بمباران پیامک‌های تبلیغاتی با سیم‌کارت‌های شخصی
مریم آریایی - موضوع پیامک‌های تبلیغاتی مزاحم از آن پرونده‌هایی است که سال‌ها مشترکان موبایل در ایران درگیر آن بودند و حتی از فروردین ماه سال گذشته که طرح ضربتی مقابله با آن با طراحی سامانه یکپارچه اجرا شد باز هم حل نشد و تنها از شکلی به شکل دیگر درآمد؛
شکل تازه‌ای که گویا برای دستگاه ناظر و قانون‌گذار هم به معمای لاینحلی تبدیل شده و راهکارهای مقطعی، خط و نشان کشیدن‌ها و ضرب‌الاجل‌ها تا به حال بی‌اثر بوده و مشترک بی‌پناه همچنان با هجوم انبوهی از پیامک‌های ناخواسته مواجه است.
گرچه قرار بود ماحصل نشست‌های شورای‌عالی فضای مجازی و الزامات قانونی رگولاتوری این باشد که یک بار برای همیشه نسخه پیامک‌های انبوه مزاحم را که در قالب سرویس‌های ارزش‌افزوده ناخواسته یا جیب مشترک را خالی می‌کردند و یا با محتوای هجو و نامناسب با اعصاب و روان مشترک بازی می‌کردند بپیچند اما این‌طور نشد و باز هم کسانی که استفاده تبلیغاتی از پیامک می‌کردند از آن دل نکندند و از در و دیوار بر سر مشترک آوار شدند.
نسخه‌ای که پیچیده نشد
سامانه 800 که فروردین ماه سال گذشته توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی راه‌اندازی شد تا مشترکان هر سه اپراتور بتوانند با شیوه‌ای واحد و بی‌دردسر نارضایتی خود را از پیامک‌های مزاحم نشان دهند، آخرین تیر رگولاتوری بود که به سوی پیامک‌های مزاحم روانه شد. آنچنان که اعلام شد فقط ظرف دو ماه اول راه‌اندازی این سامانه از سوی همراه اول، یک میلیون و 57 هزار سرویس و 3 میلیون و 372 هزار و 776 پیامک تبلیغاتی لغو شد و در ایرانسل هم تعداد سرویس‌های لغو شده 10 میلیون و 533 هزار و 455 مورد و پیامک‌های تبلیغاتی لغو شده 5 میلیون و 390 هزار و 613 مورد بود که همین میزان استقبال کاربران از راهکار حذف پیامک‌های تبلیغاتی کافی بود تا درآمد پیامک‌های انبوه اپراتورهای تلفن همراه به شدت کاهش یابد.
این کاهش درآمد اما برای فعالان بازار پیامک‌های تبلیغاتی قابل پذیرش نبود و آنها خیلی زود به سمت دسته دومی از پیامک‌های تبلیغاتی که با استفاده از شماره‌های شخصی افراد از جمله تلفن ثابت و تلفن همراه ارسال می‌شد هجوم آورند؛ مجرای دومی که از همان ابتدا رگولاتور دست تسلیم در برابر آن بالا برده بود.
مزاحمت پیامکی در شکلی تازه
حالا بار دیگر میلیون‌ها کاربری که درخواست انصراف از دریافت این پیامک‌ها را ارسال کرده بودند با هجوم دوباره پیامک‌های تبلیغاتی مواجه شدند؛ پیامک‌هایی که گسترده‌تر اما پراکنده‌تر شدند و بالطبع نظارت بر آنها هم دشوارتر شد.
حالا بیش از یک سال است که پیامک‌های تبلیغاتی با شماره‌های موبایل شخصی، سیم‌کارت‌های ارزان‌قیمت و بی‌هویتی که بعد از استفاده دور انداخته می‌شوند، تلفن‌های ثابت و از همه بیشتر از طریق پیش‌شماره‌های 990 به شکلی افسارگسیخته در حال بمباران مشترکان هستند.
