فشار پیامک‌های انبوه بعد از مردم به وزیر ارتباطات هم رسید
پریسا خسروداد - معمولا هنگامی‌که به مرور سرخط مهم ترین رویدادهای ICT ایرانی در هفته ای که گذشت، می‌پردازیم با اخبار بسیاری مواجه می‌شویم که خاستگاه انتشار آنها دولت، اپراتورها، نهادهای قانوگذار، مراجع نظارتی و غیره هستند. اما وقایع ICT ایرانی در هفته گذشته به گونه ای رقم خورد که بازیگران جدیدی به ایفای نقش در این حوزه پرداختند که گرچه همواره حضور داشتند، اما کمتر خبر ساز می‌شدند.
هفته گذشته فشار ناشی از اعتراض کاربران موبایل کشور در خصوص ارسال گسترده پیامک‌های ارزش افزوده و ناتوانی مردم در توقف این خدمات پولی، سراجام به وزیر ارتباطات هم وارد شد. کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هفته گذشته میزبان وزیر ارتباطات در این خصوص بود که در نهایت نیز ظاهرا ماجرا تمام نشد. اما هفته گذشته موضوع هک یک فروشگاه اندرویدی ایرانی، یک شرکت پخش آنلاین ویدئو از نوع خارجی‌اش، صدا و سیما و سازمان تبلیغات اسلامی از جمله واحدهایی بودند که خبرساز شدند.
پیامدهای هک شدن یک فروشگاه وطنی
ICT ایرانی در هفته گذشته شاهد یک رویداد قابل تامل در حوزه امنیت بود. در همین راستا، خبر رسید که یک فروشگاه اندرویدی معروف که با تقلید از نمونه‌های فیلتر و مشهور خارجی نظیرApp store و Play store در حوزه فروش اپلیکیش‌های داخلی به فعالیت می‌پرداخته، هک شده است. این فروشگاه اینترنتی دارای دو نوع حساب است که بخشی از آن متعلق به کاربران و دیگری به توسعه دهندگان یا همان برنامه نویسان تعلق دارد.
بر این اساس ظاهرا هکرها توانسته بودند از طریق فایلی در یکی از اپلیکیشن‌های این فروشگاه اینترنتی، امکان افزایش اعتبار کاربران را ایجاد کنند و به حساب کاربری برخی از توسعه دهندگان نیز دسترسی پیدا کنند. اما در حالی که اطلاعات حساب کاربران این فروشگاه در کانال‌های مختلف تلگرام به فروش می‌رسد، گردانندگان آن به نوعی بروز ناامنی و تعرض به حساب‌های کاربران این بازار را انکار می‌کنند و با مختصر خواندن‌اش سعی در بی اهمیت جلوه دادن جریان دارند. به طوری که بر اثر پیگیری مکرر رسانه‌ای سرانجام یکی از آنها اعلام کرد، این حساب کاربری فروشگاه آنها نیست که هک شده است. بلکه اکانت کاربران یک شبکه اجتماعی ایرانی است که باعث شده اطلاعات بخشی از کاربران این شبکه اجتماعی که حساب کاربری مشابهی برای خود در این بازار اندرویدی ایجاد کرده بودند نیز فاش و منتشر شود.
به هر ترتیب، موضوع بدیهی این است که یک عرضه‌کننده اپلیکیشن‌های اندرویدی ایران بالاخره هک شد و با این هشدار که اندروید نیازمند ضوابط امنیتی قوی‌تری است، اعلام کرد که دنیا نیز با این اتفاق به پایان نمی‌رسد! چون غولی همچون گوگل نیز مرتبا از کشف بدافزارها و حفره‌های امنیتی در اپلیکشن‌های خود خبر می‌دهد! بنابراین این حمله برای یک بازار محلی نیز قابل پیش‌بینی بود. اما نکته قابل تامل این است که گردانندگان جوان این گونه کسب و کارها می‌بایست به یاد داشته باشند همان طور که ارایه خدمات به صورت حرفه‌ای را به عنوان یک اصل در طرح تجاری خود می‌گنجانند، حفظ اخلاق حرفه‌ای را نیز مد نظر قرار دهند و در مواردی که حساب ریالی یا صرفا عملیاتی کاربران‌شان به خطر می‌افتد، بدون در نظر گرفتن تبعات آن و بر حسب وظیفه، نسبت به آگاه سازی مشتریان و تدابیر جبرانی اقدام کنند.
