ITanalyze

2- چگونگی مشارکت هیأت نمایندگی ایران در دومین گردهمایی کمیتة تدارک اجلاس عالی تونس **

هیأت نمایندگی دولت جمهوری اسلامی ایران،‌در مباحثه های نشست‌های عمومی و جلسات کمیتة فرعی دومین گردهمایی کمیتة تدارک برگزاری دومین مرحلة اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی، نقش مهمی ایفا کرد و موفق شد در تبادل نظرهای مربوط به تدارک برنامه های تأمین مالی تکنولوژی‌های اطلاعات و ارتباطات در خدمت توسعه، اصلاح متن پیش نویس سند نهایی اجلاس جهانی سران در تونس و فعالیت های «کار گروه راهبری اینترنت»، مشارکت فعال داشته باشد.
الف. جلب توجه نمایندگان به واقعیت‌های تأمین مالی تکنولوژی‌ها

در نخستین نشست عمومی گردهمایی یاد شده، که در اولین روز برگزاری آن در 17 فوریة 2005 تشکیل شد، هیأت نمایندگی ایران در جریان مباحثة مقدماتی راجع به گزارش «گروه مطالعاتی و عملیاتی تأمین مالی تکنولوژی‌های اطلاعات و ارتباطات در خدمت توسعه »، دیدگاه‌های خود را در زمینة چگونگی تأمین‌ مالی مورد نظر، بیان داشت و با اشاره به فریبکاری‌های رایج و سوء تفاهم‌های موجود در این زمینه، خطاب به نمایندگان دولت‌ها و سازمان‌های بخش خصوصی و جامعة مدنی شرکت کننده در این نشست، خاطر نشان ساخت،‌که برای جلب توجه سرمایه گذاران به تأمین مالی برنامه‌های کشورهای جنوب دربارة توسعة فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، اقدام به آزاد سازی اقتصادی این کشورها در جهت تدارک شرایط مساعد سرمایه گذاری‌های کشورهای شمال،‌کافی نیست . زیرا واقعیت آن است که مؤسسات تجارتی کشورهای صنعتی، راجع به اختصاص سرمایه در مورد طرح های اقتصادی پرمخاطره و با بازدهی مالی کم در کشورهای در حال توسعه، علاقه‌ای نشان نمی دهند و باید راه حل‌های دیگری برای تأمین سرمایه‌های مورد نیاز کشورهای اخیر در این زمینه، جست و جو کرد .

در این میان، برخی از کشورهای در حال توسعه، مانند غنا و نیجریه نیز از دیدگاه‌های هیأت‌نمایندگی ایران پشتیبانی نمودند. دو کشور آفریقایی مذکور، به ویژه ضرورت توجه بیشتر به «صندوق همبستگی دیجیتال» را که کشورهای آفریقایی از آن حمایت می کنند، خواستار شدند. در همین نشست،‌هیأت نمایندگی دولت ایالات متحدة آمریکا اظهار داشت که در مباحثة مربوط به تأمین مالی تدارک فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در خدمت توسعه، موضوع «راهبری صحیح» نیز باید طرف توجه قرار گیرد و کشورهایی که به دموکراتیک سازی بی‌اعتنا باشند، با بی‌اعتنایی سرمایه گذاران و مؤسسات خصوصی روبرو خواهند شد . نمایندگان دولت آرژانتین و چند کشور در حال توسعة دیگر هم تأکید کردند که در زمینة مورد بحث، تدارک زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی و دسترسی به آن‌ها کافی نیست و برای جلب سرمایه گذاری‌ها و تضمین تداوم آن ها و برای اجرای طرح‌های مربوط به توسعة فناوری های اطلاعات و ارتباطات، باید به تقویت توانمندی های مهارتی و تخصصی و تربیت نیروی انسانی ضروری برای ادارة فناوری ها نیز توجه خاص مبذول داشت. (4)
ب- پیشنهادهای مربوط به اصلاح مقدمة سیاسی پیش‌نویس سند نهایی اجلاس عالی تونس

