منبع مالی الکترونیکی شدن تامین اجتماعی چیست؟
پریسا خسروداد - تامین اجتماعی، بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر عمومی غیردولتی است که طی چند سال اخیر، بنا به اجبار و یا به خاطر تمایل به تامین سهولت در امور بیمه‌شدگان، علاقه بسیاری جهت الکترونیکی شدن از خود نشان داده است. اما این مهم چقدر محقق شده و با توجه به 42 میلیون عضوی که اعم از حقوق‌بگیر، مستمری‌بگیر، بازنشسته، بیمار و ازکارافتاده در سازمان تامین اجتماعی ایران وجود دارد، چقدر به تامین زیرساخت‌های فنی و به ویژه نرم‌افزاری در این سازمان توجه شده است؟ آیا مدیران تامین اجتماعی به اهمیت ایجاد شبکه‌ای گسترده و صددرصد بدون قطعی با پشتیبانی قوی، ضمن آموزش حرفه‌ای و کاربردی تمامی پرسنل درگیر با این فضا آگاهند و یا می‌خواهند صرفا مانوری زیبا از الکترونیکی شدن امور و ایجاد بستری برای تامین اعتبار در این زمینه و خرج آن در حوزه‌های دیگر (اشاره به سرمایه‌گذاری‌های این سازمان در حوزه‌های غیرمرتبط) داشته باشند؟ زیرا که بدون اغراق واقعیت موجود این است که به وجود آمدن هرگونه اختلال و مشکلی در این راه که به ایجاد موانع و رنج بیشتر برای بیماران و همراهان آنها بینجامد، تبعاتی به‌مراتب سخت‌تر از بروز اشکال در سیستم‌هایی مانند بانکداری در پی خواهد داشت. در گزارش این شماره ICT ایرانی در هفته‌ای که گذشت، ضمن پرداختن به این موضوع به تحلیل و ارزیابی اهم اخباری که به وقوع پیوست، می‌پردازیم.
هزینه صدور کارت درمان به عهده کیست؟
هفته گذشته نوربخش، رییس سازمان تامین اجتماعی، از دومین مرحله برنامه حذف دفترچه‌های کاغذی سازمان تامین اجتماعی در استان‌های گیلان، مازندران و اصفهان خبر داد و درخشان، معاون وی نیز در تکمیل اظهارات مافوق خود چنین بیان داشت که این اقدام ضمن رفع مشکل بدخطی برخی از پزشکان (که امیدواریم ذکر این واقعیت به تحصن و اعتراض اعضای محترم جامعه پزشکی منجر نشود)، باعث شناسایی تداخل‌های دارویی می‌شود. همچنین رییس سازمان تامین اجتماعی از آغاز به کار سامانه‌ای خبر داد که طی آن بیمه‌شدگان برای ثبت ولادت، ازدواج، فوت و طلاق با ارتباط برخط (آنلاین) نیازی به مراجعه حضوری ندارند و می‌توانند اطلاعات خود را در سامانه مذکور ثبت کنند. هر چند که وی، نشانی سامانه مذکور را اعلام نکرد و صرفا از راه‌اندازی آن خبر داد.
حال با جدی شدن حذف دفترچه بیمه‌های کاغذی، یک پرسش مطرح است که شاید تا کنون کمتر به عنوان دغدغه مورد توجه قرار گرفته باشد. آیا اخذ کارت الکترونیکی درمان، فرایندی هزینه‌بر است؟ در این صورت پرداخت این هزینه توسط چه کسی صورت می‌گیرد؟ بیمه شده یا سازمان تامین اجتماعی؟ گرچه پاسخ این سوال، از پیش مشخص است اما تا روشن شدن پاسخ این ابهام، سکوت می‌کنیم. زیرا در صورت اخذ حتی هزار تومان از بیمه شده بابت صدور کارت، باید دنبال طرح پرسش مهم‌تر و چه بسا لزوم جلب توجه نهادهای نظارتی در این زمینه باشیم که آیا اقدام مذکور قانونی است؟ زیرا اخذ وجه به صورت هر چند مختصر به دلیل جمعیت بالای تحت پوشش این سازمان باعث به دست آوردن درآمدی هنگفت می‌شود که نمی‌توان به سادگی از آن چشم‌پوشی کرد. بد نیست این واقعیت را نیز به سازمان تامین اجتماعی گوشزد کنیم که زمانی وعده داده شده بود، بیمه‌شدگان تامین اجتماعی، سهامداران رایتل می‌شوند. حال می‌خواهیم به این پرسش افکار عمومی پاسخ داده شود که اگر تامین اجتماعی خیال اخذ وجه جهت صدور کارت را دارد، آیا این هزینه با سهامی‌که هیچ‌گاه به بیمه‌شدگان داده نشد، به در نمی‌شود؟ گفتنی است رایتل، یکی از اپراتورهای ایرانی است که سرمایه‌گذار و مالک آن سازمان تامین اجتماعی است.
