شرکت پست حمایت می‌خواهد نه جلب توجه
نادر نینوایی - چند صباحی است که شرکت پست با مطرح کردن خبر همکاری با شرکت‌هایی مثل ebay، Amazon و مسترکارت خبر ساز می‌شود اما پس از چندی با تکذیب خبر همکاری از طرف این شرکت‌های بین‌المللی مواجه می‌شویم.
شاید برخی علت مطرح شدن این دست خبرها را تمایل شرکت پست به مطرح شدن در صدر اخبار رسانه‌ها بدانند. برخی نیز اینطور گمانه‌زنی می‌کنند که پست قصد دارد با این سبک اقدامات تحرک و پویایی لازم را در این شرکت ایجاد کند و نام آن را بر سر زبان‌ها بیندازد.
با فعال شدن گسترده پیک‌های موتوری حداقل در سطح شهر تهران از یک سو و با گسترش فکس، ایمیل و سایر خدمات الکترونیکی از سوی دیگر، پست در این سال‌ها دوران افول و رکود را پشت سر می‌گذارد و دیگر اهمیت دهه‌های قبل را در بین مردم ندارد.
البته این مشکل تنها متوجه شرکت پست ایران نیست و در دنیا با توجه به تحولات پیش آمده، اقدامات زیادی برای احیای ماموریت‌های این قبیل شرکت‌ها شده و می‌شود.
حال باید دید پس از مطرح شدن ادعای همکاری با غول‌هایی مثل ebay، Amazon و مستر کارت که هر یک به نحوی رد شدند و بعد از رد واگذاری اعطای نماد الکترونیکی که توسط مدیرعامل پست مطرح شده بود و باز هم رد د، آیا باز هم پست به ادامه انتشار اخبار جنجالی ادامه می‌دهد یا راه مناسب‌تری را برای برگرداندن آوازه این شرکت دولتی که به نحوی از از زمان امیر کبیر تا به امروز در حال فعالیت است بر می‌گزیند.
این در حالیست که شرکت دولتی پست نقشی کلیدی در تحقق تجارت الکترونیکی ایفا می‌کند. امروزه بخشی قابل ملاحظه‌ای از خریدهای مردم به سمت فروشگاه‌های اینترنتی در حال چرخش است و نقش پست با توجه به دولتی و مورد اعتماد بودن نزد مردم، بسیار مهم و پر اهمیت است.
از سوی دیگر شرکت پست سال‌ها بود که زیان‌ده محسوب می‌شد، اما از سال گذشته آنطور که محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده، برای نخستین بار این شرکت سودده شد.
فروردین ماه سال گذشته بوده که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: پس از ۱۰ سال زیاندهی، سال ۱۳۹۳ نخستین سالی بود که شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به سوددهی رسید.
واعظی با بیان اینکه خدمات و سرویس‌های پستی افزایش می‌یابد، گفته بود: با اجرای طرح‌های جدید در سرویس‌دهی جدید پستی که سوددهی برای شرکت پست دارد، بخش مهمی از سود این شرکت به افزایش حقوق کارکنان پست تعلق می‌گیرد.
سال گذشته همچنین معاون فنی پست کشور نیز با اشاره به حرکت پست همگام با رشد فناوری اطلاعات در دنیا گفت: در دولت تدبیر و امید رشد پست در کشور با سرعت و شتاب بیشتری ادامه می‌یابد و از زیاندهی مستمر چندین ساله خارج شده‌ایم.
به این ترتیب به نظر می‌رسد مشکل قدیمی پست در زیاندهی به پایان رسیده و این شرکت دولتی مشکلی از این بابت ندارد، اما ماجرای خبرهایی که بلاتکلیف مانده یا تکذیب می‌شوند، چیست؟
تکذیب همکاری پست با ebay
یکی از شرکت‌های بین‌المللی و نام و نشان داری که شرکت پست در این مدت ادعای همکاری با آن را مطرح کرده است شرکت ebay است. سال گذشته و در همین ایام بود که حسین مهری، مدیرعامل پست ایران به مناسبت روز جهانی پست در بین اصحاب رسانه گفت: شرکت پست از این پس با شرکت‌های ebay و Amazon همکاری خواهد داشت.
بر این اساس انتظار می‌رفت که امکان خرید از فروشگاه‌های آنلاین بین‌المللی برای ایرانیان فراهم شود.