در مباحثه‌های مربوط به متن مقدمة سیاسی پیش نویس سند نهایی مورد نظر برای ارائه به دومین مرحلة اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی، که قرار است در جلسات این اجلاس در ماه نوامبر آینده در تونس، به تصویب برسد نیز هیأت نمایندگی ایران، بر مبنای مطالعات و بررسی‌هایی که در هفته‌های قبل از برگزاری دومین گردهمایی کمیتة تدارک دومین مرحلة اجلاس یاد شده، در شورای عالی اطلاع رسانی در تهران صورت گرفته بودند***،‌پیشنهادهایی مطرح کرد. در این مباحثه‌ها که در روز 23 فوریه در نشست عمومی گردهمایی صورت گرفتند، هیأت نمایندگی ایران، نکات زیر را برای اصلاح متن مذکور پیشنهاد نمود:

- در مورد بند یکم مقدمة سیاسی پیش نویس مذکور، دو پیشنهاد ارائه گردیدند. بر اساس این پیشنهادها تقاضا شد، اولاً در پایان عبارت «... علاقه و تعهد خود برای ایجاد یک جامعة اطلاعاتی مردم مدار، فراگیر و توسعه محور، منطبق با هدف‌ها و اصول مندرج در منشور ملل متحد، حقوق بین الملل ... و احترام کامل به اعلامیة جهانی حقوق بشر ... را مورد تأکید مجدد قرار می‌دهیم ...»، بعد از منشور ملل متحد، کلمات «حاکمیت ملی »‌، اضافه شود و ثانیاً در دنبالة همین عبارت، پس از «اعلامیة جهانی حقوق بشر»، «اعلامیة مربوط به حق توسعه»، که در دسامبر سال 1986 از سوی مجمع عمومی ملل متحد به تصویب رسیده است نیز اشاره گردد. پیشنهاد نخست، از طرف هیأت های نمایندگی دولت‌های فدراسیون روسیه و آذربایجان نیز مورد پشتیبانی قرار گرفت و پیشنهاد دوم ظاهراً از پشتیبانی تمام دولت‌ها برخوردار شد.

- دربارة بند ششم متن مقدمة سیاسی پیش نویس یاد شده، که مقرر داشته است «... وقوف کامل داریم که معرفت برای وجود انسانی دارای جنبة حیاتی است و تقویت انتشار و مبادلة معرفت به توسعة اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کمک می‌کند و به همة کشورها مساعدت می‌نماید که به هدف‌های توسعه‌ای مورد توافق بین‌المللی و از جمله، هدف‌های مندرج در «اعلامیة هزاره» (اعلامیة مصوب سران کشورهای جهان در مجمع عمومی ملل متحد – 8 سپتامبر 2000) نائل گردند...»، بعد از کلمة تقویت و قبل از کلمة انتشار، کلمة «تولید» و بعد از انتشار، کلمة «دسترسی» اضافه شود .

- در مورد بند نهم متن مقدمة سیاسی پیش نویس مذکور، که پیش‌بینی کرده است «... ما تعهد خود را برای از میان بردن موانع ترمیم شکاف دیجیتال و به ویژه آن چه به تحقق کامل توسعة اقتصادی و اجتماعی کشورها و رفاه شهروندان آنان به ویژه در کشورهای در حال توسعه آسیب می‌رساند، مجدداً مورد تأکید قرار می‌دهیم... »، پیشنهاد شد که به ترکیب مفهومی «توسعة اقتصادی و اجتماعی »، کلمه و صفت «فرهنگی» نیز اضافه شود و مجموعة سه گانه «توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی » ملحوظ گردد.

