آسیب‌های رشد قارچ‌گونه کانالهای همسریابی
مریم رضایی- دنیا همواره در حال تغییر و رشد بوده و یکی از مهمترین مسائلی که این روزها مطرح می‌شود، این است که لازم است با پیشرفت‌های دنیا همسو و همگام شویم؛ درحالی‌که متأسفانه فرهنگ استفاده از ابزارهای جدید ایجاد نشده است. ما ممکن است بتوانیم به‌سادگی با تلفن همراه‌مان کار کنیم و استفاده از آن را به‌سرعت یاد بگیریم، اما همچنان با فرهنگ استفاده درست و بهینه از آن دور هستیم.
در سال‌های اخیر نیز به‌خصوص با شیوع بیماری کرونا، استفاده از اینترنت برایمان بسیار حیاتی شده و تمام امورات زندگی‌مان با کمک اینترنت انجام می‌شود. ثبت‌نام، خرید و... از‌جمله اقداماتی است که بدون داشتن نت امکان‌پذیر نیست. در‌عین‌حال گسترش استفاده از نت و به دنبال آن فضای مجازی، در رونق کار گروه‌های تلگرامی نیز بی‌تأثیر نبوده است. جوانان زیادی در این گروه‌ها حضور داشته و به آنها اعتماد دارند. حال می‌خواهیم بدانیم که این فضاها تا چه میزان کاربردی و قابل استفاده بوده و آیا ضرورت دارد که فرهنگ استفاده از این فضاها به جوانان آموزش داده شود یا خیر؟
مطابق با تحقیقات شخصی انجام‌شده، نه‌تنها کانالها بلکه سایتهای زیادی در حوزه همسریابی راه‌اندازی شده است که قشرهای مختلفی از جوانان و حتی افراد میانسال از طریق این فضاها با یکدیگر آشنا می‌شوند. سؤال این است که این قبیل کانالها در فضای مجازی چه کاربردی دارند، آیا مخرب و آسیب‌زا هستند یا مفید و کاربردی؟ دوباره باید یادآوری شود که اگرچه استفاده از این فضاها در کشور ما بسیار رو به افزایش بوده، اما آیا استفاده از فرهنگی از آنها آموزش داده شده است؟ واقعیت این است که تصور می‌شود استفاده و استقبال از این قبیل فضاها، آسیب و صدماتی ایجاد نمی‌کند. این در حالی است که آسیب‌ها و خطرات روحی، روانی این سایتها بسیار شدید است.
اگر بخواهیم به مسائل حاشیه‌ای استفاده از فضاهای مجازی در انتخاب همسر توجه کنیم، باید بدانیم که این سایتها خود واقعی افراد را پنهان می‌کند و افراد بسیار سخت و دیرتر خود حقیقی‌شان را نشان می‌دهند. حتی ممکن است ویژگی‌های واقعی افراد هرگز شناسایی نشده و طرف مقابل را بسیار دیر به هدف مد‌نظر برای شناخت برساند. بسیاری از اعضای کانالهای همسریابی در این زمینه تأیید و تأکید کردند که بسیار دیرتر از فضای حقیقی، در فضای مجازی به شناخت طرف مقابل‌شان رسیده‌اند. پس وقتی فردی می‌تواند بدون نشان‌دادن هویت واقعی خودش و شاخ و برگ دادن به اصل خودش، به اهداف مدنظرش برسد، از این فضاها برای دوست‌یابی و همسریابی نمادین بهره‌مند می‌شود و بسیاری از کاربران ناآگاه هم با واردشدن به این کانالها، طعمه خوبی برای دیگران می‌شوند.
