دادگاه‌ها تا پایان سال آینده مکانیزه می‌شود
سخنگوی قوه قضاییه گفت: سعی داریم تا پایان ۱۴۰۲ فرآیند در دادگاه‌ها مکانیزه شود تا این اقدام نیز به زودی مشمول شود تا از فساد اداری و طولانی شدن روند جلوگیری کند.
به گزارش فارس، اطاله دادرسی یا همان مدت زمانی که رسیدگی به یک پرونده بنا به دلایلی به شکل غیرمعمولی طولانی می‌شود، اخیرا بیش از گذشته مورد انتقاد مردم و حتی مسئولین قوه قضائیه قرار گرفته است.
بارها در خصوص کاهش زمان اطاله دادرسی از زبان مسئولان قوه قضائیه راه هایی پیشنهاد شده و اقداماتی صورت گرفته است، اما اقدامات انجام شده تا کنون نتواسته تاثیر به سزایی در کاهش اطاله دادرسی بگذارد.
برخی بر این باورند که باید تعداد کارکنان، قضات و ساختمان های دستگاه قضا افزایش یابد، زیرا این تعداد نیروی انسانی پاسخگوی پرونده های موجود نیست، برخی دیگر با این ایده مخالف هستند و معتقدند باید از ایجاد پرونده جدید جلوگیری کرد. همچنین از مسیرهای جدیدی برای کاهش فرآینده دادرسی استفاده کرد.
نتیجه فرسودگی سیستم قضایی، طولانی شدن زیاد فرایند دادرسی است
در انتقاد به اطاله دادرسی در بخش فارس من خبرگزاری فارس، پویشی با عنوان «اطاله دادرسی در دادگاه های ایران: یک علت و راهکار» به ثبت رسیده است.
در بیاینه این پویش آمده است:
«هر کسی با توجه به تجربه خودش یا نزدیکانش شناختی از وضعیت دادگاه‌های ایران دارد. مهمترین گلایه‌ای که مردم دارند طولانی شدن زیاد فرایند دادرسی هست. بنده با توجه به تجربه شش‌ساله خود به عنوان کارشناس رسمی دادگستری یکی از دلایل تعداد زیاد پرونده‌ها و در نتیجه فرسودگی سیستم قضایی را در این می‌دانم که برای یک موضوع و اختلاف مشخص همزمان چندین پرونده توسط طرفین تشکیل می‌شود! به عنوان مثال در یک پرونده که اخیر کارشناسی کردم موضوع اخلاف ۴۰۰ متر زمین دیم با ارزش ریالی کمتر از دو میلیون تومان بود که طرفین همزمان در شش شعبه مجزا علیه همدیگر پرونده تشکیل داده بودند! به عبارت دیگر هیچ محدودیتی برای تعداد شکایت و تشکیل پرونده در یک موضوع مشخص وجود ندارد.
پیشنهاد: قبل از تشکیل پرونده جدید از طریق کد ملی طرفین دعوا و موضوع مورد دعوی، بررسی اولیه شده و در صورت یکسان بودن موضوع دعوی به همان شعبه که پرونده اول تشکیل شده ارجاع گردد.»
بخشی اطاله دادرسی برای فرسودگی سیستم قضائی و بخشی از آن نیز به واسطه قانون است، قانون هایی که امکان دور زدن آن وجود دارد و با گذر زمان کارایی این قوانین کاهش یافته و نیاز به بازنگری دارند.
قانونی که منجر به اطاله دادرسی می شود
در همین خصوص مسعود ستایشی، سخنگوی دستگاه قضا در پاسخ به سوال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه چندی پیش رئیس قوه قضائیه در دیدار با نمایندگان مجلس عنوان کرد، یک پرونده چندین بار درخواست اعمال ماده ۴۷۷ و تجدید اعاده دادرسی دارد و این روند منجر به اطاله دادرسی می شود که بخشی از آن به قانون بر می‌گردد، در این خصوص آیا اصلاحیه قانون، از طرف قوه قضاییه ابلاغ شده است یاخیر و در صورت ابلاغ این اصلاحیه از قانون در چه مرحله‌ای قرار دارد؟ گفت: براساس قاعده و مستنبط از مقررات شکلی، ۲ طریق برای اعتراض و یا شکایت به آرای صادره از دادگاه‌ها داریم، یک راه عادی و دیگری فوق العاده است.
