داروخانه‌ها امکان نسخه‌پیچی الکترونیکی را ندارند
به دنبال طرح مباحثی مبنی بر استفاده از تله مدیسین در بحران کرونا، نایب رییس انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه امکان نسخه خوانی الکترونیک در داروخانه ها فراهم است اما نسخه پیچی الکترونیک برای بیماران در داروخانه ها فعلا فراهم نیست، گفت: طبق مقررات کشور دارو باید به صورت حضوری و با توصیه و مشاوره داروساز به بیمار ارائه شود.
علی فاطمی در گفت و گو با ایسنا، درباره وضعیت و امکانات داروخانه ها در حوزه نسخه پیچی الکترونیک، گفت: سازمان غذا و دارو برای فروش و عرضه دارو به صورت اینترنتی و غیرحضوری، ضوابطی را تدوین کرده است. بر اساس این ضوابط از پنج گروه کالایی که در داروخانه ها وجود دارد که شامل دارو، مکمل های غذایی، محصولات آرایشی و بهداشتی و فرآورده های طبیعی و ملزومات پزشکی مصرفی است، چهار محصول به جز دارو را می توانیم به صورت اینترنتی یا غیرحضوری به فروش رسانیم، اما فعلا نمی توان دارو را به صورت غیرحضوری و اینترنتی فروخت.
زیرساخت فنی و قانونی نسخه پیچی الکترونیک برای بیمار فراهم نیست
وی افزود: البته این امکان در برخی کشورهای خارجی وجود دارد. به طوری که مراکزی به صورت خودکار دارو را در اختیار مردم قرار می دهند. البته در این شرایط بیمار حتما مشاوره و دستورات لازم را از پزشک داروساز دریافت می کند. در کشورهای دیگر زیرساخت آن وجود دارد، اما به نظر می آید که در ایران هنوز زیرساخت فنی نسخه پیچی غیرحضوری و الکترونیک فراهم نباشد.
فاطمی ادامه داد: حتما برای ارائه دارو به بیمار حضور پزشک داروساز نیاز است. در برخی کشورهای دنیا امکانات تله مدیسین برای نسخه پیچی الکترونیک را فراهم کرده اند؛ به گونه ای که هم داروسازها می توانند مشاوره لازم را به صورت غیرحضوری به بیماران ارائه کنند و هم دارو به دست بیمار می رسد، اما در ایران هم ضوابط فعلی این اجازه را نمی دهد و از نظر سخت افزاری هم به نظر می رسد که هنوز این فرصت ایجاد نشده که امیدواریم در آینده ایجاد شود.
نسخه خوانی الکترونیک در داروخانه ها
وی با بیان اینکه در حال حاضر داروخانه ها نسخه خوانی الکترونیکی را انجام می دهند، اما هنوز نمی توانند به صورت الکترونیک نسخه پیچی کنند، گفت: در حال حاضر در قالب پرونده الکترونیک سلامت امکان اتصال داروخانه ها با مراکز درمانی و مطب ها ایجاد شده و همه داروخانه ها و مطب ها امکان اتصال با یکدیگر را دارند. این اقدام به صورت آزمایشی هم در برخی استان ها جواب داد؛ به طوری که هیچ نسخه کاغذی از دست بیمار به داروخانه نمی رود، بلکه از طریق شبکه به دست داروخانه می رسد، اما داروخانه در حضور بیمار نسخه را پیچیده و توضیحات لازم را نوشته و به بیمار ارائه می دهد.
فاطمی تاکید کرد: حال اگر بخواهیم نسخه پیچی را هم به صورت تله فارماسی (کاربرد ابزار ارتباط از راه دور برای ارائه خدمات دارویی توسط متخصصین) انجام دهیم، باید این امکان وجود داشته باشد که گفت و گوی تلفنی یا تصویری بین بیمار و پزشک داروساز اتفاق افتاده و بعد دارو در اختیار بیمار قرار گیرد. بنابراین نکته مهم این است که دستورات دارویی به بیمار ارائه شود. بر همین اساس در دنیا تله فارماسی را به صورت موفق اجرا کرده اند، اما حتما نقش داروساز در آن دیده شده است. اینطور نیست که پزشک دارو را نسخه کند و داروخانه هم دارو را برای بیمار ارسال کند، بلکه حتما باید پزشک داروساز مشاوره لازم را به بیمار به صورت تلفنی یا ویدیویی ارائه دهد.
وی همچنین گفت: در حال حاضر در کشور از نظر دانش داروسازی و مشاوره دارویی مشکلی وجود ندارد و خوشبختانه در کتاب ارزشگذاری نسبی خدمات هم خدمات دارویی که به صورت تلفنی یا ویدیویی ارائه شود، ارزش گذاری شده اند و بستر تعرفه ای آن فراهم است، اما باید ضوابط سازمان غذا و دارو هم تغییر کند تا بتوانند تله فارماسی یا تله مدیسین را بین بیمار و پزشک داروساز و داروخانه هم فراهم کنند.
فاطمی با بیان اینکه بنابراین اکنون بر اساس ضوابط و زیرساخت ها امکان نسخه پیچی الکترونیکی دارو را نداریم، گفت: اکنون طبق مقررات دارو باید به صورت حضوری و با توصیه و مشاوره داروساز ارائه شود، باید حتما راهکارهای قانونی برای تله مدیسین یا تله فارماسی در حوزه نسخه پیچی و تحویل دارو به صورت الکترونیک و آنلاین دیده شود. مشاوره تلفنی یا ویدیویی از سوی پزشک داروساز به بیمار امکان پذیر است، اما ارائه دارو به بیمار به صورت غیرحضوری نیازمند بررسی های حقوقی است. در عین حال داروساز باید مطمئن شود که بیمار دستورات دارویی را به طور کامل متوجه شده است. در حال حاضر این اقدام به صورت حضوری است و اینکه در آینده بخواهد به صورت غیرحضوری انجام شود، بحثی قانونی و حقوقی است.