درسی که نتفیلیکس آموخت
پس از استقبال گسترده کاربران ایرانی از برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های خارجی، دنیا رویکرد جدیدی نسبت به ایران پیدا کرد و این قضیه باعث شد تا بسیاری از شرکت‌های مطرح در این زمینه به فکر چگونگی حضور در بازارهای وطنی بیافتند. تا کنون شرکت‌های خارجی متعددی با موضوعات مختلف فعالیت از پست گرفته تا سخت افزار، اپلیکیشن، نرم افزار، فروشگاه و غیره نسبت به حضور در بازار ایران ابراز علاقه کرده‌اند اما از موجودیت هیچ کدام به طور رسمی در ایران خبری نشده است. تا این که هفته گذشته شرکت چند ملیتی نتفیلیکس صراحتا اعلام کرد که چندی است مبادرت به خرید محتوای ویدیویی فارسی کرده است و از این پس به 130 کشور جهان از جمله ایران خدمات چند رسانه ای به صورت آنلاین ارایه می‌دهد. کاربران این سایت، با پرداخت مبلغی در ماه می‌توانند با هر دستگاهی که به اینترنت متصل می‌شود به مشاهده فیلم و سریال بنشینند.
بر اساس این گزارش، خبر ورود نتفلیکس به عنوان یک ارایه دهنده مقتدر به بازار محتوای ایرانی در حالی منتشر شد که تولیدکنندگان محتوا در داخل کشور ضمن ایجاد احساس ناامنی در بازار دریافتند دیر یا زود مرزهای ساختگی در فضای مجازی فروخواهد ریخت و در این میان فیلترینگ و مجوزهای رنگارنگ دولتی نیز نمی‌تواند کاری را از پیش ببرد. بلکه وجود رقابت و ارایه محتوای جذاب و متناسب با سلیقه کاربران است که می‌تواند کاربر ایرانی را به پول دادن جهت دیدن یک فیلم به صورت آنلاین وادار سازد. گرچه مانند همیشه، فقدان اجرایی‌سازی قانون کپی‌رایت، بیش از هر زمان دیگری تجاری‌سازی محتوا در ایران را با چالش مواجه می‌سازد. گفتنی است نتفلیکس که بیش از۷۰ میلیون کاربر در سراسر جهان دارد، دارای بیش از ۱۰۰ هزار عنوان فیلم و سریال است که مشاهده آنها رایگان نیست و مستلزم پرداخت هزینه است و هم اکنون نیز در ایران فیلتر است.
نقض کپی رایت از نوع صدا و سیما
بسیاری از بینندگان رسانه ملی، هنگام مشاهده برخی از گزارش‌ها و اخبار خارجی از شبکه‌های مختلف این رسانه، متوجه شطرنجی شدن قسمت کوچکی از تصویر شده اند که احیانا محل درج لوگوی منبع اصلی یا خبرگزاری منتشرکننده آن تصاویر بوده است. حال از این قضیه که بگذریم، نقض قانون کپی‌رایت توسط سازمان صدا و سیما که خود به نوعی عهده دار وظیفه حمایت از حقوق پدیدآورندگان آثار فرهنگی است، باعث موضع‌گیری‌هایی در خارج از ایران شد. هفته گذشته، صدا و سیما توسط منابع خبری خارجی به این موضوع متهم شد که به جای خرید یا اجاره فیلم‌های خارجی از کمپانی دارنده حقوق اثر، فیلم‌های جدید و گران قیمت بسیاری را از طریق پایگاه‌های اینترنتی غیر مجاز دانلود کرده و پس از اعمال سیاست‌های لازم و دوبله به نمایش گذاشته است. گرچه احتمال داده می‌شود، با استناد به بسیاری از مصادیق مشابه، صدا و سیما پاسخگو نباشد، اما گمان می‌رود پاسخ این سازمان التزام به حفظ حقوق پدیدآورندگان داخلی و عدم پذیرش مسولیت در قبال آثار خارجی باشد. اما در صورت وجود چنین رویکردی، ارایه یک پیشنهاد سازنده به این سازمان کاملا ضروری است و این است که حداقل در هنگام ویرایش آثار، نشانی سایت دانلود غیرقانونی فیلم را نیز نظیر بسیاری از بخش‌های دیگر، حذف و یا دارای پیش زمینه محو کند!
