معضل دستگاههای تقویت‌کننده برای شبکه موبایل
یک مقام مسئول در رگولاتوری یکی از معضلات جدی در حوزه طیف فرکانس را مربوط به استفاده غیرمجاز از دستگاههای تقویت کننده و تکرارکننده آنتن موبایل (ریپیتر) عنوان کرد که در صدر شکایات قرار دارد.
عظیم فرد، مدیرکل دفتر نظارت بر طیف فرکانسی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به کاربردهای تجهیزات تکرارکننده و تقویت کننده آنتن‌های موبایل و سازوکار رگولاتوری برای برخورد با استفاده‌های غیرمجاز گفت: یکی از راهکارهایی که اپراتورها برای مناطقی که پوشش شبکه‌های تلفنی ضعیف است به کار می‌بندند، قوی‌تر کردن سیگنال با استفاده از تقویت کننده‌ها است. برای مثال در طبقات پایین یا خیلی بالای برخی ساختمان‌ها ممکن است سیگنال ضعیف باشد و اپراتور می‌تواند با استفاده از تقویت کننده‌هایی، این سیگنال را تقویت کند.
وی با بیان اینکه به این دستگاه‌ها اصطلاحاً تکرار کننده (ریپیتر) می‌گویند، ادامه داد: ما به اپراتورها اجازه استفاده از باند فرکانسی محدود می‌دهیم و این فرکانس ده‌ها بار در شبکه مورد استفاده مجدد قرار می‌گیرد. اما این استفاده مجدد با استفاده قبلی فاصله دارد و به بیان دیگر بین سیگنال‌ها تداخلی ایجاد نمی‌شود. اما افرادی که از این دستگاه‌ها به صورت غیرمجاز در داخل ساختمان و اماکن مختلف استفاده می‌کنند، ناخواسته باعث ایجاد تداخل در شبکه موبایل می‌شوند.
فرد با اشاره به اینکه این دستگاههای تکرارکننده به صورت ناخواسته سیگنالی قوی‌تر از آنکه باید در شبکه وجود داشته باشد، ساطع می‌کند و این مساله مشکلاتی را برای کاربرانی که در اطراف آن دستگاه هستند، ایجاد می‌کند، گفت: مشکل اینجاست که سیگنال جسم و یا انسان نیست که بتوان آن را کنترل کرد که از منطقه مورد نظر خارج نشود. به همین دلیل این دستگاههای تقویت کننده ممکن است بیشتر از جایی که مدنظر استفاده کننده است، نفوذ کند و این مساله منابع فرکانسی اپراتور را دچار اختلال می‌کند.
ریپیترها شبکه موبایل را دچار اختلال می‌کنند
مدیرکل دفتر نظارت بر طیف فرکانسی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با تاکید بر اینکه این سازمان برای استفاده مجاز از این دستگاه‌ها قوانین و مقرراتی تدوین کرده است، افزود: در صورتی که این دستگاههای تکرارکننده و تقویت کننده توسط اپراتورها نصب شوند، حتماً به موضوعات مربوطه دقت کرده و تنها فرکانس‌های مرتبط را تکرار می‌کنند و به این ترتیب تداخلی در داخل شبکه ایجاد نمی‌شود. اما اگر این تجهیزات بدون مجوز و به صورت غیرمجاز مورد استفاده قرار گیرد، برای شبکه موبایل کشور اختلال ایجاد می‌کند.
وی گفت: مشترکان تلفن همراه برای آنکه بتوانند از این دستگاه‌ها استفاده کنند باید درخواست خود را به اپراتور مربوطه و یا سامانه ۱۹۵ رگولاتوری ارائه دهند تا شرایط درخواست آنها توسط اپراتورها مورد بررسی قرار گیرد. چرا که ضرورتی وجود ندارد که برای هر مکان، اپراتور یک تکرارکننده برای مردم نصب کند. از سوی دیگر اگر کاربران از وضعیت آنتن دهی موبایل و تداخل فرکانسی شبکه شکایت دارند نیز باید شکایت خود را به رگولاتوری و یا اپراتور اعلام کنند تا بررسی شود که آیا در آن منطقه، دستگاه ریپیتر نصب شده است یا خیر.
فرد در پاسخ به این سوال که آیا نصب تکرارکننده‌ها توسط افراد تخلف محسوب می‌شود، گفت: اشخاص نباید این تجهیزات را نصب کنند. چرا که شبکه را دچار بحران و اختلال می‌کنند. تا شعاعی که این سیگنال می‌رود ممکن است تداخل مضر ایجاد شود کاربران می‌توانند از طریق سامانه ۱۹۵ پوشش نداشتن منطقه را گزارش دهند تا موضوع بررسی و برای آن راهکاری پیدا شود.
با نصب غیرمجاز ریپیتر برخورد می‌شود
این مقام مسئول در رگولاتوری خاطرنشان کرد: این‌طور نباید باشد که هر سازمان و یا کاربری اگر با مشکل پوشش دهی شبکه مواجه شد، تجهیزات تقویت کننده را خریداری و نصب کند. این اقدام غیرمجاز است و به محض شناسایی تداخل شبکه، با آن برخورد می‌شود.
وی در مورد نحوه شناسایی این قبیل تجهیزات گفت: این استفاده از تداخلی که روی گوشی کاربران ایجاد می‌شود قابل شناسایی است و در شبکه اپراتورها نیز مشخص می‌شود که ارتباط مختل شده است. وقتی اپراتور ارتباط مختل شده‌ای را می بیند که آمار آن به سرعت بالا می‌رود، مشخص می‌شود که تداخلی ایجاد شده و موضوع را بررسی می‌کند. در این راستا مشخص می‌شود که در آن منطقه، دستگاه ریپیتر به صورت غیرمجاز کار گذاشته‌اند.
