ITanalyze

سرپرست پیشین معاونت پژوهش‌های اقتصادی مجلس شورای اسلامی معتقد است باید ضمن اصلاح روند دریافت مالیات از ممیز محوری به سمت محاسبه مالیات هوشمند مبتنی بر داده حرکت کنیم و با اخذ مالیات از بخش‌های غیر مولد باعث هدایت سرمایه به بخش‌های تولید باشیم.
محمدهادی سبحانیان در گفت‌وگو با میزان، با اشاره به منابع درآمد‌های دولت اظهار کرد: یکی از موانع جدی توسعه در کشور به گفته بسیاری از کارشناسان، تکیه بودجه‌ای دولت به منابع حاصله از فروش نفت است که این منابع از نوع ناپایدار و نوسانی است و به دلیل کسب این منابع مالی بدون تلاش خاصی، حساسیتی در خصوص هزینه کرد آن وجود ندارد و با ناکارآمدی بالایی این منابع را هزینه می شود.
 
سرپرست پیشین معاونت پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: سال‌های متعددی است که در برنامه‌ریزی‌های بلند مدت و اقتصاد مقاومتی تاکید بر استفاده از منابع پایدار مانند مالیات  شده اما با وجود تحریم‌های نفتی طی چند سال اخیر حرکت جدی برای کاهش سهم درآمد‌های ناپدار در درآمد‌های دولت صورت نگرفته و دولت حرکت به سمت درآمد‌های استقراضی از بانک مرکزی و اوراق قرضه رفته است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اهمیت تغییر رویه در زمان تحریم از منابع ناپایدار نفت به منابع پایدار مانند مالیات اظهار کرد: به طور معمول دولت‌ها در زمانی که تحریم وجود ندارد و درآمد نفتی برقرار است علاقه‌ای به حرکت به سمت درآمد‌های مالیاتی ندارند، اما طی سال‌های گذشته با وجود افزایش تحریم اقدامی برای کسب درآمد‌های مالیاتی صورت نگرفته است.

وی ادامه داد: با توجه نقیصه  فراوان در نظام مالیاتی می‌توان با یک حرکت حساب شده و دقیق بودجه دولت را با استفاده از منابع مالیاتی تامین کرد.

سبحانیان بیان کرد: یکی از نقص‌های اصلی سیستم مالیاتی کشور کمبود پایه‌های مالیاتی است که بر خلاف کشور‌های دیگر تنها بر دریافت مالیات از مصرف تاکید شده و در حالی که روند جهانی حرکت به سمت دریافت توسعه مالیات از مجموع درآمد و اخذ مالیات از ثروت است.
 
سرپرست پیشین معاونت پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: یکی دیگر از مشکلات اساسی در سیستم مالیاتی کشور بحث معافیت‌های مالیاتی است که این مضوع به دلیل ذی نفعان در بخشی از سیستم اجرایی کشور ادامه دار شده است.

وی ادامه داد: این معافیت مالیاتی باعث کاهش درآمد‌های دولت و منشا بسیاری از آسیب‌ها در حکمرانی داشته و این معافیت گسترده باعث فرار مالیاتی و افزایش فشار به بخش‌های تولید نیز شده است.

سبحانیان گفت: فرار مالیاتی در کشور باعث بی عدالتی در نظام مالیاتی شده است و مودیان مالیاتی که به صورت شفاف فعالیت دارند نسبت به پرداخت مالیات اقدام می‌کند، اما کسانی که فعالیت غیرشفاف دارند از پرداخت مالیات شانه خالی می‌کنند و این بی عدالتنی رقابت ناسالمی در فعالیت اقتصاد ایجاد می‌کند.

وی افزود: و با توجه به عدم انگیزه کافی در دولت‌ها و مجلس برای هوشمند سازی نظام مالیات تلاش جدی صورت نگرفته است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای ایجاد نظام مالیاتی هوشمند مبتنی بر داده صورت بگیرد، اما هنوز سرانجامی نداشته است که این موضوع نیازمند عزم جدی این دو قوه است تا درآمد دولت نیز افزایش پیدا کند.

