شانس داخلی ها برای کسب اپراتور سوم
م.ر.بهنام رئوف- این روزها تلفن همراه به عنوان یکی از مهمترین لوازم ارتباطی محسوب شده و افزایش ضریب نفوذ آن به عنوان یکی از فاکتورهای اصلی در سنجش توسعه‌یافتگی کشورها محسوب می‌شود.
همین چند روز پیش اپراتور اول، بزرگترین اپراتور کشور، چهاردهمین سال تولد خود را با بیش از 29 میلیون مشترک جشن گرفت. اپراتور دوم و سایر پیمانکاران نیز بر اساس آمارهای غیررسمی‌نزدیک به 15میلیون مشترک در اختیار دارند.
اگر اخبار حوزه «آی‌سی‌تی» را دنبال کرده باشید، حتما دریافته‌اید که شمارش معکوس برای آغاز فعالیت اپراتور سوم در کشور نیز با انتشار اسناد مزایده آن تا یک ماه دیگر آغاز می‌شود و حتما هم حدس و گمان‌هایی را که پیرامون سهامداران این اپراتور زده می‌شود، شنیده‌اید. هرچند که مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تا به حال و در گفت و گوی‌های مختلف از آمادگی چندین کشور و اپراتورهای مطرح خارجی برای شرکت در مزایده اپراتور سوم خبر داده‌اند، اما تا به حال حضور رسمی اپراتور روسی مگافون و کنسرسیوم بزرگ مخابرات کشور به عنوان دو رقیب جدی در این مزایده مسجل شده است. بر همین اساس با کامران مجدمنش، رییس هیات مدیره این کنسرسیوم گفت‌و‌گویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
* در حال حاضر چند شرکت از سندیکای مخابرات عضو کنسرسیوم هستند؟
کنسرسیوم مخابرات در حال حاضر دارای 52 عضو است که این اعضا همگی از تاثیرگذارترین شرکت‌های حاضر در بخش خصوصی مخابرات هستند.
* با توجه به اینکه ارائه مجوز اپراتور سوم به شکل مزایده است و به بالاترین قیمت پیشنهاد شده این مجوز ارائه می‌شود، به غیر از مگافون که مراسم معرفی این شرکت در ایران چیزی شبیه به مراسم هفته گذشته شما بود، آیا رقبای خود را شناخته‌اید؟
بله، تقریبا تمام شرکت‌هایی که می‌خواهند در مزایده اپراتور سوم شرکت داشته باشند همدیگر را می‌شناسند، اما ما یعنی کنسرسیوم مخابرات نسبت به سایر رقبا کاملا با چراغ روشن در حرکت هستیم و تمام اطلاعات خود را به شکل شفاف ارائه می‌دهیم. البته اطلاعاتی که به رقابتمان ضربه نزد. شاید ما تنها داوطلبی باشیم که به شکل شفاف روش، سیاست و هدف خود را اعلام کرده‌ایم.
* به طور مشخص مگافون حضور خود در این مزایده را رسما اعلام کرده است، در سفر مقامات اماراتی که سال گذشته به ایران انجام شده بود، اظهار تمایلی هم از سوی اتصالات برای شرکت در مزایده البته به صورت شفاهی اعلام شد. وزارت ارتباطات هم هر از چند گاهی از اعلام آمادگی چند کشور خارجی برای حضور در این مزایده سخن می‌گویند. فکر می‌کنید کدام یک از اپراتورهای مطرح جهانی رقبای حضور در این مزایده باشند؟
اصلا معلوم نیست. ما با هر کدام از شرکت‌های مطرح خارجی که صحبت کردیم همه در انتظار انتشار اسناد مزایده بودند و اعلام می‌کنند که پس از انتشار اسناد درباره حضور خود در مزایده اپراتور سوم ایران تصمیم‌گیری خواهیم کرد.
فکر می‌کنم که مگافون تنها اپراتوری باشد که به شکل رسمی‌حضور خود را در این مزایده اعلام کرده است. به صورت کلی اپراتورهای خارجی تصمیم‌گیری نهایی خود را بر پایه شرایط و بندهای اعلام شده در اسناد اخذ می‌کنند.
فکر می‌کنم که یک هفته پس از انتشار اسناد مشخص می‌شود که به شکل جدی کدام یک از اپراتورهای خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در این پروژه هستند. البته در حال حاضر نیز تمام شرکت‌های داوطلب به نوعی شرکای خارجی خود را شناسایی کرده‌اند اما همه چیز به محتوای اسناد باز می‌گردد.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که طرف ایرانی باید اسناد را خریداری کند و شریک خارجی نیازی به تهیه اسناد ندارد، ما به عنوان طرف ایرانی مزایده اسناد را خریداری کرده و برای شرکایی خارجی که پیش از این با آنها مذاکره کرده‌ایم ارسال می‌کنیم، آنها اسناد را بررسی کرده و بر اساس شرایط موجود تصمیم‌گیری می‌کنند. در حال حاضر ما با 7 شرکت و اپراتور مطرح برای مشارکت رایزنی‌هایی انجام داده‌ایم.