- دربارة بند دوازدهم متن مقدمة سیاسی پیش نویس یاد شده،‌که بر «... اعتقاد راسخ کشورها به تحقق هدف‌های مورد نظر از طریق مشارکت و همکاری تمام دولت‌ها و سایر دست‌اندرکاران اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی و ضرورت برخورداری آن‌ها از همکاری بین‌المللی در تمام سطوح ...» تأکید کرده است و «...تقسیم و توزیع منصفانة ثمرات جامعة اطلاعاتی برای همگان ...» را از شرایط اساسی نیل به این هدف‌ها شناخته است، هیأت نمایندگی ایرانی پیشنهاد کرد که به جای کلمة «منصفانه»، کلمة «برابرانه» به کار رود و عبارت «تقسیم و توزیع برابرانه» ، جانشین عبارت «تقسیم و توزیع منصفانه» شود.(5)
پ.همکاری در فعالیت های «کار گروه راهبری اینترنت»

هیأت نمایندگی ایران در دومین گردهمایی کمیتة تدارک دومین مرحلة «اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی»، موفق شد در فرایند بررسی‌ها و تبادل نظرهای «کار گروه راهبری اینترنت»، که نماینده ایران**** هم با انتخاب مستقیم کوفی انان دبیر کل سازمان ملل متحد در آن عضویت دارد و در بررسی ها و تبادل نظرهای این کار گروه برای ارائة گزارش به گردهمایی مذکور مشارکت داشته است، نیز نقش فعالی ایفاکند.

باید در نظر داشت که موضوع راهبری جهانی اینترنت، که برای نخستین بار در سطح بین‌المللی در کنفرانس‌های منطقه‌ای تدارک نخستین مرحلة «اجلاس جهانی سران دربارة جامعة‌اطلاعاتی» و به ویژه در کنفرانس منطقه‌ای آسیا و اقیانوسیه در ژانویة 2003 در توکیو مطرح شد و چند ماه بعد در مباحثه‌های اجلاس جهانی مذکور در ژنو،‌به عنوان یک مسألة مهم جهانی مورد مناقشة کشورهای عضو سازمان ملل متحد، خودنمایی کرد، در «اعلامیة اصول» و «برنامة عمل» مصوب این اجلاس،‌مورد توجه خاص قرار گرفت و بر مبنای آن‌ها برای حصول توافق کشورها دربارة آن،‌تشکیل یک کار گروه مخصوص پیش‌بینی گردید.

بر اساس بندهای 48، 49 و50 «اعلامیة اصول» و بند ب – 13 «برنامة‌عمل» مصوب نخستین مرحلة «اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی»، اینترنت به عنوان یکی از تسهیلات جهانی در جهت گذار به «جامعة‌اطلاعاتی » شناخته شده است و راهبری آن یکی از موضوع‌های کلیدی این جامعه، معرفی گردیده است. به همین جهت در دو سند مذکور، از دبیر کل سازمان ملل متحد خواسته شده است تا با توجه به ضرورت راهبری چند جانبه،‌شفاف و دموکراتیک اینترنت و حرکت در مسیر توزیع متناسب منابع تسهیل و دسترسی و تعیین عملکرد با ثبات و همراه با اطمینان و امنیت آن و به ویژه با در نظر گرفتن تنوع زبانی اینترنت،‌از طریق مشورت با دولت‌ها و بخش خصوصی و جامعة مدنی، یک کار گروه مخصوص تشکیل دهد و گزارش فعالیت‌ها و تصمیم‌های آن را برای ارائه به دومین مرحلة «اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی» در نوامبر 2005 در تونس آماده سازد.
I- از نخستین نشست مشورتی تا تهیه و تدوین گزارش مقدماتی

بر این مبنا، نخستین نشست مشورتی برای تعیین اعضای «کار گروه راهبری اینترنت» در روزهای 20 و 21 سپتامبر 2004 (30 و31 شهریور 1383 )، به ریاست آقای « نیتین دسای»( Nitin Desai)، معاون هندی تبار دبیرکل سازمان ملل متحد و با شرکت نمایندگان 74 کشور و 114 نفر نمایندگان بخش خصوصی و جامعة مدنی و سازمان‌های بین‌المللی و وسایل ارتباط جمعی جهان،‌در ژنو تشکیل گردید و پس از مشورت‌ها و تبادل‌ نظرهای مقدماتی، تصمیم گرفته شد تا از دبیر کل سازمان ملل متحد تقاضا شود ترکیب کار گروه مورد نظر را مشخص کند و به دنبال اعلام اسامی اعضای آن، فعالیت این کار گروه، هر چه زودترآغاز گردد.