مشکلی که رگولاتور از همان ابتدا به آن اذعان داشته و اعلام کرد که مشکل فعلی مشترکان موبایل در دریافت پیامک‌های تبلیغاتی مربوط به ارسال‌کننده شخصی است که از طریق تلفن‌های شخصی اقدام به ارسال پیامک‌های تبلیغاتی به صورت انبوه می‌کنند و راهکار اولیه‌ای که برای این موضوع در نظر گرفت این بود که مشترکان در صورت مشاهده به سامانه 195 شکایت کنند و البته وعده برخورد با ارسال‌کنندگان شخصی پیامک‌های تبلیغاتی داده شد، که از عمر این وعده هم مدت‌هاست می‌گذرد.
دست نظارت بسته شد
در این میان معضل دیگری که وجود داشت بسته شدن دست نظارت محتوایی بر پیامک بود چرا که پیامک سیم‌کارت‌های شخصی در پناه حریم خصوصی رصد نمی‌شوند و این امر باعث ارسال پیام‌های تبلیغاتی ممنوعه خارج از مجاری رسمی و از طریق سیم‌کارت‌های شخصی هم شد.
بالا رفتن نارضایتی مشترکان و عدم پیش‌بینی راهکاری از سوی رگولاتوری برای مشکلی که قابل پیش‌بینی بود حالا بعد از چند ماه رگولاتوری را وادار به تفکر، تحرک و وعده دادن دوباره در این زمینه کرد. در همین زمینه مهر ماه سال گذشته معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرد که امکان ارسال پیامک انبوه تبلیغاتی از سیم‌کارت‌های شخصی مسدود می‌شود.
معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در آن زمان یادآور شد که بر اساس مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی، خدمات پیامک انبوه، خدماتی است که پیامک‌ها از طریق فرستنده مشخص و از طریق شبکه‌های ارتباطی بدون درخواست قبلی کاربران و پرداخت هزینه توسط آنان دریافت می‌شود و جنبه تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی دارد. بنابراین ارسال پیامک تبلیغاتی از شماره‌های شخصی از مصادیق پیامک انبوه است و طبق مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی، ارایه‌کنندگان خدمات ارتباطی باید امکان فعال‌سازی و یا غیر فعال کردن دریافت پیامک‌های انبوه از این طریق را برای کاربران فراهم کنند.
خط و نشان‌های بی‌اثر
این مقام رگولاتوری همچنین اعلام کرد که اپراتورها را ملزم کرده‌اند تا زمان ایجاد این امکان برای کاربران، در صورتی که مشترکان از طریق سیم‌کارت شخصی خود به ارسال پیامک انبوه تبلیغاتی اقدام کنند، امکان ارسال پیامک آنها مسدود شود.
اما این خط و نشان کشیدن‌ها چندان جدی گرفته نمی‌شد و نشانه‌های آن آشفته‌بازار پیامک‌های انبوهی بود که بدون ملاحظه سن و موقعیت و بی‌دغدغه درباره قانونی بودن یا نبودن یک کسب و کار روانه گوشی مشترک می‌شد. نشانه دیگر این بی‌اثری بازار داغ تبلیغات برای ارسال انبوه اس‌ام‌اس از طریق سیم‌کارت بود و جالب آنکه در تبلیغ این پنل‌ها اعلام می‌شد از آنجا که روز به روز بر حجم شماره‌های مسدود شده اضافه می‌شود و خیلی از مشترکان تمایلی به دریافت پیامک‌های تبلیغاتی ندارند، این پنل راه‌اندازی شده است.
سلب امتیاز سیم‌کارت‌های ارسال‌کننده پیامک تبلیغاتی
بار دیگر در بهمن ماه سال گذشته وزیر ارتباطات از برخورد با ارسال‌کنندگان پیامک‌های انبوه و تبلیغاتی که با سیم‌کارت‌های شخصی نسبت به ارسال پیامک اقدام می‌کردند، خبر داد.
به گفته واعظی طی دو ماه پیش از آن برای ساماندهی این موضوع اقدام شده و با سیم‌کارت‌های شخصی که این پیامک‌ها را ارسال می‌کنند، برخورد کرده‌اند؛ به این صورت که در مرحله نخست به دارندگان این سیم‌کارت‌ها تذکر داده شد و در مرحله دوم نسبت به سلب امتیاز این سیم‌کارت‌ها اقدام شد.
