فرصت‌ها و تهدیدهای پس از توافق حوزه ICT
علی شمیرانی - رفع تحریم‌های ایران اگرچه تا 6 ماه آینده عملیاتی نمی‌شود، اما این موضوع به قدری برای کشور تعیین‌کننده است که از هم‌اکنون حتی همسایگان، رقبا و دشمنان منطقه‌ای ایران را نیز وادار به اتخاذ رویکردها و تصمیمات جدیدی کرده است.
اثبات این موضوع که برخی کشورهای منطقه از قبل تحریم‌های ایران، سال‌های پر رونقی داشته و به رشد خوب اقتصادی رسیده‌اند، کار چندان سختی نیست. در یک نمونه بسیار کوچک، امارات متحده عربی گردش مالی بالایی تنها در حوزه ICT دارد که هیچ تناسبی با سایز و جمعیت این کشور کوچک ندارد. خوب یا بد امارات سال‌ها دروازه ورود محصولات و خدمات فناورانه به کشورمان بوده و از این واسطه‌گری سود آسان و سرشاری برده است.
از این رو تغییر شرایط کشور در عرصه بین‌الملل می‌تواند تاثیرات بنیادی و طولانی مدت بر اقتصاد و حتی امنیت کشورهای مختلفی داشته باشد که در سایه تحریم‌های ایران روزهای خوبی را پشت سر گذاشته‌اند.
در این میان اگر همه چیز طبق توافقات به عمل آمده میان ایران و طرف‌های مقابل پیش رفته و این توافق رنگ عملی و اجرایی بگیرد، فرصت زیادی برای چرخش بازار از خارج به داخل وجود ندارد. برای مثال اگر وضعیت قانونی و تسهیلاتی در داخل به نحوی نباشد که انگیزه لازم برای معماری شرایط جدید را فراهم کند، لاجرم در بر همان پاشنه خواهد چرخید که در چند دهه گذشته چرخیده است.
لذا تک‌تک اجزای حاکمیتی، دولتی و خصوصی فعال در عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور در نگاهی ولو اغراق‌آمیز باید روزی را تصور کنند که مرزهای کشور روی تمام شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران و ارایه‌کنندگان انواع کالا و خدمات ICT باز شده و آنگاه ضعف‌ها و قوت‌های لازم برای ماندن در عرصه رقابت را برآورد کنند.
دولتی‌ها نیز باید شرایطی را مد نظر قرار دهند که به موجب آن شاید بخش‌های زیادی از فعالان خصوصی، توان ماندن در بازار جدید را از دست بدهند. در عین حال نباید شرایطی اتخاذ شود که هیچ کس جرات حضور در بازار ایران را نیز نیابد.
طراحی چنین وضعیتی نیز مستلزم همکاری شبانه‌روزی و تنگاتنگ میان دولت و بخش خصوصی است که همزمان هم امکان جذب فرصت‌های جدید فراهم شده و انگیزه حضور متقاضیان از میان نرود و هم شاهد ریزش و شکست سرمایه‌گذاری‌ها و شرکت‌های داخلی نباشیم.
در نهایت این که تنظیم بازار ICT ایران پس از اجرای توافقات نیاز به کارهای کارشناسی و مقررات گذاری‌های عاجل و گسترده‌ای دارد تا نه شاهد بی‌تفاوتی شرایط کشور پس از رفع تحریم‌ها باشیم و نه به یک بازار مصرف بزرگ وابسته و بدون پشتوانه‌های ملی تبدیل شویم.
(منبع:عصرارتباط)
- ۹۴/۰۵/۰۵