بررسی الکامپ 1+12 در گفت‌وگو با قوام شهیدی
م.ر.بهنام رئوف - سید حمید قوام شهیدی چند سالی است در طبقه دوم ساختمان اصلی شرکت سهامی نمایشگاههای بین‌المللی مشغول به کار است. او که به خاطر نوع مسوولیتش در این شرکت دولتی با صنوف مختلف آشنایی به هم رسانده، هم اکنون یکی از شناخته شده‌ترین افراد حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
هر چند این شهرت بیشتر بابت انتقادهایی است که بخش‌های مختلف صنوف رایانه‌ای و فناوری اطلاعات به وی روا می‌دارند. طی چند سال اخیر ریاست وی بر این شرکت، نمایشگاه الکامپ را که زمانی مهم‌ترین نمایشگاه حوزه فناوری اطلاعات به شمار می‌آمد، به یکی از ضعیف‌ترین نمایشگاههای برگزار شده در این حوزه تبدیل کرده است. با این حال وی این ضعف را نه ناشی از خود نمایشگاه بلکه ناشی از افت بازار آی‌تی طی چند سال اخیر می‌داند. آقای قوام شهیدی امسال نیز قرار است نمایشگاه الکامپ را ششم تا دهم آبان ماه بدون حضور سازمان نظام صنفی رایانه‌ای برگزار کند. همین موضوع انتقاد شدید سازمان و تحریم ضمنی آنان را در پی داشته است، هر چند رقبای سازمان نظام صنفی این بار به کمک آقای قوام شهیدی آمده‌اند.
امسال قرار است سیزدهمین نمایشگاه الکترونیک، کامپیوتر و تجارت الکترونیک از 2 تا 9آبان ماه در محل نمایشگاههای بین‌المللی تهران برگزار شود.
فناوری اطلاعات امروزه در دنیا به عنوان یکی از زیرساخت‌های توسعه مطرح است و در این بین برگزاری نمایشگاههای تخصصی در این زمینه نقش ویژه‌ای دارد.
برگزاری نمایشگاه زمانی موثر است که متولیان امر آی‌تی به خوبی به حل مشکلات و معضلات آی‌تی بپردازند و تسهیلات لازم را جهت رفع موانع و مشکلات موجود ایجاد کنند. طبیعی است که اگر رشد آی‌تی در کشور مطلوب نباشد، از نمایشگاه هم کاری ساخته نیست. در نتیجه به نظر می‌رسد رشد و گسترش حوزه آی‌تی نیازمند یک عزم جدی و ملی است.
با توجه به پیشرفت روزافزونی که در کشورهای مختلف شاهد هستیم و تسهیلاتی که آی‌تی می‌تواند برای بهبود وضعیت اقتصادی، توسعه تجارت و کاهش هزینه‌ها به وجود آورد، نیازمند استفاده مناسبی در این زمینه هستیم؛ چرا که کشور ما از نیروهای تحصیل‌کرده بالایی در بخش آی‌تی برخوردار است.
متاسفانه طی سال‌های گذشته به خصوص 10دوره اول برگزاری نمایشگاه، آمارهایی از حضور شرکت‌ها و بازدیدکنندگان منتشر نشده است. دلیل این مساله چیست؟ و آیا مدیریت فعلی برنامه‌ای برای جمع‌آوری و انتشار آمارهای گذشته دارد؟
شرکت سهامی نمایشگاه‌ها پیش از این بخشی از مرکز توسعه صادرات بوده است و طبیعی است استخراج آمار در بین این نقل و انتقالات زمان‌بر است اما در حال حاضر بخشی در شرکت در حال استخراج و تالیف شناسنامه و انتشار آمار تمامی نمایشگاه‌هایی است که در کشور تا به حال برگزار شده است. این آمار بر‌اساس شاخصه‌هایی همچون کالاها، متراژ، شرکت‌های داخلی و خارجی طی پنج سال گذشته جمع‌آوری شده و در حال حاضر نیز دروه‌های پیش از آن در دست بررسی است. همان‌طور که می‌دانید، سنجش فرصت‌ها و تهدیدها در هر حوزه‌ای از تحلیل آمارها و نظرسنجی‌ها به دست می‌آید و ما نیز به این روش علمی اعتقاد داریم. در حال حاضر تمام آمارهای نمایشگاههای برگزار شده از سال 83 تاکنون جمع‌آوری شده و همان طور که گفته شده، سال‌های پیش از آن هم در دست بررسی است. در سال 84 الکامپ در 21هزار متر و 10هزار و 700متر مربع متراژ مفید در قالب 290شرکت داخلی و 40شرکت خارجی برگزار شد.