* با توجه به تجربه تلخی که برای ترکسل در اپراتور دوم رقم خورد و شرایط سختی که در حال اجرای این پروژه برای ام‌تی‌ان به وجود آمد، به نظر می‌رسد که شرکت‌های خارجی برای حضور خود در ایران کمی دست به عصا‌تر حرکت کنند و شاید هم برخی از آنها با شناخت‌هایی که از ایران دارند الزاما به دنبال اخذ امتیاز یا شرایط خاصی برای حضور در ایران باشند، در مذاکراتی که با طرف‌های خارجی داشتید در این زمینه شرایط خاصی مطرح نشده است؟
تجارت است، فکر می‌کنم سود در این بازار به قدری زیاد است که اگر شرکتی را از در بیرون بیاندازند، قطعا از پنجره وارد می‌شود. ریسک موجود در این بازار برای شرکت‌های خارجی قابل تامل است. خارجی‌ها امیدوارند که در کشورهای ثالث بتوانند پروژه را در اختیار بگیرند؛ هرچند که تجربیات دیگران در این بخش تجربه خوبی نباشد، اما آنها ضریب ریسک را برای خودشان بالا می‌برند. در قیمت دادن و سود گرفتن قطعا فاکتورهایی را اعمال می‌کنند، اما این‌طور نیست که به شکل کامل از شرکت در مزایده یا مناقصه منصرف شوند. به عنوان مثال تجربه شرکت در یک مناقصه هرچند منجر به از دست دادن آن شده باشد، اما باعث شده تا در مناقصات بعدی طرف‌های خارجی با تجربه و طرح‌های تجاری جدیدتر و بهتری باز گردند.
تجربه ثابت کرده است از زمان آغاز به فعالیت تا زمان ارائه خدمات حداقل یک سال و نیم طول خواهد کشد، در نتیجه زمانی که اپراتور سوم بخواهد خدمات نسل سوم را ارائه کند سایر اپراتورها هم می‌توانند این خدمات را به مشترکانشان ارائه داده و قطعا هم تعداد مشترکانشان از این اپراتور تازه کار بسیار بیشتر است.
کاملا درست می‌گویید. در حال حاضر اپراتور اول و دوم بازار خدمات نسل 2 و 5/2 و 75/2 را گرفته‌اند. بازار بسیار خوبی را هم در اختیار دارند. این را درنظر داشته باشید که زمانی سیم‌کارت تلفن همراه در بازار تا دو میلیون تومان و با بدترین کیفیت موجود خرید و فروش می‌شد. در حال حاضر هم قیمت سیم‌کارت به شدت کاهش یافته است و هم کیفیت‌ها چه در اپراتور اول و چه در اپراتور دوم و سایر پیمانکاران افزایش یافته است.
رقابت در زمان حاضر بسیار مشکل تر از سه سال پیش است که ایرانسل تازه فعالیت خود را آغاز کرده بود. اگر ما بخواهیم در اپراتور سوم سرویس نسل 2 و 75/2 را ارائه دهیم، قطعا باید روش‌ها و شیوه‌های بازاریابی قوی داشته باشیم و در اولویت اول باید کیفیتی به مراتب بسیار بالاتر از سایر اپراتورها را ارائه دهیم تا بتوانیم مشترک را جذب کنیم، اما ما برای 3اG منحصر به فرد می‌توانیم عمل کنیم. تمام توان مالی و فنی ما برای ارائه خدمات نسل سوم است.
* ارائه خدمات نسل سوم از یک سو به توان مالی و فنی باز می‌گردد و از سوی دیگر به زیرساخت‌های قانونی. همان‌طور که می‌دانید ایرانسل هم زمانی از ارائه خدمات GPRS و MMS خود به عنوان مهمترین فاکتورهایش در بازار رقابتی نام می‌برد؛ اما دیدیم که با خیلی زود و پس از ارائه این سرویس‌ها به دلیل نبود قانون‌های لازم عملا نتوانست از این فرصت استفاده لازم را ببرد. این اتفاق در مورد خدمات نسل سوم هم قابل پیش‌بینی است برای این مهم چه تدابیری دارید؟
ما سعی کردیم که در همایش هفته گذشته این بحث را تا حدی باز کنیم. ما در کشوری هستیم که خودمان باید تمام زیرساخت‌های لازم را فراهم آوریم. نباید انتظار داشته باشیم که دولت در این بخش هم قوانین لازم را در پروانه لحاظ کرده باشد بلکه خود متقاضی باید برای تمام مشکلات احتمالی پیش روی خود برنامه داشته باشد.