جالب آنکه ادعای همکاری با این شرکت‌های نامدار و بین‌المللی در حالی مطرح می‌شد که از سالیان قبل هم تعدادی شرکت‌های خصوصی با انجام نقش واسطه‌ای پول را از طریق حساب‌های بین‌المللی که در اختیار داشتند برای سایت‌هایی مثل آمازون می‌فرستادند و اجناس مورد نظر مشتریان ایرانی را خریداری کرده و بعد از دریافت وجه ریالی معادل آن، در اختیار آنها می‌گذاشتند.
درواقع این ادعا مساله جدیدی در کشور محسوب نمی‌شد، از طرف دیگر هنوز یک روز از اعلام خبر همکاری پست و eBay نگذشته بود که این همکاری توسط eBay تکذیب شد. مسوولان این شرکت در پیامی گفتند: «هر چند تحریم‌ها ممکن است از برخی کشورها برداشته شود اما ریسک آنقدر هست که اجازه ندهیم خرید از eBay صورت گیرد.»
تکذیب همکاری پست با مستر کارت
اواخر مرداد ماه امسال وزیر ارتباطات خبر از عملیاتی شدن کارت‌های اعتباری بین‌المللی مسترکارت در ایران داد و گفت این کارت‌ها همزمان با هفته دولت در شعب مالی شرکت پست توزیع می‌شود.
به گفته محمود واعظی "همزمان با برداشته شدن تحریم‌ها و در پی توسعه تجارت بین‌المللی ایران فضا برای سازمان‌هایی از جمله پست، مخابرات، فناوری اطلاعات و شرکت زیرساخت که برای همکاری‌های بین‌المللی فراهم شده است و هم اکنون موفق شده‌ایم نیازمندی‌های مردم را با عملیاتی کردن کارت اعتباری بین‌المللی برطرف کنیم."
اما هنوز 24 ساعت از این اظهار نظر نگذشته بود که سخنگوی «مستر کارت» در سخنانی هرگونه فعالیت در ایران تا زمانی که تحریم‌های آمریکا پابرجا هستند را رد کرد.
"سیث آیزن" سخنگوی مستر کارت همچنین در این زمینه تاکید کرد که این شرکت هیچ فعالیتی در ایران نداشته و ندارد.
وی در ادامه در مورد احتمال فعالیت‌های آینده این شرکت در ایران نیز متذکر شد: «تا زمانی‌که تحریم‌های آمریکا بر ایران پا برجا هستند، مستر کارت فعالیتی در ایران نخواهد داشت.»
اگرچه همان زمان انبوهی از پرسش‌ها در رسانه‌ها مطرح شد که با وجود بانک مرکزی و چندین و چند بانک کشور، چه قرابتی میان ماموریت‌های پست در همکاری با مسترکارت وجود دارد. موضوعی که البته بی‌پاسخ ماند.
این ماجرا گذشت تا آنکه مدیر عامل شرکت پست به تازگی در پاسخ به سئوالی درباره سرنوشت طرح مسترکارت ایرانیان پاسخ متناقضی ارایه کرد و گفت: "عرضه این کارت‌ها به شکل محدود صورت می‌گیرد اما در عرضه گسترده آنها به دلیل برخی مشکلات جزئی هنوز وارد نشده‌ایم که این مشکلات در حال حل شدن است. همچنین به دلیل موضوع تحریم‌ها صلاح بر آن است که فعلا توضیحات بیشتری دراین خصوص مطرح نشود اما در نهایت زیرساخت‌های اجرای طرح در حال آماده‌سازی است."
با توجه به اعلام این طرح آن هم توسط وزیر ارتباطات و در جمع خبرنگاران این سوال پیش می‌آید که اگر صلاح نبوده توضیحاتی در این باره ارایه شود پس چرا از ابتدا این موضوع مطرح شد و منظور از زیرساخت‌های اجرای طرح در حال آماده‌سازی است، چیست؟
*توقف فعالیت TNT از اعلان تا تکذیب
چندی پیش مدیرعامل شرکت پست با اشاره به حضور پست‌های بین‌المللی در ایران گفت: پست DHL و آرامکس در ایران فعال هستند، اما فعالیت پست TNT بعد از فروش سهام به پست آمریکایی فدکس از ۸ ماه پیش متوقف شده است.
این موضوع هم اما بی‌پاسخ نماند و بلافاصله نماینده این شرکت در ایران به خبرگزاری فارس گفت: فعالیت این شرکت پستی همچنان ادامه دارد و حتی دامنه فعالیت آن نیز گسترده‌تر شده است!
