رکورد هند در قطع اینترنت؛ یک مجازات جمعی
سمیه مهدوی‌پیام – هند به مدت شش سال متوالی، افتخار رهبری جهان برای خاموشی اینترنت را به خود اختصاص داد! طبق گزارش‌ها، فعالان حقوقی، افزایش «اقتدارگرایی دیجیتال» دولت نارندرا مودی را مقصر این قضیه می‌دانند.
به گزارش عصر ارتباط سایت (SCMP) South China Morning Post، اخیرا با استناد به گزارش «اکسس ناو» (Access Now)، یک سازمان غیرانتفاعی که با ماموریت دفاع و گسترش حقوق مدنی دیجیتالی مردم در سراسر جهان، در سال 2009 پایه‌ریزی شد، دلایل خاموشی اینترنت در هند و هزینه‌های ناشی از آن را بر اقتصاد و سیاست این کشور، بررسی کرده است.
گزارش «دموکراسی در حال تضعیف، خشونت در حال رشد»، در ۱۵ می توسط اکسس ناو، نشان داد پرجمعیت‌ترین کشور جهان، بیش از هر کشور دیگری در سال گذشته، دسترسی آنلاین را قطع کرده و مسئول حدود نیمی از تمام خاموشی‌های اینترنت در سال ۲۰۲۳ بوده است.
در میان درگیری‌های مداوم و تنش‌های ژئوپلیتیکی فزاینده، قطعی مکرر اینترنت اعمال‌شده در سراسر جهان نسبت به سال ۲۰۲۲، به میزان ۴۱ درصد افزایش یافت اما رکورد هند به طور خاص، نگران‌کننده است.
شروتی نارایان، کارشناس سیاسی آسیا- اقیانوسیه (پاسیفیک) در Access Now، که تعطیلی اینترنت هند را «غیرقانونی» می‌داند، می‌گوید: «ما شاهد افزایش اقتدارگرایی دیجیتال در هند هستیم و خاموشی اینترنت، بخشی از آن است. یکی از دلایل افزایش تعطیلی‌های اینترنت، پاسخگو نبودن است.»
دلایل ارائه‌شده برای اعمال قطعی‌های اینترنت در سال‌های اخیر، از اعتراضات تا آزمون‌های آکادمیک و جلوگیری از ناآرامی‌های مدنی را شامل می‌شود. مقررات تعلیق مخابراتی هند در سال ۲۰۱۷، یک چارچوب قانونی برای قطع موقت اینترنت تا ۱۵ روز، با استناد به قانون تلگراف هند (1885) را فراهم می‌کند اما دولت، راه‌های فرار برای تمدید آن را پیدا کرده است.
شورای حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۱۶ قطعنامه‌ای را تصویب کرد که طبق آن، اقدامات دولت‌هایی را که هدف آنها، قطعی عامدانه اینترنت برای جلوگیری از دسترسی به اطلاعات آنلاین است، محکوم می‌کند.
• تناقض دیجیتال
طبق آمار رسمی، هند، بیش از ۹۳۶ میلیون کاربر اینترنت خانگی دارد و هر ساله میلیون‌ها نفر با گسترش گوشی‌های هوشمند و اینترنت موبایل (موبایل‌دیتا) به عنوان ارزان‌ترین‌ها در جهان، به این تعداد اضافه می‌شوند. دسترسی به اینترنت طی دهه گذشته، سر به فلک کشیده است: نفوذ اینترنت در هند، اکنون حدود ۵۲ درصد است، در حالی که در سال ۲۰۱۴، تنها ۱۴ درصد بود.
در همین حال، دولت مودی طی 9 سال گذشته، کمپین «هند دیجیتال» را برای تبدیل کشور به یک اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتالی تقویت کرده است؛ تلاشی که فعالان می‌گویند با قطعی‌های مکرر که تعداد بیشتری از کاربران اینترنت در هند را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، تضعیف می‌شود.
در این زمینه، اسامه منظر، هم‌بنیان‌گذار و مدیر بنیاد توانمندسازی دیجیتال، مستقر در دهلی‌نو گفت: «نکته اصلی این است که ما نمی‌توانیم در کشور یا سیستمی که سیاست‌ها و روش‌ها، کاملا به آنلاین بودن وابسته است، خاموشی اینترنت را تحمل کنیم.»
