روزشمار ۱۴۰۲؛ اردیبهشت: هک وزارت خارجه و اینترنت طبقاتی
اردیبهشت، ماه نسبتا پرخبری در حوزه فاوا و فضای مجازی بود. این ماه با توجه به تداوم فیلترینگ و مشکلات ناشی از آن مترادف شد با اوج‌گیری پدیده‌ای که در رسانه‌های کشور به «اینترنت طبقاتی» موسوم شد و متعاقب آن نیز اخبار و انتقادات زیادی در رسانه‌ها منتشر شد.
همچنین هک سایت وزارت خارجه با توجه به وقوع هک‌های متعدد سامانه‌های دولتی و خصوصی در سال 1402، در واقع آغاز نخستین حمله سایبری در این سال به یک نهاد دولتی بود.
- 6 اردیبهشت: اینترنت طبقاتی توریست‌ها
ششم اردیبهشت‌ماه بود که ضرغامی وزیر گردشگری که پیشتر در حاشیه جلسه دولت خواستار ارایه اینترنت بدون فیلتر به توریست‌ها شده بود، گفت: این پیشنهاد در کمیته‌های مختلفی در دست رسیدگی و بررسی است و تا حد زیادی مورد تصویب قرار گرفته است و امیدوارم در چند روز آینده نتیجه کار آن کمیته‌ها اعلام و این امکان برای گردشگران فراهم شود تا با کشورهای مبدا ارتباط سازنده داشته باشند.
این موضوع که ظاهرا تا اواخر سال محقق شد و سیم‌کارت‌های بدون فیلتر در اختیار گردشگران خارجی قرار گرفت، با انتقادات تندی به ویژه از سوی فعالان و محافل سیاسی همراه شد و از این اقدام به نوعی کاپیتولاسیون یاد شد. هر چند که وزیر میراث، ضمن رد این نگاه، از اقدام مذکور دفاع کرد.
چند روز بعد یعنی در شانزدهم اردیبهشت‌ماه نیز معاونت علمی ریاست جمهوری در اولین نشست خبری خود با رسانه‌ها ضمن تکذیب اینترنت طبقاتی از ارایه اینترنت حرفه‌ای به سازمان‌ها خبر داد.
دهقانی فیروزآبادی در این جلسه اعلام کرد که این نهاد یکی از حامیان اصلی طرح اینترنت با دسترسی‌های ویژه برای کسب‌وکارها است و تاکید کرد که نباید اسم این طرح را «اینترنت طبقاتی» گذاشت.
اگرچه کمی بعد و در اخبار مشخص شد تشکل‌های خصوصی که در ظاهر مخالف اینترنت طبقاتی بودند نیز درخواست‌های مشابهی برای برخورداری اعضای خود از این نوع اینترنت داده‌اند.
- 12 اردیبهشت: مصوبه تماس تصویری
موضوع تماس تصویری در بستر اپراتورهای موبایل، نخستین بار سال‌ها قبل و در اوایل آغاز به کار اپراتور رایتل و به عنوان یک مزیت رقابتی برای کمک به توسعه این اپراتور دولتی مطرح شد. موضوعی که با انتقادات گسترده‌ای مواجه شد و پرونده آن در شورای عالی فضای مجازی به بایگانی سپرده شد.
دوازدهم اردیبهشت‌ماه سال جاری اما با تصویب کمیسیون رگولاتوری وزارت ارتباطات و هیات دولت که به اپراتورهای موبایل نیز ابلاغ شد، امکان تماس تصویری بر بستر اپراتورهای موبایل قانونا فراهم شد. اگرچه این بار طرح مذکور با مخالفتی مواجه نشد، اما با توجه به گسترش انبوهی از پیام‌رسان‌های اینترنتی، ظاهرا با استقبال کاربران همراه نشد.
- 18 اردیبهشت: هک سایت وزارت خارجه
هجدهم اردیبهشت‌ماه سال جاری اما نخستین حمله سایبری به یک نهاد دولتی در سال 1402 در رسانه‌ها منتشر شد. حمله‌ای که تا پایان سال نهادهای متعدد دیگری را نیز درنوردید و به این ترتیب سال 1402 تبدیل به «سال هک‌ها» شد.
در آن مقطع سخنگوی وزارت خارجه ادعاهای رسانه‌ای مطرح‌شده مبنی بر دستیابی به اسناد و بانک‌های اطلاعاتی و همچنین هک سرورها و سامانه‌های وزارت امور خارجه را تکذیب کرد.
ناصر کنعانی گفت: تمامی‌سامانه‌های خدمت‌رسان وزارت امور خارجه فعال بوده و در حال بهره‌برداری است و تنها، سایت اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه مورد حمله هکری قرار گرفته که بلافاصله اقدامات لازم انجام شده و هم اکنون در دسترس عموم است.
وی همچنین تاکید کرد: اطلاعات منتشرشده به نام وزارت خارجه در فضای مجازی جعلی و غیر قابل استناد بوده و ارتباطی با اتفاق امروز نداشته و صرفا بزرگنمایی رسانه‌ای است.
- 27 اردیبهشت: لایحه حجاب و تکالیف مجازی
بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه سخنگوی دولت اعلام کرد که لایحه پیشنهادی قوه قضائیه درباره عفاف و حجاب در هیأت دولت مورد بررسی و موافقت قرار گرفت و به مجلس ارسال شد.
کمی بعد و با انتشار جزییات بیشتر از این لایحه اما مشخص شد که تکالیف و الزامات اینترنتی زیادی برای فعالان و کسب و کارهای اینترنتی در نظر گرفته شده است.
در آن مقطع اما در خصوص یکی از محرومیت‌های پیش‌بینی شده در این لایحه اعلام شد، اینترنت مبلغان بی‌حجابی تا 6 ماه قطع خواهد شد.
از دیگر اخبار مهم در روزشمار اردیبهشت‌ماه سال جاری می‌توان به، اختصاص ۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات برای تولید گوشی و سیستم عامل از سوی وزارت ارتباطات، افتتاح فاز نخست پروژه فیبر نوری توسط رییس جمهور و پوشش 3 میلیون خانوار، تغییر مدیر عامل رایتل، ادامه مکاتبات وزارت ارتباطات با پلتفورم‌های خارجی برای پذیرش شرایط ایران (که به نتیجه‌ای نرسید)، تحریم آرین تل و آقامیری دبیر شورای عالی فضای مجازی از سوی آمریکا، ورود شورای رقابت به نرخ‌گذاری تاکسی‌های اینترنتی (که به نتیجه‌ای نرسید) و فراهم‌سازی امکان اتصال 4 پیام‌رسان بومی به یکدیگر اشاره کرد. (عصرارتباط)
- ۰۳/۰۱/۰۵