خوددرمانی ۲۳ درصد ایرانی‌ها با دکتر گوگل
دریا رضایی - این روزها کافی است مردم کمی احساس ناخوشی کنند؛ به‌سرعت گوشی را برمی‌دارند و در اینترنت دنبال علتش می‌گردند. از یک سرماخوردگی ساده تا بیماری‌های وحشتناکی که حتی فکرش را هم نمی‌کنید!
براساس آخرین پژوهشی که هسته سلامت مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) با همکاری مرکز تحلیل اجتماعی (متا) انجام داده، مشخص شد ۳۱.۶درصد از مردم ایران در مواجهه با مشکلات سلامتی، ابتدا در اینترنت جست‌وجو و ۲۳ درصد افراد، خوددرمانی می‌کنند، آن هم در دنیایی که اطلاعات نادرست پزشکی به‌راحتی پخش می‌شود و می‌تواند جان افراد را به خطر بیندازد.
دکتر احمد ولی‌پور، رئیس انجمن پزشکان عمومی ایران با بیان اینکه مقوله درمان همیشه یکی از مسائل پیچیده در حوزه سلامت بوده است، به خبرنگار ما می‌گوید: متأسفانه در جامعه امروزی، بسیاری از مردم به جای تمرکز بر پیشگیری و رعایت اصول اساسی بهداشتی مانند رژیم غذایی مناسب و ورزش، بیشتر به دنبال راه‌حل‌های فوری برای درمان مشکلات سلامتی خود هستند. این نبود توجه به پیشگیری، سبب می‌شود در صورت بیماری، افراد به‌راحتی به اینترنت مراجعه کرده و از منابع غیرمعتبر یا مشاوره‌های غیرپزشکی مانند خانواده و دوستان برای درمان استفاده کنند که می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد.
او ادامه می‌دهد: پزشکان و متخصصان، با گذراندن سال‌ها تحصیل و تحقیق، به درک عمیقی از سیستم پیچیده بدن انسان رسیده‌اند و توانایی تجویز بهترین درمان‌های موجود در دنیا را دارند. استفاده از روش‌های درمانی خودسرانه و غیرتخصصی نه تنها به بهبود وضعیت بیمار کمک نمی‌کند، بلکه سلامت او را به خطر هم می‌اندازد.
مردم به پزشکان عمومی بی‌اعتماد نیستند
به گفته وی، مشکلات خوددرمانی و استفاده نادرست از داروها باید از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. ولی‌پور تصریح می‌کند: یکی از اصلی‌ترین عوامل بروز این مشکلات، نبود فرهنگ‌سازی است که در این زمینه به‌طور کافی در رسانه‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی سرمایه‌گذاری نشده است. متأسفانه رسانه‌ها نتوانسته‌اند نقش مؤثری در آموزش و فرهنگ‌سازی درباره پیشگیری و درمان صحیح ایفا کنند. موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد، دسترسی آسان به داروهاست. در شرایطی که بسیاری از افراد می‌توانند بدون نسخه، داروهایی را که نیاز ندارند یا حتی ممکن است برایشان مضر باشد تهیه کنند، روند خوددرمانی در جامعه افزایش یافته است. این روند نه تنها سلامت افراد را تهدید می‌کند، بلکه مصرف بیش‌ازحد داروها فشار زیادی به نظام درمانی وارد می‌کند.
او معتقد است: بی‌اعتمادی به پزشکان عمومی در جامعه دیده نمی‌شود، زیرا مردم به‌خوبی آگاه هستند که اطلاعات پزشکان در زمینه سلامت بسیار بیشتر از دانش شخصی آن‌هاست. با این حال، یکی از دلایل عمده‌ای که افراد به سمت خوددرمانی می‌روند، مسائل مالی و هزینه‌های درمان است. افرادی که توانایی پرداخت هزینه‌های مراجعه به پزشک یا بیمارستان را ندارند، ممکن است به دلیل نبود پوشش بیمه‌ای یا مشکلات اقتصادی، ترجیح دهند از داروخانه‌ها دارو تهیه کرده و خودسرانه درمان کنند. به نظر می‌رسد این رفتار که در جامعه رواج پیدا کرده، به‌ویژه برای افرادی که بیمه ندارند، یک راه‌حل به‌صرفه باشد، اما در حقیقت می‌تواند به‌طور جدی به سلامت افراد آسیب بزند. این رویه نادرست نیازمند اصلاح است و باید توجه بیشتری به ارائه خدمات درمانی در دسترس و با کیفیت برای تمامی افراد صورت گیرد.
ضرورت سخت‌گیری در فروش داروهای بدون نسخه
رئیس انجمن پزشکان عمومی ایران خاطرنشان می‌کند: بیماری‌ها اغلب علائم مشابهی دارند و بعضی داروها ممکن است برای درمان چندین بیماری استفاده شوند. به همین دلیل، جست‌وجو در اینترنت برای تشخیص بیماری یا انتخاب درمان مناسب نه تنها نمی‌تواند به فرد کمک کند بلکه موجب سردرگمی و اضطراب او نیز می‌شود. به عنوان مثال فردی که سردرد می‌شود، اگر به اینترنت مراجعه کند، لیستی طولانی از بیماری‌ها از سرماخوردگی گرفته تا میگرن و حتی سرطان‌ها برای او ظاهر می‌شود که این موضوع می‌تواند او را بیشتر دچار نگرانی و ترس کند. در حقیقت جست‌وجو در منابع علمی معتبر مانند سایت‌های پزشکی به‌روز برای پزشکان لازم است، اما افرادی که در زمینه پزشکی تخصص ندارند، به‌راحتی ممکن است با جست‌وجو در اینترنت گیج شوند و نتایج نادرستی دریافت کنند. این موضوع نشان می‌دهد برای درمان صحیح و تشخیص دقیق، مراجعه به پزشک متخصص بسیار ضروری است و افراد باید از خوددرمانی و تکیه بر اطلاعات غیرعلمی در اینترنت پرهیز کنند.وی یکی از مهم‌ترین اقدامات برای حل مشکل خوددرمانی و کنترل مصرف بی‌رویه داروها را افزایش پوشش بیمه‌ای و دسترسی آسان‌تر مردم به خدمات پزشکی می‌داند و می‌گوید: در این راستا، دولت باید هزینه‌های داروها را زیر پوشش بیمه قرار دهد و افراد را تشویق به استفاده از خدمات پزشکی به‌جای خوددرمانی کند. علاوه بر این، فرهنگ‌سازی صحیح در جامعه برای پیشگیری و درمان درست باید از طریق رسانه‌ها، به ویژه صدا و سیما، انجام شود. دانشگاه‌های علوم پزشکی باید در این زمینه برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی را به‌طور گسترده ارائه دهند. همچنین، داروخانه‌ها باید ملزم به فروش داروها تنها با نسخه پزشک باشند تا مانع مصرف خودسرانه دارو شده و به این ترتیب از ایجاد مقاومت‌های دارویی و مشکلات بهداشتی بیشتر پیشگیری شود. (منبع:قدس)
- ۰۴/۰۱/۱۹