نمونه‌هایی از “استادیوم متصل” در قطر
عباس پورخصالیان – از بازی‌های پیشین فوتبال می‌دانیم که استادیوم‌های ورزشی، متصل نبوده‌اند و حضور دوربین‌های تلویزیونی در کنار دوربین‌های وبی باعث می‌شدند که در حین بازی‌های پُرطرفدار، پخش کشوری یا بین المللی مسابقات صورت گیرد.
به همین دلیل، استادیوم‌های ورزشی یکی از مناسب‌ترین رسانه‌های حاضر و آمادۀ بهره برداری برای رساندن پیام‌های تبلیغاتی و شعارهای سیاسی صاحبان استادیوم‌ها و مردم، اَعم از بازیکن و تماشاگر از طریق پخش تلویزیونی و اینترنتی بوده‌اند.
البته بعضی از بازی‌ها را می‌شود منفصل برگزار کرد یعنی از حالت برخط بیرون شان آورد و به صورت برون خط پخش‌شان کرد، و بسیاری از بازی‌ها را هم می‌توان بدون تماشاگرِ حاضر در استادیوم برگزار کرد و از ریسک وقوع احتمالی آشوب و اغتشاش در استادیوم ورزشی، به این ترتیب، خلاص شد.
اما جام جهانی فوتبال 2022 قطر را نمی‌توان در استادیوم‌های منفصل و بدون تماشاگر اجرا کرد!
بدون شک، جام جهانی فوتبال 2022 قطر مکانی مناسب و پول‌درآور برای پخش انواع تبلیغات تجاری و فرهنگی و سیاسی است ولی در عین حال، محلی مناسب برای ابراز ناخوشنودی توده‌های حیّ و حاضرِ در استادیوم از داوری‌های خاص یا حتا از سیاستی معین خواهد بود.
کنترل به موقعِ خشم و عصبانیت تماشاگران حاضر در استادیوم‌های ورزشی آرزوی دیرین برگزارگنندگان است ولی چون تاکنون اقدامات کنترلی معمولاً به صورت واکنشی صورت گرفته، لذا در اغلب موارد، نیروهای انتظامی‌و امنیتی دیر مداخله و ناکارآمد عمل کرده‌اند. حاصل اقدامات واکنشی نیز چیزی جز فاجعه نبوده است.
برای نمونه، به یاد بیاورید که حدود یک ماه پیش، بیش از یکصد نفر در یکی از بدترین حوادث بازی فوتبال در استادیومی‌در اندونزی در شامگاه شنبه اول اکتبر 2022 بر اثر ازدحام جمعیت کشته و بیش از ۳۲۰ نفر نیز زخمی‌شدند. این حادثه زمانی روی داد که هواداران باشگاه‌های آرما و پرسبایا سورابایا پس از شکست سه بر دو تیم «آرما» در «مالنگ» واقع در جاوۀ شرقی در اندونزی به میدان بازی یورش بردند و با هواداران تیم برنده درگیر شدند. اما چون تماشاگران با شلیک گاز اشک آور توسط پلیس منطقۀ جاوۀ شرقیِ حاضر در استادیوم به میان خود رو به رو شدند، به سوی خروجی‌هایی دویدند که قفل بودند! و همین امر باعث هرج و مرج و خفگی شماری از تماشاگران و کشته شدن عده‌ای دیگر در زیر دست و پا به دلیل فشار جمعیت شد.
نمونه‌ای دیگر از این گونه حوادث ناگوار، هرج و مرجی است که در ماه مه 2022 در خارج از ورزشگاه دو فرانس در پاریس رخ داد، زمانی که پلیس از گاز اشک آور و پاشاندن اسپری فلفل روی هوادارانی استفاده کرد که سعی داشتند به فینال لیگ قهرمانان بین لیورپول و رئال مادرید راه پیدا کنند.
بنابراین، نگرانی اول مدیریت بازی‌های جام جهانی فوتبال 2022 قطر، کنترل کارآمد جمعیت عظیمی است که در بیرون و در درون استادیوم‌های ورزشی گرد هم می‌آیند. پس از نگرانی کنترل جمعیت، کنترل دما یا آب و هوای درون استادیوم‌های ورزشی، نگرانی دوم مدیریت بازی‌های جام جهانی فوتبال 2022 قطر است.
مرکز فناوری آسپایر
برای رفع این دو نگرانی، قطری‌ها یک مرکز فناوری هومص راه اندازی کرده‌اند که از هوش مصنوعی برای زیر نظر گرفتن تماشاگران، پیش بینی افزایش بیش از حد جمعیت در یک مکان و کنترل دمای ورزشگاه استفاده می‌کند.
این مرکز که مرکز فرماندهی و کنترل Aspire نامیده می‌شود، دارای سالن بزرگی در دوحه، پایتخت قطر است مجهز به صدها صفحۀ نمایش که صورت و حرکات جمعیت حاضر در استادیوم‌های برگزارکنندۀ مسابقات جام جهانی 2022 را نشان می‌دهند.
