سندروم رگولاتوری در ایران
علی شمیرانی - در حرفه مطبوعات مقولهای داریم به نام "دروازهبانی خبر". برای این مفهوم تعابیر و تفاسیر زیادی مطرح شده اما به شکل ساده شامل گزینش و پردازش اخبار است که مسوولان مشخص در یک رسانه بنا بر اهداف، سیاستها، مخاطبان و منافع رسانه اقدام به تایید انتشار اخبار واصله میکنند.
این مسوولیت اما در گذشته به واسطه قلت منابع تولید اخبار با پیچیدگیهای امروزی مواجه نبود، اما امروز، سرعت انتشار اخبار در کنار کثرت منابع خبری کار دروازهبانی اخبار را سختتر از گذشته کرده است.
در حوزه نهادهای مقرراتگذار ارتباطی نیز شاهد شرایط مشابهی هستیم و چند سالی میشود که شرایط عجیبی به رگولاتورهای حوزه ارتباطات دنیا تحمیل شده است که این شرایط هر روز و با ظهور فناوریها و کسبوکارهای جدید پیچیدگی بیشتری نیز مییابند.
حالا رگولاتورهای ارتباطی همچون دروازهبانهایی شدهاند که تنها یک توپ و یک بازیکن پا به توپ مقابل خود نداشته و همزمان چندین بازیکن پا به توپ در حال شوت کردن به سمت این دروازهها هستند. البته این مورد امروزه تغییرات شگرف دیگری نیز کرده و از خارج زمین بازی کشورها نیز توپهایی به سمت این دروازهها ارسال میشود.
در چنین شرایطی به نظر میرسد رگولاتورهای ارتباطی دنیا با نوعی سندروم مواجه شدهاند. در ایران اما طبق معمول اوضاع این سندروم متفاوتتر و گویا وخیمتر است. چراکه صدور مجوزهای ارتباطی در کشور ما از جهات مختلفی با ملاحظات و پیچیدگیهایی مواجه است. مثلا برخی پیامرسانهای خارجی در ایران بدون مجوز و پذیرش مقررات ما فعال هستند، اما پیامرسانهای داخلی نیازمند مجوز هستند.
اما این قسمت ساده ماجراست. در مورد مسایلی همچون تلویزیون اینترنتی ما شاهد دو رگولاتور در این عرصه هستیم، یکی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات وزارت ارتباطات و یکی سازمان صدا و سیما. در نتیجه بازیگران و متقاضیان فعالیت در این عرصه کار سختی در پیش دارند و هر بازیگری به سمت هر رگولاتور برود با تهدید رگولاتور دیگر مواجه میشود.
یا در نمونهای دیگر رگولاتور وابسته به دولت، برای حمایت از یک اپراتور وابسته به دولت، باید دورههای انحصار جدید تعریف کند و بقیه باید دست از کار بکشند تا اپراتور دولتی بتواند روی پای خود ایستاده و به شرایط ثبات برسد. نمونهای که در خصوص آغاز بکار رایتل و تمدید چندباره منع ارایه خدمات تصویری و نسل 3 از سوی دو اپراتور دیگر شاهد آن بودیم و کار تا جایی پیش رفت که اصلا مکالمه تصویری از رونق افتاد و عقبافتادگی و خسارتهای قابل ملاحظهای نیز متوجه کشور شد.
در حوزه ارایه فیبرنوری نیز اکنون شاهد مشکل مشابهی هستیم. در این خصوص چند اپراتور جدید وارد میدان شدهاند، اما به ناگاه سروکله یک شرکت خارجی پیدا میشود که قصد سرمایهگذاری روی اپراتوری را دارد که اتفاقا بخشی از سهامش در اختیار دولت است. در اینجا نیز اوضاع متفاوت میشود و موضوع تمدید دوره انحصار و مطالبی از این دست مطرح میشود. حالا سایر بازیگران معطل ماندهاند تا نتیجه مشخص شود.
بماند که در این میان گهگاه صدایی هم از شورای رقابت و اخیرا سازمان حمایت از مصرفکننده نیز بلند میشود.
از این موارد زیاد یافت میشود و به پیچیدگی "سندروم رگولاتورهای ارتباطی در ایران" نیز بیشتر میافزاید. نوشتن از این که چه باید کرد و کدام نهاد باید وارد عمل شود نیز آب در هاون کوبیدن است. چراکه متولی، صورت مساله و راه حل سالهاست که روشن و روی میز است.(منبع:فناوران)
- ۹۵/۰۸/۱۵