غوغای ایرانی‌ها در اینستاگرام ترامپ
بار دیگر کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی حماسه‌ساز شدند! در پی ایراد سخنرانی ضد ایرانی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا، کاربران ایرانی با گذاشتن کامنت در شبکه اجتماعی این سیاستمدار به نوعی رکورد جدیدی را به ثبت رساندند. طی این روند، کاربران ایرانی بیش از ۲ میلیون کامنت با هشتگ‌هایی مانند persian_gulf_for_ever و persiangulf در اینستاگرام ترامپ درج کردند و در عرض ۲۴ ساعت نیز ۱.۳ میلیون کامنت به ثبت رساندند. این اقدام درحالی صورت گرفت که پیش از این پست‌هایی که در صفحه رسمی اینستاگرام ترامپ منتشر شده بود کمتر از ۲۰ هزار کامنت را به خود اختصاص داده بود. در همین راستا، کاربران ایرانی در صفحات اجتماعی خود نظیر اینستاگرام، فیس‌بوک و توییتر نیز نسبت به سخنان ترامپ واکنش نشان دادند. اما طبق آنچه که متاسفانه پیش از این نیز در خصوص صفحات اجتماعی افراد مشهوری دیگری نظیر مسی رخ داده بود، استفاده از الفاظ رکیک و توهین‌آمیز توسط برخی از کاربران بود که باعث شد جامه عمومی اقدام اخیر، یعنی محکوم کردن موضع کاخ سفید نسبت به برجام و ایران حالتی لوث‌گونه به خود بگیرد. از دیگر جنبه‌های منفی حمله مجازی کاربران ایرانی در خصوص سخنرانی اخیر ترامپ، نشانه گرفتن صفحه دختر وی در اینستاگرام بود که ارایه توضیحات بیشتر در این زمینه مقدور نیست!
نقش فضای مجازی در ارتکاب به قتل
چندی پیش حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضاییه نقش فضای مجازی در بروز قتل‌های فجیعی که از آغاز سال 96 تا کنون رخ داده است را موثر دانست. اما در هفته گذشته، سردار مومنی، جانشین فرماندهی ناجا نیز، طی اظهاراتی مستقل از دستگاه قضا بر این مهم انگشت گذاشت. وی با بیان این مطلب که جرایم به ویژه جرایم خشن افزایش نیافته اما اکنون با گسترش شبکه‌های اجتماعی انعکاس آنها بیشتر شده است، گفت، گمان می‌رود چنانچه فضای مجازی نبود شاید آمار تعداد قتل‌های کشور کاهش می‌یافت. سردار مومنی در حالی از افزایش 80 درصدی کشف جرایم فضای مجازی توسط پلیس فتا خبر داد که این نوع جرایم به میزان 43 درصد افزایش یافته است.
اما در مصاحبه‌ای دیگر، صاحبکاران، رییس پلیس فتای استان گلستان از کاهش سن مجرمان اینترنتی خبر داد و کودکان و نوجوانان را اصلی‌ترین طعمه مجرمان در فضای مجازی دانست. اما حال که موضوع ارتکاب جرم در فضای مجازی و پلیس فتا(که البته حواسش به همه چی هست!)داغ شد، این را نیز بگوییم که هفته گذشته شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی لوازم و تجهیزات پلیسی، امنیتی و ایمنی (ایپاس 2017) در مصلی تهران برگزار شد که همزمان با برگزاری نمایشگاه تلکام در محل دائمی برگزاری نمایشگاه‌های تهران بود. این که چرا اراده‌ای جهت ادغام و یا برگزاری این دو نمایشگاه در یک مکان و در پی آن ایجاد سهولت و جذب بازدیدکننده بیشتر وجود ندارد، سوالی است که یک بار دیگر در خصوص بررسی دلایل ناکامی‌صنعت نمایشگاهی ICT ایرانی مطرح است.
