ترکیه و بانکداری الکترونیکی

سرمایه گذاری خارجی در موسسات مالی و بانکی ترکیه از سالها پیش شروع شده و هنوز هم ادامه دارد. هدف اصلی بانک‌های تجاری، سرمایه گذاری در مشاغل و صنایع کوچک تا متوسط و اعطای وام‌های خرد شده است. سرمایه بانک‌های ترکیه به مدد سرمایه گذاری‌های خارجی، واحد پولی قوی و تزریق منابع مالی جدید در سال ۲۰۰۶ بیش از ۲۸ درصد رشد کرد. سود این بانک‌ها در همین سال بالغ بر ۲۶ میلیارد دلار شد. بانک دولتی “زراعت” که دومین بانک بزرگ ترکیه است با ۸ / ۲ میلیارد دلار سود خالص از نظر سودآوری اول شد. تمام ۱۶ بانکی که در بورس استامبول حضور دارند رشد منطقی و درآمد مناسبی را ابراز داشته‌اند.

وسعت ترکیه ۷۸۰۵۰۰ کیلومتر مربع (کمتر از نصف ایران)، دارای ۷۲۰۰ کیلومتر ساحل، کشوری زلزله خیز، زمستان‌های مرطوب و تابستان‌های گرم و خشک، حدود ۷۱ میلیون نفر جمعیت، بدون مهاجرت به سایر کشورها، ۸۰ درصد ترک و ۲۰ درصد کرد، پایتخت آن آنکارا، تغییر رژیم در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳، سیستم حکومتی لا مذهب و برگفته از چندین کشور اروپایی، با نرخ رشد ۴ / ۷ درصد، با ۲۵ میلیون نفر نیروی کار، ده درصد بیکاری، ۲۰ درصد زیر خط فقر، تورم ۲ / ۸ درصد در سال ۲۰۰۵، ۷۴ میلیارد دلار صادرات در سال ۲۰۰۵، ۱۷۰ میلیارد دلار بدهی خارجی، ۲۰ میلیون تلفن ثابت و ۵۰ میلیون تلفن همراه دارد.

در سال ۱۹۹۰ ترکیه از تورمی ۳ رقمی و بهره بانکی بالا رنج می‌برد و بانک‌ها فقط به فکر زنده ماندن بودند. در ۳ سال گذشته نرخ تورم بین ۷ تا ۵ / ۱۰ درصد متغیر بوده و تلاش بانک‌ها اغلب در جهت بانکداری صحیح و کسب درآمد متمرکز شده است. در ۵ سال گذشته وام‌های شخصی، بیمه کارت‌های اعتباری و نقدی، دستگاه‌های خودپرداز و پوز رشد زیادی داشته‌اند. در حال حاضر حدود ۳۲ میلیون کارت اعتباری و ۵۵ میلیون کارت نقدی در این کشور وجود دارد و بین کشورهای اروپایی در مقایسه کارت اعتباری در مقام سوم و بعد از آلمان و فرانسه قرار گرفته و در مقایسه کارت نقدی در مقام دوم قرار گرفته است. از نظر کارت اعتباری در مقیاس جهانی در مقام دهم می‌باشد.

در سال ۱۹۹۵ تعداد خودپردازها حدود ۴۶۰۰ دستگاه بود و در حال حاضر حدود ۱۶۷۰۰ دستگاه است. رشد دستگاه‌های پوز در دهه گذشته زیاد بود به نحوی که در سال ۱۹۹۵ فقط ۲۵ هزار دستگاه بود و در سال ۲۰۰۰ به ۳۰۰ هزار دستگاه رسید و در حال حاضر این تعداد حدود ۴ / ۱ میلیون دستگاه است. جدول زیر خلاصه‌ای از وضعیت بانکداری نوین در ترکیه است:

این کشور هنوز برای رشد بانکداری موقعیت‌های بسیاری دارد. شش بانک دولتی در این کشور وجود دارد که سه بانک آن تجاری و سه بانک آن تخصصی است. چهار بانک اسلامی نیز وجود دارد که نحوه مشارکت وام گیرنده و سود دریافتی بر اساس شریعت اسلام (غیر شیعه) است و تحت مقررات سیستم بانکداری ترکیه نیز می‌باشد. این چهار بانک الان دچار مشکلاتی با سیستم و مقررات موجود می‌باشند.

در سال‌های اخیر و با بروز چند مشکل در نقدینگی و سایر مسایل، چندین بانک ضعیف ادامه فعالیت خود را متوقف کرده‌اند یا در بانک‌های بزرگ دولتی و غیر دولتی ادغام شده‌اند یا ورشکست شده‌اند. در نتیجه این اصلاحات و ادغام‌ها تعداد شعب بانک‌ها از ۷۶۹۱ عدد در سال ۱۹۹۹ به ۶۷۳۵ عدد در سال ۲۰۰۶ رسید. تعداد کارمندان بانک‌ها نیز از ۰۰۰ ۱۷۳ نفر به ۰۰۰ ۱۴۳ نفر تقلیل پیدا کرد. آماری که در این مقاله ارایه گردید با توجه به مشابهت نزدیک این کشور با ایران برای مقایسه مفیدتر از سایر کشورهای دیگر می‌باشد.
منبع : ماهنامه راه راست