وی افزود: در روش عادی، آگاهی و تجدید نظر خواهی است، روش فوق العاده عبارت است از فرجام خواهی، اعاده دادرسی و دیگری اعتراض ثالث است.
ستایشی عنوان کرد: قانونگذار در مقررات شکلی آیین دادرسی کیفری، برای آن دسته از آرایی که صادر می شود تاسیسی را قرار داد، در مقررات اعاده دادرسی، مراد قانونگذار احکام است اما در این رابطه آرایی را در نظر گرفت که خلاف شرع بین است و برای این تاسیس یک ترتیباتی را قرار داد که اعتراض کنندگانی که این مراحل را گذراندند و به نتیجه نرسیدند و آرایشان به هر دلیل قطعی شده است، حق این را داشته باشند بنا به تکالیفی که قانونگذار مشخص کرده است بیایند اعتراض و شکایت خود را مطرح کنند.
سخنگوی قوه قضائیه تصریح کرد: بنا به مراتب آنچه که صورت گرفته این است که ترتیباتی اتخاذ می‌شود که قانون حاضر، با اصلاحاتی فرآیند مطول مقداری کاهش یابد تا در کمترین زمان فرد ذیحق به حق خود برسد.
وی با اشاره به اقدامات صورت پذیرفته عنوان کرد: در وضعیت فعلی مطابق تبصره ۳ آیین دادرسی کیفری سال ۹۲ اعمال حکم این ماده توسط مقاماتی صورت می پذیرد که این موضوع صرفا برای یک نوبت است. اما نکته‌ای را جدای از نوبت دارد و اگر خلاف جهت بین شرع، طریق دیگری بود قابلیت توجه و رسیدگی حسب مورد اعمال می‌کند.
ستایشی گفت: لایحه اصلاح برخی از قوانین مرتبط با قوه قضاییه در معاونت حقوقی و معاونت امور مجلس قوه قضاییه مطرح و در حال رسیدگی است و جزئیات اقدامات در این رابطه به رئیس قوه قضاییه منعکس شد.
وی افزود: نگاه این است تا ۳ تبصره مقررات موضوع ۴۷۷ در راستای تحقق تسریع در فرآیند رسیدگی به درخواست‌های مطروحه صورت بپذیرد تا حتی الامکان مشکل اعاده دادرسی منتفع شود.
سخنگوی قوه قضاییه با اشاره به راهکارهایی که در این ۳ تبصره مدنظر است، گفت: در وهله اول قبل از رسیدگی و پس از تجویز اعاده دادرسی نسبت به برخی از جرایم و دعاوی که مهم هم هستند، از سوی رئیس قوه قضاییه به دیوان عدالت و دادگاه‌های تجدید نظر داده می‌شود.
وی افزود: در وهله دوم امکان تفویض اختیار تشخیص از ناحیه رئیس قوه قضاییه فراهم شود و به هیاتی در راستای تحقیق صورت گیرد، چه بسا رئیس قوه قضاییه در مقام اتخاذ تصمیم نسبت به این پرونده‌ها، آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌‍دهد و با وقت زیاد به این مطلب می‌پردازد تا حقی از کسی ضایع نشود و نهایتا سامانه‌ای هم برای این درخواست‌ها در نظر گرفته شده است که کار به صورت الکترونیکی صورت بگیرد.
ستایشی تاکید کرد: سعی داریم تا پایان ۱۴۰۲ فرآیند در دادگاه‌ها مکانیزه شود تا این اقدام نیز به زودی مشمول شود تا از فساد اداری و طولانی شدن روند جلوگیری کند.