وی با اشاره به رویکرد مالیات تنظیمی تصریح کرد: ابزار مالیات یک هدف خاص ندارد و در حوزه سیاست‌های مالیاتی هم رفتارسازی صورت و هم درآمد زایی انجام می‌گیرد و این تفکر غلطی است که مالیات تنظیمی تنها برای تغییر رفتار اقتصادی مردم ایجاد شده است، در کشور با استفاده از ابزار‌های مالیاتی رفتار سازی کنیم، معافیت مالیاتی باعث شده سرمایه مردم به جای حضور در بخش‌های تولیدی که باعث رونق تولید و اقتصاد می‌شود به سمت درآمد‌های کاذب و سفته بازی هدایت شود.

سبحانیان بیان کرد: در کنار حجم بالای نقدینگی و افزایش سفته بازی در کشور، موانع فراوانی برای واحد‌های تولید ایجاد شده که باعث بی انگیزگی سرمایه گذاران برای حضور در بخش‌های تولید و باعث افزایش تعدادخانه‌های خالی شده است، اجرای صحیح طرح مالیات بر خانه‌های خالی می‌تواند نقش تنظیم گری قوی تری داشته باشد.

وی ادامه داد: در کشور مالیات بر واحد‌های تولیدی در بخش‌های حقیقی و حقوقی به صورت ناکارآمد و نابرابر دریافت می‌شود، باید نسبت به اصلاح فرایند اخذ مالیات از فرایند تولید با اجرای دقیق قانون مجلس مبنی بر سامانه مودیان و پاینه‌های فروشگاهی محقق خواهد شد و از سوی دیگر می‌توان با تعدیل نرخ مالیاتی باعث ایجاد تحول فرایند اقتصادی در واحد‌های تولید را ایجاد کنیم.

سبحانیان بیان کرد: برداشتن معافیت‌های بی مورد در بازار‌های غیر مولد وجود دارد که به دلیل عدم شفافیت مالیاتی از فعالیت سفته بازار صورت نمی‌گیرد که در صوت محقق شدن آن می‌توان شاهد رونق بخش‌های اقتصادی در کشور باشیم.

وی ادامه داد: باید ضمن اصلاح روند دریافت مالیات از ممیز محوری به سمت محاسبه مالیات هوشمند مبتنی بر داده حرکت کنیم و با اخذ مالیات از بخش‌های غیر مولد باعث هدایت سرمایه به بخش‌های تولید باشیم.

این استاد اقتصاد بیان کرد: یکی از اطلاعات مهم که باید مورد استفاده نظام مالیاتی کشور قرار گیرد، داده‌های مرتبط با تراکنش ‌های بانکی تمام آحاد مردم است، به نظر می‌رسد استفاده دقیقی از آن صورت نمی‌گیرد و مشکلات این بانکی باعث فرار‌های مالیاتی فراوانی شده است.

حساب‌های بانکی متعددی در کشور وجود دارد که به درستی رصد نمی‌شود و بعضا شاهد حساب‌های بانکی افراد متوفی در کشور هستیم
وی افزود: حساب‌های بانکی متعددی در کشور وجود دارد که به درستی رصد نمی‌شود و بعضا شاهد حساب‌های بانکی افراد متوفی در کشور هستیم این موضوع می‌تواند یکی از کانال‌های اصلی مجلس شورای اسلامی برای مقابله با پولشویی باشد.

این استاد اقتصاد ادامه داد: در نظام ارزش افزوده چالش جدی در اقتصاد وجود داشته که مجلس تلاش کرد با لایحه ارائه شده از سوی دولت در سال ۹۶، اصطلاحات فراوان و دقیقی را انجام داد اگر این قانون نهایی شود و از سوی دولت به درستی اجرا شود بسیاری از چالش‌های قانون ارزش افزوده که گلایه فعالان اقتصادی را به دنبال داشته، برطرف خواهد شد.

وی افزود: این قانون باید با مکمل خود که سامانه مودیان و پایانه فروش است، اجرا شود که هماهنگی در اجرای این طرح و مکمل آن می‌تواند باعث شفاف سازی در جریان تولید کالا، خدمات، جلوگیری از قاچاق در کشور، کمک به تولید و افزایش درآمد‌های دولت را به همراه خواهد داشت.