هوشمند سازی مدارس از طرح تا اجرا
مدرسه هوشمند، رویکرد جدید آموزشی است که با تلفیق فناوری اطلاعات و برنامه های درسی، تغییراتی اساسی در فرایند یاددهی و یادگیری به دنبال خواهد داشت.
در این رویکرد با توجه به نقش معلم به عنوان عضو راهنما و نه انتقال دهنده دانش ونقش دانش آموز به عنوان عضو فعال ، خلاق ، نقاد و مشارکت جو، به جای عضوی منفعل و مصرف کننده ، دانش و نظام ارزشیابی ، به صورت فرایند محور و نه نتیجه محور، تغییر خواهد کرد.
مدارس هوشمند تحولی عظیم در نظام های آموزشی به دنبال فناوری اطلاعات را در تمامی زمینه های آموزشی ، از جمله مدیریت و برنامه کلاس درسی بکار بندد.
طرح هوشمندسازی مدارس هنوز در آغاز راه است و به نظر می رسد همپای تحولات فناوری حرکت نمی کند و به سرعت بیشتری نیاز دارد.
با اینحال رئیس مرکز برنامه ریزی نیروی انسانی آموزش و پرورش از توزیع اعتبار330 میلیارد ریالی برای طرح هوشمند سازی مدارس خبر می دهد.
محمدحسین سلیمی جهرمی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا در خصوص اجرای طرح هوشمند سازی مدارس در سالجاری گفت: بر مبنای اعتباری که در خصوص هوشمند سازی دریافت شده اعتبارات این بخش توزیع شد تا استان ها به تجهیز کلاس های درس بپردازند.
وی با بیان اینکه این اعتبار در سال گذشته حدود 230 میلیارد ریال بود و در سالجاری کل بودجه هوشمند سازی مدارس 330 میلیارد ریال برای مقاطع مختلف درنظر گرفته شد ، افزود: با توجه به اینکه درس کار و فناوری در پایه ششم دبستان وجود داشت سال گذشته بیشتر اعتبار به همین دلیل در این مقطع تحصیلی تخصیص یافت.
رئیس مرکز برنامه ریزی نیروی انسانی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش در خصوص اعتبارات هوشمند سازی مدارس در سالجاری، گفت: اعتبارات این طرح در سالجاری شامل تمام مدارس دوره های تحصیلی خواهد شد و مخصوص دوره ابتدایی نخواهد بود.
سلیمی جهرمی با تأکید بر موضوع کیفی سازی در هوشمند سازی مدارس، بیان کرد: جاهایی هستند که حتماً نیاز به تجهیزات خواهند داشت و باید توسعه پیدا کنند ، اما بحث اصلی کار روی کیفیت و محتوا است.
وی گفت: تعداد مدارس هوشمند باید با تعریفی که از این مدارس وجود دارد تطبیق داده شود، زیرا اینکه در هرجایی که یک کامپیوتر و تخته هوشمند وجود داشته باشد به نام هوشمند سازی تلقی نمی شود بلکه هوشمند سازی تعریفی دارد و فعلاٌ آمار دقیقی از تعداد مدارس هوشمند نداریم.
**ضرورت اجرای طرح هوشمند سازی مدارس کشور
به گفته کارشناسان علوم پایه هدف نهایی از فعال کردن مدارس هوشمند، تربیت نیروی کاری مجهز به مهارت های رایانه ای و سواد اطلاعاتی است که بتوان نیازهای زندگی را در دنیای اطلاعاتی جدید برآورد کرد.
رویکرد مدارس هوشمند رویکردی جامع و تلفیقی است مضاف برآنکه مدل های آموزشی مدارس هوشمند، محیط همکاری و رقابت هستند مواد آموزشی و تمرینات جهت بسط این مهارت ها در دانش آموزان طراحی شده اند.
به عبارت دیگر مدارس هوشمند شامل اجزای در هم تنیده ای است که به منظور برانگیختن حس کنجکاوی دانش آموزان و مشارکت فعال آنها طراحی شده اند تا با هماهنگ کردن تلاش دانش آموزان ، معلمان و مدیران در محیطی جامع وتلفیقی، نسبت به براورده کردن تمامی نیازهای آموزشی افراد اقدام کنند.
در یک کلام مدرسه هوشمند به مکانی آموزشی اطلاق می شود که به طور منظم فعالیت های تدریس ، یادگیری و مدیریت مدرسه را جهت آماده سازی دانش آموزان برای عصر اطلاعات ، مورد تجدید نظر و بازسازی قرار دهد.
**چالش های پیش روی مدارس هوشمند
به گفته کارشناسان ، قوانین و مقررات مرتبط با آزمون های نهایی و کنکور باید متناسب با نحوه تفکر حاکم بر مدارس هوشمند تغییر یابد.
بنابراین نقش و وظایف روزمره دانش آموز، معلم، مدیرو حوزه وظایف و اختیارات آنها و نحوه ارتباط آنها در شکل جدید مدارس، تعریف نشده و لذا این بلاتکلیفی اداره مدرسه را با مشکل مواجه می کند.
معلمان ، مدیران و دانش آموزان به آموزش های آنجا که تا کنون آموزش های خاصی نیاز دارند تا بتوانند از عهده وظایف محوله برآیند،از آنجا که تا کنون آموزش هدفمندی برای گروههای مذکور در مدرسه وجود ندارد.
عدم پشتیبانی به خصوص در زمینه مالی ، گرانی سیستم های آموزشی در سه بخش زیرساخت ، تولید محتوا و نیروی انسانی از مشکلات عمده وجدی در هوشمند سازی مدارس می توان برشمرد.
مشکل اقتصادی بسیاری از خانواده ها تامین حداقل یک دستگاه کامپیوتر نیز یکی از مهمترین موانع موجود در مسیر موفقیت مدارس هوشمند است و این مسئله زمانی بیشتر محسوس خواهد بود که مدارس هوشمند در مناطق مختلف راه اندازی شوند.
درعین حال درصد چشمگیری از دانش آموزان مناطق برخوردار از این مدارس هوشمند نیز امکان تهیه کامپیوتر درمنزل را ندارند. امروزه در عصر پرشتاب اطلاعات و ارتباطات ،مهمترین عامل و شاخص زندگی جوامع پیشرفت کشورها ، توسعه علمی و آموزشی آنها است.
**سخن آخر
توسعه پایدار وهرنوع توانمندی تنها بر پایه دانایی و پژوهش حاصل می شود و لازمه این امر و پیش نیاز آن ، از یک سو تحول و پویایی ساختار آموزشی است که این امر مرهون توسعه واعتلای فرهنگ آن جامعه است و از سوی دیگر فراهم کردن شرایطی که در آن ، نهاد مدرسه و مراکز آموزشی بتوانند با کسب اختیارات و مسئولیت های لازم ، تعامل و داد وستدهای به روزی را با جهان روبه پیشرفت برقرار و نیازمندی های علمی و آموزشی کشور را تامین کنند.