در نخستین نشست اعضای «کار گروه راهبری اینترنت»، که در روزهای 23 تا 25 ماه نوامبر 2004 (3 تا 5 آذر 1383) در ژنو تشکیل شد، موضوع‌هایی شامل تهیة پیش‌طرح ساختار گزارش طرف توجه برای ارائه به دومین مرحلة«اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی»، در تونس،‌تعریف راهبری اینترنت، تعیین مسائل مربوط به منافع عمومی استفاده از اینترنت و زمان‌های برگزاری نشست‌های بعدی آن در سال 2005 ، جهت تدوین گزارش نهایی برای ارائه به اجلاس عالی تونس، طرف توجه قرار گرفتند.

نشست دوم «کار گروه راهبری اینترنت»،که تقریباً به طور همزمان با تشکیل دومین گردهمایی کمیتة تدارک اجلاس عالی تونس، در روزهای 14 تا 18 فوریة در ژنو برگزار شد، گزارش مقدماتی مربوط به چگونگی راهبری اینترنت برای ارائه به گردهمایی اخیر را آماده کرد و در روز 21 فوریه به رئیس این کمیته عرضه نمود.

در گزارش مقدماتی مذکور، بر اساس ساختار خاص آن، به تعریف عملیاتی راهبری اینترنت، تعیین مسائل منافع عمومی مربوط به این راهبری (توزیع منصفانة منابع، دسترسی همگانی، ثبات و امنیت عملکرد اینترنت، تنوع محتوایی و کثرت گرایی زبانی، حصول وحدت نظر دربارة نقش‌ها و زمینه‌های مسئولیت‌های خاص دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی دولتی و غیر دولتی و همچنین بخش خصوصی و جامعة مدنی)، چه در کشورهای در حال توسعه و چه در کشورهای توسعه یافته در زمینة راهبری اینترنت پرداخته شده است و بر تحقق شفافیت فعالیت‌های آن در بررسی و تصمیم‌گیری راجع به موضوع‌های مذکور و انجام مشورت‌های متعدد و متنوع مربوط به آن‌ها، با گردانندگان و همکاران کنفرانس‌ها و همایش‌های منطقه‌ای و موضوعی مربوط به تدارک برگزاری دومین مرحلة « اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی»، تأکید گردیده است. در این گزارش، تاریخ‌های برگزاری دو نشست بعدی «کار گروه راهبری اینترنت»، برای روزهای 18 تا 20 آوریل 2005 (29 تا 31 فروردین 1384) و روزهای 14 تا 17 ژوئن 2005 (24 تا 27 خرداد 1384) تعیین شده‌اند و پیش بینی گردیده است که گزارش نهایی مورد نظر، در ماه ژوئیة 2005 برای ارائه به دبیر کل سازمان ملل متحد، آماده شود (6)
II.اطلاعیة تحلیلی هیأت‌ نمایندگی ایران

در پی ارائة گزارش مقدماتی «کار گروه راهبری اینترنت»، به رئیس کمیتة تدارک دومین مرحلة «اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی»، ‌از سوی هیأت نمایندگی ایران در دومین گردهمایی این کمیته،‌اطلاعیه‌ای تحلیلی راجع به گزارش مذکور صادر شد. *****

