سهم مبهم ماینرها در مصرف برق
مارتن نفس‌گیر ماینرها و صنعت برق به روزهای داغ تابستان رسیده است. گرمای هوا و فرارسیدن پیک مصرف برق باز هم پای ماینرها و مصرف سرسام‌آور برق آنها را به اخبار و تحلیل‌های حوزه انرژی باز کرده است.
هر چند موضوعی که مسئولان وزارت نیرو مطرح می‌کنند، مدیریت و میزان مصرف انرژی این ماینرها نیست، بلکه مجاز بودن و غیرمجاز فعالیتشان است.
آنجا که سخنگوی صنعت برق می‌گوید: «کلیه شرکت‌های توزیع نیروی برق و شرکت‌های برق منطقه‌ای آمادگی دارند برق مورد نیاز مشترکانی که در عرصه استخراج رمزارز فعالیت قانونی دارند را تامین کنند» خبری از الزام فعالان مجاز این حوزه به استفاده از برق در ساعات غیر پیک نیست.
در همین شرایط با توجه به وضعیت بارش‌ها، اخباری مبنی بر کاهش تولید برق در نیروگاه‌های برق‌آبی هم منتشر شده است که حکایت از تابستانی سخت دارد. حال باید دید با توجه به اقبال روزافزون به فعالیت در صنعت ماینینگ و از طرفی کاهش تولید نیروگاه‌ها متولیان صنعت انرژی چگونه موضوع تولید و توزیع و مصرف را مدیریت می‌کنند.
دیروز سخنگوی صنعت برق اعلام کرده است ممکن است امسال مجبور باشیم میزان بیشتری نسبت به سال گذشته برق وارد کنیم.
رجبی‌مشهدی به ایلنا گفته تولید برق امسال در کشور با کاهش روبه‌رو شده و همین امر نیاز به واردات بیشتر برق را تشدید کرده است: «حجم آب مخازن نیروگاه‌های برقابی حدود ۵۳ درصد سال گذشته است، سال گذشته در اوج مصرف ۲۷۰۰ مگاوات تولید برق داشتند که اکنون با توجه به ۵۳ درصد کاهش مخازن حداقل حدود ۳۵۰۰ مگاوات تولید برق از این نیروگاه‌ها را نداریم» کاهش بارش‌ها و همچنین افزایش مصرف در زمستان و بهره‌برداری خارج از برنامه از نیروگاه‌های برق‌آبی در زمستان، باعث شده میزان تولید این نیروگاه‌ها در فصل پیک، کاهش پیدا کند.
از طرفی موضوع مصرف برق ماینرها به تمام این موارد دامن می‌زند، رجبی‌مشهدی گفته است: «طبق تخمین مراکز معتبر عملی پیش‌بینی می‌شود ۱۲۰۰ مگاوات استفاده غیرمجاز رمزارزها از برق در کشور داشته باشیم که فشار مضاعفی به شبکه وارد می‌کنند» بارها درباره میزان مصرف غیرمجاز رمز ارزها اعداد و ارقامی ارائه شده است، اما هنوز رقم دقیق مصرف برق ماینرها در کشور از مراجع رسمی منتشر نشده، رجبی مشهدی معتقد است میزان مصرف برق ماینرها در بدترین حالت حدود یک هزار و ۲۰۰ مگاوات است در حالی که برخی کارشناسان به میرانی بیش از این اشاره می‌کنند، از جمله محمد پارسا رئیس کنفدراسیون صادرات انرژی که معتقد است: «مزارع استخراج ارز‌های دیجیتال چیزی حدود ۵ تا ۶ هزار مگاوات برق مصرف می‌کنند»
هر چند رجبی‌مشهدی با رد این اعداد همچنان معتقد است: « بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته کل مصرف برق رمزارزها در جهان حدود ۱۰ هزار مگاوات است. سهم ایران از این میزان حدود ۱۰ درصد است.»
با وجود این اختلاف نظرها در مورد میزان مصرف برق ماینرها، خبری هم از مدیریت مصرف برق در این حوزه نیست. تنها موردی که مدیران حوزه انرژی آن‌را دنبال می‌کنند در نظر گرفتن مشوق‌های چند ده میلیونی برای کسانی است که مزارع و مراکز غیرمجاز رمزارز را معرفی کنند. میزان توقف فعالیت مزارع مجاز در روزهای پیک مصرف یکی از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
اما تاکید مسئولان وزارت نیرو همچنان بر مجاز بودن و غیرمجاز بودن فعالیت‌هاست و نه میزان مصرف انرژی و مدیریت این مصرف در مزارع استخراج رمزارز. سخنگوی صنعت برق روز یکشنبه به خبرگزاری مهر گفته است: «کلیه شرکت‌های توزیع نیروی برق و شرکت‌های برق منطقه‌ای آمادگی دارند برق مورد نیاز مشترکانی که در عرصه استخراج رمزارز فعالیت قانونی دارند را تامین کنند، این گروه از مشترکان می‌توانند پس از دریافت مجوزهای قانونی لازم از وزارت صمت، برای دریافت انشعاب مربوط به شرکت‌های برق مراجعه کنند.