وی گفت: این مجموعه نه تنها شعب و باجه‌هایش تعطیل نشده، بلکه بر تعداد آنها افزوده شده و در پی قراردادهای جدید بین‌المللی، خدمات این پست ایرانی در جهان سریع تر و ارزان تر شده و با وجود گذشت مدتی از انتشار این خبر، شعب این شرکت پستی در تمامی کشور فعال است.
پاسخ پست به این تکذیب هم اما سکوت بود.
تکذیب خبر واگذاری نماد الکترونیکی به پست
اما همین چند هفته پیش مدیر عامل شرکت پست که ظاهرا برای نشست‌های خبری روز جهانی پست موضوع جدیدی برای مطرح کردن دارد، به طرح یک ادعای جدید و بزرگ پرداخت که باز هم با یک تکذیب جدید و بلافاصله مواجه شد. حسین مهری در بخشی از نشست خبری خود، گریزی کوتاه و مختصر به موضوع تغییر متولی صدور نماد الکترونیکی زد و گفت: «تا پیش از تاریخ 23 مرداد سال جاری اعطای این نماد با وزارت صنعت بود که خود ما هم شرکت‌ها را ملزم به دریافت آن از وزارتخانه مذکور می‌کردیم اما براساس بند 11 ماده 5 اساسنامه جدید شرکت، متولی این مقوله شرکت پست شد و دیگر نیازی به اخذ نماد از وزارت صنعت نیست.»
طرح این موضوع کافی بود که یکی از مسوولان مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وارد عمل شده و با تکذیب موضوع بگوید: "طبق مصوبه شورای امنیت کشور در تاریخ 12/4/91 مسوولیت اعطای نماد اعتماد به کسب و کارهای اینترنتی به مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تفویض شده است و از آن تاریخ تاکنون تنها مرجع صدور نماد اعتماد الکترونیکی به کسب و کارهای اینترنتی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی بوده است."
وی ادامه داد: همچنین در راستای اجرای ماده 57 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و طبق مصوبه جلسه هشتم هیأت مقررات زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار، مجوز نماد اعتماد الکترونیکی به عنوان تنها مجوز مورد نیاز برای کسب و کارهای اینترنتی در نظر گرفته شده است.
این مقام مسوول در آخر آب پاکی را روی دست مدیر عامل پست ریخت و به او یادآوری کرد که موضوع اساسنامه شرکت ملی پست مصوب 3/3/95، «انجام امور ملی و حاکمیتی خدمات پستی» است و چنانکه بدیهی است این وظیفه مرتبط با اعطای نماد اعتماد الکترونیکی نیست.
پاسخ پست به این تکذیب هم اما سکوت بود.
لزوم تمرکز پست روی ماموریت‌های ملی
تحلیل چرایی طرح مسایل خارج از حوزه کاری پست و طرح مسایلی که به فاصله کوتاهی تکذیب می‌شوند چندان ساده و روشن نیست.
آنچه مسلم است شرکت پست به عنوان نهادی مهم می‌بایست مورد حمایت‌های ملی و رسانه‌ای باشد، اما به نظر می‌رسد این شرکت به جای طرح مسایل و مشکلات اصلی خود در جامعه و تمرکز روی حل آنها بیشتر به جلب توجه رسانه‌ای معطوف شده که البته بلافاصله نیز با واکنش و تکذیب مواجه می‌شود.
شرکت پست در حال حاضر طرح‌های مهمی در دستور کار دارد که برخی از آنها نیازمند مشارکت فرادستگاهی و ملی است و عدم توفیق در آنها نه به زیان این شرکت که به زیان کشور تمام می‌شود.
از این رو بار دیگر تاکید می‌شود، به جاست مسوولان شرکت پست توجه عموم رسانه‌ها، دستگاه‌های دولتی و مردم را روی چالش‌ها و مسایل پیرامون اجرای طرح‌های زیربنایی همچون GNAF متمرکز کند و از ایجاد حواشی کاملا غیرضروری و غیر مرتبط با اهداف این شرکت که فاقد هر گونه خروجی مثمرثمر برای ایشان است، خودداری کنند.
هفته نامه عصر ارتباط در آینده به بررسی طرح‌ها و پروژه‌های کلیدی و مهم شرکت پست و سرنوشت آنها می‌پردازد.