دیتا سنترهای ایرانی; بیم ها و امیدها
بهار امیری - ایرنا - چندی است به دلیل اختلال در برخی از سایتهای ایرانی توسط شرکت‌های آمریکایی و کانادایی، فقدان مرکز داده اینترنتی در داخل کشور محسوس تر شده است.
هم اکنون تمامی سایتهای ایرانی درخارج از کشور میزبانی می‌شوند و بنابر این همه اطلاعات این سایتها به خارج می‌رود و همچنین مدیریت شبکه جهانی اینترنت در اختیار یک کشور خاص (آمریکا) قرار دارد.
از آنجا که کاربران اینترنت حتی برای دریافت اطلاعات از سایتی در داخل کشور، باید از طریق یکی از ISPیا ICPدارای مجوز داخلی، از یک مسیر به شبکه جهانی اینترنت وصل شوند و از مسیر دیگر اطلاعات بگیرند، کشور باید دو بار پول سیر اطلاعات را بپردازد.
به این ترتیب راه اندازی مراکز داده اینترنتی (IDC)و شروع فعالیت این مراکز که تاکنون به دلایل مختلف به تعویق افتاده، یک امر ضروری و حیاتی به نظر می‌رسد.
راه اندازی مراکز داده اینترنتی ( (IDCدر تاریخ بیست و دوم اسفند ماه سال ۸۳امضا شده و قرار بود شش ماه پس از این مدت سایت پایلوت مراکز داده اینترنتی راه اندازی شود اما هنوز شاهد خروجی مشخصی در این عرصه نیستیم.
تا اینکه دهم مرداد ماه امسال سایت پایلوت یکی از شرکت‌های دارای مجوز IDCافتتاح شد و اخیرا نیز سایت پایلوت یکی دیگر از شرکت‌ها مورد بهره برداری قرار گرفت اما این سووال باقی است که آیا راه اندازی سایت پایلوت می‌تواند دردی از این مشکل دوا کند؟
همچنین مهلت برای راه اندازی سایت اصلی یکسال پس از راه اندازی سایت پایلوت عنوان شده است که مشخص نیست چه زمانی مراکز داده اینترنتی فعالیت اصلی خود را آغاز خواهند کرد و این انتظار به سر خواهد رسید و دیگر ترس از مسدود شدن سایتها از بین خواهد رفت.
دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات در این رابطه گفت: تمامی کارهایی که برای اولین بار در کشور آغاز می‌شود، در ابتدا با مشکلاتی مواجه است.
فعالیت شرکت‌های IDCتنها پایلوت است
"عبدالمجید ریاضی" افزود: برای راه اندازی مراکز داده اینترنتی چه در مسیر طراحی، راه‌اندازی، استانداردها، همه باید سعه صدر به خرج دهند، تا این مراکز راه اندازی شود.
وی تاکید کرد: البته ما نباید در اجرای پروژه‌های جدید تاخیر داشته باشیم به دلیل اینکه سرعت تحولات در دنیا بالاست بنابراین ما نیز باید با سرعت تکنولوژی حرکت کنیم.
وی یادآور شد: در راه اندازی مراکز داده اینترنتی مراکز و بخش‌های مرتبط باید مساعدت کنند، هنگامی که از کاربران سوال می‌شوند می‌گویند امکانات، استاندارد و کیفیت این سرویس مراکز خوب نیست و خود مراکز نیز از اینکه مشتری وجود ندارد گله مند هستند.
دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات افزود: باید تمهیداتی در این زمینه اندیشیده شود تا کار اصلی به طور رسمی آغاز شود.
وی خاطرنشان کرد: مثلا متقاضیان میزبانی سایت می‌توانند سایت خود را هم در خارج از ایران و هم در مراکز داده اینترنتی داخل کشور هاست ( میزبانی) کنند تا این مراکز را تست کرده و پس از اینکه از امکانات، استاندارد و کیفیت آن آگاه شدند می‌توانند اقدام به میزبانی سایت در داخل کشور نمایند.
وی گفت: بر طبق گفته خود شرکت‌ها در پنج ماهه اول سال آینده کار طرح راه اندازی مراکز داده اینترنتی پایان می‌یابد و کار اصلی را آغاز می کنند و اقدامات انجام شده تاکنون پایلوت بوده و مرکز داده اینترنتی گروه فن آوا نیز در حال حاضر به صورت پایلوت می‌باشد.