از حمله به ترزا می تا هک سایت‌های ایرانی
به‌طور کلی بازار هک و اتک در ICT ایرانی هفته گذشته بسیار داغ بود. در همین راستا، ابتدا روزنامه تایمز و پس از آن گاردین از حملات سایبری ایران به حساب ایمیل ده‌ها نماینده پارلمان بریتانیا و همچنین ترزا می، نخست وزیر این کشور خبر دادند. مدعیان حمله سایبری ایران به بریتانیا بر این باورند که به ۹ هزار حساب ایمیل از شبکه‌ای که برای تعامل نمایندگان مجلس بریتانیا با مردم ایجاد شده حمله شده و هکرها به اطلاعات نزدیک به ۹۰ حساب دست یافته‌اند. ظاهرا در ابتدا روسیه و کره شمالی در صف اول مظنونین قرار داشتند، اما پس از مدتی بازرسان پرونده منشا این حملات را ایران دانستند.
اما در مقابل ایران نیز دارای مواضعی است. ایران، همواره هرگونه حمله سایبری به کشورهایی چون انگلیس و ایالات متحده را رد کرده است و بر این موضع پافشاری می‌کند که خود قربانی حملات سایبری است و بارزترین نمونه در این زمینه ویروس استاکس‌نت بود که در سال 2010 با همکاری آمریکا و ارتش رژیم صهیونیستی ساخته شد و تاسیسات نطنز و فردو را نشانه گرفت و تا حدی پیش رفت که در صورت عدم شناسایی و کنترل می‌توانست فاجعه‌ای نظیر چرنوبیل را در ایران رقم بزند.
همچنین در کش‌وقوس حملات سایبری هفته گذشته، آذری جهرمی، وزیر ارتباطات از حمله به تعدادی از سایت‌های ایرانی و deface (تغییر شکل دادن) آنها خبر داد و گفت، این حملات شناسایی و دامنه آنها کنترل شده‌اند. لذا لزوم هوشیاری ایران در این زمینه جدی است. گفتنی است، ما هر چه تلاش کردیم نتوانستیم سایت‌هایی که به گفته وزیر ICT مورد حمله قرار گرفته بودند را بیابیم. ضمن این که وی نیز در اظهارات خود هیچ اشاره‌ای به نام سایت‌های قربانی نکرد.
پایان یک شبکه اجتماعی وطنی
هفته گذشته مدیرعامل یک شبکه اجتماعی ایرانی که با نام کلوب به فعالیت می‌پرداخت، از پایان کار این شبکه خبر داد و از اعضای آن خواست تا پیش از اتمام پاییز هر محتوایی که می‌خواهند از داخل این شبکه بردارند. پایان و یا به عبارتی واضح‌تر شکست کلوب، صرفا یک تیتر در ICT ایرانی هفته گذشته نبود. بلکه در نگاهی کلان‌تر، سرنوشت تمامی نسخه‌های وطنی پیام‌رسان و یا شبکه‌های اجتماعی است که آنها نیز مدت‌هاست در فاز کما و چه بسا مرگ بسر می‌برند، اما موسسان‌شان بنا به دلایلی تمایلی برای اعلام رسمی اتمام موجودیت آنها ندارند. بماند که برخی نیز وابستگی‌هایی در پس پرده دارند که حتی اگر یک عضو هم نداشته باشند، باز هم خود را موفق دانسته و ایستادگی می‌کنند! شکست کلوب، به عنوان یک شبکه اجتماعی ایرانی که زمانی بیش از 2 میلیون کاربر داشت، پاسخی به مسوولانی است که همچنان اصرار دارند کاربران باید از نمونه‌های بومی و وطنی موجود جهت برقراری ارتباط اعم از انتقال عکس، فیلم، ویدیو، چت و غیره در فضای مجازی استفاده کنند. لذا تدوین و ابلاغ هزاران بخش‌نامه حمایتی و اعطای میلیاردها تومان وام بلاعوض و یا کم‌بهره به فعالانی که مدعی راه‌اندازی کسب و کارهایی از این نوع هستند نمی‌تواند مفید باشد، تا زمانی که آسیب‌شناسی و دلایل شکست این قبیل تولیدات وطنی مشخص نیست.
بد نیست بدانید وزیر ارتباطات نیز در پاسخ به پرسش خبرنگاران یکی از رسانه در خصوص اعلام واکنش او نسبت به تعطیلی کلوب بعد از 12 سال گفت، وظیفه حمایت داریم، اما شبکه کم‌کاربر محکوم به شکست است.(منبع:عصرارتباط)