شاه کلید توسعه ICT
محمود اروج‌زاده - جای خوشحالی نیست، اما ناچاریم «پول الکترونیک» را در صدر پروژه‌های نافرجام عرصه فناوری اطلاعات کشورمان بنشانیم.
پول الکترونیک از دو منظر، گسترش بنیادین و ماندگار در عرصه فناوری اطلاعات یک کشور را موجب می‌شود:
1. با پیدایش پول الکترونیک، و به‌دنبال آن رواج دادوستد برخط، کاربران خواهند توانست ساده‌ترین و در عین حال جدی‌ترین شکل استفاده از شبکه را تجربه کنند، یعنی خرید و تهیه ملزومات ساده و اساسی زندگی روزمره، و رتق‌وفتق مسایل و امور فردی و جمعی از طریق اینترنت؛ و این نکته یعنی اینکه شبکه به مرور تبدیل به بخشی اساسی و گریزناپذیر از زندگی عامه خواهد شد. اساسا اگر بناست که برای فناوری اطلاعات و ارتباطات، نقشی تسهیل‌کننده با هدف آسایش و رفاه شهروندان قایل باشیم، آیا مصداق روشن‌تر و واضح‌تری در این زمینه خواهیم یافت؟ با این دیدگاه، می‌توان مدعی شد هیچ پدیده دیگری تا این حد توان رسوخ فناوری اطلاعات در زندگی تک‌تک شهروندان را ندارد، چرا که استفاده از آن تبدیل به ابزاری حیاتی شده است.
2. پیش‌نیازها و پیامدهایی که در مقیاس یک کشور بر راه‌اندازی پول الکترونیک مترتب است، جنبه دیگری از نقش کارساز این پروژه را در اندازه‌های ملی عیان می‌کنند.
به‌کارگیری حقیقی پول الکترونیک در کشور، مستلزم تغییر شکل اساسی در نظام متعارف مالی- اقتصادی کشور و بسترسازی مناسب برای آن است تا بتوان این پدیده تازه را در جای‌جای مجموعه عظیم گردش مالی به جریان انداخت. طبیعی است که نمی‌توان انتظار تحول ساختاری در این نظام سنتی و دیرپا برای پذیرفتن این پدیده تازه را توقعی ساده و سبک شمرد، و مقاومت‌های انسانی، ساختاری و سیستمی، و مالی را نادیده گرفت، یعنی همان عوامل منفی که به‌طور عمده تلاش‌ها برای جایگزینی این فناوری را خنثی می‌کند، اما در نهایت توفیق این پروژه را به‌طور قطع می‌توان نقطه عطف مهمی در عملیاتی کردن این فناوری، و سوق دادن آن به‌سوی کاربردهای عمومی دانست. با این دیدگاه نیز می‌توان پذیرفت که این فناوری از آزمونی مهم، سربلند خارج شده، و توانایی این فناوری در تغییر شکل دادن به یک نظام بزرگ و کهن مالی- پولی، لاجرم به معنای قوت و ستبری این فناوری در کشور است. بدین ترتیب دیگر نباید آن را یک فناوری حاشیه‌ای و بی‌خاصیت یا تجملی یا... خواند، در واقع در چنین شرایطی، این فناوری به بلوغ خود رسیده و می‌توان جامعه را به معنای دقیق بهره‌مند از این فناوری، و مدیریت جامعه را به‌صورت حقیقی، آگاه به توانایی‌های آن دانست.
با این مقدمات، نباید «پول الکترونیک» را تنها یک جزء ساده از مجموعه فناوری اطلاعات و ارتباطات دانست، زیرا چنین دیدگاهی لاجرم در گسترش اصولی، عمیق، و حقیقی فناوری در جهت پیشرفت جامعه، ناتوان خواهد بود، یا دست‌کم به توسعه نامتوازن و ناقص آن منجر خواهد گردید.
دیدگاهی در مسیر «فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه» شاهد پیروزی را خواهد دید که «پول الکترونیک» را بسان حلقه‌ای اساسی در سیر گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، و بلکه در مقام شاه‌کلید توسعه آن بداند.
منبع : بزرگراه فناوری
- ۸۵/۰۳/۲۱