جایی که بخشنامه ها کارایی ندارند
علی شمیرانی – موضوع بانکداری و پول الکترونیکی از جمله مهمترین عوامل پیش برنده تجارت الکترونیکی و گسترش فرهنگ استفاده از خدمات الکترونیکی به شمار می روند. اگرچه بانک های کشور مدتی است که به اشکال مختلف خبر از ارایه خدمات بانکداری الکترونیکی می دهند اما واقعیت این است که ما در عمل و به شکل کاربردی هنوز با موضوع بانکداری الکترونیکی فاصله داریم.
این درحالی است که در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی از بانک های کشور خواسته شد تا هر چه سریعتر نسبت به تحقق عملی و واقعی بانکداری الکترونیکی اقدام نمایند که این موضوع به دلایلی که هیچگاه مشخص نشد دائماً به تعویق افتاد.
این در حالی است که همه مسوولان مدیران بانکی کشور را عامل کندی توسعه بانکداری الکترونیکی و بهره گیری از پول الکترونیکی در کشور می دانند. برای نمونه شورای عالی اطلاع رسانی از جمله نهادهایی است که از اواخر سال گذشته تنها مساله مدیریت بانک ها خطاب قرار داده و آنها را عامل تعلل می دانند.
از طرف دیگر وزارت ارتباطات نیز مشکل توسعه بانکداری و پول الکترونیکی را مشخصاً متوجه بانک های کشور دانسته و اعلام کرده است بانک ها از لحاظ فنی و بسترهای مخابراتی مشکلی برای کار ندارند.
این جریان و مشکلات مربوط به کندی توسعه بانکداری الکترونیکی تا جایی پیش رفت که حتی معاون مالی اداری بانک مرکزی نیز صراحتاً اعلام کرد "برخی از بانکها کشور در زمینه ارائه خدمات الکترونیکی وگسترش این بخش از سرعت لازم برخوردار نیستند."
اما گذشته از این اظهار نظرهای متفاوت و عدم ارایه پاسخ های مناسب و لازم از طرف مدیران بانکی کشور ما در حال حاضر، کم بخشنامه و آیین نامه و دستور در تسریع در راه اندازی و گسترش بانکداری و پول الکترونیکی در کشور نداریم. برای نمونه آیین‌نامه گسترش بهره‌برداری از خدمات پول الکترونیکی که در تاریخ 10/5/1384 به وزارت امور اقتصادی و دارایی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ابلاغ شده‌است در راستای ایجاد تسهیلات و ارتقای کیفیت خدمات به مردم و در جهت تحقق بند 4 ماده 10 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران- مصوب 1383 تدوین شد.
و این در حالی است که با وجود این بخشنامه ها و اساسنامه ها موضوع بانکداری و پول الکترونیکی همچنان با سرعت لازم پیش نرفته که این امر متعاقباً سایر امور وابسته به تجارت و دولت الکترونیکی نیز با کندی در پیشرفت مواجه خواهد کرد.
این در حالی است که در حال حاضر و بر اساس آمار حدود ۶۰درصد مراجعه کنونی مردم به شبکه بانکی برای دریافت یا پرداخت پول نقد است(موضوعی که یکی از خدمات اولیه بانکداری الکترونیکی به شمار می رود ) ولی ایرانی‌ها هنوز قادر نیستند از طریق بانکداری الکترونیکی مبالغ قابل توجهی پول را نقل و انتقال دهند بنابر گزارش ها تلاش ها برای گسترش خدمات پول الکترونیکی از سوی برخی از موسسات و شرکت ها بی نتیجه مانده است که این مهم نیاز به کالبد شکافی و بررسی بیشتر دارد.
و بالاخره اینکه اگرچه برخی از بانک های کوچک و خصوصی کشور به ارایه برخی از خدمات بانکداری الکترونیکی می پردازند ولی به اعتقاد کارشناسان مادامیکه بانک های بزرگ کشور به شکلی جدی ، عملی و گسترده وارد بحث گسترش این خدمات نشوند تلاش های موجود والبته بخشنامه ها، آیین نامه ها و دستورالعمل های موجود بی نتیجه و کم نتیجه خواهد ماند.
- ۸۴/۰۷/۱۶