دانش‌آموزان و والدین در دام سایت‌های زرد
این روزها در برخی سایت‌های زرد و کانال‌های پیام‌رسان‌ها، تبلیغاتی به چشم می‌خورد که برخی از این تبلیغات تنها برای سودجویی است و خانواده‌ها و دانش‌آموزان را در معرض آسیب شدید قرار می‌دهد.
این روزها در برخی سایت‌ها و کانال‌های پیام‌رسان‌ها، تبلیغاتی به چشم می‌خورد که برخی از این تبلیغات تنها برای سودجویی است.
***نانی که از ناآگاهی برخی مردم خورده می‌شود
این سودجویان از خلأ اطلاعات برخی مردم در زمینه سواد رسانه‌ای بهره می‌برند؛ به عبارت دیگر نان‌شان از ندانستن‌ها و ناآگاهی‌های دیگران تأمین می‌شود.
البته برخی از این افراد هم به دنبال جذب مشتری در کانال‌ها و سایت‌های‌شان هستند و با انتشار مطالب جذاب برای مردم، تلاش می‌کنند که آنها را به سمت خود بکشانند.
به عنوان مثال از همان زمان که موضوع استخدام در آموزش و پرورش مطرح شد؛ برخی سایت‌ها و کانال‌ها، لینک‌هایی را مبنی بر «ثبت‌نام آزمون استخدامی آموزش و پرورش آغاز شد» منتشر کردند؛ در حالی که تا حدود یک هفته پیش هیچ خبری از دفترچه استخدامی و ثبت‌نام نبود.
یا مورد دیگر اخبار تعطیلی مدارس است؛ اخباری که به دروغ و از قول یکی از مسئولان ارشد آموزش و پرورش منتشر می‌شود مبنی بر اینکه مدارس در فلان روز تعطیل است.
این روزها که کم‌کم فصل ثبت‌نام مدارس در حال آغاز شدن است، اتفاق جدیدی افتاده است و اینکه برخی از این کانال‌ها و سایت‌ها با اخذ وجه از خانواده‌ها عنوان می‌کنند که می‌توانند فرزندان آنها را در مدارس مورد نظرشان ثبت‌نام کنند.
مادر یک دانش‌آموز کلاس اولی گفت: امسال برای ثبت‌نام مدرسه فرزندم خیلی اذیت شدم؛ برخی مدارس غیردولتی که اصلا ثبت‌نام نمی‌کنند و می‌گویند چون پیش‌دبستانی را در این مدرسه نگذرانده است، نمی‌توانیم ثبت‌نام کنیم.
وی ادامه داد: از طریق تلگرام با کانالی آشنا شدم که ثبت‌نام مدرسه انجام می‌داد اما جالب این است که برای ثبت‌نام در مدرسه دلخواه 500 هزار تومان می‌گرفت.
*** ثبت‌نام به جای شما، روش جدید سودجویان
برخی سودجویان از ناآگاهی خانواده‌ها برای ثبت‌نام در مدارسی که نیاز به تکمیل فرم دارد، استفاده می‌کنند؛ به عنوان مثال ثبت‌نام در مدارس شاهد باید بر اساس یک تکمیل فرم صورت گیرد و مجموع امتیازات در آن، تعیین کننده ثبت‌نام دانش‌آموز است.
اما نکته خاص در ثبت‌نام اینگونه مدارس، این است که اگر اطلاعات به اشتباه وارد شود و خانواده مستندات لازم را برای اثبات آنچه ثبت کرده است، نداشته باشد، ثبت‌نام دانش‌آموز منتفی خواهد بود.
البته برخی افراد سودجو مبالغی را از خانواده‌ها اخذ می‌کنند و بعد ناپدید می‌شوند.
محمدرضا رزاقی مدیرکل امور شاهد و ایثارگران وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه خانواده‌ها برای ثبت‌نام در مدارس شاهد به سامانه سجا به آدرس saja.medu.ir مراجعه کنند، گفت: برخی سایت‌های زرد در چند روز گذشت شکل گرفتند که از خانواده‌ها پول می‌گیرند و ثبت‌نام انجام می‌دهند و چه بسا ثبت‌نام به درستی انجام نگیرد.
*** سوء استفاده نه فقط از مال
اما نکته خاص در این رابطه، اتفاق نگران‌کننده‌تری است که باید به آن اشاره کرد و خانواده‌ها را آگاه نمود؛ در فرم‌های ثبت‌نام مدارس و حتی کاریابی‌هایی که با عنوان استخدام در آموزش و پرورش منتشر می‌شود، اطلاعاتی از خانواده‌ها اخذ می‌شود که تمام جزئیات زندگی آنهاست. از اطلاعات نام پدر و مادر، کدملی، شماره شناسنامه، محل تحصیل و زندگی در سال‌های گذشته و شماره تلفن‌ها تا محل زندگی فعلی، در فرم‌ها نوشته می‌شود که این اطلاعات در سایت‌های و کانال‌های زرد می‌تواند خطر جدی سوء استفاده را به همراه داشته باشد.
*** ثبت‌نام فقط توسط خودتان و از طریق سایت رسمی
نجات بهرامی معاون رسانه مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش به خبرنگار فارس گفت: ما به خانواده‌های دانش‌آموزان توصیه می‌کنیم که برای کسب اطلاعات درباره مسائل آموزش و پرورش حتما از طریق سایت رسمی وزارت آموزش و پرورش به آدرس medu.ir یا سایت خبرگزاری‌های کشور اقدام کنند.
وی ادامه داد: برای ثبت‌نام کتب درسی و ثبت‌نام در مدارس نیز باید از طریق سایت رسمی اعلام شده آنها اقدام شود و نباید خانواده‌ها از سایت‌های دیگری اقدام کنند.
بهرامی خطاب به خانواده‌ها توضیح داد: سایت‌هایی که وزارت آموزش و پرورش اعلام می‌کند، امن هستند اما در سایت‌ها و کانال‌هایی که اعلام می‌کنند کمک به ثبت‌نام فرزندان شما در مدارس یا کتب درسی‌شان انجام می‌دهند، چه تضمینی وجود دارد؟
وی اضافه کرد: در حالت اول این سایت‌ها و کانال‌ها کلاهبرداری می‌کنند و در حالت دوم اگر کار شما را هم انجام دهند اما به تمام اطلاعات شما دسترسی دارند و امکان اخاذی وجود دارد.
معاون رسانه مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه با گسترش روزافزون فناوری‌های نوین، همه مردم نیز باید با سوادرسانه‌ای آشنا باشند، گفت: خلأ ناآگاهی از سواد رسانه‌ای موجب سوء استفاده برخی افراد می‌شود.
وی تصریح کرد: خانواده یا خودشان ثبت‌نام فرزندانشان را انجام دهند یا از افراد کاملاً معتمد کمک بگیرند.
*** لزوم افزایش سواد رسانه‌ای
آنچه مشخص است در گسترده وسیع فضای مجازی، باید دقت زیادی به خرج داد و حواس همه باشد که اطلاعات شخصی نباید به دست هر فردی بیفتد؛ ارائه اطلاعات به هر سایتی با عنوان تسهیل‌کننده روند ثبت‌نام می‌تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد که به راحتی نتوان از آن رها شد.
به نظر می‌آید دستگاه‌های مربوطه با آگاه‌سازی مردم در بحث سوادرسانه‌ای می‌توانند گام‌های موثر را برای مبارزه با سوءاستفاده کنندگان فضای مجازی بردارند.