ما می‌دانیم که محتوای ارائه شده در سرویس‌ها باید حد و حدودی داشته باشد. اما قانونمند شدن این داستان زمان بر است. من فکر می‌کنم اپراتور سوم بعد از اخذ مجوز هم باید توان خود را صرف توسعه فنی کند و هم تدوین قوانین لازم در بخش محتوایی و خدمات ارزش افزوده. همان قدر که سایت پیدا کردن در یک شهر برای پوشش دهی آنتن برای یک اپراتور اهمیت دارد به همان اندازه نیز شفاف سازی در سرویس‌های ارزش افزوده نیز مهم است. در نتیجه به اعتقاد من خود اپراتور باید همزمان با توسعه فنی به فکر زیرساخت‌های قانونی در بخش محتوایی هم باشد که اگر در این بخش عقب بماند، قطعا متضرر خواهد شد، در نتیجه اپراتور باید تلاش کند تا بتواند هر چه سریع تر مجوزهای لازم در این بخش را هم اخذ کند. البته همین عوامل نیز می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را بالا ببرد. در نتیجه، با توجه به مواد موجود در لایسنس قطعا میزان سرمایه‌گذاری شریک خارجی هم تغییر خواهد کرد. یعنی اگر تمام موارد در یک لایسنس دیده نشود، در نتیجه ارزش آن هم طبیعتا تغییر خواهد کرد.
* با توجه به تمام سختی‌هایی که خودتان هم نسبت به آنها اشراف دارید آیا واقعا شرکت در این مزایده با توجه به شرایط فعلی بازار می‌تواند سودآور باشد؟
به این بستگی دارد که شما سودآوری را در چه چیزی ببینید؟ شاید در تعداد مشترک و درآمد دیده شود، اما حضور ما در این مزایده علاوه بر اینکه می‌تواند ارزش افزوده‌ای برای ما در آینده محاسبه شود، می‌تواند صنعت ما را در این بخش را نیز به شدت فعال کند. با توجه به تجربیاتی که در بین اعضای کنسرسیوم وجود دارد می‌تواند میزان اشتغالزایی را افزایش دهد. این فاکتورهاست که بیشتر برای ما ارزش و سود آوری را به ارمغان می‌آورد. برای طرف خارجی هم الزاما درآمد از شبکه سود آوری محسوب نمی‌شود بلکه سرمایه‌گذاری اپراتور خارجی می‌تواند ارزش سهام او در بورس‌های جهانی را افزایش دهد.
* اوضاع سیاسی بین‌المللی و تحریم‌های احتمالی را در پیش روی این پروژه در نظر گرفته‌اید؟
بخشی از این تحریم‌های احتمالی شامل حال طرف خارجی می‌شود. او باید جوانب امر را در نظر داشته باشد، اما تحریم‌های احتمالی هرچند عملا کار ما را با مشکل روبه‌رو خواهد کرد، اما بی‌تاثیر است؛ چراکه اعضای این کنسرسیوم خود از تولید کنندگان مطرح صنایع مخابراتی کشور هستند. تولیدکنندگانی که بعضا در برخی از بخش‌ها نیز موفق به تولید تجهیزاتی شده‌اند که ورودش به کشور به واسطه تحریم‌ها بسیار دشوار است.
* در بخش تامین تجهیزات با توجه به آنکه بیشتر اعضای این کنسرسیوم از تولیدکنندگان تجهیزات مخابراتی هم هستند چه برنامه‌ای در دست اجرا دارید؟
تامین تجهیزات جانبی تمام BTSهای موجود در کشور از سوی اعضای سندیکای مخابرات صورت می‌گیرد. در حال حاضر اپراتورهای فعال در کشور تجهیزات جانبی را از اعضای کنسریوم تهیه کرده‌اند و نصب این تجهیزات نیز باز بر عهده اعضای همین کنسرسیوم بوده است. در نتیجه در بخش تجهیزات ما مشکلی پیش روی خود نمی‌بینیم. کنسرسیوم، متشکل از مجموعه شرکت‌هایی است که مخابرات، شبکه‌های ارتباطاتی و تجهیزات را به خوبی می‌شناسد. راه‌های مقابله با تحریم‌های احتمالی و حتی جایگزینی تجهیزات را به خوبی می‌داند. در حال حاضر اعضای ما مشغول تولید تمام تجهیزات نسل 75/2 تلفن‌همراه در کشور هستند. ما حتی در حال برنامه‌ریزی برای تولید تجهیزات نسل سوم هم هستیم.
تا به حال اپراتورهای ما دید تولیدی نداشتند، اما ما این امکانات را داریم یعنی می‌توانیم تجهیزات و تحقیقات خود را در شبکه به کار گیریم. این فاکتورهاست که می‌تواند برای ما سودآور باشد، نه تنها در کشور بلکه در آینده نیز می‌توانیم زمینه حضور در کشورهای دیگر را هم فراهم کنیم. هدف ما فقط اپراتور سوم نیست، بلکه ما می‌خواهیم به یک مارک تجاری موفق تبدیل شویم تا بتوانیم در کشورهای دیگر هم فناوری خود را گسترش دهیم.
از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، سپاسگزاریم.
منبع : دنیای اقصاد
- ۸۷/۰۵/۲۳