در سال 85، متراژ نمایشگاه به 22هزار و 500متر مربع رسید که در این بین 11هزار و 200متر مربع متراژ مفید با مشارکت 310شرکت داخلی و 15 شرکت خارجی برگزار شد.
در سال 86 و الکامپ سیزدهم، تاکنون در 25هزار متر مربع، 12هزار و 500متر‌مربع مفید و هزار متر هم دولت الکترونیک، ثبت‌نام همچنان در حال انجام است که تاکنون 364شرکت داخلی و 16شرکت خارجی ثبت‌نام کرده‌اند. در حال حاضر در بخش شرکت‌ها 16درصد و در بخش متراژ نمایشگاهی 11درصد در این دوره رشد داشته‌ایم.
طی دو سال گذشته، الکامپ حاشیه‌هایی به همراه داشت و دستخوش اختلافات صنفی شده است، اما با توجه به اختلافات موجود شرکت سهامی نمایشگاه همچنان با اصرار الکامپ را به تنهایی برگزار کرده است. امسال هم که سیزدهمین دوره این نمایشگاه است، چنین وضعیتی ادامه دارد. پیش‌بینی می‌کنید مشکلاتی که طی چندسال اخیر گریبان‌گیر الکامپ شد، چه زمانی پایان می‌پذیرد؟
ناملایمات و عدم هماهنگی در صنف فناوری اطلاعات کشور به نفع هیچ کس نیست، نه به نفع صنف است، نه منافع ملی و نه صنعت آی‌تی. نمایشگاه محلی برای به نمایش گذاشتن کل توان کشور است. جایی برای انجام مذاکرات حرفه‌ای تجاری با مشارکت‌کنندگان داخلی و خارجی است. اگر ظرفیت‌های خوبی در نمایشگاه در معرض دید عموم و بازدیدکنندگان قرار گیرد، می‌تواند جذب مشارکت‌کنندگان خارجی را به دنبال داشته باشد. از سویی دیگر در برخی از بخش‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری توان‌های بالقوه‌ای وجود دارد که علاوه بر آنکه می‌تواند جلوی خروج ارز از کشور را بگیرد، از توان صادراتی بالایی هم برخوردارند. به جای اختلاف درون صنفی، دست‌اندرکاران حوزه آی‌تی باید یک برنامه و نقشه منظم برای افزایش توان صادراتی اعضای خود داشته باشند.
ما علاقه داریم نمایشگاه قدرتمند و در خور توجهی در بخش آی‌تی کشور داشته باشیم اما ناهماهنگی‌های موجود در این بخش بیشتر به ضرر صنعت آی‌تی کشور و بعد هم تمام اعضای صنف خواهد بود.
اینکه ضعف در برگزاری نمایشگاه به گردن مجری نمایشگاه بیفتد، مشکلی را حل نخواهد کرد.
هرچند که برگزاری نمایشگاه جزو وظایف اصلی شرکت سهامی نمایشگاه‌ها است، اما به طور کلی ما تمایلی به واگذاری و مجری بودن نمایشگاه الکامپ نداریم. با توجه به بحث خصوصی‌سازی طی سال‌های گذشته، سعی کردیم برگزاری نمایشگاه‌ها را به بخش‌خصوصی توانمند واگذار کنیم. با توجه به ناهماهنگی‌های موجود در بین فعالان صنف آی‌تی کشور و از آنجا که نمی‌خواستیم مشکلاتی در حاشیه برگزاری الکامپ رخ دهد، بار برگزاری الکامپ را بر دوش گرفتیم.
با مدیران این صنف جلسات متعددی داشتیم و نظرات آنها را هم دریافت کردیم. سازمان نظام صنفی جایگاه قانونی دارد و زحمات بسیاری را هم برای صنف کشیده است. اما در این بین تشکلات صنفی دیگری هم شکل گرفته است.