فرد گفت: امواج رادیویی رنگ و بو و وزن ندارند که بتوان این دستگاه‌ها را شناسایی کرد. بلکه باید یک عامل ثانویه اتفاق بیافتد تا متوجه شویم که اختلال ایجاد شده است و در مورد این موضوع، از تداخل ایجاد شده در شبکه می‌توان متوجه اوضاع شد.
وی تاکید کرد: رگولاتوری به صورت روزانه و لحظه‌ای در حال شناسایی و جمع‌آوری این دستگاه‌ها از سطح شهر است و هزارها مورد را تاکنون شناسایی کرده ایم و این تبدیل به معضلی برای رگولاتوری شده است.
تهران در صدر نصب غیرمجاز دستگاههای تقویت کننده آنتن موبایل
این مقام مسئول با اشاره به اینکه نصب غیرمجاز دستگاههای تقویت کننده آنتن موبایل در تهران نسبت به سایر شهرها بسیار بیشتر است، گفت: ما این آمار را به صورت لحظه‌ای و روزانه فهرست می‌کنیم و با توجه به اهمیت و ابعاد تداخلی که ایجاد کرده‌اند، آنها را جمع‌آوری می‌کنیم. در این زمینه برخی همکاری کرده و مقاومتی ندارند و برخی نیز مقاومت‌هایی دارند که در نهایت کارمان به قوه قضائیه و ناجا می‌کشد.
فرد با تاکید بر اینکه ورود دستگاههای تقویت کننده موبایل به کشور ممنوع است و حتی واردات این تجهیزات نیز غیرقانونی محسوب می‌شود، گفت: طبق مقررات رگولاتوری تنها کسانی که پروانه ورود و خروج این تجهیزات را دارند و نیز اپراتورهای تلفن همراه می‌توانند این تجهیزات را وارد کنند.
وی اضافه کرد: تا پایان آبان ماه بیش از ۱۶۰۰ دستگاه تقویت کننده غیرمجاز در تهران به ثبت رسیده که از این تعداد ۹۰۰ دستگاه را شناسایی کرده و در نوبت جمع آوری قرار دارند.
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که آیا این دستگاه‌ها برای سلامتی مضر است، گفت: وقتی بدون دقت و ملاحظات استاندارد و خارج از مبادی قانونی، دستگاهی وارد کشور شود و مورد استفاده قرار گیرد، چگونه می‌شود که خطر نداشته باشد. به طور کل نصب این تجهیزات دقت می‌خواهد. صرف برقراری ارتباط با کیفیت کافی نیست و باید به مباحث دیگری از جمله تداخل و فاصله با افراد توجه کرد. البته در برخی از دستگاه‌ها این موارد تذکر داده شده است اما سوال اینجاست که آیا دستگاهی که با حدود ۱۰۰ دلار خریداری می‌شود، آیا این ملاحظات را دارد؟
وی با اشاره به اینکه قیمت این تجهیزات تقویت کننده از ۱۰۰ دلار تا ۱۵ هزار دلار متفاوت است، افزود: آنچه که اپراتورها برای کاربرانی که مشمول داشتن این تجهیزات می‌شوند، نصب می‌کنند حرفه‌ای و قابل کنترل است.
استفاده از مسدودکننده‌های آنتن موبایل مطلقاً ممنوع
فرد در مورد استفاده از مسدودکننده‌های آنتن موبایل (جمر) نیز گفت: استفاده از جمر مطلقاً ممنوع بوده است و یک سلاح حساب می‌شود. رگولاتوری در مورد این تجهیزات نیز نظارت کامل دارد و استفاده از آن تنها در شرایط خیلی خاص آن‌هم مطابق با مقررات و اجازه صریح رگولاتوری قابل استفاده است.
وی گفت: البته در زمینه استفاده از جمر در شبکه تلفن همراه خیلی وقت است که شکایتی صورت نمی‌گیرد و یک زمانی استفاده از این تجهیزات در سالن‌های کنفرانس، دانشگاه‌ها، کتابخانه ها و مساجد و امثال آن متداول بود. اما پس از نامه نگاری‌های فراوانی که صورت گرفت، هم اکنون استفاده از این دستگاه‌ها بسیار کاهش یافته و معضلی ایجاد نمی‌کند و در اولویت شکایت قرار ندارد. از نظر آماری، بیشترین میزان شکایت مربوط به تکرارکننده‌ها (ریپیتر) می‌شود.
فرد گفت: استفاده غیرمجاز مردم از تکرارکننده‌ها که اغلب نیز با قیمت‌های ارزان خریداری می‌شوند، به صورت ناخواسته در طیف اپراتور دیگر نیز تداخل ایجاد کرده و به مشکل تبدیل می‌شود. شناسایی این دستگاه‌ها از طریق ارزیابی کیفیت سیگنال در شبکه صورت می‌گیرد. به این معنی که اگر با منحنی تغییرات کیفیت روبرو شویم، یکی از دلایل آن می‌تواند تداخل فرکانسی باشد که یا باید اتفاقی از سوی اپراتور در شبکه، این تداخل و اختلال را ایجاد کرده باشد و یا تغییراتی از بیرون شبکه، باعث افت کیفیت در باند انحصاری اپراتور شده است. در صورت دوم، اگر این تداخل مرزی و با کشورهای اطراف نباشد، به طور قطع از طریق دستگاههای تکرارشونده رخ داده است.
وی گفت: یکی از تکالیف رگولاتوری جمع آوری تجهیزات غیرمجاز و یا تجهیزات مجازی است که از فرکانس غیرمجاز استفاده می‌کنند.