بررسی نحوه توزیع اینترنت در کشور
نحوه‌ی توزیع اینترنت و ساختار آن در کشور، موضوعی است که در گفت‌وگو با مدیران و فعالان این حوزه مورد بحث وبررسی قرار گرفت و عده‌ای موافق این نوع تقسیم‌بندی در کشور بودند اما برخی دیگر معتقدند که نحوه‌ی توزیع اینترنت درهیچ جای دنیا مانند کشورما نیست.
به گزارش خبرنگار فن‌آوری اطلاعات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، شرکت‌های ICP بخشی از توزیع اینترنت در کشور را برعهده دارند، برخی از کارشناسان وجود این شرکت‌ها را غیرضروری دانسته و معتقدند که این شرکت‌ها در حال حاضر تنها به عنوان واسطه‌ای میان مخابرات و شرکت‌های ISP فعالیت می‌کنند و کارکرد مهمی ندارند، این در حالی است که بنا بر دستورالعمل جدیدی که در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی و به تازگی به تصویب رسیده از این پس ICPها با عنوان ISDP فعالیت کرده و علاوه بر توزیع اینترنت به شرکت‌های ISP کار توزیع مستقیم آن به کاربران نهایی را نیز برعهده خواهند داشت و در واقع این کار سیاست تشویقی برای فعالیت شرکت‌های ISP به صورت کنسرسیوم محسوب می‌شود.
حمایت‌های لازم از ساختار توزیع اینترنت انجام نشد
محمدحسین محمدی معتقد است: در دولت جدید حمایت‌های لازم از ساختار توزیع اینترنت انجام نشده و به همین دلیل در میان فعالان این حوزه و از جمله شرکت‌های ندا شاهد رشدی که باید نبودیم؛ بنابراین در صورت حمایت دولت ساختار فعلی توزیع اینترنت مناسب است و پاسخگو خواهد بود.
وی گفت: در کشور ما میان ISPها و شرکت‌های PAP هماهنگی‌های لازم وجود دارد و آن‌ها هر چند وقت یک‌بار در جلساتی که برگزار می‌کنند به بررسی مشکلات و مسائل مرتبط می‌پردازند اما متاسفانه ICPها در این زمینه هماهنگی‌های لازم را ندارند.
به عقیده‌ی این مدیر شرکت اینترنتی اگر ICPها بتوانند در قالب انجمنی و یا شرکت تعاونی دور هم جمع شده و به بررسی مشکلات و چالش‌های خود بپردازند و از سویی فیبر نوری جدای از فیبر نوری شرکت مخابرات ایران به خارج از کشور بکشند، بسیار مفید خواهد بود؛ البته این امکان نیز طبق قانون وجود دارد و این موضوع می‌تواند به شرکت مخابرات نیز کمک کند تا اینترنت با کیفیت مناسب در اختیار همگان قرار بگیرد.
اما شهاب بخشیان یکی دیگر از مدیران شرکت اینترنتی معتقد است: نحوه‌ی تقسیم‌بندی شرکت‌های اینترنتی و توزیع اینترنت در کشور اشتباه بوده و رضایت‌بخش نیست.
وی با بیان این که قیمت تمام شده‌ی پهنای باند برای ICPها و ISPها کاملا اشتباه است و به ضعیف و یا قوی شدن یکسری از شرکت‌ها منجر می‌شود گفت: باید یک نوع مجوز در این حوزه وجود داشته و تفاوتی بین شرکت‌های بزرگ ICP و ISPها وجود نداشته باشد و هر دو بتوانند به قیمت پایین به پهنای باند دسترسی داشته باشند تا هر کسی که مصرف کننده و کاربر بیشتری داشته باشد بتواند با قیمت ارزان‌تر به اینترنت دسترسی پیدا کند.
بخشیان با بیان این که ICPها در حال حاضر به عنوان یک واسطه کار توزیع اینترنت به ISPها را عهده‌دار هستند، گفت: پهنای باند از مخابرات به سیستم ICPها وارد و در آن جا کار توزیع آن‌ها انجام می‌شود و اگر به هر دلیلی برای این سیستم قطعی و یا مشکلی ایجاد شود، در واقع در توزیع اینترنت مشکل ایجاد شده و این موضوع باعث می‌شود اینترنت با کیفیت مناسب ارایه نشود.