در این اطلاعیه، ضمن سپاس و قدردانی از کوشش‌های اعضا و رئیس کارگروه یاد شده در تهیه و تدوین و عرضة گزارش مقدماتی آن، با اشاره به ویژگی بارز مأموریت این کار گروه برای تدارک زمینه‌های مذاکرات آتی مربوط به راهبری اینترنت در دومین مرحلة «اجلاس جهانی سران» در تونس و معرفی این موضوع به عنوان مهم‌ترین و حساس‌ترین دستور کار این اجلاس و همچنین تأکید بر ضرورت فراهم ساختن شرایط لازم برای شفاف‌تر شدن، دموکراتیک‌تر شدن و چند جانبه‌ای تر شدن راهبری اینترنت،‌چند نکتة خاص خاطر نشان گردیده‌اند.(7)

در اطلاعیة هیأت نمایندگی ایران، گفته شده است که بر خلاف آن‌چه در بند 26 گزارش مقدماتی آمده است، به عقیدة این هیأت، تعریف های واژه‌های مورد اشاره در این بند، روشن‌اند و نیازی نیست که «کارگروه راهبری اینترنت»، قسمت زیادی از وقت خود را برای تعریف مجدد آن‌ها صرف کند.

همچنین در این اطلاعیه تأکید گردیده است که از نظر هیأت نمایندگی ایران،‌اینترنت باید به عنوان یکی از اموال عمومی منحصر به فرد و زمینه‌ای برای سیاست‌های عمومی شناخته شود و با تکیه‌بر آن‌ها، جنبه‌های فنی راهبری آن نیز مورد توجه قرار گیرند. در این باره، مخصوصاً یادآوری گردیده است که اینترنت زندگی‌های اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی ملت‌های فراوان در کشورهای سراسر جهان را، به طور مستقیم یا غیر مستقیم،‌تحت تأثیر قرار می‌دهد، در حالی که هیچ گونه نظام حقوقی یا طرز رسیدگی قضایی مورد توافق بین‌المللی دربارة آن وجود ندارد. به عبارت دیگر و طبق متن اطلاعیه، پدیدة اینترنت در یک خلاء حقوقی و قضایی توسعه پیدا کرده و اکنون زمان آن فرا رسیده است که برای از میان بردن این خلاء از طریق راهبری اینترنت، چاره جویی شود.

در اطلاعیة هیأت نمایندگی ایران، مطالب زیر مورد تأکید خاص قرار گرفته‌اند:

«... ما معتقدیم که هدف‌های طرف توجه در راهبری اینترنت، برای شهروندان کشورهای ما جنبه‌های پیچیده و غیر قابل درک ندارند و نباید این جنبه ‌ها را دارا باشند. دولت‌ها و خلق‌های ما به طور عام و جمعیت جوان ما، به طور خاص، بیش از پیش به توانمندی‌های بالقوة فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات و شیوه‌های به کار گیری آن‌ها برای دگرگونی چشم‌اندازهای زندگی خود،‌وقوف یافته‌اند. آنان مشخص ساخته‌اند که جلوگیری از دسترسی یک ملت به تکنولوژی‌های اطلاعات و ارتباطات برای آموزش، تحت هر عنوان که باشد، به توسعة آکادمیک و علمی لطمه‌ می زند و آثار و عوارض نامطلوبی در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی پدید می آورد.

بدون دسترسی به اطلاعات و معرفت‌ها و فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، شکاف دیجیتال و توسعه‌ای کنونی بین کشورهای شمال و جنوب، عمیق‌تر و وسیع‌تر خواهد شد. بنابراین، هنگامی که مردم پرداخت هزینه‌های اینترنتی کمتر و برخورداری از سخت افزارها و نرم افزار‌های ارزان قیمت‌تر وکدهای اداری ملی و کشوری دارای دامنه‌های بالاتر را خواستارند، حقوق مشروع خود برای توسعه و برای ارتباطات را مطرح می‌کنند. به این گونه، نفی این حقوق بدون هر گونه توجیه منطقی، جنبة‌غیر دموکراتیک دارد. موقعی که اتصال اینترنتی مورد نیاز برای آموزش یا برخورداری از علوم و اطلاعات نفی شود، عملکرد آن شفافیت ندارد. همچنین هنگامی که تصمیم‌ها به شیوه‌های بین‌المللی یا به گونه‌ای میان دولتی، اتخاذ نمی‌شوند، نمی‌توان آن‌ها را چند جانبه‌ای تلقی کرد. ملت‌های ما انتظار دارند که دولت‌های آنان این خدمات را تدارک دهند و تسهیل کنند و ما انتظار داریم که «کار گروه راهبری اینترنت» موفق شود برای نیل به اهداف مورد نظر، راه حل‌های مؤثر پیدا کند.