صنعت برق از فعالیت واحدهای قانونی استخراج رمزارز در چارچوب قانون و با استفاده از پتانسیل‌های قانونی حمایت می‌کند؛ چرا که به هر حال این صنعت یک فعالیت نوین در عرصه اقتصاد است و رسالت صنعت برق نیز تامین زیرساخت برق صنایعی است که در چارچوب قانون کشور به توسعه اقتصاد کمک می‌کنند»
ورود رمزارزها به دنیای اقتصاد در دنیا امری است گریزناپذیر، اما استخراج آنها در کشورهایی با شرایط ایران که با پرداخت یارانه بالا در حوزه انرژی قیمت خرید برق را کاهش داده و زمینی حاصلخیز برای برداشت رمزارز فراهم کرده است، اهمیت رمز ارزها در حوزه اقتصاد ابعاد دیگری پیدا می‌کند.
زمستان سال گذشته و زمانی که موضوع نقش ماینرها در بحران کمبود برق مطرح شد، وزارت نیرو اعلام کرد کسانی که استخراج‌کنندگان غیرمجاز را معرفی کنند پاداش دریافت خواهند کرد.
این سیاست همچنان ادامه دارد و این وزارتخانه در عوض رصد میزان مصرف برق واحدهایی که انشعاب برق رایگان دارند و یا از یارانه انرژی بهره‌مند هستند، ترجیح می‌دهد مبالغ ده و بیست میلیونی پاداش برای معرفی کنندگان در نظر بگیرد. بسیاری از مراکز غیرمجاز استخراج رمزارز در اماکن عمومی که انشعاب رایگان دارند، مستقر هستند و مخفیانه با برق مصرفی شهر اقدام به استخراج رمزارز می‌کنند.
اما گویا رویکرد برخورد با این مراکز و افراد قرار نیست تغییر کند. رجبی‌مشهدی اعلام کرده است: «تاکنون حدود ۲۲۲۴ مرکز استخراج رمزارز که مصرف بیش از ۳۲۴ مگاوات برق داشتند؛ شناسایی شده‌اند. حدس می‌زنیم دو برابر این تعداد، مراکز فعال غیرمجاز داشته باشیم.
در حال حاضر مراکز مجاز ۳۰۰ مگاوات انشعاب خریداری کرده‌اند و تقریبا ۲۰۰ مگاوات مصرف برق دارند»
امسال با روزهای کم بارانی که در سال آبی پشت سر گذاشته و پیش رو داریم، نیروگاه‌های برق‌آبی هم مزید بر علت شده و موجب کسری میزان انرژی مورد نیاز سالانه شده اند، به گفته سخنگوی صنعت برق کشور در مجموع خارج شدن برخی نیروگاه‌های برق آبی از مدار و استفاده غیرمجاز رمزارزها از برق ۴۷۰۰ مگاوات کسری به این حوزه تحمیل کرده‌اند که به گفته او: «علاوه بر اقدامات در راستای شناسایی ادارات با مصرف بالا و کنترل آنها، جمع‌آوری رمزارزهای غیرمجاز مهم‌ترین کاری است که باید انجام شود»
اقدام دیگری که می‌توان در این حوزه مورد توجه ویژه قرار داد، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است.
امری که وزارت نیرو در اصلاحیه اخیر مربوط به دستورالعمل استخراج رمزارز به آن توجه کرده اما باید دید برای اجرای آن چه تمهیداتی در نظر دارد و آیا فعالان صنعت ماینینگ به این امر اقبال کافی نشان خواهند داد یا خیر.
در این اصلاحیه تامین برق مراکز استخراج رمز ارزها به یکی از چهار روش «تامین برق از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر» ، «تامین بر از طریق سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی» ، «تامین برق با نصب و بهره‌برداری از مولدهای حرارتی» و یا «اتصال به شبکه و خرید انرژی از شرکت برق» صورت خواهد گرفت.
همچنین برای تشویق فعالان این حوزه اعلام شده است تخصیص تمام انرژی تولیدی نیروگاه تجدیدپذیر که صاحبان مراکز تجهیز کنند، برای استخراج رمزارز بلامانع است. این امر علاوه بر توجه به مسائل محیط زیستی، می‌تواند در مدیریت بحران کمبود برق که کشور در ماه‌های اخیر با آن روبه‌رو شده اثرگذار باشد.(منبع:پیام ما)