تعریف مراکز داده اینترنتی ( IDCیا (Interner Data ceneter
مرکز داده مکانی با امنیت فیزیکی و الکترونیکی بالا، برخوردار از پهنای باند ارتباطی وسیع، متصل به شبکه‌های رایانه‌ای ملی یا جهانی، با خدمات تمام وقت و در دسترس است.
این مراکز دارای انواع تجهیزات سخت افزاری، شامل رایانه، سوئیچ، مودم و غیره و نرم افزاری شامل پایگاه‌های داده، سرورها، سیستم عامل پیشرفته بوده و از پشتیبانی و نگهداری حرفه‌ای و تمام وقت برخوردار هستند.
مرکز داده اینترنتی به پشتیبانی و ارایه خدمات مرتبط با اطلاعات و داده از قبیل خدمات ذخیره، نگهداری و بازیابی داده، خدمات ،ERPمیزبانی خدمات اینترنتی، میزبانی ارایه خدمات کاربردی ( ،(ASPمیزبانی برون سپاری خدمات ( ،(Out-sourcingخدمات شبکه اختصاصی مجازی ( ( VPNو غیره برای شرکت های خصوصی یا دولتی می‌پردازد.
اما شنیدن سخنان مسوولان شرکت‌های دارای مجوز IDCنیز خالی از لطف نیست...
وزارت ارتباطات منکر فعالیت این شرکت‌ها نشود
مدیر پروژه دیتا سنتر یک مرکز دارای مجوز IDC(مراکز خدمات داده اینترنتی) چندی پیش در مورد مشکلات این شرکت‌ها گفت: انتظار است که وزارت ارتباطات به عنوان صادرکننده مجوز و مرجع آگاه و ناظر بر مراحل پیشرفت و راه‌اندازی مراکز IDCدر کشور، در زمینه اطلاع‌رسانی و فرهنگ استفاده از خدمات اینگونه مراکز بخش خصوصی به عنوان حامی و همراه این شرکت‌ها باشد و یا دست کم منکر وجود چنین خدماتی در کشور نشود.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در یکی از مصاحبه‌های خود تاکید کرده بود، شرکت‌های خصوصی که دارای مجوز IDCهستند برای ایجاد دیتا سنتر از خود تلاشی نشان نمی‌دهند.
"حسین لطفی" افزود: از جمله نیازهای عمده این شرکت‌ها تامین ارتباط پر سرعت بر روی فیبرنوری با مراکز اصلی انتقال است که هنوز این امر محقق نشده است.
وی اظهار داشت: با وجود مکاتبات متعدد و پیگیری‌ها و وعده مسوولان نسبت به تامین و واگذاری این ارتباط در کوتاه‌ترین زمان ممکن، متاسفانه تاکنون در این زمینه اقدام موثری انجام نشده است.
وی بیان داشت: همچنین با وجود تصویب اعطای وام یک‌ونیم میلیارد تومانی به شرکت‌های دارنده مجوز IDCتوسط شورای راهبری آن وزارتخانه، تاکنون درخواست این شرکت برای اخذ وام مذکور بی‌نتیجه مانده است و موضوع در کمیته وام تحت پیگیری است.
لطفی تصریح کرد: با توجه به حجم سنگین سرمایه‌گذاری در ساخت و راه‌اندازی و بهره‌برداری از مرکز داده، تسریع در بررسی و اعطاء وام مذکور بسیار ضروری است.
به گفته وی، عدم اطلاع و آگاهی سازمان و دستگاههای دولتی به عنوان کابران این نوع خدمات و نیز برخی از مسوولان مخابرات از چگونگی فعالیت بخش خصوصی در ارائه خدمات IDCکه هم‌اکنون توسط این مرکز داده (فاز پایلوت) ارائه می‌شود، موجب بروز مشکلاتی برای این شرکت شده است.
وی ادامه داد: اگر دولت از بخش خصوصی در ارائه اینگونه خدمات حمایت نکند و سازمانها و دستگاههای دولتی را ترغیب به استفاده از خدمات مراکز IDCخصوصی ننماید، این فعالیت برای بخش خصوصی پر هزینه و کم درآمد خواهد بود و عاقبت خوبی را در بر نخواهد داشت.
لطفی تاکید کرد: همچنین باید از فعالیتهای موازی سازمانها و دستگاه های دولتی در راه‌اندازی IDCممانعت شود.