این مدیر شرکت اینترنتی درباره‌ی چارچوب شبکه‌ی اینترنت کشورمان که بیشتر بر اساس فیبر نوری است گفت: بدون شک فیبر نوری به لحاظ، سرعت و هزینه و عواملی دیگر بهتر از ماهواره است اما باید تعداد مسیرهای فیبر نوری کیفیت و امنیت آن افزایش یابد زیرا به ویژه بحث امنیت در مقوله‌ی فیبر نوری یکی از مهم‌ترین مباحثی است که باید به آن توجه و بک‌بون‌های لازم برای آن دیده شود.
این نحوه‌ی توزیع و واسطه‌گذاری‌ها مناسب نیست
علی‌رضا پورمددی معتقد است که ممکن بود در سال‌های اولیه که این بحث به طور کامل شناخته نشده بود، نحوه‌ی تقسیم‌بندی شرکت‌ها و توزیع بدین شکل می‌توانست کارها را تا حدودی پیش ببرد، اما با گذشت سال‌ها و پیشرفت در این حوزه دیگر این نحوه‌ی توزیع و واسطه‌گذاری‌ها زیاد مناسب نیست.
این مدیر شرکت اینترنتی با بیان این که مخابرات در کشورمان تمام مسائل مرتبط با اینترنت را در دست خود گرفته است، گفت: همین عامل باعث شده که در صورت بروز هر مشکلی، اینترنت کل کشور ایراد پیدا کند؛ نه تنها در این حوزه بلکه در حوزه‌های دیگر نیز هر زمان که تمام امور در انحصار مجموعه و یا هر سازمانی باشد، این موضوع مشکل‌ساز می‌شود.
او گفت: زمانی مخابرات به تنهایی نمی‌توانست پهنای باند را تامین کند، بنابراین ICPها به این منظور تشکیل شدند و با مخابرات به تامین پهنای باند اقدام کردند؛ اما در حال حاضر صورت مساله تغییر کرده و سناریوی دیگری در این حوزه حاکم شده است و مخابرات خود می‌تواند به تامین پهنای باند اقدام کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر ICPها نقش واسطه‌یی میان مخابرات و ISPها بازی می‌کنند؛ مخابرات پهنای باند را به آن‌ها فروخته و آن‌ها نیز وظیفه‌ی ارایه‌ی آن را به ISPها دارند و این نقش اضافی و واسطه‌یی است در صورتی که مخابرات می‌تواند پهنای باند را در اختیار انجمن ISPها قرار دهد و آن‌ها نیز کار انتقال را به شرکت‌ها انجام دهند.
تعادلی در بازار برنامه‌ریزی شرکت‌ها و رشد اینترنت دیده نمی‌شود
به گفته‌ی محمدصادق جدیدی به دلیل انحصاری بودن بخش پهنای باند کشور توسط دولت، هیچ تعادلی در بازار برنامه‌ریزی شرکت‌ها و رشد و توزیع این صنعت در کشور دیده نمی‌شود.
این فعال حوزه‌ی اینترنت به ایسنا گفت: این امر تاثیرگذاری در کیفیت این صنعت داشته و نتیجه‌ی آن فقدان استاندارد مطلوب در خدمات اینترنت، افت کیفیت شرکت‌های خدماتی و غیرمنطقی بودن روند قیمت‌ها در بازار را باعث شده است.
جدیدی در مقایسه‌ی صنعت اینترنت ایران با کشورهای پیشرفته افزود: ما در بخش توزیع پهنای باند و همچنین در بخش کاربردهای اینترنت و اینترانت با کشورهای توسعه یافته فاصله‌ی خیلی زیادی داریم که دلیل آن ضعف کیفیت و بالا بودن قیمت‌ها است و عملا نوع برخورد با اینترنت باعث بروز معضل در سرمایه‌گذاری در این صنعت شده است.
به گفته‌ی وی کسانی که در صنعت اینترنت سرمایه‌گذاری می‌کنند، به هیچ وجه به آینده و برگشت سرمایه‌ی خود اطمینان ندارند، در صورتی که این قضیه در صنعت‌های دیگر کمتر پیش می‌آید.
