موجود در نام لاتینی "اَمبر" (A,M,B,E,R) معادلی مناسب در زبان انگلیسی داشته باشد تا معنی سرویس اضطراری را برساند. لذا این حروف به صورت زیر بیان شدند:

A= American

M= Missing

B= Broadcast

E= Emergency

R= Response

این خدمات، نتیجه عملیاتی شدن یک ابتکار عمل مردمی در اواخر سده بیستم در ایالات متحده آمریکا است که توسط رگولاتوری ارتباطات ایالات متحده، اف.سی.سی مقررات‌گزاری شده و در همکاری این نهاد با مرکز مدیریت بحران در آمریکا، تحقق یافت. پیش نیاز دریافت هشدار اَمبر، داشتن گوشی‌یی‌ست که نرم‌افزار (برنامه کاربردی) مربوط روی آن نصب و فعال شده باشد.

 

ضرورت بومی‌سازی و اجرای سامانه‌های هشداردهی اضطراری

در این یادداشت، من برای "سامانه هشدار اضطراری" اختصار (سها) را پیشنهاد کردم ولی برای نام "هشدار اَمبر" معادلی بومی‌سازی شده را پیشنهاد نکردم، زیرا اتحادیه اروپا نیز با گرته برداری از مقررات‌گزاران ایالات متحده، همان نام را برگزیده است، همچنان که این وبگاه نیز نشان می‌دهد: amberalert.eu .

امید است مسؤولان محترم وزارت کشور، شهرداری‌ها، وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی با خواندن این یادداشت، به ضرورت ایجاد سامانه‌های هشداردهی ملی و محلی پی ببرند و بکوشند، هردو نوع سامانه هشداردهی را برنامه‌ریزی و به نحوی مناسب نام‌گذاری‌شان کنند تا به زودی، شاهد عملیاتی شدن آنها و ارتقاء ایمنی شهروندان باشیم. شرکت پست نیز می‌تواند مانند همتایش در ایالات متحده، با چاپ تمبری مناسب، به تبلیغ آنها بپردازد.

تمبر پستی «هشدار اَمبر»

 (منبع:عصرارتباط)

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">