ما باچهار مقولة مهم مندرج در بند 26 گزارش مقدماتی، که از اسناد نهایی مصوب اجلاس جهانی سران در ژنو الهام گرفته‌اند و توزیع منصفانة منابع اینترنتی، دسترسی برای همگان، عملکرد با ثبات و امینت اینترنت و کثرت‌گرایی زبانی و گوناگونی فرهنگی در اینترنت را شامل می شوند، با برخی اصلاحات مربوط به آن‌ها،‌موافقیم.

«کار گروه راهبری اینترنت» می‌تواند کوشش‌های خود را بر چند موضوع مهم طرف توجه در سطح‌های عالی تصمیم‌گیری، مانند مدیریت منابع اینترنتی، سیستم اساسی دامنه‌ها، نشانی‌های پروتکل‌های اینترنتی و طرز ادارة سیستم‌های مسیریابی اصلی و موضوع‌های خاص کاربری اینترنت، مانند پیام‌های ناخواسته، امنیت شبکه‌ای و جرایم در فضای سایبر، که به همکاری بین‌المللی نیاز دارند و همچنین موضوع‌های دارای خصوصیات محیطی، همچون جنبه‌های حقوقی و قضایی راهبری اینترنت و ایجاد توانمندی و مهارت در کشورهای در حال توسعه،‌متمرکز سازد و برای مشارکت فعال تمام دست اندرکاران در توسعة جنبه‌های فنی اینترنت نیز کوشش نماید...»

در پایان اطلاعیه، هیأت نمایندگی ایران، بر اصول مهم مورد نظر «اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی» راجع به «کار گروه راهبری اینترنت»، تأکید گذاشته است.

«... کار گروه، باید اصول کلیدی «اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی » را راهنمای خود قرار دهد. حاصل کار و گزارش نهایی «کار گروه راهبری اینترنت» باید به طورکامل با هدف‌های عالی طرف توجه در فرایند جهانی اجلاس عالی مذکور، که مخصوصاً به ایجاد یک جامعة‌اطلاعاتی مردم مدار، فراگیر و توسعه محور معطوف‌اند، همآهنگ باشد. چنین دست‌آوردی تنها از طریق امکانات مشارکتی، دموکراتیک، شفاف و چند جانبه قابل حصول است. زیرا یک نظام یک جانبه،‌در یک جامعة اطلاعاتی حقیقی، آینده‌ای ندارد و ایران آماده است در این فرایند، سهم خود را به عهده داشته باشد و نقش خویش را ایفا نماید...»(8)
ت – ایران و گزارش مربوط به مکانیسم های تأمین مالی تکنولوژی های اطلاعات و ارتباطات

در بررسی گزارش « گروه مطالعاتی مکانیسم های تأمین مالی تکنولوژی های اطلاعات و ارتباطات در خدمت توسعه»، که در دومین گردهمایی کمیتة تدارک دومین مرحلة « اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی»، جایگاه برجسته ای پیدا کرده بود، هیأت نمایندگی ایران نتوانست نقش فعالی به عهده گیرد.