وی گفت: این شرکت به عنوان یکی از ۳شرکت دارای مجوز بهره‌برداری از مرکز خدمات داده در کشور در دهم مرداد سال جاری اقدام به بهره‌برداری از فاز پایلوت مرکز داده خود نمود.
وی افزود: این مرکز که در فضایی به وسعت ۴۰۰متر مربع واقع شده‌است با برخورداری از ۱۵۵مگابیات پهنای باند، پیش از زمان مقرر در آیین‌نامه IDC با حضور مسوولان وقت وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات و با حضور نماینده‌های سازمانها افتتاح شد.
لطفی ادامه داد: در حال حاضر ۳سرویس اصلی مرکز داده یعنی اجاره فضا برای استفاده توسط سیستم‌های شبکه‌ای و پردازش اطلاعات ( ،(Co-Locationدر اختیار قرار دادن سرورهای اختصاصی ( (Dedicated Serverو همچنین میزبانی از صفحات وب و نامه‌های الکترونیکی ( (Shared Hostingتوسط این مرکز به کاربران ارائه می‌شود.
به‌گفته‌وی، این مرکز با برخورداری از ۴۰۰گیگاهرتز توان پردازشی موجود در بیش از ۱۰۰سرور و فضای ذخیره‌سازی ۳ترابایت بستر قدرتمندی را در خدمت رسانی فراهم کرده است.
در مورد ظرفیت‌های در نظر گرفته شده باید گفت که فضای ذخیره‌سازی در نظر گرفته شده در فاز پایلوت، ۳برابر میزانی است که آیین نامه از IDC انتظار دارد.
لطفی تصریح کرد: قرار است که با اتمام کار ساختمانی و نصب تجهیزات، در اوایل سال آینده به بهره‌برداری برسد.
در همین حال و هوا بودکه خبر پرداخت وام یک و نیم میلیارد تومانی به سه شرکت دارای مجوز IDCرسید.
مدیر یکی از شرکت‌های دارای مجوز IDCدر این‌باره گفت: شرکت مخابرات قرار است وامی به مبلغ یک و نیم میلیارد تومانی به سه مرکز دارای مجوز ارایه خدمات هاستینگ یا میزبانی سایت وام کند.
"نادر نصر الهی" افزود: کارهای اداری اعطای این وام به مراکز دارای مجوز ارایه خدمات هاستینگ ( (IDCدر حال انجام است و منتظر پرداخت این مبلغ وام توسط مخابرات هستیم.
به‌گفته‌وی، اگر قرار باشد خود مراکز IDCدر زمینه ارایه خدمات هاستینگ سرمایه‌گذاری انجام دهند نتیجه بخش نخواهد بود چون دیگر آن سرمایه باز نمی گردد.
وی بیان داشت: اگر سایتی در خارج از ایران میزبانی شده باشد برای اینکه اطلاعات در دسترس کاربران قرار گیرد پهنای باند زیادی از ماهواره مصرف می‌شود.
مدیر این مرکز IDCادامه داد: به دلیل نبود مرکز تبادل اطلاعات ( (EXchangeدر کشور اگر سایتی در داخل ایران نیز هاست شود با این مشکل مواجه خواهد شد.
وی اظهار داشت: به همین دلیل باید تبادل اطلاعات بین سه مرکز IDCو ICPها (مراکز ارایه‌دهنده خدمات پهنای باند) برقرار شود و با این ترتیب دیگر کسی لازم نیست برای دیدن یک سایت ایرانی به خارج از کشور متصل شود زیرا ارتباط در داخل کشور برقرار می‌شود.
مدیر این مرکز IDCگفت: سایت ما اکنون از نظر زیر ساختی نظیر اطفای حریق، دوربین‌های مدار بسته، هوا ساز، برق بدون وقفه، ژنراتور و غیره آماده شده است و اکنون تنها منتظریم که مخابرات به ما وام دهد تا مشکل نقدینگی نداشته باشیم.
وی تصریح کرد: اکنون سایت آماده بوده و تجهیزات سرور نیز سفارش داده شده است.
نصرالهی تصریح کرد: البته ما قبلا نیز ارایه خدمات میزبانی سایت را در سطح کوچک انجام داده‌ایم اما اکنون برای فعالیت گسترده نیاز به دریافت پهنای باند از طریق فیبر نوری داریم.
وی با اشاره به اینکه، قول ارایه پهنای باند از طریق فیبر نوری به سه مرکز IDCداده شده است، افزود: مشکلی که در زمینه هاستینگ و فعالیت IDCها وجود دارد این است که کار هاستینگ یک پروژه ملی است.