وزیر شمار سیم‌کارت‌های شناسایی شده که پیامک تبلیغاتی ارسال می‌کردند را ۲ هزار و ۶۰۰ سیم‌کارت اعلام کرد و گفت: بخشی از این دارندگان سیم‌کارت، متعهد شدند که دست از این اقدام بردارند. او در عین حال وعده داد؛ با اپراتورهایی که این پیامک‌ها از طریق شبکه آنها ارسال می‌شود، نیز برخورد خواهیم کرد.
وعده یک قانون‌گذاری تازه
یک ماه بعد و در اسفند ماه پارسال بار دیگر معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اشاره به تذکری که به اپراتورهای موبایل برای حل معضل پیامک‌های تبلیغاتی که برای مشترکان ارسال می‌شود، داده شد، وعده داد که به زودی این مشکل حل می‌شود.
حسین فلاح اعلام کرد که در حال تدوین قوانین و مقررات لازم برای برخورد با سیم‌کارت‌هایی که اقدام به ارسال پیامک انبوه می‌کنند، هستیم و به‌زودی این قوانین را در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، مصوب می‌کنیم.
براساس اعلام این مقام رگولاتوری فاز آزمایشی برخورد با ارسال‌کنندگان پیامک‌های تبلیغاتی از سیم‌کارت‌های شخصی، اجرا شده و در این فاز براساس فرمول‌های مدنظر، فعالیت سیم‌کارت‌هایی که طی یک دوره حجم عظیمی پیامک ارسال می‌کردند اسکن و مشخص شد که برخی سیم‌کارت‌ها فقط پیامک ارسال می‌کنند اما هیچ پیامک دریافتی و مکالمه‌ای ندارند. برآوردها نشان داد که این سیم‌کارت‌ها برای ارسال پیامک‌های تبلیغاتی به کارگرفته شده است و ما با توجه به اینکه هنوز قوانین مشخصی برای سلب امتیاز این سیم‌کارت‌ها نداریم، در این مرحله درگاه پیامک این سیم‌کارت‌ها را قطع کردیم.
معاون رگولاتوری می‌گوید: در مرحله آزمایشی با حدود ۸ هزار سیم‌کارت ارسال‌کننده پیامک‌های تبلیغاتی برخورد شد که تنها یک درصد آنها، به این محدودیت ارسال پیامک، اعتراض کردند و دلایل خود را در ارسال تعداد زیاد پیامک اعلام کردند و مجددا دسترسی آنها را آزاد کردیم اما مابقی این سیم‌کارت‌ها، بازخورد اعتراضی نداشت و مشخص شد که از این سیم‌کارت‌ها تنها برای تبلیغات استفاده می‌شده است.
اما این هم تمام ماجرا نیست؛ در دورانی که رگولاتوری وعده داده تا مصوبه تازه‌ای برای حل این معضل داشته باشد سیم‌کارت‌های ارزان یک بار مصرف هر کدام «بزن در رویی» پیامک تبلیغاتی انبوه ارسال می‌کنند و جای خود را به سیم‌کارت دیگری می‌دهند. با این حساب حتی مسدود کردن این شماره‌ها از سوی مشترک هم مانع از تداوم حیات این تبلیغات مزاحم نیست.
از سوی دیگر از آنجا که بر اساس اعلام رگولاتوری ارسال یک پیامک تبلیغاتی از یک شماره، مصداق مزاحمت نیست راه شکایت هم بر مشترک بسته می‌شود.
رگولاتوری چهار ماه قبل گفته بود که به‌زودی و با ایجاد پشتوانه قانونی و مقرراتی از سوی کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، می‌توانیم با مزاحمت ایجاد شده برای کاربران از طریق پیامک‌های تبلیغاتی، برخورد کنیم. ما هنوز در انتظار این به‌زودی هستیم تا ببینیم کی و با چه کیفیتی مشترکان از این پیامک‌های مزاحم نجات می‌یابند و آیا واقعا رگولاتوری در این موعد بی‌پایان "به زودی" مقررات سخت‌تری را ایجاد می‌کند تا پرونده پیامک‌های انبوه ناخواسته یک‌بار برای همیشه بسته شود یا خیر. (منبع:عصرارتباط)