سازمان نظام صنفی انتظار دارد که ما تشکلات دیگر را غیر قانونی اعلام کنیم و این در حالی است که ما جایگاه قضاوت در این زمینه را نداشته و به طور کلی هم تمایلی نداریم، در این زمینه وارد شویم.
ما سالانه نزدیک به 50نمایشگاه داخلی و خارجی برگزار می‌کنیم و نمی‌توانیم تمام وقت خود را صرف حل اختلافات درون‌سازمانی اصناف مختلف کنیم. مجامع قضایی باید درباره اختلافات صنفی نظر دهند نه شرکت‌‌سهامی نمایشگاه‌ها.
آنچه که برای ما اهمیت دارد، برگزاری نمایشگاه‌ها بهتر از گذشته است و این موضوع فقط به الکامپ بازنمی‌گردد، در بیشتر نمایشگاه‌هایی که طی دو سال گذشته برگزار شده است، هر سال با رشد همراه بوده و برخی از آنها هم بهترین در سطح جهانی هستند، همانند نمایشگاه بین‌المللی نفت.
چرا دست‌اندرکاران حوزه آی‌تی، اصرار دارند که الکامپ را فقط یکی از تشکل‌های صنفی برگزارکند؟ چه هدفی در این زمینه وجود دارد؟ چرا مدیران سازمان‌ها و تشکل‌های زی‌ربط در حوزه آی‌تی تمایلی به همکاری با یکدیگر ندارند و فقط می‌خواهند به صورت انفرادی فعالیت داشته باشند؟
نمایشگاه خانه تمام دست‌اندرکاران در حوزه‌های مختلف است و ما می‌خواهیم زمینه رشد و صادرات را در بخش‌های مختلف به وجود آوریم، در نتیجه با پیوستن به جریانات حاشیه‌ای به بی‌راهه نخواهیم رفت.
در سایر نمایشگاه‌هایی که برگزار می‌شود، آیا اختلافاتی مشابه با آنچه در برگزاری الکامپ پیش روی شرکت سهامی نمایشگاه‌ها است، وجود دارد؟
متاسفانه در اکثر نمایشگاه‌ها اختلافاتی بین اتحادیه‌ها، تشکل‌ها و به طور‌کلی NGO هر صنف وجود دارد. این اختلافات بیشتر ناشی از عدم فرهنگ همکاری جمعی، نوظهور بودن تشکل‌ها و رقابت‌های بی‌مورد صنفی است.
همواره سعی کرده‌ایم این اختلافات را حل کنیم اما در مورد الکامپ داستان به گونه‌ای دیگر است. متاسفانه مسوولان این صنف بیشتر دوست دارند که اختلافات درون‌صنفی‌شان به تیتر مطبوعات تبدیل شود. خبر زدن به شرطی که در خدمت صنعت آی‌تی باشد بسیار خوب است، اما تضعیف یکدیگر آن هم در بین افکارعمومی هیچ مشکلی را حل نمی‌کند.
چرا برگزاری نمایشگاه الکامپ را همانند برخی دیگر از نمایشگاه‌ها به یک شرکت بخش‌خصوصی واگذار نمی‌کنید؟ آیا در این بخش مجری حرفه‌ای دیگری به غیر از سازمان نظام‌صنفی و تشکل‌ها وجود ندارد؟
تا به حال درخواستی در این زمینه نشده است و اگر شرکت توانمندی درخواستی در این خصوص داشته باشد، ما از آن استقبال می‌کنیم.
چرا استانداردهای موجود در نمایشگاههای خارجی حوزه آی‌تی در الکامپ رعایت نمی‌شود؟
توانمندی‌های کشورما در بخش آی‌تی بسیار بالاتر از سایر کشورهای منطقه است، اما اینکه چرا نمایشگاه‌هایی که در کشورهای خارجی برگزار می‌شود از نمایشگاههای ما برتر است، به زیرساخت‌های موجود در کشور باز می‌گردد نه به مدیریت نمایشگاه.