جدیدی با تاکید بر این که امنیت سرمایه‌گذاری در این صنعت به خطر افتاده است، گفت: چارچوب اینترنت کشور در انحصار دولت است که باعث صورت نگرفتن سرمایه‌گذاری در این صنعت می‌شود.
او همچنین الگوی مطلوب توزیع اینترنت در کشور را برداشتن موانع بر سر راه بخش خصوصی دانست و گفت: این بخش امکان ورود پهنای باند کشور را حتی با نظارت دولت ندارد.
نحوه‌ی توزیع اینترنت در کشور مناسب است
اما صادق ایزددوست از دیگر فعالان این حوزه در این رابطه معتقد است:اگر قرار بود واسطه‌ای با عنوان ICPها وجود نداشته باشد، ISPها باید پولی را که به ICPها پرداخت می‌کنند، به مخابرات بدهند.
وی گفت:این تقسیم‌بندی برای توزیع اینترنت کشور باید وجود داشته باشد؛ به عنوان مثال، بهتر است ISPهایی که به کاربران و مردم سرویس داده و پهنای باند را از ICPها خریداری و در اختیار مردم قرار می‌دهند، هزینه‌ای که بابت خرید این پهنای باند پرداخت می‌کنند را به ICPها که خصوصی هستند، بدهند تا این که این مبالغ به جیب مخابرات و بخش دولتی برود.
او معتقد است که نحوه‌ی توزیع اینترنت و تقسیم‌کنندگان آن در کشور مناسب است و این تقسیم‌بندی باید برای فعالیت بهتر و موفق‌تر در این حوزه وجود داشته باشد.
این مدیر شرکت اینترنتی در ادامه با بیان این که سرویس‌های شرکت‌های بزرگ آمریکایی، کانادایی و انگلیسی سرویس‌های محدودی نیست و بسته به موقعیت‌های مختلف سرویس‌های مختلفی را نیز عرضه می‌کنند، گفت: کشور ما نیز بهتر است از تجارب دیگر کشورها در این زمینه استفاده کند.
سیاست کلی مخابرات درباره‌ی توزیع‌کنندگان اینترنت مشخص نیست
مهدی عبدالله‌نژاد نحوه‌ی توزیع اینترنت در کشورمان را مناسب ندانسته و گفت: از این وضعیت ناراضی هستیم.
وی درباره‌ی نحوه‌ی توزیع اینترنت در کشور و تقسیم‌بندی توزیع‌کنندگان به شرکت‌های ISP ،ICP و PAPها با بیان این که سیاست کلی مخابرات درباره‌ی فعالیت این گروه‌ها مشخص نیست و به طور مدام تغییر کرده است، اظهار کرد: با نگاهی به چند سال اخیر متوجه می‌شویم که مخابرات ابتدا به استانی و پس از آن به کشوری کردن مجوزهای ISP اقدام کرد و در حال حاضر نیز مصوبات جدیدی را تصویب کرده است وکماکان مخابرات که یک شرکت دولتی است متولی این کار است و در اجرا شاهدیم که عملا خصوصی‌ساز‌ی اتفاق نمی‌افتد.
او خاطر نشان کرد: برنامه‌ریزان کشور باید در این حوزه به خوبی تصمیم‌گیری کنند و بر اساس آن همه‌ی کارها انجام شود تا هر روز تصمیم جدیدی در این رابطه اخذ نشود.
این مدیر شرکت ISP درباره‌ی تجمیع پهنای باند اینترنت و اثرات آن گفت: جمع شدن چند شرکت با هم در قالب یک اتحادیه یا کنسرسیوم به منظور گرفتن پهنای باند به صورت یک‌جا از مخابرات و توزیع آن از راه‌کارهایی است که در واقع ISPها برای نگهداشتن موجودیت شرکت خود مجبورند برای حفظ خود از آن استفاده کنند، زیرا با این سیاست‌های مخابرات یک ISP برای گرفتن پهنای باند و برای ارایه‌ی سرویس خود مشکل دارد.