همه ما تمایل داریم تا بهترین و زیباترین ویژگی خودمان را به رخ دیگران کشیده و برای مورد قبول واقع‌شدن نزد دیگران، خودمان را برجسته کنیم. تا این بخش از گفتار، ممکن است آسیب و خطر آن‌چنانی در کمین نباشد؛ اما باید توجه کرد که وقتی افراد یا کاربرانی تمام آنچه را که نیست، در گروه‌های همسریابی نشان می‌دهند تا مورد قبول گروهی از افراد باشند، بدون ارائه کمترین بیوگرافی و معرفی از ماهیت و هویت خودشان، با ساخت اکانت‌های غیر‌واقعی و ساختگی، عضو کانالهای این‌چنینی شده و ویترینی کاذب از خودشان به نمایش می‌گذارند. باید قبول کرد فرد یا افرادی که از قابلیت‌های فردی، اجتماعی و روانی برخوردارند، نیازی به دیده‌شدن و معرفی خودشان به دیگران یا تأیید‌گرفتن از دیگران ندارند. فردی که از خود واقعی و قابل قبولی برخوردار است، عزت نفس و اعتماد‌به‌نفس خوبی دارد و حتی ضرورتی برای عضویت در این کانالها نمی‌بیند. چنین فردی در دنیای واقعی و حقیقی با دیگران ارتباط برقرار کرده و با شناخت از خود، اهداف و برنامه‌هایش، در ورای این کانالها برای یافتن همسر مخفی نخواهد شد. یکی از ضعف‌های عمده‌ای که در کانالهای همسریابی و در میان کاربران به چشم می‌خورد، این است که اعضای آن از عزت نفس و حتی اعتماد‌به‌نفس بسیار پایینی برخوردار هستند. این افراد اگرچه برای معرفی خودشان بزرگ‌نمایی می‌کنند، اما از نظر خودشان به اندازه کافی مورد قبول نیستند و با استناد به چندین رابطه ناموفق و شکست‌خورده، خود را دوست‌داشتنی و مورد قبول قلمداد نمی‌کنند. کانالهای همسریابی در فضای مجازی به این افراد کمک می‌کنند تا بدون آنکه تلاشی برای رشد فردی و اجتماعی داشته باشند، تنها از طریق چت در این کانالها به صورت مخفی و چراغ‌خاموش حرکت کنند و با دیگران به صورت موقت ارتباط برقرار کنند؛ ارتباطاتی که دیر یا زود به شکست می‌رسند.
کمی دقت لازم است؛ با راه‌اندازی و بهره‌برداری از بسیاری سایتهای معتبر، استانداردهایی برای ورود و خروج کاربران مشخص شده و عملکرد آنها مورد سنجش قرار می‌گیرد. ضوابط و چارچوب‌هایی دارند و خارج از قوانین نمی‌توانند مانور دهند. این در حالی است که کانالهای تلگرامی موجود که مثل قارچ رشد می‌کنند، از چنین قابلیت‌هایی برخوردار نبوده و عملکردشان مورد بررسی، نظارت و نقادی قرار نمی‌گیرد.
جوانان عضو این گروه‌های متعدد برای دوست‌یابی و همسریابی می‌شوند و توقع دارند که نتیجه مطلوب و خوشایندی بگیرند و همسر دلخواه‌شان را پیدا کنند. وقتی ماهیت این کانالها از ساختار استانداردی برخوردار نیست یا هویت مؤسسان و گردانندگان آنها نامشخص است، چطور می‌توان چنین انتظاری از کارکرد این کانالها داشت؟
انسان‌های رشد‌یافته می‌دانند که از رابطه با دیگران چه توقع و انتظاراتی دارند، به خودشناسی رسیده‌اند و می‌دانند که برای پیداکردن فرد مناسب باید از چه راهکاری بهره‌مند شوند. با مثال واضح‌تر باید بگوییم که شما لباس رسمی و شیک برای یک میهمانی را از دست‌فروش نمی‌توانید تهیه کنید. پس فرد مناسب برای ازدواج هم در سایتها و گروه‌های متفرقه و بی‌نام‌و‌نشان پیدا نخواهد شد.
خلاصه و مفید اینکه بررسی کنید تا بدانید دلیل گرایش به کانالهای موجود برای همسریابی در چه مسائل یا ضعف‌هایی نهفته است و همان علت، مهمترین و ضروری‌ترین مسئله‌ای است که باید از سوی روانشناس و مشاور متخصص بررسی و آسیب‌شناسی شود.(منبع:شرق)