به گفته وی، «ما نمی‌توانیم بگوییم جاده، تنها راهی است که میتوانید از مکانی به مکان دیگر بروید و بعد جاده را قطع کنیم. دولت می‌تواند حداقل برخی سایت‌های منتخب را باز بگذارد و محدودیت‌های کمتری اعمال کند تا از قطعی کامل جلوگیری نماید.»
با قطع خدمات اینترنت برای ۲.۲ میلیون نفر به مدت حدود پنج ماه، همزمان با افزایش خشونت‌های قومی خونین، ایالت شمال شرقی مانیپور هند، سال گذشته، طولانی‌ترین قطعی اینترنت جهان را اعمال کرد. با تعطیلی اینترنت، تحصیلات و کسب‌وکارهای ساکنان، تحت‌تاثیر قرار گرفتند، زیرا قطعی موقت به طور فزاینده طولانی شد. دو ماه پس از خاموشی اینترنت، ویدئویی از مردان مسلح که دو زن برهنه را در خیابان‌ها راه می‌بردند، منتشر شد؛ حادثه‌ای که شوک‌های زیادی در سراسر کشور ایجاد کرد.
• رویکرد اقتدارگرا
این موارد، تنها آمار مربوط به قطعی کامل اینترنت نیستند.
طبق گزارش اکسس ناو، بین ژانویه و اکتبر سال گذشته، دولت هند، بیش از ۷۵۰۰ صفحه سایت (URL) را مسدود کرد و دستور به حذف محتوای رسانه‌های اجتماعی و بستن حساب‌ها داد. تحلیل‌گران مستقل معتقدند عقب‌نشینی دموکراتیک و گرایش‌های اقتدارگرایانه دهه گذشته، تحت رهبری مودی، نخست‌وزیر هند بیشتر آشکار شده است.
سیمون میلیانو، سرپرست تحقیقات در سایت تاپ‌تن وی‌پی‌ان (Top10VPN)، در حوزه حمایت از دسترسی دیجیتال می‌گوید: «از تعداد فزاینده قطعی‌های اینترنت، واضح است که هند در حال حاضر، یک دموکراسی کاملا کارآمد نیست.»
به گفته او «آزادی بیان سیاسی، یکی از اجزای حیاتی دموکراسی سالم است. هربار که مقامات هند، دسترسی به اینترنت را قطع می‌کنند و مانع اشتراک‌گذاری اطلاعات و سازماندهی شهروندان می‌شوند، حقوق بشر نقض می‌شود.»
میلیانو، که نویسنده همکار گزارش «هزینه‌های قطع اینترنتTop10VPN » بوده، تصریح می‌کند: «دولت هند، استراتژی مختل‌سازی بسیار هدفمندی را اتخاذ کرده که بر اجتماعات بسیار خاص تمرکز دارد؛ گاهی به اندازه یک روستا یا منطقه شهری. این امر به دولت اجازه می‌دهد تا مخالفان سیاسی را سرکوب کند، بدون اینکه مخالفت گسترده‌ای را به وجود آورد.»
پراتیک واگره، مدیر اجرایی گروه پژوهشی و دفاع از سیاست‌های هند در بنیاد آزادی اینترنت نیز معتقد است آمار قطعی اینترنت می‌تواند کمتر از واقعیت باشد، زیرا دولت هند تمام دستورهای خود را فاش یا منتشر نمی‌کند.
او می‌گوید: «ما احزاب سیاسی را در سراسر طیف داریم که به شیوه‌های مختلف، برخی محدودیت‌ها را اعمال می‌کنند.»
به گفته واگره، تعطیلی اینترنت نه تنها بیانگر رویکرد استبدادی و اقتدارگرایی دولت‌های فدرال و ایالتی است، بلکه سه عنصر مهم یک اقتصاد در حال توسعه را فلج می‌کند. این سه عنصر عبارتند از: تراکنش‌های مالی، جریان اطلاعات و جابجایی مردم.
او خاطرنشان می‌کند: «ما تمایل به اقدامات سختگیرانه را از سوی کل نظام سیاسی مشاهده می‌کنیم. تاثیر آن، نامتناسب است. این، تقریبا گونه‌ای از مجازات جمعی است.»
با توجه به اینکه به طور گسترده انتظار می‌رود پس از اعلام نتایج انتخابات در ۴ ژوئن امسال، مودی و حزب حاکم او، بهاراتیا جاناتا، برای سومین دوره متوالی، قدرت را حفظ کنند، قاعدتا قطعی اینترنت در هند، به این زودی‌ها کاهش نمی‌یابد.