ما نمی‌گوییم الکامپ از جیتکس برتر است و این مساله هم که اگر بخش‌خصوصی الکامپ را برگزار کند، می‌توان روزی جیتکس را پشت سر گذارد، اصلا صحیح نیست؛ چراکه زیرساخت‌هایی که ایران در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در اختیار دارد، قابل قیاس با زیرساخت‌های موجود در امارات متحده نیست. از طرف دیگر در برخی از نمایشگاه‌ها جاذبه‌های خاصی برای حضور شرکت‌های خارجی نیست.
در نمایشگاه بین‌المللی نفت و گاز، شاهد حضور فعال خارجی‌ها هستیم اما الکامپ و برخی نمایشگاههای دیگر جاذبه‌ای برای حضور شرکت‌های خارجی ندارد.
در مقایسه‌های نمایشگاهی باید زیرساخت‌ها و نیازها مورد سنجش قرار گیرد.
در الکامپ دهم، نمایشگاه بسیار عالی برگزار شد، هم شرکت‌های خصوصی حضوری فعال داشتند و هم زیرمجموعه‌های دولتی. اوج صنعت آی‌تی ایران به اعتقاد دست‌اندرکاران صنف در همان سال بود. اما طی چند سال اخیر به طور کلی آی‌تی کشور دچار رکود شده است و این مساله هیچ ارتباطی با برگزاری نمایشگاه ندارد.
اگر الکامپ دهم خوب برگزار شد، به دلیل بودجه‌هایی بود که در آن زمان از سوی شرکت‌های دولتی صرف شده بود، به دلیل رونق بازار آی‌تی و اجرای برنامه تکفا بود؛ اما در حال حاضر همان طور که می‌دانید و مسوولان هم می‌گویند، تمام حوزه آی‌تی با رکود روبه‌رو است. در نتیجه این رکود خواه‌ناخواه بر نمایشگاه هم تاثیر می‌گذارد. برای حل مشکل الکامپ باید مشکلات دیگر حوزه آی‌تی حل شود نه اینکه مشکلات دیگری ساخت و با مطرح شدن در مطبوعات به آن دامن زده شود.
در زمینه فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم نه تنها در بخش الکامپ بلکه در سایر نمایشگاه‌ها فعالیت‌های پژوهشی در شرکت سهامی نمایشگاه‌ها صورت گرفته که بخشی از آن به اتمام رسیده و بخشی هم در دست بررسی است.
شرکت سهامی نمایشگاه‌ها از سال آینده خصوصی خواهد شد در نتیجه روند برگزاری نمایشگاه‌ها تغییر خواهد کرد. قطعا بخش زیادی از فعالیت‌ها در قالب پروژه‌های برون‌سپاری ارائه خواهد شد و ما هم فقط در بخش مدیریت فعالیت خواهیم کرد.
درنتیجه مدیران صنف آی‌تی که همگی دلسوز صنف خود هم هستند بهتر است به جای شرکت‌نکردن روش دیگری را برای حل مشکلات خود دنبال کنند.
ما هیچ دوستی یا دشمنی با کسانی که در نمایشگاه الکامپ شرکت کرده یا نکرده‌اند نداریم. ما به همه فعالان احترام گذاشته، علاقه داشته و حتی به تمام دیدگاه‌های موجود در بین طرف‌های درگیر هم احترام می‌گذاریم.
ما باید به جای نقد یکدیگر، مشکلات و موضوعات اصلی را نقد کنیم. در کنار برگزاری الکامپ برنامه‌های جنبی مختلفی در نظر گرفته شده است از جمله بررسی شبکه ملی اینترنت، بررسی پیشرفت تجارت الکترونیک در کشور، بررسی مشکلات پیش‌روی سرمایه‌گذاری در حوزه آی‌تی، بررسی مشکلات پیش روی صادرات محصولات آی‌تی، نظام جامع فناوری اطلاعات، بررسی باز‌ی رایانه‌ای داخلی و خارجی و همایش‌ها و نشست‌های دیگر.
سایت جدید نمایشگاه که توانمندی‌های بسیاری دارد به زودی معرفی خواهد شد که در آن هم شرکت‌کنندگان و هم بازدیدکنندگان می‌توانند آنلاین ثبت‌نام کنند.
از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، سپاسگزاریم.
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد
- ۸۶/۰۷/۲۵