مجلس و پیامک‌های ارزش افزوده پولی
اما همانطور که ذکر کردیم هفته گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همراه با سه تن از معاونان خود یعنی معاون پارلمانی، روسای سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و شرکت ارتباطات زیرساخت و نیز مدیران عامل ۳ اپراتور تلفن همراه راهی کمیسیون فرهنگی مجلس شد تا پاسخگوی پرسش نمایندگان در خصوص وضعیت نابه‌سامان پیامک‌های تبلیغاتی باشد.
اگرچه معاون پارلمانی وزیر ارتباطات گفت، اکثر نمایندگان حاضر در کمیسیون توضیحات وزیر را قانع‌کننده دانستند اما یک نماینده پرسشگر، نظر دیگری داشت و البته گفت پرسش از وزیر ارتباطات را به صحن علنی مجلس خواهد کشاند.
پژمانفر نماینده مشهد با بیان این که بنده پیگیر سوالاتم در صحن علنی مجلس می‌شوم گفت: هزینه‌های بالایی که اکنون از قِبل پیامک‌های تبلیغاتی عاید دولت و اپراتورها می‌شود اصلا قابل دفاع نیست و قطعا اگر این وزارتخانه روند خود را در حوزه ساماندهی این پیامک‌ها اصلاح نکند، جداول هزینه‌هایی که براساس مستندات از جیب مردم رفته را منتشر می‌کنیم.
معاون پارلمانی وزیر نیز گفته: براساس دستور وزیر ارتباطات به اپراتورهای تلفن همراه، این اپراتورها موظف شده‌اند سامانه‌ای ایجاد کنند که امکان مدیریت پیامک‌های تبلیغاتی برای مشترکان وجود داشته باشد.
همسریابی اینترنتی و آمار پایین ازدواج
خرداد ماه سال جاری، موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان اقدام به راه اندازی طرحی با عنوان همسان گزینی نمود که در واقع همان همسریابی اینترنتی بود. در این طرح، متقاضیان ازدواج به درج اطلاعات خود در سایتی به نشانی http://hamsan.tebyan.net/ می‌نمودند و مابقی کار را به واسطه‌ها واگذار می‌کردند تا پس از انجام تحقیقات و بررسی‌های لازم، طالبان تشکیل خانواده را به وصال یکدیگر برسانند. همسریابی اینترنتی که در بسیاری از کشورهای جهان رواج دارد، یکی از راه‌های پیداکردن زوج در گروه‌های سنی مختلف به مدد ابزار وابسته به فناوری اطلاعات است، اما هم چنان با اما و اگرهای بسیاری مواجه است. این طرح در ایران نیز با حاشیه‌های بیشماری همراه بود، اما چون رنگ و بوی دولتی داشت و حامی‌آن یکی از زیرمجموعه‌های سازمان تبلیغات اسلامی‌بود توانست با جذب بیشترین اعتماد و کمترین موضع گیری فعالیت خود را آغاز کند.
حال انتشار گزارش عملکرد این سامانه نشان می‌دهد که گویا آمار متقاضیان ازدواج در ایران چندان هم کم نیست، اما تعداد آشنایی‌هایی که از این طریق به ازدواج ختم می‌شود چندان هم چشمگیر نیست. به گفته حجت الاسلام آقامیری مدیرعامل موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، تا کنون 20 هزار متقاضی ازدواج در این سایت ثبت نام کرده اند که دو سوم آنها را دختران دهه 60 تشکیل می‌دهند. اما از این تعداد تنها 190 مورد به ازدواج ختم شده است. از نکات جالب در مورد فعالیت سایت همسریابی وطنی این است که فرزندان همکار در اولویت ازدواج قرار دارند و سر واسطه‌های ازدواج به حدی شلوغ است که ناگزیر به درخواست پرسنل مجرب شده اند.(منبع:عصرارتباط)