نصرالهی ادامه داد: فعالیت در زمینه هاستینگ به این دلیل ملی تلقی می شود زیرا با مسایل تجاری متفاوت و همخوانی ندارد و لازم است یک سازمان دولتی به صورت پشتیبان در این خصوص مساعدت‌های لازم را انجام دهد.
زیرساخت‌های مخابراتی کشور قوی نیست
"رامین عرفانیان" کارشناس فناوری اطلاعات نیز گفت: باید بتوانیم راه حلی برای استفاده نکردن از سرورهای آمریکایی و کانادایی برای هاست (میزبانی سایت) پیدا کنیم.
وی افزود: داشتن دیتا سنتر (مرکز داده اینترنتی) داخلی مزایایی دارد از جمله اینکه اطلاعات، دست خودمان بوده و همچنین، هزینه پهنای باند را به خارجی‌ها پرداخت نمی‌کنیم.
وی تصریح کرد: اما ارایه خدمات اینترنتی و ارایه میزبانی سایت (هاستینگ) یکی از پیچیده‌ترین و استراتژیک‌ترین کارها است زیرا بسیاری، فالیت تجاری خود را روی سایت قرار می‌دهند.
این کارشناس فناوری اطلاعات ادامه داد: یکی از عواملی که سایتهای ایرانی روی سرورهای آمریکایی‌ها و کانادیی هاست ( میزبانی سایت) می‌شود سرعت دستیابی به اطلاعات است.
به گفته وی، زیرا کشور ما فاقد بسترهای مخابراتی پهنای باند است و به همین دلیل نمی‌توانیم در مقابل سرعت سرورهای آمریکایی رقابت کنیم.
به عقیده عرفانیان، ذخیره‌سازی اطلاعات کلیدی و برپا بودن عملیات آن در هر ثانیه از روز، مسایل دشوار و پیچیده‌ای است که باید در انجام آن امکانات و زیرساخت‌های بسیاری فراهم شده باشد به عنوان مثال میزبانهای سایت قوی، دوربین‌ها و زنگ‌هایی خطری دارند که مدام فعالیت‌ها را کنترل می کند اما در داخل کشور چنین سرویسی ارایه نمی‌شود.
وی تصریح کرد: ما باید بتوانیم از کشورهای همسایه که زیر بسترهای مخابراتی قوی دارند و یا با کشورهایی که مسایل سیاسی نداریم سرویس خدمات میزبانی سایت دریافت کنیم.
وی ادامه داد: اما تا زمانی که زیرساخت‌های مخابراتی ما قوی نشود ما نمی‌توانیم دیتاسنتری برای کارهای کلیدی واستراتژیک نظیر تجارت الکترونیکی و ارایه خدمات آن لاین داشته باشیم.
وی در مورد اینکه ایرانی‌ها به سمت سرورهای آمریکایی می‌روند گفت: زیر ساخت‌های مخابراتی آمریکا مناسب بوده و سریعترین پاسخ‌ها را زمانی دریافت می‌کنیم که سرورمان در آمریکا و کانادا باشد اما باید برای رفع این مشکل هر چه سریعتر راه حلی یافت.
نگرانی مسدود سازی
یکی از مدیران مراکز دارای پروانه IDC(مرکز داده اینترنتی ) گفت: مخابرات باید از این مراکز حمایت کند و مردم نیز باید شناخت کافی از مراکز داخلی در زمینه میزبانی سایت پیدا کنند.
"بابک قاجار" افزود: همیشه این نگرانی وجود دارد که سایتهای ایرانی "هاست" ( میزبانی سایت) شده روی سرورهای آمریکا و کانادا به دلیل تحریم در برخی مواقع با محدودیت مواجه شوند.
وی ادامه داد: این نگرانی همیشه در بین دست اندرکاران ITکشور وجود دارد و سیاستگذاران به دنبال این بودند که این خدمات را از طریق شرکت های داخلی ارایه دهند.
وی تصریح کرد: یک مرکز داده باید به امکانات مورد نیاز زیر ساختی مانند ارایه برق دایمی، سیستم‌های تهویه، کنترل هوا، شناسایی و اطفای حریق و تجهیزات سخت افزاری ، سرورهای بزرگ و ذخیره‌کننده‌های اطلاعات مجهز باشد.
- ۸۴/۱۲/۰۲