گروه مطالعاتی مذکور، در اجرای توصیة « برنامة عمل» نخستین اجلاس جهانی سران (ژنو – 10 تا 12 دسامبر 2003) و با کوشش « کوفی انان» دبیر کل سازمان ملل متحد، زیر نظر « مارک مالوک براون» (Mark Malloch Brown) مدیر « برنامة ملل متحد برای توسعه» و همکاری بخش اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و کمک «بانک جهانی» و «سازمان همکاری و توسعة اقتصادی»، در اکتبر 2004 در نیویورک شروع به کار کرده بود و پس از مدتی نسبتاً کوتاه، گزارش مفصل 130 صفحه ای خود را در دسامبر 2004 به دبیرکل سازمان ملل متحد ارائه داده بود تا به « اتحادیة بین المللی ارتباطات دور» ارجاع شود و در دستور کار گردهمایی اخیر کمیتة تدارک دومین مرحلة اجلاس عالی در تونس، قرار گیرد.

باید درنظر داشت که ایران در کارهای این گروه مطالعاتی، برخلاف برنامه های طرف توجه « گروه دوستان رئیس» و « کار گروه راهبری اینترنت»، که نمایندگان آن در آن ها عضویت و مشارکت داشتند، مسئولیت مستقیم به عهده نگرفته بود و به همین جهت، در این گردهمایی، به پی گیری تبادل نظرهای هیأت های نمایندگی کشورها در نشست های عمومی و جلسات کمیتة فرعی گردهمایی در مورد گزارش مذکور و اظهارنظر دربارة توهم ها و واقعیت های مربوط به کمک های توسعه ای کشورهای صنعتی و شرکت های تجارتی فرا ملی – که در صفحات پیش به آن اشاره شد - اکتفا کرد. بدون تردید اگر ضرورت مشارکت فعال ایران در مباحثه های راجع به این گزارش، از قبل طرف توجه قرار می گرفت و تجزیه و تحلیل دقیقی در مورد آن به عمل می آمد، می توانست مفید و مؤثر واقع شود. همچنان که برخی از کشورهای بزرگ در حال توسعه، مانند چین، آفریقای جنوبی، هند و برزیل در بررسی های مربوط به مکانسیم های تأمین مالی تکنولوژی های اطلاعات و ارتباطات، جهت گیری های جالب توجهی داشتند. به عنوان مثال، هیأت نمایندگی چین در یکی از اظهار نظرهای خود، از ضرورت تجدید فعالیت های دهه های گذشته برای برقراری « نظم نوین جهانی اطلاعات و ارتباطات»، سخن به میان آورد و نمایندة آفریقای جنوبی بر کافی نبودن کمک های ساختاری و ضرورت کمک به توانمندی نیروی انسانی متخصص و توسعة آموزش مهارتی، تأکید گذاشت.

در این زمینه، دیدگاه های نمایندگان جامعة مدنی دربارة «مکانیسم های تأمین مالی تکنولوژی های اطلاعات و ارتباطات در خدمت توسعه»، به ویژه پراهمیت بودند. این نمایندگان بیشتر به ضرورت تدارک این تکنولوژی ها بر اساس مفهوم « اموال عمومی جهانی»( Global Common Good)، تکیه می کردند و جامعة بین المللی را موظف می شناختند که نظام خاصی برای افزایش و گسترش دسترسی و بهره برداری تمام کشورهای دنیا در زمینة تکنولوژی های مذکور پدیدآورد و با وضع مالیات های جهانی و فراهم آوردن تسهیلات بین المللی، کمبودها و شکاف های ارتباطی و اطلاعاتی موجود بین کشورهای پیشرفته و غیر پیشرفته را از میان بردارد.

در چارچوب همین دیدگاه ها، در آستانة برگزاری دومین گردهمایی کمیتة تدارک دومین مرحلة اجلاس عالی تونس، چند تن از صاحب نظران و محققان هوادار جامعة مدنی در مجموعه مقاله ای تحت عنوان « چه کسی برای جامعة اطلاعاتی پرداخت می کند: چالش ها و مسأله های تأمین مالی جامعة اطلاعاتی» نیز ملاحظات خود را در این باره عرضه کرده بودند.(9)

ادامه