با انتظار استقبال بیش از 1.2 میلیون نفر هوادار و ورود آنها به این کشور برای دیدن بازی‌های جام جهانی، قطری‌ها بیش از 100 تکنسین را در این مرکز استخدام کرده‌اند تا به صورت شبانه روزی تصاویری را که 22000 (بیست و دو هزار) دوربین امنیتی نصب شده در هشت استادیوم جام جهانی به این مرکز می‌فرستند، مورد پردازش قرار دهند.
فناوری تشخیص چهره به تکنیسین‌های مرکز فرماندهی و کنترل Aspire این امکان را می‌دهد تا روی هر یک از هشتاد هزار صندلی در ورزشگاه ملی لوسیل (به عربی “ملعب لوسیل الدولی”) که قرار است میزبان 10 مسابقه از جمله بازی فینال باشد، متمرکز شده، چهرۀ فرد را بزرگنمایی کند و وی را مورد شناسایی قرار دهد.
علاوه بر تکنیسین‌های مذکور، کارشناسانی از رشتۀ امنیت سایبری و مبارزه با تروریسم گرفته تا ترابری شهری به همراه مقامات قطری و فیفا در این مرکز مستقر می‌شوند.
مدیران و متخصصان حاضر در مرکز فرماندهی و کنترل Aspire قادرند به یاری دوربین‌های امنیتی نصب شده در تمام مناطق حساس و در استادیوم‌ها و به کمک سامانه‌های داده کاویِ موجود در مرکز فرماندهی و کنترل Aspire اطمینان حاصل کنند که بر نحوۀ عملکرد مأموران حاضر در هر سالن قبل، در حین و بعد از رویدادها، کنترلی فراکنشی دارند.
آنها با یک کلیک می‌توانند از یک استادیوم به استادیوم دیگر جابه‌جا شوند، و مدیریت تأسیسات، امنیت، سلامت، ایمنی و عملیات همه چیز را از طریق پلتفرمی‌متمرکز و یکپارچه به دست گیرند.
آشنایی با منطقۀ Aspire
مرکز فرماندهی و کنترل Aspire در منطقۀ “آسپایرسیتی” (یا به عربی: مدینة اسبایر) واقع شده است.
“مدینة اسبایر” یک منطقۀ بزرگ ورزشی است که در دوحه، پایتخت قطر بنا شده است. این منطقه که در سال 2005 افتتاح شد، شامل چند باشگاه ورزشی پوشش دهندۀ تمام رشته‌های ورزشی، یک استادیوم بین المللی (استادیوم بین المللی خلیفه)، یک مرکز تجاری بزرگ، یک پارک (پارک آسپایر) با تعداد زیادی درختان متنوع، یک هتل (هتل آسپایر) و برج مشعل، چند آزمایشگاه علمی‌و فنی تخصصی در علوم ورزشی، یک مرکز تناسب اندام، یک مرکز پزشکی ورزش و یک مرکز فیزیولوژی ورزش، به علاوۀ زمین‌های فوتبال سرپوشیده، و پیست دو و میدانی به مساحت 200 متر، استخر شنا، سالن بدنسازی، دو سالن “چندورزشی”، سالن تنیس روی میز، زمین فوتبال پنج نفره، سالن شمشیربازی و دو زمین اسکواش است.
نخستین نمونۀ استادیوم‌های متصل و فاصلۀ ما از آن
تکنسین‌هایی که برخی از آنها از بازی‌های آسیایی 2006 که قطر میزبان آنها بود در پشت صحنه کار کرده‌اند، می‌گویند فناوری جام جهانی 2022 قطر، آیندۀ رویدادهای ورزشی در جهان را ترسیم و دیکته می‌کند.
برگزارکنندگان جام جهانی 2022 قطر می‌گویند که با جام جهانی فوتبال 2022 ، قطر مفهوم “استادیوم متصل” را برای نخستین بار در جهان ورزش ضرب کرده است!
خطر بزرگی که استادیوم‌های متصل را تهدید می‌کند، حملۀ سایبری است. اگر همۀ سیستم‌های موجود در مرکز فرماندهی و کنترل Aspire بتوانند در برابر هر گونه تهدیدی ناشی از حملات سایبری از بیرون یا از داخل کشور مقاومت کنند، آنوقت می‌توان استادیوم‌های متصل را آیندۀ ورزش دانست.
در پایان امیدوارم که فاصلۀ ایرانیان معاصر از این آینده، بیشتر و بیشتر نشود، بلکه کمتر و کمتر شود.
در ایران ابتدا قصد بر این بود تا از فرصت برگزاری جام جهانی فوتبال 2022 قطر برای بهکرد اوضاع فنی و فرهنگی و اقتصادی کشور (بخصوص از طریق سازمان منطقۀ آزاد کیش) استفاده شود ولی به دلایلی سهم تاکنونی‌اش صفر است. به یقین، این ترازنامه، نخبگان کشور را دیر یا زود، برای تعریف و تدوین استراتژی توسعۀ همه جانبۀ کشور تکان خواهد داد. (منبع:عصرارتباط)
- ۰۱/۰۹/۰۲