او با اعتقاد بر این که مخابرات باید کار خود را در زیرساخت قوی‌تر کند تا مدام با این قطعی‌های فیبر نوری مواجه نشویم تصرح کرد: مخابرات در کشور ما هنوز در بخش زیرساخت به خوبی کار نکرده و به بخش توزیع جزء وارد می‌شود؛ باید به صورت کلان به این موضوع نگاه کند و زیرساخت به گونه‌ای باشد که کل کشور را پوشش دهد و توزیع جزء را به شرکت‌های منطقه‌یی همان استان‌ها واگذار کند اما متاسفانه به این صورت نیست و دولت با وارد شدن در توزیع جزء نتوانسته زیرساخت را به خوبی پوشش دهد.
نحوه‌ی توزیع اینترنت در کشورمان ابداعی بود
اما هادی مهمانی معتقد است که درحقیقت با این نحوه‌ی توزیع و تقسیم‌بندی توزیع‌کنندگان، به یکسری از شرکت‌هایی که رانت دارند، پا داده شد و هیچ کمکی به این صنعت نکرد و از طرفی دست دولت را نیز در این قضیه بازگذاشت؛ نحوه‌ی توزیع اینترنت و تقسیم‌بندی توزیع‌کنندگان آن در کشور به شرکت‌های ICP ،ISP ،PAP ابداعی بود و تاثیر خوبی نداشت.
وی با اشاره به ایجاد ICPها گفت: در حال حاضر مجموعه‌ی شرکت‌های ICP ناکارآمد شده و عملا خود مخابرات پهنای باند می‌فروشد و این شرکت‌ها به صورت واسطه فعالیت می‌کنند؛ از طرفی، سایر شرکت‌های ISP و PAPها هم نتیجه و کارآیی موثری ندارند؛ زیرا بدون فکر و برنامه‌ریزی ایجاد شدند.
سیاست دولت‌ها در رابطه با توزیع اینترنت متفاوت است
مهران صالحیان - رییس انجمن کارفرمایان شبکه‌های اینترنتی استان فارس - نیز گفت: برقراری ارتباطات اینترنتی از طریق فیبر نوری نسبت به ارتباطات ماهواره بسیار ارزان‌تر است و سرعت بالاتری دارد؛ اما در مکان‌هایی که استفاده از فیبر امکان پذیر نیست، می‌توان برای برقراری ارتباطات از ماهواره استفاده کرد.
وی با بیان این که سیاست دولت‌ها در کشورهای مختلف در رابطه با توزیع اینترنت متفاوت است، اظهار کرد: به عنوان نمونه در کشورهای آمریکایی مانند کانادا و حتی اروپا، فعالیتشان در این حوزه بر پایه‌ی بخش خصوصی می‌چرخد و شرکت‌هایی در آنجا فعال هستند که اولا خیلی قوی باشند و می‌توانند در چند رشته ازجمله اینترنت فعالیت کنند.
وی افزود: برخی از کشورهای عربی مانند دوبی و کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس، سیاستشان دولتی است و بیشتر دولت، اینترنت را در دست می‌گیرد و اصولا سیاست بسیاری از کشورها مانند ایران نیست که شرکت‌های کوچک هم بتوانند سرویس دهنده باشند زیرا شرکت‌های کوچک و بزرگ در کنار هم فعالیت می‌کنند، اما در کشورهای بزرگ، شرکت‌های چند ملیتی وجود دارد که می‌توانند فقط خودشان آن را کنترل کنند، در کشور ما به گونه‌ای است که هم شرکت‌های کوچک و هم شرکت‌های بزرگ سرویس اینترنت را ارایه می‌دهند.
به گفته‌ی این مدیر یک شرکت اینترنتی، برقراری ارتباطات بین‌الملل و توزیع آن در کشور به عهده‌ی ICPها و خود شرکت مخابرات است و به غیر از آن‌ها، هیچ شرکتی اجازه‌ی برقراری ارتباطات بین‌الملل اینترنتی را ندارد.
