تناقض بی‌پاسخ
شبنم کهن چی- مایه تاسف است بگوییم رانت بازی در ایران رایج شده است. اینکه رانت بازی تنها مختص به ایران نیست و در همه کشورها کم یا زیاد وجود دارد، دلیلی بر درست بودن استفاده از این شیوه نیست. رایج شدن استفاده از رانت در زمینه های مختلف باعث شده در اجرای قانون خلل ایجاد شود. دنیای کسب و کارهای نو نیز عاری از رانت بازی نیست. نمونه ای که این روزها بر سر زبان است بخشودگی و مهلت سه ماهه به یکی از استارت آپ هایی است که قانون را نادیده گرفته است.
طبق قانون استارت آپ های حوزه کاریابی آنلاین ملزم به دریافت مجوز هستند. پروسه دریافت مجوز در ایران نیز چالش های خاص خود را دارد اما بسیاری از استارت آپ های این حوزه، به موجب قانون و از دو سال قبل، با طی کردن یک روند حدودا چهارماهه مجوز دریافت کرده و به کار خود ادامه دادند. در این میان چند استارت آپ علی رغم هشدارهای پی در پی مسوولان در رسانه ها مبنی بر لزوم دریافت مجوز و اعمال مجازات نقدی و غیر نقدی (مسدود کردن دسترسی به سایت ها) وقعی به قانون و لزوم اخذ مجوز نگذاشتند و هنگامی که دسترسی به سایت شان مسدود شد با استفاده از رسانه های اجتماعی و بدون اشاره به اینکه دلیل فیلتر شدن سایت شان نداشتن مجوز بوده، شروع به صحبت کردند. شکی نیست که فیلترینگ موضوعی حساسیت برانگیز هم برای دولت هم برای کاربران است. بسیاری از کاربران فارغ از اینکه دلیل فیلتر شدن چیست نسبت به نفس فیلتر کردن موضع گیری می کنند. همین موضع گیری ها مورد نظر و نیاز استارت آپ هایی بود که قانون را نادیده گرفته بودند. در نتیجه موضع گیری های کاربران و عوامل دیگر باعث شد چند استارت آپ خاطی بتوانند نظر و حمایت دولت را جلب کنند؛ به این ترتیب شکایات پس گرفته شد، فیلتر سایت ها برداشته و به آنها مهلتی سه ماهه دادند تا مجوز دریافت کنند.
نفس فیلترینگ از نظر من هم پذیرفته شده نیست. آنچه می خواهم مورد اشاره قرار دهم نه فیلترینگ بلکه نفس قانون است. قانون در جوامع وضع می شود تا از آن سرپیچی نشود. اگر امکان سرپیچی وجود داشته باشد، قانون دیگر قانون نیست.
در مورد اخیری که به عنوان نمونه به آن اشاره شد یک تناقض بزرگ بین قانون و عمل مجریان قانون به وجود آمد. آنها پیش از فیلتر کردن برخی سایت ها قانونی وضع کردند که کسب مجوز را برای فعالان آن حوزه واجب کرده بود. برای کسانی که از قانون سرپیچی می کنند نیز مجازاتی در نظر گرفتند. اما در عمل کسانی که از قانون سرپیچی کرده بودند مهلت گرفتند و قانون نقض شد. چه اتفاقی افتاد؟ مسوولان بین کسانی که از قانون پیروی کردند و آنها که نکردند تفاوتی قایل نشدند.
حال سوال اینجاست که چرا قانون را سلیقه ای و موردی اجرا می کنیم. اجازه دهید به ابتدای این نوشتار بازگردیم، یعنی شایعاتی مبنی بر وجود رانت برای برخی، حال آنکه پیش از این هم بسیاری از کسب و کارهای آنلاین بودند که با وجود سرمایه گذاری های سنگین و مخاطبان بالا، می توانستد با بخشودگی و مهلت برای رفع مشکلاتشان به حیات شان ادامه دهند؛ مانند تاینی مویز اما این اتفاق برای آنها نیفتاد. چرا قانون را سلیقه ای اعمال می کنیم؟ (منبع:فناوران)