روش بازار بهترین روش توزیع اینترنت در کشوراست
اما محمدحسن محمدی اردهالی با بیان این که در کشور ما الگوی خاصی برای توزیع اینترنت وجود دارد، به خبرنگار ایسنا اظهار کرد: بر اساس مصوبه‌ی شورای عالی انقلاب فرهنگی، اینترنت کشور باید تحت کنترل باشد و این وظیفه را کسانی که شناخته و تایید شده هستند، به عهده داشته و تنها آن‌ها می‌توانند ارتباطات بین‌المللی را داشته باشند و غیر از آن‌ها هیچ کس در کشور به صورت مستقیم اجازه‌ی برقراری این ارتباطات را ندارد.
این مدیر شرکت اینترنتی درباره‌ی تجمیع شرکت‌های ISP و به دنبال آن تجمیع پهنای باند اظهار کرد: روش تجمیع پهنای باند روش مرسومی است و در کشور هند نیز انجمنی از ISPها این کار را انجام می‌دهند و با این کار می‌توانند امکانات بهتری ارائه دهند؛ در کشور ما نیز تا این لحظه به صورت موردی اقداماتی در این باره انجام شده و چند شرکت با هم جمع شدند و اشخاص حقیقی و حقوقی که کار مشترکی دارند، با هم همکاری کرده‌اند که به اعتقاد من بهتر است این گونه همکاری‌ها گسترش یابند و شرکت‌ها در قالب یک تعاونی با هم همکاری کنند.
وی در ادامه با بیان این که روش بازار بهترین روش برای توزیع اینترنت در کشور است، گفت: خود بازار قیمت اینترنت را مناسب کرده است، زیرا سرویس اینترنت یک خدمت محسوب می‌شود، بنابراین بازار بهتر می‌تواند قیمت را تعیین کند و از طرفی اگر قیمت اینترنت توسط شرکت‌ها و در بازار یکسان شود دردسرساز خواهد شد.
توزیع اینترنت در کشور ما بسیار نامناسب است
اما مدیر یک شرکت ISP گفت: سیاست‌گذاری‌ها و تقسیم‌بند‌ی‌هایی که توسط مسوولان دولتی در صنف اینترنت به وجود آمده، سرعت پیشرفت را در زمینه‌ی فن‌آوری اطلاعات نسبت به کشورهای منطقه کندتر و رشد این صنعت را در کشور دچار مشکل می‌کند.
رضا فرزانه با بیان این که توزیع اینترنت در کشور ما بسیار نامناسب است و تقسیم‌بندی شرکت‌ها بر اساس تکنولوژی بازار را آشفته و مانع رشد کاربران و تکنولوژی در کشور می‌شود، اظهار کرد: واگذاری مجوز به شرکت‌های ارایه‌دهنده‌ی خدمات اینترنتی همانند ICPها، ISPها و PAPها بر مبنای ورود تکنولوژی صورت گرفت در حالی که در اکثر کشورهای دنیا بر اساس نوع سرویس مجوز ارایه می‌دهند؛ به عنوان مثال هر شرکتی که مجوز ارایه‌ی خدمات اینترنت را دریافت می‌کند، بر اساس وضعیت اقتصادی خود می‌تواند در یک یا چند حوزه‌ی ارایه خدمات اینترنت فعالیت کند در حالی که در کشور ما با ورود تکنولوژی جدید، مجوزهای جدیدی صادر می‌شود و این امر باعث ایجاد ناهماهنگی میان شرکت‌ها شده و بازار را آشفته کرده است.
این مدیر شرکت ارایه کننده‌ی خدمات اینترنت ادامه داد: برخی شرکت‌ها که از رانت‌های ویژه‌ا‌ی برخوردار بودند، به راحتی مجوز سرویس‌های جدید ارایه‌ی خدمات اینترنت را دریافت کردند که این عامل باعث سود سرشار آن‌ها شده؛ در حالی که برخی شرکت‌های ISP به خاطر تعداد زیاد فعالان این بازار، ورشکست شدند.
به گفته‌ی او آیین‌نامه‌ی جدید تقسیم‌بندی میان شرکت‌ها نیز بر اساس تکنولوژی شکل گرفته است و مشکلی را برطرف نمی‌کند چرا که پایه و اساس آن نادرست است و تنها باعث آسیب رساندن به سرمایه بخش خصوصی خواهد شد.
- ۸۵/۱۰/۱۱